ELEVEN
23 NOVEMBER 2019
REF: THE DAILY STAR
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇဝတ္ခုံ႐ုံး (ICC) ၏ တရားစြဲဆိုေရးအႀကီးအကဲ ဖာတူးဘင္ဆူဒါက ျမန္မာနိုင္င အေနျဖင့္ ရခိုင္ ၿပည္ နယ္ရွိ လူနည္းစုအုပ္စုျဖစ္ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာဟု မြတ္စလင္မ်ားအား တိုက္ခိုက္ရန္ နိုင္ငံ ေတာ္ မူဝါဒရွိေန မည္ ကို ICC တရားသူႀကီးမ်ားက စိုးရိမ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ ရိုဟင္ဂ်ာအုပ္စုကို တိုက္ခိုက္ဖို႔ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ နိုင္ငံေတာ္မူဝါဒတစ္ရပ္ ရွိထားနိုင္တယ္လို႔ ယုံၾကည္ရ ေလာက္တဲ့ အေျခ ခံ အေၾကာင္းတရားတစ္ရပ္ ရွိေနတာကို တရားသူႀကီးေတြက လက္ခံၾကပါတယ္” ဟု ဘင္ဆူဒါက နိုဝင္ဘာ ၂၂ ရက္ တြင္ ထုတ္ျပန္သည့္ ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္၌ ေျပာၾကားထားသည္။
ဘဂၤါလီမြတ္စလင္မ်ားအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားကို စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ တစ္ရပ္ျပဳလုပ္ရန္ ICC က တရားဝင္ အတည္ျပဳလိုက္ၿပီးေနာက္ ယင္းေၾကညာခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
တရားသူႀကီးမ်ား၏ ေလ့လာခ်က္အရ ဘင္ဆူဒါက “ လူသားဆန္မႈကို ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ရာ မွာ ျမန္မာအစိုးရ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားစြာနဲ႔ တျခားနိုင္ငံေတာ္ေအးဂ်င့္ေတြ၊ ျမန္မာ့လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ (တပ္မေတာ္) ဝင္ေတြ၊ တျခားျမန္မာလုံျခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြနဲ႔ ေဒသခံအရပ္သားတခ်ိဳ႕ အႀကီးအက်ယ္ ပါဝင္ပတ္သက္ေနတာကို ညႊန္ျပတဲ့ ရင္းျမစ္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနပါတယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ ဒီလိုအတင္းအက်ပ္ လုပ္ေဆာင္မႈေတြဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူမ်ိဳးေရးအရ ဒါမွမဟုတ္ ဘာသာေရး အရ ႏွိပ္ ကြပ္ ၿခင္း၊ နိုင္ငံထဲက ေမာင္းထုတ္ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လူသားဆန္မႈကို ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ ရာဇဝတ္ မႈေတြ ေျမာက္နိုင္ပါတယ္” ဟု ဘင္ဆူဒါက လုပ္ပိုင္ခြင့္ေပးရန္ ICC တရားသူႀကီးမ်ားက လက္ခံခဲ့မႈကို ရည္ညႊန္းလ်က္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
က်ယ္ျပန႔္ေသာ အတိုင္းအတာမ်ားႏွင့္အတူ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈျပဳလုပ္ရန္ တရားသူႀကီးမ်ားက ခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဘင္ဆူဒါက ေျပာၾကားရာတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၌ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ားကို အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္ အ ေရး ပါေသာ ဖြံ့ၿဖိဳးမႈတစ္ရပ္ ျဖစ္ေပၚလာသည္ဟု ဆိုသည္။
နိုဝင္ဘာ ၁၄ ရက္တြင္ ICC Pre-Trial Chamber III ၏ တရားသူႀကီးမ်ားက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ / ျမန္မာရွိ အေျခ အေနမ်ားအား စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ ခြင့္ျပဳသည့္အာဏာကို တရားစြဲဆိုေရး႐ုံးအား ေပးအပ္ခဲ့သည္။
ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ICC အဖြဲ႕ဝင္ မဟုတ္ေသာ္လည္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံသည္ ICC အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္ၿပီး အရပ္ သားမ်ား ကို ေမာင္း ထုတ္ျခင္းသည္ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ နယ္စပ္တစ္ေလၽွာက္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ ICC က တရား စြဲဆိုရန္ အေရးပိုင္ေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
“ အဖြဲ႕ဝင္တစ္နိုင္ငံရဲ့ နယ္ေျမအတြင္း တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအျဖစ္ ျဖစ္ပြားတဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို တရား႐ုံးက တရားစီရင္ပိုင္ ခြင့္ ရွိနိုင္ပါတယ္” ဟု ဘင္ဆူဒါက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဘင္ဆူဒါက ၎၏ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈသည္ အမွန္တရားကို ေဖာ္ထုတ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမည္ျဖစ္ၿပီး လြတ္လပ္၍ သမာဓိရွိေသာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈအျဖစ္ ေအာင္ျမင္ေရး ေသခ်ာေစရန္ အားထုတ္မႈမ်ားကိုသာ အဓိကထား ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဇူလိုင္ ၄ ရက္တြင္ တရားစြဲဆိုသူက ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၉ ရက္ ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္/ ျမန္မာနိုင္ငံ ၌ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အေျခအေနမ်ားကို စုံစမ္းရန္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရရွိေရး ႀကိဳးပမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ICC ၏ တရားစြဲဆိုေရး႐ုံးသည္ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ၊ လူသားဆန္မႈကို ခ်ိဳးေဖာက္ေသာ ရာဇဝတ္မႈ၊ စစ္ရာ ဇဝတ္ မႈမ်ားႏွင့္ ရန္လိုေသာ ရာဇဝတ္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အႀကိဳစစ္ေဆးျခင္း၊ စုံစမ္းစစ္ေဆးျခင္းႏွင့္ တ ရား စြဲဆိုျခင္းတို႔ကို လြတ္လပ္၍ သမာသမတ္က်စြာ ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္သည္။
၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွစ၍ ICC ၏ တရားစြဲဆိုေရး႐ုံးသည္ ICC ၏ တရားစြဲဆိုပိုင္ခြင့္အတြင္း ရွိေသာ ယူဂႏၶာ၊ ကြန္ဂို၊ ဆူဒန္၊ ဗဟိုအာဖရိကနိုင္ငံ၊ ကင္ညာ၊ လစ္ဗ်ား၊ အိုင္ဗရီကို႔စ္၊ မာလီ၊ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာႏွင့္ ဘူရြန္ဒီတို႔၌ အေနအ ထား အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ပတ္သက္၍ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
ICC ၏ တရားစြဲဆိုေရး႐ုံးသည္ ယခုလက္ရွိ၌လည္း ကိုလံဘီယာ၊ ဂီနီ၊ အီရတ္၊ ပါလက္စတိုင္း၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ နိုင္ဂ်ီးရီးယား၊ ယူကရိန္းႏွင့္ ဗင္နီဇြဲလားနိုင္ငံမ်ားရွိ အေျခအေနရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အႀကိဳစစ္ေဆးမႈမ်ား ကို ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံသည္ ျမန္မာနိုင္ငံမွ ထြက္ေျပးလာေသာ ဘဂၤါလီမြတ္စလင္ ၁ ဒသမ ၁ သန္းေက်ာ္ကို ေကာ့ဘဇား ခရိုင္၌ လက္ခံထားၿပီး ၎တို႔ထဲမွ အမ်ားစုသည္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္မွစ၍ တပ္ မေတာ္ စစ္ဆင္ေရး တစ္ရပ္ေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာၾကျခင္းျဖစ္သည္။
No comments:
Post a Comment