Wednesday, June 26, 2024
Thursday, May 9, 2024
ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်၏ အဓိပ္ပာယ်နှင့်သမိုင်းကြောင်း (ဒုတိယပိုင်း)
DVB
July 4, 2017
စစ်အေးတိုက်ပွဲကာလက ကိုယ်ပိုင်ပြဋ္ဌာန်းခွင့်ပြဿနာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပွဲအပြီး ဆိုဗီယက်ယူနီယံ၏ သြဇာဖြန့်ကြက်ရေးဝါဒကြောင့် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ကိုလိုနီစနစ်ဖျက်သိမ်းရေး လှုပ်ရှားမှုမှာ ထင်ရှားပေါ်လွင်လာခဲ့သည်။ တူဗား၊ အရှေ့ဥရောပနိုင်ငံများ၊ ဘောလတစ်နှင့် အာရှအလယ်ပိုင်းနိုင်ငံများမှာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပွဲအတွင်း ဆိုဗီယက်ယူနီယံ၏ ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်ခြင်း ခံရသည်။ ဆိုဗီယက်သည် အရှေ့ဥရောပရှိနိုင်ငံများ၊ အရှေ့ဂျာမနီတို့ကို သူ၏ အခြွေအရံနိုင်ငံများအဖြစ် တည်ထောင်လိုက်သလို တရုတ်နှင့် ကိုရီးယားရှိ တော်လှန်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကိုလည်း ထောက်ခံအားပေးသည်။
Monday, April 8, 2024
သီပေါ စော်ဘွား စဝ်ကြာဆိုင် နှင့်သုစန္ဒီ မင်းသမီး
သီးပေါ စော်ဘွား စဝ်ကြာဆိုင်သည်သီပေါ စော်ဘွား စော်ဘွား စဝ်အိုနှင့် စဝ်စိန်လွှာမှ 1924 ဖွားမြင်တော်မှုပြီး မွေးချင်းများဖြစ်ကြသော စဝ်ကြာဆုန်၊ စဝ်မမ၊ စဝ်ကြည်စု၊ စဝ်ယဉ်နုတို့၏ မောင်အငယ်ဆုံး ဖြစ်သည်။
Wednesday, April 3, 2024
မြို(ခေါ်)ခမီ လူမျိုးတို့၏ နောက်ခံသမိုင်း (၃)
မြို(ခေါ်)ခမီ လူမျိုးတို့၏ နောက်ခံသမိုင်း (၃)
ထို့ကြောင့် “ခမိ” ဟူသော ဝေါဟာရ၏ရင်းမြစ်ကို စစ်ဆေးကြည့်ရန် လိုအပ်လာပါသည်။ “မြို” ဝေါဟာရများအတွင်း၌ ရှာဖွေကြည့်သောအခါ “ခူ” ဟူသော ဝေါဟာရ၊ “အမိန်” ဟူသောဝေါဟာရများကိုတွေ့ ရှိရသည်။ “ခူ” ဟူသောဝေါဟာရသည် “မိုး၊ မိုးကောင်းကင်၊ ကျေးရွာ၊ ပိုင်နက်၊ တိုင်းပြည်” ဟူသော အနက်များကို ဆောင်ပါသည်။
မြို(ခေါ်)ခမီ လူမျိုးတို့၏ နောက်ခံသမိုင်း (၂)
မြို(ခေါ်)ခမီ လူမျိုးတို့၏ နောက်ခံသမိုင်း (၂)
“မြို” ဟူသောဝေါဟာရ၏ ရင်းမြစ်ကို ထပ်မံရှာဖွေကြည့်သောအခါ အောက်ပါအချက်များကို တွေ့ရပါ သည်။
၁။ မောင်းတောမြို့နယ်၊ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်၊ ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ်ရှိ “မြို” လူမျိုးတို့သည် မိမိတို့လူမျိုး ကို “မြိုစာ” ဟု ခေါ်ဝေါ်ကြကြောင်း သိရှိရပါသည်။ “မြိုစာ” ၏ အဓိပ္ပါယ်နှင့် ယင်းနှင့် နီးစပ်သည့် အဓိ ပ္ပါယ်များကိုမှု မသိရပါ။ 1
မြို(ခေါ်)ခမီ လူမျိုးတို့၏ နောက်ခံသမိုင်း (၁)
မြို(ခေါ်)ခမီ လူမျိုးတို့၏ နောက်ခံသမိုင်း
