မုန်တိုင်းသင့်ရခိုင်မှာ ကုလနဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့တွေ ကူညီခွင့် စစ်ကောင်စီပိတ်ပင်ထားဆဲ

RFA
RFA Burmese
2023.06.13

မိုခါဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးသွားသည့် ရခိုင်ပြည်နယ်၊ စစ်တွေမြို့နယ်၊ ဒါးပိုင် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းရှိ နေအိမ်များအား ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ မေလ ၁၇ ရက်နေ့က တွေ့ရစဉ်။ RFA

မိုခါဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းကြောင့် နေအိမ်တွေ၊ လုပ်ကိုင်စားသောက်ခင်းတွေ အကြီးအကျယ် ထိခိုက်ပျက်စီးခဲ့တဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ကုလသမဂ္ဂအပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့တွေရဲ့ လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီထောက်ပံ့ရေး သွားလာခွင့်ကို ဇွန်လ ၁၃ ရက်နေ့ ဒီကနေ့အထိ စစ်ကောင်စီက ပိတ်ပင်ထားဆဲဖြစ်တယ်လို့ အဖွဲ့အစည်းတွေက RFA ကိုပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ရုံး ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရေးလုပ်ငန်းကော်မတီကနေ ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လ၇ရက်နေ့ ကစလို့ ရခိုင်ပြည်နယ် လုံခြုံရေးနဲ့ နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးကြီးကျော်သူရ လက်မှတ်ထိုးပြီး သွားလာခွင့် ပိတ်ပင်လိုက်တာပါ။

ဒီကနေ့အထိ စစ်ကောင်စီကနေ ကူညီခွင့်မရသေးတာကြောင့် အခြေအနေကို စောင့်ဆိုင်းနေရတယ်လို့ အမည်မ ဖော်လိုတဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုရဲ့ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက RFA ကိုပြောပါတယ်။

“ကျွန်တော်တို့ကို ပြီးခဲ့တဲ့သောကြာနေ့က ခရီးသွားလာခွင့်ကို ရပ်ဆိုင်းတယ်ဆိုပြီးတော့ အကြောင်းကြားစာ ရောက် တယ်ပေါ့နော်။ အဲဒီစာကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းကြောင်း၊ ခွင့်ပြုကြောင်းပေါ့နော် စာကအခုအထိ ရောက် မလာသေးဘူး။ ကျွန်တော်တို့ ကူညီလို့မရသေးဘူးလို့ပြောရမှာပေါ့။ အခြေအနေကို စောင့်နေရတုန်းပေ့ါ”

ကုလသမဂ္ဂအပါအဝင်၊ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့ အစည်းတွေအနေနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ မုန်တိုင်းဘေးကြောင့် ထိခိုက်ပျက် စီးသွားတဲ့ ဒေသတွေကို အရေးပေါ်ကယ်ဆယ်ရေးနဲ့ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက်စစ်ကောင်စီထံကူညီထောက် ပံ့ ခွင့် တင်ပြ တောင်းဆိုခဲ့ပေမယ့် အခုအထိ ခွင့်မပြုသေးတာလို့ဆိုပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ မေလ ၁၄ ရက်နေ့က မိုခါမုန်တိုင်းတိုက်ခတ်မှုကြောင့် ရခိုင်တိုင်းရင်းသားနဲ့ ရိုဟင်ဂျာ စုစုပေါင်း ၁၄၆ ဦးသေဆုံးခဲ့ပြီး စစ်တွေ၊ ရသေ့တောင်၊ ပုဏ္ဏားကျွန်း၊ ကျောက်တော်၊ မြောက်ဦး၊ ပေါက်တော၊ မြေပုံစတဲ့ မြို့ နယ်တွေမှာ နေအိမ်တွေ အများအပြား ပျက်စီးသွားတာကြောင့် လူဦးရေ ၁၂ သိန်းလောက် အရေးပေါ်အကူအညီ လိုအပ်နေတယ်လို့ AA ကထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

ထိခိုက်ပျက်စီးမှုကြီးမားတဲ့အတွက် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့တွေရဲ့ အကူအညီသာမရရင် ပြန်လည် တည်ဆောက်ဖို့အဆင် မပြေနိုင်ဘူးလို့ အမည်မဖော်လိုတဲ့ ရခိုင်လူမှုအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုရဲ့ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက RFA ကိုပြောပါ တယ်။

“ဒီလိုသဘာဝဘေးဒဏ်တွေဖြစ်လို့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေက ကူညီမှုမရရင် အဲဒီပြည်နယ်၊ အဲဒီတိုင်း၊ အဲဒီ နိုင်ငံရဲ့ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကိစ္စတွေမှာ ဘယ်လိုမှ အဆင်မပြေနိုင်ဘူး။ အခုဆိုရင် ရခိုင်မှာကြီးမားတဲ့ မုန်တိုင်း ဖြစ်ခဲ့တယ်။ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့တွေရဲ့ အကူအညီမရရင် နဂိုအတိုင်းပြန်ဖြစ်ဖို့က မဖြစ်နိုင်တော့ဘူး။ အချိန်တွေ အ များကြီးယူရမယ့်အခြေအနေရှိတယ်”

