ရုရှားနဲ့ မြောက်ကိုရီးယား အလွမ်းသင့်နေချိန်မှာ တရုတ်က ဘာလို့ခပ်ခွာခွာ ရှိနေတာလဲ

Nikkei Asia
2024 Jan'23

■ ရုရှားနဲ့ မြောက်ကိုရီးယား အလွမ်းသင့်နေချိန်မှာ တရုတ်က ဘာလို့ခပ်ခွာခွာ ရှိနေတာလဲ

မြောက်ကိုရီးယား ၏ ထောက်လှမ်းရေးဂြိုဟ်တုလွှတ်တင်သည့် ဖြစ်ရပ်အပေါ် လူပြောများနေချိန် ပြီးခဲ့သော နိုဝင်ဘာလအတွင်းတွင် တရုတ်၊ ဂျပန်နှင့် တောင်ကိုရီးယား နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတို့သည် လေးနှစ်တာအတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။ အဆိုပါတွေ့ဆုံမှု၌ တရုတ်က မိမိအနေဖြင့် အရှေ့မြောက်အာရှဒေသကို တည်ငြိမ်အောင် ထိန်းညှိသူ ‘Stabiliser’ အဖြစ် ရှိနေမည်ဟု ကတိပြုသလို ဒေသတွင်းအုပ်စုဖွဲ့ ပူးပေါင်းမှုကိုလည်း ဆန့်ကျင်ပြော ကြားခဲ့သည်။

မူဂျာဟစ် ထကြွမှု (၁၉၄၈-၁၉၆၁) အကျဉ်း

မူဂျာဟစ် ထကြွမှု (၁၉၄၈-၁၉၆၁) အကျဉ်း

(တစ်) လွန်ခဲ့သော နှစ်ပေါင်း (၆၈) နှစ်ခန့် ၁၉၅၃-ခုနှစ်ထုတ် ရခိုင့်တန်ဆောင် မဂ္ဂဇင်း တွင် ထိုခေတ် မူဂျာဟစ် ကုလားဆိုးများ သောင်းကျန်းမှုကြောင့် ဘူးသီးတောင် နှင့် မောင်တောနယ်မှ ရခိုင်တိုင်းရင်း သားများ ခံစားနေကြရပုံကို တစ်ကွက်ကာတွန်းဖြင့် ဖော်ကျူးထားခဲ့သည်အား တွေ့နိုင်ပေသည်။

ဘင်္ဂါလီ နာမည်နောက်ကွယ်က နိုင်ငံရေးသတ်ကွင်း

မြန်မာအစိုးရအရာရှိတွေနဲ့ စစ်တပ်အရာရှိတွေဟာ ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ စကားလုံးကို ခါးခါးသီးသီး မုန်းကြတယ်။ တနည်းအားဖြင့်တော့ မုန်းချင်တဲ့ အချိန်မုန်းပြီးသုံးချင်တဲ့အချိန်တုန်းကတော့လည်း သူတို့ချစ်လို့ ကြံ့ခိုင်ရေးပါတီ အမတ်တောင်ခန့်ခဲ့သေးတာကိုလည်း တွေ့ရတယ်။ သူတို့မုန်းတော့မယ်၊ ရိုဟင်ဂျာ ဆန့်ကျင်ရေးကို စစ်ဆင်ရေး တခုလုပ်တော့မယ်လို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ချိန်မှာ ဘင်္ဂါလီလို့ခေါ်ရမယ်လို့ ဦးသိန်းစိန်က အမိန့်ထုတ်လိုက်တယ်။ ဒေါ် အောင် ဆန်းစုကြည်အစိုးရကတော့ အစပိုင်းမှာ မရဲတရဲ ကျွဲပြဲစီးတဲ့ ထုံးစံအတိုင်း ရိုဟင်ဂျာလည်း မခေါ်၊ဘင်္ဂါလီ လည်း မခေါ် ရခိုင်မြောက်ပိုင်းက မွတ်ဆလင်ပဲ ခေါ်မလိုလို လုပ်တယ်။ ကိုဖီအန်နန် အစီရင်ခံစာမှာ အဲသလို သုံး ဖို့ပဲ ညွှန်းတယ်။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံစာမျက်နှာတွေမှာ ဇော်ဌေးက ဘင်္ဂါလီလို့သုံးတာကို မလွန် ဆန်နိုင်ဘူး။ နောက်ဆုံး အတိုင်ပင်ခံသတင်းထုတ်ပြန်ရေး စာမျက်နှာမှာ အတိုင်ပင်ခံသာပြုတ်သွားတာ တွေ့ရ တယ်။ ဘင်္ဂါလီတော့ မဖြုတ်ဘူး၊ အတိုင်ပင်ခံပဲ ဖြုတ်မယ်ဆိုပြီး အဖြုတ်ခံလိုက်ရလေသလားဆိုတာ ကာယကံ ရှင်တွေ သာ အသိဆုံးဖြစ်မှာပဲ။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ဇော်ဌေး ဘယ်သူကရာထူးပိုကြီးသလဲလို့ ပြည်သူတွေ ထိုင်စဉ်း စားရတော့မယ့် အခြေအနေပဲ။