ရခိုင်ရာဇဝင်ကျမ်းများ၏ ဖော်ပြချက်အရ မြို လူမျိုးများသည် ရှေးကျသော လူမျိုး တစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း ဒေသ အနှံ့အပြားနှင့် ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ်၊ မတူပီမြို့နယ် ဒေသများတွင် ပြန့်ကြဲ အခြေချနေထိုင်လျှက်ရှိကြပါသည်။ မြိုလူမျိုးများသည်သီးခြားဘာသာစကား၊ ယဉ်ကျေးမှု ထုံးတမ်းစဉ်လာဖြင့် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစု တစ်စုအဖြစ် ယနေ့တိုင်ရပ်တည်လျှက်ရှိပါသည်။
Monday, February 19, 2024
တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရခေတ် (March 2, 1962)
တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရခေတ် (March 2, 1962)
အိမ်စောင့်အစိုးရ ဦးဆောင်ပြုလုပ်ပေးခဲ့သည့် ၁၉၆၀ ဧပြီ ရွေးကောက်ပွဲတွင်
ဦးနု၏ ပြည်ထောင်စုပါတီက ဆန္ဒမဲ
အားလုံး၏ ၅၂ ဒသမ ၇ ရာခိုင်နှုန်း အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး လွှတ်တော်အမတ်နေရာ ၂၅၀ အနက် ၁၅၇ နေရာအထိ အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။ တည်မြဲဖဆပလမှာ အမတ်နေရာ ၄၂ နေရာသာ အနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး ကျန်နေရာများကို ပါတီငယ် များ၊ ရှမ်းနှင့် ရခိုင်တိုင်းရင်းသားပါတီများက ရရှိခဲ့သည်။
Sunday, January 28, 2024
"ရခိုင်ဒေသ နှင့် မူစလင်"
Dannavati period (3325 BC - 327 AD)
၂ ဝေသာလီခေတ် (အေဒီ ၃၂၇ - အေဒီ ၈၁၈)
Vesali period ( 327 AD - 818 AD )
၃ လေးမြိုခေတ် (အေဒီ ၈၁၈ - အေဒီ၁၄၃၀)
Lemro period (818 AD - 1430 AD)
၄ မြောက်ဦးခေတ် ( အေဒီ ၁၄၃၀ - အေဒီ ၁၇၈၄)
Mrauk U period (1430 AD - 1784 AD)
မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ ပြည်နယ်တခုအဖြစ် ၁၇၈၅ ခုနှစ်မှစ၍ ကုန်းဘောင်ခေတ်၊ ၁၈၂၆ ခုနှစ် မှစ၍ ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ် နဲ့ ၁၉၄၈ ခုနှစ် မှ ယနေ့ထိ မျက်မှောက်ခေတ်ဆိုပြီး တွက်စစ်ခဲ့သော် ရခိုင်ဒေသဟာ စုစုပေါင်း ခေတ် ၇ ခေတ်ကို ပိုင်ဆိုင်ထားပြီးဖြစ်တယ်လို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။
Friday, December 1, 2023
တအာင်းတပ်မတော်TNLA အကြောင်း
သမိုင်းအကျဉ်း
ဌာနချုပ် – မန်တုံနှင့် နမ့်ဆန် မြို့နယ်အတွင်း အခြေစိုက်သည်။
ထိန်းချုပ်ဒေသ – ကျောက်မဲ၊ သီပေါ၊ နမ့်ဆန်၊ မန်တုံ၊ နမ္မတူ၊ လားရှိုး၊ ကွတ်ခိုင်၊ နမ့်ခမ်း၊ မူဆယ်နှင့် မိုးကုတ်။
ခန့်မှန်းအင်အား – ၈၀၀၀ နှင့် အထက်။
ခေါင်းဆောင် – ဗိုလ်ချုပ်တားအိုက်ဘုန်း(ဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဗိုလ်မှူးချုပ်တားခူလန်(ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ)၊ ဗိုလ်မှူးချုပ် တားဘုန်းကျော်(အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး)။