လက်ရှိမှာတော့ မုန်တိုင်းကြောင့် အိမ်အနည်းအကျဉ်းသာ ပြန်လည်ပြုပြင်နိုင်ကြပြီး အများစုကတော့ နေအိမ် ပြန် မဆောက်နိုင်တော့ဘဲ တာပေါ်လင်တွေနဲ့ ဖြစ်သလို မိုးကာပြီး နေထိုင်နေကြရတယ်လို့လည်းဆိုပါတယ်။

ဒီလိုအခြေအနေမှာ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့တွေရဲ့ အကူအညီမရတာဟာ ပြည်သူတွေအတွက် အများကြီး ဒုက္ခရောက် စေတယ်လို့ ဒေသတွင်းမှာ ကူညီကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ဆောင်နေတဲ့ အမည်မဖော်လိုတဲ့ ဒေသခံ တစ်ဦးက RFA ကို ပြောပါတယ်။

“အခုက နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေက အချက်အလက်တွေစာရင်းတွေ ကောက်တဲ့ အခြေအနေမှာပဲရှိ သေး တယ်။ ပစ္စည်းတွေပေးတာတွေ သိပ်မရှိသေးဘူး။ အဲဒီအချိန်မှာပဲ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေကို စစ်ကောင်စီ က ပိတ်ပင်လိုက်တော့ တချို့ပေးမယ့် ပစ္စည်းတွေ ဂိုဒေါင်ထဲမှာ ထည့်ထားရတဲ့ အခြေအနေရှိတယ်။ ပစ္စည်း တွေ က လိုအပ်တဲ့ နေရာမရောက်ဘဲ ကြားထဲမှာရှိနေတဲ့ အခြေအနေရှိတယ်။ ဒါဟာ ပြည်သူလူထုအတွက် အ များကြီး ဒုက္ခရောက်စေတယ်။ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး လုပ်နေတဲ့ အခုလိုအချိန်မှာ မုန်တိုင်းကြောင့် ပျက်စီးခဲ့ တဲ့ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်တောင် ကျွန်တော်တို့ မလုပ်နိုင်သေးဘူး”

အလားတူပဲ မုန်တိုင်းကြောင့် ထိခိုက်ပျက်စီးသွားခဲ့တဲ့ စစ်တွေမြို့နယ်ထဲက ရိုဟင်ဂျာတွေ နေထိုင်တဲ့ ကျေးရွာတွေ၊ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာလည်း ဘာအကူအညီ၊ အထောက်အပံ့မှ မရကြသေးဘူးလို့ ရိုဟင်ဂျာတွေက RFA ကိုပြော ပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း UNOCHA မှ ကူညီထောက်ပံ့ပေးမှုများအား ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ ၂ ရက်နေ့က တွေ့ရစဉ်။ (Photo: UNOCHA Myanmar) 

ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ အမိုးအကာတွေနဲ့ စားနှပ်ရိက္ခာတွေခက်ခဲနေပြီး သူတို့ဟာ နိုင်ငံတကာ အဖွဲ့တွေရဲ့ အကူအညီ ကို စောင့်မျှော်နေကြတယ်လို့ စစ်တွေမြို့နယ် ဒါးပိုင်ရွာက အမည်မဖော်လိုတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။

“အခုလောလောဆယ်ကတော့ ဘာအကူအညီမှ မရကြသေးဘူး။ ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်တို့ကတော့ စောင့်မျှော် နေ ကြတယ်။ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းကရော၊ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ အဖွဲ့အစည်းကရော ပြီးတော့ အစိုးရကရောပေါ့။ အဆောက်အအုံတွေကို ဘယ်လို ပြန်ဆောက်ပေးကြမလဲဆိုတာ စောင့်မျှော်နေကြတယ်။ နေရေးထိုင်ရေးက ပိုပြီး အခက်အခဲဖြစ်နေတယ်။ မိုးရာသီလည်း ရောက်ပြီဆိုတော့ မိုးတွေခံပြီးနေရတယ်။ ကြာလာရင် ကျန်းမာ ရေးတွေ ထိခိုက်လာနိုင်တဲ့ အခြေအနေ ရှိတယ်”

လက်ရှိမှာတော့ ရိုဟင်ဂျာတွေဟာ ပျက်စီးသွားတဲ့ နေအိမ်ရာတွေပေါ်မှာ တာပေါ်လင်တွေနဲ့ ဖြစ်သလို တဲအိမ် ထိုး ပြီး နေကြရသလို ဘာသာရေး အဆောက်အအုံတွေနဲ့ နီးစပ်ရာတွေမှာ စုပြုံ နေထိုင်နေကြရတယ်လို့လည်း ဆိုပါ တယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်ဟောင်း ဦးဖေသန်းကတော့ စစ်ကောင်စီက အခုလို ပိတ်ပင်တာ ကြောင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA) နဲ့ ဆက်ဆံရေးတင်းမာလာနိုင်တဲ့အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေး အလှမ်းဝေးသွားနိုင်တယ် လို့ ထောက်ပြပါတယ်။