 

အမေရိကန်တို့ အဘယ်ကြောင့် အာဖဂန်နစ္စတန် တွင် မအောင်မြင်ခဲ့ရသနည်း - ကစ်ဆင်ဂျား

ဘာသာပြန်ဆောင်းပါး
25-08-2021

အမေရိကန်တို့ အဘယ်ကြောင့် အာဖဂန်နစ္စတန် တွင် မအောင်မြင်ခဲ့ရသနည်း - ကစ်ဆင်ဂျား

(ဩဂုတ် ၂၅ ရက်နေ့ထုတ် အီကော်နော်မစ် မဂ္ဂဇင်းတွင် ပါရှိသည့် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒ ဂုရုကြီး ဖြစ် ခဲ့သည့် ဟင်နရီ ကစ်ဆင်ဂျား ရေးသားသည့် “Why American failed in Afghanistan” ဆောင်းပါးကို ပြန်လည် တင်ပြသည်)

လွှတ်တော်မတက်ဘဲ ထောင်ထဲဝင်ရတဲ့အမတ်များနဲ့စင်ပြိုင် အစိုးရ

B B C 

ဘီဘီစီမြန်မာပိုင်း
ဘိုဘို
၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၁

                                                AFP ,၁၉၆ဝ နောက်မှာ ပထမဆုံးလုပ်တဲ့ ပါတီစုံရွေးကောက်ပွဲ

၁၉၉ဝ ပြည်သူ့လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲက တင်မြှောက်လိုက်တဲ့ လွှတ်တော်အမတ်တွေဟာ မြန်မာပြည်ရဲ့ ပထ မ ဆုံး လွှတ်တော်မတက်လိုက်ရတဲ့ ပြည်သူ့ကိုယ်စားလှယ်တွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။ ဒီလွှတ်တော်ကအများဆုံးအနိုင် ရတဲ့ NLD အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်နဲ့တကွ တခြား ရွေးချယ်ခံ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် အများ အပြား လွှတ်တော်တာဝန်တွေ မထမ်းဆောင်ရဘဲ ထုတ်ပယ်အကျဉ်းချခံရတာတွေ ဖြစ်ခဲ့သလို ပြည်ပကိုထွက်ပြေးတိမ်း ရှောင်ကြတာတွေ ရှိခဲ့ပါတယ်။

ဒီမိုကရေစီ ဖြင့်သာ တရုတ်၏ ခြေလှမ်းကို ဟန့်တားနိုင်မည် ဖြစ်

ယောနသံ
by Hla Soewai
Dec 05 2020

 

Image Credit – Nikkei Asia Review

မြန်မာသည် အင်ဒိုချိုင်းနား ကျွန်းဆွယ်၏ အနောက်ဘက်ခြမ်းတွင် တည်ရှိနေ၍ ဂျပန်၊ အမေရိကန် ပြည်ထောင် စု အပါအဝင် အခြားနိုင်ငံများ မှ ဦးဆောင်ဦးရွက် အကောင်အထည် ဖေါ်နေသည့် “လွတ်လပ်စွာ တံခါးဖွင့် ထား သော အင်ဒို-ပစိဖိတ် မူဝါဒအတွက် မဟာဗျူဟာအရ အရေးပါဆုံး ရပ်ဝန်းလည်း ဖြစ်ပေသည်။