ပလောင်ပြည်နယ် လွတ်မြောက်ရေးတပ်ဦး (PSLF) ကို ၁၉၉၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီ ၁၂ ရက်တွင် ထိုစဥ်က ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး (KNU) ၏ ဌာနချုပ်နယ်မြေဖြစ်ခဲ့သည့် မာနယ်ပလော၌ ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
Monday, October 16, 2023
အာရပ် - အစ္စရေး ( ၆ ) ရက် စစ်ပွဲ။ ( Six Day War )
အာရပ် - အစ္စရေး ( ၆ ) ရက် စစ်ပွဲ။
ခေတ်သစ်စစ်သမိုင်းတွင် အချိန်အတိုးဆုံးစစ်ပွဲဖြစ်ပြီး အစ္စရေးနိုင်ငံစစ်စွမ်းရည်ကို ကမ္ဘာကတုန်လှုပ်ခဲ့ရသည့် စစ်ပွဲဖြစ်သည်။
အာရပ်_အစ္စရေး_နောက်ခံသမိုင်း
ကမ္ဘာဦးကျမ်းလာအဆိုများ
လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း ၃,၅၀၀ ခန့်ကဖြစ်သည်။ အေဘရာဟင်၏ သားများဖြစ်ကြသော အစ်ရှ်မေယယ်နှင့် အစ် ဇာယယ် နှစ်ဦးမှတဆင့် အာရပ်နှင့် ဂျူးလူမျိုးများ ဆင်းသက်ပေါက်ဖွားလာကြသည်။ အစ်ရှ်မေယယ်၏ မိခင်မှာ အီဂျစ်ကျွန်အမျိုးသမီးဖြစ်၍ ဖခင်နယ်မြေမှ နှင်ထုတ်ခံရသည်။ အစ်ရှ်မေယယ်သည်တောထဲတွင်နေထိုင်သွား ရ သည်။ ၎င်းမှတဆင့် ဆင်းသက် ပေါက်ဖွားလာသူများကို ဘီဒင်လူမျိုးစုဟု ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြသည်။ ယနေ့ အာရပ်လူ မျိုးများ၏ ဆင်းသက်ရာဟု ဆိုသည်။ အစ်ဇာယယ်မှ ပေါက်ဖွားလာသော လူမျိုးစုမှာ ဂျူ းလူမျိုးစု ၁၂ စု ပင်ဖြစ် သည်။ ၎င်းတို့အနက် ၂ စု မှာပျောက်ဆုံးနေသည်။ ထိုပျောက်ဆုံးနေသော လူမျိုးစု ၂ စု အနက် တစ်စုမှာအင်္ဂလိပ် လူမျိုးများ ဖြစ်လာကြသည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။ တစ်စုကို တရုတ်ပြည်တွင် တွေ့ရသည်ဟုဆို၏။
Sunday, October 15, 2023
လက်ဘနွန်နိင်ငံLebanon (country)
လက်ဘနွန်နိင်ငံသည် အာရှတိုက် အနောက်တောင်ဖက်မြေထဲပင်လယ် ကမ်းခြေဒေသတွင်တည်ရှိသည့် နိင်ငံ ဖြစ်သည် ။
Saturday, October 14, 2023
Yasir Arafat (1929-2004)
“ရာဆာအာရာဖတ်” သည် ၁၉၆၉ - ခုနှစ် မှ ၂၀၀၄ - ခုနှစ်အထိ ပါလက်စတိုင်းလွတ်မြောက်ရေး PLO
အဖွဲ့၏ ဥက္ကဌ အဖြစ် တာ၀န်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူဖြစ်သည် ။သူသည် ပါလက်စတိုင်းလူမျိုးများ၏ ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ရနယ်မြေရရှိအောင် ဦးဆောင်ခဲ့သည့် ပါလက်စတိုင်းခေါင်းဆောင်တဦးဖြစ်သည်။
သူသည် အစ္စရေးနှင့်ပါလက်စတိုင်းတို့အကြား ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိအောင် အတူလုပ်ဆောင်ခဲ့သဖြင့် ၁၉၉၄ - ခုနှစ်အချိန်က အစ္စရေးခေါင်းဆောင် Yitzhak Rabin ၊ Shimon Peres တို့ နှင့်အတူ ငြိမ်း ချမ်းရေးနိုဘလ်ဆုကို ရရှိခဲ့သူလဲဖြစ်သည်။ သို့သော်လဲ လူအများမှ “ရာဆာအာရာဖတ်” သည်ပါလက် စတိုင်းတို့ နှင့်အစ္စရေးတို့ အကြား ပဋိပက္ခပြသာနာကြီးထွားလာအောင် လှုံ့ဆော်ခဲ့သည့်အရှေ့အလယ် ပိုင်းဒေသမှ ခေါင်းဆောင် တဦးအဖြစ် သတ်မှတ်ထားကြသည်။