“ကျွန်တော်တို့ကတော့ ဖွင့်ပေးစေချင်တာပေါ့။ သူတို့ ပိတ်ပင်ထားခြင်းအားဖြင့် နိုင်ငံတကာရဲ့ ပြောဆိုဝေဖန် အပြစ်တင်တာကိုပဲ ခံရမယ့် အခြေအနေရှိတယ်။ သူတို့အတွက် နိုင်ငံရေးအရ အမြတ်ရစရာမရှိဘူး။ ပြီးတော့ အေအေနဲ့လည်း ကတိကိုချိုးဖောက်တဲ့အတွက် ပိုပြီးဆက်ဆံရေးတွေ အဆင်မပြေဖြစ်လာနိုင်တယ်။ ဆက်ဆံ ရေးတွေ တင်းမာလာတဲ့အတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးကလည်း အလှမ်းဝေးသွားနိုင်တယ်”

ကုလသမဂ္ဂ (UN) အပါအဝင် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်း(INGO)တွေ အနေနဲ့ မုန်တိုင်းသင့် ပြည်သူတွေအတွက် ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းတွေကို စစ်ကောင်စီကနေတစ်ဆင့် လှူဒါန်းရမယ်လို့ ဇွန်လ ၇ ရက်နေ့က စစ်ကောင်စီရဲ့ ပြည်ထောင်စုဒုဝန်ကြီး စိုးကြည်လက်မှတ်နဲ့ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

"နေရေးထိုင်ရေးက ပိုပြီး အခက်အခဲဖြစ်နေတယ်။ မိုးရာသီလည်း ရောက်ပြီဆိုတော့ မိုးတွေခံပြီးနေရတယ်။"

အကူအညီတွေကို လွတ်လွတ်လပ်လပ်ပေးခွင့်မပြုဘဲ စစ်ကောင်စီကနေတစ်ဆင့် လှူဒါန်းခိုင်းတာနဲ့ပတ်သက်လို့ အသေးစိတ်သိနိုင်ဖို့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် ပြောခွင့်ရသူ ပြည်နယ်ဥပဒေချုပ် ဦးလှသိန်းကို RFA က ဆက် သွယ်ခဲ့ပေမဲ့ ဖုန်းလက်ခံမဖြေကြားပါဘူး။

NUG အစိုးရရဲ့ လူသားချင်းစာနာထောက်ထားရေးနှင့် ဘေးအန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲရေးဝန်ကြီးဌာန ပြည် ထောင်စုဝန်ကြီး ဒေါက်တာဝင်းမြတ်အေးကတော့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေကို ကူညီလို့ မရအောင် စစ်ကောင် စီကလုပ်ဆောင်တာလို့ ထောက်ပြပါတယ်။

“နိုင်ငံတကာအလှူရှင်တွေအနေနဲ့ လှူတဲ့အခါမှာ အစိုးရကို တိုက်ရိုက်ပေးပိုင်ခွင့် မရှိဘူးဆိုတာရှိတယ်။ ဒါကို လုံး၀ ပိတ်ပင်တားဆီးလိုက်သလိုပဲဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံတကာရဲ့ အကူအညီတွေ ပေးလို့မရအောင် ဆောင်ရွက်ထား တာ ဖြစ်တယ်။ အလှူရှင် နိုင်ငံတွေလည်း လှူလို့မရအောင် ဆောင်ရွက်ထားတာဖြစ်တယ်။ အလှူရှင် နိုင်ငံ တွေက စကစနဲ့ပေါင်းမှ၊ စကစရဲ့ လူကယ်ပြန်နဲ့ပေါင်းမှ လှူလို့ရမယ်ဆိုပြီး ပိတ်ပင် တားဆီးခြင်းတွေကို နိုင်ငံ တကာအနေနဲ့လည်း အသံထွက်ဖို့လိုပါပြီ”

ရခိုင်မှာ မုန်တိုင်းကြောင့် ဒေသခံတွေရဲ့ နေအိမ်တွေ အများအပြားထိခိုက် ပျက်စီးခဲ့ပြီး ဒေသခံ လူပေါင်း ၁ သန်း ၆ သိန်း အတွက် ကုလသမဂ္ဂအနေနဲ့ အမိုးအကာတွေနဲ့ ကယ်ဆယ်ရေး ပစ္စည်းတွေကို ကူညီဖို့ ပြင်ဆင်ထားပေ မယ့် စစ်ကောင်စီက ခရီးသွားလာခွင့် ပိတ်ပင်တာကြောင့် တစ်သိန်းတစ်သောင်းကိုသာ ထောက်ပံ့နိုင်ခဲ့တယ်လို့ UN က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။

Link : Here