RFA
လွတ်လပ်တဲ့အာရှအသံ
ခက်မာ (ဝါရှင်တန်ဒီစီ)
2024.04.02
==
စစ်ကောင်စီဟာ တိုက်တိုင်း ရှုံးနေတဲ့အတွက် လိုအပ်နေတဲ့ လူအရင်းအမြစ်နေရာမှာ ရိုဟင်ဂျာတွေကို အစားထိုးပြီး စစ်တိုက်ခိုင်းနေတာ ဖြစ်တယ်လို့ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ လူ့အခွင့်အရေး ဒုတိယဝန်ကြီး ဦးအောင်ကျော်မိုးက ပြောပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်တွင်းက ရိုဟင်ဂျာတွေ ရဲ့ အခြေအနေတွေ နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရိုဟင်ဂျာလွတ် မြောက်ရေး ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ ဦးနေဆန်းလွင် (ပူးတွဲတည်ထောင်သူ) ကို DVN ကဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။ ရိုဟင်ဂျာလွတ် မြောက်ရေး ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ ဦးနေဆန်းလွင် (ပူးတွဲတည်ထောင်သူ) က “ကျနော်တို့ ရိုဟင်ဂျာတွေ နဲ့ ရခိုင်တွေ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်လာတာ အခုမှ မဟုတ်ဘူး။ ဗိုလ်ချုပ်ထွန်းမြတ်နိုင်ကလည်း ဧရာဝတီသတင်းဌာနတို့ တခြားသတင်းဌာနတွေရဲ့ အင်တာဗျူးတွေမှာတောင် ရိုဟင်ဂျာနဲ့ ရခိုင်တွေ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်လာတာဟာ မြောက်ဦးခောတ်ကတည်းက အတူနေထိုင်လာတာလို့ပြောထားတယ်။နောက်ပြီးတော့ ရိုဟင်ဂျာတွေ ရဲ့ လူ့အခွင့်အရေးတွေကို လေ့စာမယ်ဆိုပြီးတော့ ပြောဆိုထားတာတွေလည်း ရှိတယ်။ဒါတွေက အခြေခံ လူ့အခွင့်အရေး တစ်ခုလည်း ဖြစ်တယ် သမိုင်းအားဖြင့်လည်း လိမ်လို့ မရဘူးပေါ့”
RFA
စန်းမော်အောင်(ဝါရှင်တန်ဒီစီ)
2023.11.21
==
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှိနေတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့အခြေအနေကို စစ်တမ်းပြုစုထားတဲ့ "အသက်ရှင်ရေးတွက် ရုန်းကန်ရခြင်း" လို့ အမည်ရတဲ့ အစီရင်ခံစာတစ်စောင်ကို ဗြိတိန်နိုင်ငံ ၊ လန်ဒန်မြို့အခြေစိုက် မြန်မာ-ရိုဟင်ဂျာအသင်းက နိုဝင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ တိုက်ပွဲပြင်းထန်လာတဲ့ ရခိုင် ပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေအတွက် လူသားချင်းစာနာရေးအထောက်အပံ့တွေ မရအောင် မြန်မာ စစ်တပ်က တားဆီးပိတ်ပင်နေတာတွေနဲ့ စစ်တပ်က အကြမ်းဖက်တာတွေကို အစီရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြ ထား ပါတယ်လို့ မြန်မာ-ရိုဟင်ဂျာအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးထွန်းခင်က ပြောပါတယ်။ ဦးထွန်းခင်ကို RFA သတင်းထောက် မစန်းမော်အောင် ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
ဧရာဝတီ
Justin Higginbottom
13 September 2023
.png)
စစ်ကောင်စီနဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့ဆက်ဆံရေးတွေရှိနေတဲ့ ဒေါ်စောမြရာဇာလင်းဦးဆောင်တဲ့ ရခိုင်ပြည် လွတ်မြောက်ရေး ပါတီ(ALP)အဖွဲ့ကွဲဟာ စစ်ကောင်စီလက်အောက်ခံ နယ်ခြားစောင့်တပ်(Border Guard Forces - BGF) အဖြစ် အသွင်ပြောင်းဖို့ စစ်ကောင်စီနဲ့ ဆွေးနွေးနေတယ်လို့ သတင်းတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ထွက်ပေါ်နေပါတယ်။ အဲသလို သတင်းတွေ ထွက်ပေါ်နေမှုနဲ့ အတူ ဒီ ALP အဖွဲ့ ရဲ့ ထိပ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တချို့ဟာ ဒီနှစ်ထဲမှာ သေနတ်နဲ့ ပစ်သတ်ခံခဲ့ရတာတွေလည်း ရှိလာပါ တယ်။
BBC
၅ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃
ရိုဟင်ဂျာမွတ်ဆလင်တွေအပေါ် လူမျိုးတုန်း သတ်ဖြတ်မှု ဂျီနိုဆိုက် စွဲချက်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ အပေါ် ဂမ် ဘီယာနိုင်ငံက အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာတရားရုံး ICJ မှာ စွဲဆိုထားမှု အတွက် မြန်မာဘက်က ချေပလွှာ counter-memorial ကို စစ်ကောင်စီဘက်က တင်သွင်းခဲ့ကြောင်း အတည်ပြုထားနိုင်ပါတယ်။
VOA
ဆုမွန်
၀၄ စက်တင်ဘာ၊ ၂၀၂၃
ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေ အတန်းပညာနဲ့အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပညာရပ်တွေ ဆက်လက် လေ့လာ သင်ယူနိုင်ရေး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ပညာသင်ဆုတွေပေးဖို့ပါ ကူညီထောက်ပံ့ ပံ့ပိုးပေးဖို့ အစီ အစဉ်အပေါ် ရိုဟင်ဂျာလူငယ်တွေဘက်က မျှော်လင့်ချက် ဘာတွေရှိပါသလဲ။ ရိုဟင်ဂျာလူငယ် ကို အောင်မြိုင်ကို မဆုမွန်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
BBC
၂ စက်တင်ဘာ ၂၀၂၃
ရိုဟင်ဂျာတွေ အပေါ် လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှု ဂျီနိုဆိုက် စွဲချက်နဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ တရားရုံး ICJ မှာ မြန်မာအပေါ် တရားစွဲထားတဲ့ ဂမ်ဘီယာ နိုင်ငံရဲ့ ICJ အမှု ရှေ့နေအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်သူ အမ် အာ ဆလန် ဆူလေမန် M. Arsalan Suleman နဲ့ ဘီဘီစီ သီးသန့် မေးမြန်းထားတာကို အထူးအစီအစဥ် အဖြစ် တင်ဆက် ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဂမ်ဘီယာဟာ ICJ အမှု အတွက် ဝါရှင်တန်ဒီစီမြို့တော် အခြေစိုက် ဖိုလီဟို့ဂ်ဆိုတဲ့ နိုင်ငံတကာ အ ငြင်း ပွားမှု အမှုခင်းတွေကို အထူးပြု ကိုင်တွယ်တဲ့ ရှေ့နေ အဖွဲ့ကို ငှားရမ်းထားတာ ဖြစ်ပြီး မစ္စတာ ဆူလေမန်ဟာ ဖိုလီဟို့ဂ်က အတွေ့အကြုံရင့် ရှေ့နေတစ်ဦး ဖြစ်ပါတယ်။ မစ္စတာ ဆူလေမန် ဟာ အချုပ်အခြာ အာဏာပိုင်နိုင်ငံတွေကြား ပေါ်ပေါက်တဲ့ နိုင်ငံတကာ အငြင်းပွားမှုတွေမှာ အထူးကျွမ်း ကျင်ပြီး၊ ICJ တရားရုံး အပါအဝင် တခြား နိုင်ငံတကာ ရုံးတော်တွေမှာ အမှုလိုက်ထားသူ တစ်ဦး ဖြစ် ပါတယ်။
VOA
အင်ကြင်းနိုင်
၂၃ ဇူလိုင်၊ ၂၀၂၃
VOA
ဆုမွန်
၂၈ မေ၊ ၂၀၂၃
မုန်တိုင်းမိုခါ ဒဏ်နဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေ ထိခိုက်သေဆုံးမှု များပြားခဲ့ရတာဟာစစ်ကောင်စီဘက်က ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ တ မင် လုပ်ဆောင်သလိုဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ဗြိတိန်နိုင်ငံအခြေစိုက် မြန်မာရိုဟင်ဂျာများအဖွဲ့က သတင်းထုတ် ပြန် ပါတယ်။ဗြိတိန်နိုင်ငံအခြေစိုက် မြန်မာရိုဟင်ဂျာအသင်း ဥက္ကဋ္ဌဦးထွန်းခင်ကို မဆုမွန်ဆက်သွယ်မေးမြန်းထား ပါတယ်။
.png)
.png)
မေလ (၁၄) ရက်နေ့က စစ်တွေမြို့ကမိုင် ၅၀ ဝန်းကျင်ကို ဗဟိုပြုတိုက်ခတ်ခဲ့တဲ့ မိုခါဆိုင်ကလုန်း မုန်တိုင်း ကြောင့် ရိုဟင်ဂျာ မွတ်ဆလင် ဒုက္ခသည်သေဆုံးသူအရေအတွက်တိုးလာနေပြီး ပျောက်ဆုံးသူပေါင်း ရာနဲ့ချီရှိနေ ကြောင်း သက်ကယ်ပြင် IDP စခန်းမှာ နေထိုင်တဲ့ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တဦးက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။ မုန်တိုင်း ဒုက္ခသည် တွေအတွက် နေစရာ၊ စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ ဆေးဝါးတွေ အရေးပေါ်လိုအပ်နေတယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။ မုန်တိုင်းဒုက္ခ သည်တွေအရေး ဆောင်ရွက်နေတဲ့ နောက်ဆုံးအခြေအနေနဲ့ပတ်သက်လို့ မအင်ကြင်းနိုင် က ဆက် သွယ်မေးမြန်း ထားပါတယ်။