ဂျေရုဆလင်မြို့
ဂျေရုဆလင်မြို့
ဂျေရုဆလင်မြို့သည် အစ္စရေးနိင်ငံ နှင့် အနောက်ဖက်ကမ်းဒေသ တို့၏ ဆုံချက် နေရာတွင် တည်ရှိသည်။မြေထဲ ပင်လယ် နှင့် Dead Sea အကြားတွင်တည်ရှိပြီး အစ္စရေးမြို့ ( Tel Aviv-Yafo မြို့) ၏အရှေ့တောင် ဖက် မိုင် ၃၀ အကွာတွင်တည်ရှိသည်။ထိုမြို့အား ဂျူးဘာသာဖြင့် Yerushalayim ဟု၄င်း အာရပ် ဘာသာဖြင့် Al Quds ဟု၄င်း
ခေါ်ဆိုကြ သည်။
Wednesday, August 30, 2023
RSO နှင့် မူဂျာဟစ်ဒင် နောက်ခံသမိုင်း
ဧရာဝတီ
14 October 2016
ဆောင်းပါး
ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တော တိုက်ခိုက်ခံရမှုတွင် RSO (Rohingya Solidarity Organization) ဆို သောလက်နက် ကိုင်အဖွဲ့၏ အမည်က ပြန်လည်ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ သို့သော် အစိုးရကမူ RSO ၏ လက်ချက်ဟု အတိအလင်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခြင်းတော့ မရှိသေးပေ။
မူဂျာဟစ် ထကြွမှု (၁၉၄၈-၁၉၆၁) အကျဉ်း
မူဂျာဟစ် ထကြွမှု (၁၉၄၈-၁၉၆၁) အကျဉ်း
ပြည်မအခြေစိုက် နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ လူမျိုးစုပေါ်လစီ
ပြည်မအခြေစိုက် နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ လူမျိုးစုပေါ်လစီ
By Kyaw Win
In COVER STORIES, MYANMAR QUARTERLY
July 24, 2017
ကျော်ဝင်း ၁
■ နိဒါန်း
(အမျိုး၊ ဘာသာ၊ သာသနာမှ အမျိုးသားလွတ်လပ်ရေးသို့)
မြန်မာနိုင်ငံ၏ အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး သမိုင်းကြောင်းကို ပြန်ပြောကြသည့်အခါတိုင်း “နိုင်ငံရေး အစ ဝိုင်အမ်ဘီအေက” ဆိုသော ဆိုရိုးစကားတစ်ခုမှ အစပြုလေ့ ရှိကြပါသည်။ သို့နှင့်တိုင် ၁၉၀၆ ခုနှစ်က ထူထောင်ခဲ့သော “ဗုဒ္ဓဘာသာ ကလျာဏယုဝအသင်း” (ဝိုင်အမ်ဘီအေ)မှာ ပီပီသသနိုင်ငံရေး အဖွဲ့အစည်းတော့ မဟုတ်ခဲ့ပါ။ အသင်းကြီး၏ ရည်ရွယ်ချက် ကိုယ်တိုင်က “အမျိုး၊ ဘာသာ၊သာသနာ နှင့် ပညာရေးကို အားပေးဆောင်ရွက်ဖို့” ဖြစ်သည်။ သို့အတွက် “အမျိုးကိုချစ်ပါဘာသာကိုလေးစားပါ ၊ သာသနာကို ချီးမြင့်ပါ၊ ပညာကို အားပေးပါ” ဟု ကြွေးကြော်သံ ထုတ်ခဲ့ကြသည်။ တစ်နိုင်ငံလုံး ကျွန် ဘ၀ ကျရောက်နေသည်ဖြစ်၍ အများစု ဗမာလူမျိုးနှင့် သူတို့၏ ကိုးကွယ်ရာ ဗုဒ္ဓဘာသာကို ပညာနှင့် မြှင့်တင်နိုင်ရန် ဆော်သြလိုက်သည့် သဘောပင်ဖြစ်သည်။ တနည်းဆိုရလျှင် “အမျိုး၊ ဘာသာ၊ သာသ နာ”ဆိုသော ကြွေးကြော်သံဖြင့် ဗမာတမျိုးသားလုံးကို စည်းရုံးလှုံ့ဆော် လိုက်သည်ဖြစ်၍ “နိုင်ငံရေးအ စ ဝိုင်အမ်ဘီအေက”ဟု ရည်ညွန်းပြောဆိုခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်နိုင်ပါသည်။
