တရုတ် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ကွန်ဂရက် အကြောင်း တစေ့တ စောင်း

BBC
၁၄ အောက်တိုဘာ ၂၀၂၂
ဒေးဗစ် ဘရောင်း
BBC News Visual Journalism Team

တရုတ်နိုင်ငံက အာဏာရ ကွန်မြူနစ်ပါတီဟာ ၁၉၇၀ နှစ်တွေတဝိုက်က မော်စီတုန်း နောက်ပိုင်း သြဇာအကြီးဆုံးခေါင်းဆောင်လို့ သတ်မှတ်ရမယ့် ရှီ ကျင့်ဖျင်ကို တတိယအကြိမ်အဖြစ် အာဏာ ၅ နှစ် သက်တမ်းကို လွှဲအပ်လိမ့်မယ် လို့ မှန်းဆ နေကြပါတယ်။

အာဏာသက်တမ်းက နှစ်ကြိမ်သာဆိုတဲ့ ကန့်သတ်ချက်ကို ၂၀၁၈ မှာ ဖျက်သိမ်း ထားပြီးတဲ့နောက် အခုလာတော့မယ့် ဆုံးဖြတ်ချက်ဟာ တရုတ်နိုင်ငံအပေါ် သူ့ရဲ့ အာဏာ ထိန်းချုပ်နိုင်တဲ့ စွမ်းအား ထပ်တိုးမြှင့် ပေးလိုက်မှာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

အခုအချိန်မှာ အသက် ၆၉ နှစ်ရှိနေပြီဖြစ်တဲ့ မစ္စတာ ရှီဟာ အာဏာကို သူ့တသက်လုံး ယူသွားနိုင်ခြေလည်းရှိပါတယ်။

ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂဆိုတာ ဘယ်လိုအဖွဲ့စည်းမျိုးလဲ။

Unicode
ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့စည်း (United Nations) ပေါ်ပေါက်ခဲ့တဲ့ အကြောင်းရင်း နဲ့ အဖွဲစည််းရဲ့အခြေခံ အချက် အလက်လေးတွေကို ပြန်လည်မျှဝေ ပေးချင်ပါတယ်။ကမ္ဘာ‌ေပါ်မှာ လူအသေအပျောက် အမ်ားဆုံး နဲ့ ပစ္စည်း ဥစ္စာ ဆုံးရှုံးမှု အများဆုံး စစ်ပွဲကြီးနှစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၁၄-၁၉၁၈ ကာလတွင်းမှာ ပထမကမ္ဘာစစ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုပတ်၀န်းကျင်အကြာ ၁၉၃၉-၁၉၄၅ ကာလတွေကိုတော့ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကလွှမ်းမိုးခဲ့ပါတယ်။

ပထမကမ္ဘာစစ်ကြီးအပြီးမှာတော့ နောက်ထပ်ယခုလိုစစ်ပွဲမျိူး‌ေတွထပ်မဖြစ်အောင်ဆိုပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံ သမ္မတ Woodrow Wilson ဦးဆောင်မှုနဲ့ နိုင်ငံပေါင်းချုပ်အသင်းကြီး (League of Nations ) ကို ၁၉၂၀ ခုနှစ်၊ ဇန်ဝါရီ ၁၀ ရက်နေ့ ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျီနီဗာ မြို့မှာ ကနဦး အဖွဲ့၀င် ၄၂ နိုင်ငံနဲ့ စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါတယ်။ သို့ပေမယ့် လွှတ်တော်၏ အမေရိကန်အဖွဲ့၀င်ခြင်း အစီစဥ်ကို ကန့်ကွက်မှုကြောင့် နိုင်ငံပေါင်းချုပ်အသင်းကြီးဟာ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံရေးမှာ ထိရောက်မှုအားနည်းခဲ့ရပါတယ်။

အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများ

 

အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံ များအကြောင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ 