VOA
ဆုမွန်
၀၉ မေ၊ ၂၀၂၃
ရိုဟင်ဂျာတို့အိမ်ပြန်နိုင်ရေး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတို့ကြား အပြန်အလှန်စီစဉ်နေပေမဲ့ အခုချိန်အထိ မသေ ချာမရေရာသေးတဲ့အခြေအနေအထားတွေအပေါ် ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေရဲ့ သဘောထား စိုးရိမ်ချက်တွေနဲ့ ပတ် သက်လို့ ဒုက္ခသည်စခန်းက ကိုအောင်မြိုင်ကို မဆုမွန်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းတင်ပြထားပါတယ်။
Link : HereVOM
မတ်၂၂-၂၀၂၃
SW(VOM)
.png)
ရခိုင်ပြည်နယ် လ.ဝ.က ဒု-ပြည်နယ်မှူး (ငြိမ်း) ဦးသာမြ နှင့် တွေ့ဆုံခြင်း
.png)
မေး။ ။ မင်္ဂလာပါဆရာကြီး။ ဆရာကြီးက ရခိုင်ပြည်နယ် လ.ဝ.က မှာ အချိန်အကြာကြီး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးတယ်လို့ ကြားသိရတဲ့အတွက် သိချင်တာလေးတွေ မေးမြန်းခွင့်ပြုပါ။ ဆရာကြီးရဲ့ ဇာတိနှင့် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးတဲ့ နေရာဒေသတွေကို ပြောပြပေးပါ။
ဖြေ။ ။ ဟုတ်ကဲ့။ ကျွန်တော့်ရဲ့ မွေးရာဇာတိက ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့ လမ်းမတော်မြောက်ရပ်ကွက်ကပါ။ ၁၉၅၇ ခုနှစ်မှ ဒီ လ.ဝ.က လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှာ အလုပ်စဝင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒီတုန်းက ကျွန်တော် တာဝန်ထမ်းဆောင်ရတဲ့ ရာထူးကို လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးမှူးလို့ ခေါ်ပါတယ်။ မူဆယ်၊ ဗန်းမော်၊ ကောလင်း စတဲ့ ရှမ်းပြည်၊ ကချင်ပြည်နယ်နဲ့ ရန်ကုန်တို့မှာ တာဝန်ကျပြီးမှ ရခိုင်ပြည်နယ် စစ်တွေမြို့ကို ၁၉၆၇ လောက်မှာ ရောက်ရှိ လာတာပါ။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လက်အောက်ပြည်နယ်မှူးနဲ့ ဒုပြည်နယ်မှူး အဖြစ်နဲ့ နှစ်ပေါင်း ၂၀ ကျော် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၉ ခုနှစ်မှာ ၈၈ အရေးတော်ပုံမှာ ပါခဲ့တယ်ဆိုပြီး Forced to Retire ပေးခံခဲ့ရတယ်။ ၁၉၉၀ ခုနှစ်မှာမှ ရန်ကုန်ကို ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်ခဲ့ပါတယ်။ အခု အသက် (၈၂) နှစ်ရှိပြီ။
VOA
သန်းလွင်ထွန်း
ဉာဏ်ဝင်းအောင်
01 မတ်၊ 2022
[UNICODE]
ဂမ်ဘီယာ-မြန်မာ အမှု ICJ ဒုတိယအကြိမ်ကြားနာမှု ပြီးဆုံး
နယ်သာလန်နိုင်ငံ သည်ဟိဂ်မြို့က ICJ တရားရုံးမှာ ဂမ်ဘီယာနဲ့မြန်မာအမှု ဒုတိယအကြိမ် ကြားနားပွဲကတော့ ဖေဖေါ်ဝါရီ(၂၈) တနင်္လာနေ့မှာ ပြီးဆုံးသွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ဆုံးပိတ် လျှောက်လဲခဲ့တဲ့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံရဲ့ ဥပဒေအကျိုးဆောင်က အချက်(၃)ချက် ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ တရားရုံးကို တောင်းဆိုခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဒီအ ချက်တွေ အပါအဝင် ကြားနာမှု အပြည့်အစုံနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းဌာနမှူး ဦးသန်းလွင်ထွန်းကို ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က မေးမြန်းထားပါတယ်။
မေး ။ ။ ဦးသန်းလွင်ထွန်း ခင်ဗျာ၊ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၈ ရက် တနင်္လာနေ့မှာပဲ ICJ တရားရုံးမှာ နောက်ဆုံးနေ့ အဖြစ်နဲ့ ဂမ်ဘီယာဖက်က လျှောက်လဲချက်တွေထဲမှာ ဘယ်လို ထူးခြားတဲ့အချက်တွေ ပါတာ တွေ့ရပါလဲခင်ဗျ။