Tuesday, August 29, 2023
နဝတ/နအဖအစိုးရခေတ်
ISP Peace Desk
(September 18, 1988)
သမိုင်းအတွေ့အကြုံ
၁၉၈၈ ဇွန်လအတွင်း နိုင်ငံတဝန်း ဆန္ဒပြမှုများပေါ်ပေါက် လာခဲ့ပြီး ဇူလိုင် ၂၃ ရက်၌ ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ဗမာ့ဆိုရှယ် လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ(BBSP)၏ အရေးပေါ်ပါတီညီလာခံ၌ ပါတီဥက္ကဋ္ဌဦးနေဝင်းနှင့် သမ္မတ ဦးစန်းယုတို့သည် ရာ ထူးမှ အသီးသီး နုတ်ထွက်ခဲ့ကြသည်ယင်းနောက်သမ္မတ နှင့် ပါတီဥက္ကဋ္ဌနေရာ ဆက်ခံသူအဖြစ် ဦးစိန်လွင်ကို ခန့် အပ်ခဲ့သည်။
၁၉၈၈ ခုနှစ် သြဂုတ် ၈ ရက်တွင် ရန်ကုန်မြို့တော်ခန်း မ ရှေ့၌ လူထောင်ပေါင်းများစွာ ပါဝင်သည့် ဆန္ဒ ပြပွဲကြီး ဖြစ်ပေါ်ခဲ့ပြီး ဆန္ဒပြပွဲများသည် မြန်မာနိုင်ငံတဝန်း ဖြစ် ပွားခဲ့သည်။အဆိုပါဆန္ဒပြမှုများကိုတပ် မတော်က ပစ် ခတ်နှိမ်နင်းခဲ့ခြင်းကြောင့် ရာနှင့်ချီ သေဆုံးခဲ့သည်။
ယင်းနောက် သြဂုတ် ၁၃ ရက်၌ သမ္မတရာထူးမှ ဦးစိန် လွင် နုတ်ထွက်ကြောင်း မြန်မာ့အသံမှကြေညာ ခဲ့ပြီး ဒေါက်တာမောင်မောင်ကို သမ္မတသစ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့ ကာ ရန်ကုန်မြို့တွင် ချထားသည့်တပ်များ ကိုလည်း ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။ သို့ရာတွင် ပြည်သူလူထု၏ ဆန္ဒ ပြမှုမှာ ရပ်တန့်မသွားခဲ့ဘဲ ဆက်တိုက် ဖြစ် ပေါ်နေခဲ့ပြီး အစိုးရအုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားရပ်ဆိုင်းနေသည့် အတွက် အကြမ်းဖက်မှုများလည်း ပေါ် ပေါက်လာခဲ့သည်။
Friday, August 25, 2023
ဖဆပလခေတ် (January 4, 1948)
ISP Peace Desk
History
သမိုင်းအတွေ့အကြုံ
၁၉၄၈ ဇန်နဝါရီ ၄ ရက်တွင် လွတ်လပ်ရေးရခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာအစိုးရအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်မှာ သမ္မတစဝ်ရွှေသိုက် နှင့် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု တို့ ဖြစ်သည်။
လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် အာဏာရဖဆပလအဖွဲ့ချုပ်အနေဖြင့် နိုင်ငံရေးအကွဲအပြဲများစွာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး ၁၉၄၈ မတ် ၂၈ ရက်တွင် ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ(ဗကပ) တောခိုခဲ့သည်။
ဗကပပါတီ တောခိုမှုနှင့်အတူ ရဲဘော်ဖြူအဖွဲ့လည်း တောခိုခဲ့ပြီး ဖဆပလအစိုးရအနေဖြင့် အခြားတိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့များဖြစ်သည့် ကရင်၊ ကချင်၊ ကယား၊ မွန်၊ ပအို့ဝ်၊ ရခိုင်တို့၏တော်လှန်မှုများသာမက ရခိုင် ပြည် နယ်တွင်လည်း မူဂျာဟစ်တို့၏ ပုန်ကန်မှုဖြင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။