အရှေ့တောင်အာရှကတော့ အိန္ဒိယ၊ တရုတ် နှင့် ဩစတြေးလျှ တိုက်တို့ ကြား တည်ရှိပြီး ကုန်းပိုင်းဖြစ်တဲ့အ တွက် ကြောင့် အင်ဒိုချိုင်းနားဟု ခေါ်ခဲ့ကြပါသေးတယ်။ ပြင်သစ်တို့က အာနမ်၊ တုန်ကင်၊ ကိုချင်ချိုင်းနား၊ ကမ္ဘောဒီးယား နှင့် လောနိုင်ငံတွေကို သိမ်းယူလိုက်လို့ပြင်သစ်နိုင်ငံကို ပြင်သစ်အင်ဒိုးချိုင်းနားလို့ ခေါ်ခဲ့ကြပါတယ်။ဖိလစ်ပိုင်ပါဝင်တဲ့ ကျွန်းစုပိုင်းကိုတော့ အရှေ့အိန္ဒိယကျွန်းစု လို့ ခေါ်ဆိုကြပါတယ်။နောက်ပိုင်းမှာတော့ အင်ဒိုးနီးရှားလို့ ပြောင်းလဲခဲ့ပါတယ်။
                                                                               

ဂျနီဗာ ကွန်ဗင်းရှင်း ဆိုတာဘာလဲ

ဂျနီဗာကွန်ဗင်းရှင်းဆိုတာကတော့ ခေတ်သစ် စစ်မြေပြင်မှာ ဘယ်လို အရာတွေကို စစ်ရာဇ၀တ်မှုလို့ သတ်မှတ်မလဲ၊ ဘယ်လို လက်နက်တွေအသုံးပြုနိုင်ပြီး ဘာတွေကိုတော့ တားမြစ်ထားလဲ၊ တစ်နည်းအားဖြင့် လူတွေ စစ်ကို ဘယ်လို တိုက်ရမလဲဆိုတာကို ဖော်ပြထားတဲ့ စာချုပ်တွေပဲဖြစ်ပါတယ်။

၁၉ ရာစုနောက်ပိုင်း နည်းပညာ တိုးတက်မှုနဲ့အတူ လူသားတို့ရဲ့ စစ္ပွဲတွေမှာ သုံးတဲ့ လက်နက်တွေဟာ အဖျက်စွမ်းအားကြီးမားလာတယ်။ စစ်ပွဲတစ်ခုမှာ နှစ်ဖက် စစ်သည်တွေအားလုံးဟာ တိုက်ပွဲတွင်း အကူညီမရဘဲ သေ ဆုံးကြရတယ်။ ဒီ အနိဌာန်အာရံု‌ေတွကို ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံသား စီးပွားရေးသမား တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဟင်နရီ ဒူးနန့် က ၁၈၅၉ ခုနှစ်က တိုက်ပွဲတစ်ခုမှာ လေ့လာမိပြီး ဒဏ်ရာရသူ စစ်သည်အားလုံးကို ကူညီဖို့ဆိုပြီး ကြက်ခြေနီ အဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့တော့တယ်။ ဒီနေရာမှာ ကြက်ခြေနီ အဖွဲ့က နှစ်ဖက်စစ္သည် ဒဏ္ရာ ရသူအားလုံးကို လူသားချင်းစာနာမှုအရကူညီဖို့ ဆို နိုင်ငံရေးအရ အသိမှတ်ပြုခံရဖို့ လိုအပ်တဲ့ အတွက် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျနီဗာမြို့မှာ ပထမဆုံး ဂျနီဗာ စာချုပ်ကို ၁၈၆၄ မှာ ယူရိုပီယံ နိုင်ငံ ၁၂ နိုင်ငံက ရေးထိုးခဲ့ကြတယ်။

တွက်ချက်နည်းပေါင်းစုံ

 နေရာတိုင်းမှာ အသုံးဝင်တဲ့ တွက်ချက်နည်း ပေါင်းချုပ်ကို မျှဝေပေးလိုက်ပါတယ် 😍
လိုအပ်တဲ့အခါ ပြန်ကြည့်လို့ရအောင် Save ထားလိုက်ပါ မိတ်ဆွေ 🥰

၁၂ လက်မ = 1 ပေ      ၃ ပေ = 1 ကိုက်
22 ကိုက် = 1 သံကြိုး
10 သံကြိုး = 1 ဖာလုံ
8ဖာလုံ =1 မိုင်