ရွေးကောက်ပွဲ နှင့် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး

ယောနံသာ
Hla Soewai
Oct 20 2020 

အမေရိကန်-တရုတ် အား ပြိုင်မှု တွင် မြန်မာသည် ယခင်ကထက် ပို၍ အားပြိုင်စရာ နေရာ ဖြစ်လာရပါတယ်။ ထို့အတွက် မြန်မာသည် အိမ် နီးချင်း တရုတ်၊ ဂျပန်၊ အိန္ဒိယ အစရှိတဲ့ အိမ်နီးချင်း နိုင်ငံများနဲ့ ရင်းနှီးအောင် ပိုပြီး တိုးတက် ဆက်ဆံလာရပါတယ်။

အာမေနီးယားနှင့်အဇာဘိုင်ဂျန်တို့စစ်ပွဲကြီးဖြစ်တော့မလား?

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေသော အာမေးနီးယားနှင့် အဇာဘိုင်ဂျန်တို့ကြားဖြစ်ပွား ပဋိပက္ခ အခြေတည်ရာနယ်မြေဖြစ် သည့် "နာဂေါ်နို-ကာရာဘတ်" (Nagorno-Karabakh) ကို ကြားဖူးကြသူ နည်းကြပါမည်။ နာဂေါ်နို-ကာရာဘတ် ဆိုသည်က လူဦးရေ ၁၅၀၀၀၀ ခန့်သာရှိသော တောင်ကုန်းတောင်တန်းထူထပ်သော ပြည် နယ်လေးတစ်ခုသာ ဖြစ်သည်။

အားမေးနီးယန်းတို့က နာဂေါ်နို-ကာရာဘတ်ကို "အာ့တ်ဆတ်ခ်" ဟု ခေါ်သည်။ တကယ်တော့ နာဂေါ်နို-ကာရာဘတ်ခ်ခေါ် အာ့တ်ဆတ်ခ်နယ်ကလေးသည်က တောင်ကော့ကေးဆပ်နယ် လူမျိုးကြီးနှစ်ခုတို့ကြား ပြဿနာရင်းမြစ်ဖြစ်နေခဲ့သည်မှာ အတော်ပင်ကြာခဲ့ပြီ။ ဆိုရလျှင် ဆိုဗီယက်ယူနီယံ မပြိုကွဲခင်ကတည်းက စဖြစ်ခဲ့သည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ နာဂေါ်နို-ကာရာဘတ်တွင် အဓိက နေထိုင်သူများက အာမေးနီးယန်းများ ဖြစ်ကြသည်။ ၁၉၉၁ တွင် ၎င်းတို့က အာမေးနီးယား၏နောက်ခံပံ့ပိုးမှုဖြင့် အဇာဘိုင်ဂျန်မှ ခွဲထွက်ကြောင်း လွတ်လပ်ရေးကြေငြာသည်။ အဇာဘိုင်ဂျန်မှလည်း ၎င်း၏အာဏာစက် ပြန်လည်သက်ရောက်ရန် ကြိုးပမ်းသည်။ ၎င်းနောက်တွင် ဆိုဗီယက်ယူနီယံ ပြိုကွဲမှုနှင့်အတူ ဒေသတွင်းသွေးမြေကျ ပဋိပက္ခများ တရစပ်ဖြစ်ပွားလာခဲ့တော့သည်။

.

မောင်တောမြို့နယ်မှအပ ကျန်နေရာများ အပစ်ရပ် စဲရေးကြေညာ သင့်ဟု AA ပြော

7 Day
By.အောင်ဇော်ထွန်း ရန်ကုန်
Issue No. No. 2030,
Thursday, January 10, 2019

                               AA က ရဲကင်းစခန်းများကို ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် လုံခြုံရေးယူနေသည့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များ (ဓာတ်ပုံ − အောင်ဇော်ထွန်း) 

 

 
ရခိုင်ပြည်နယ်မောင် တောမြို့နယ်မှအပ ကျန်ဒေသ များကို တပ်မတော်ဘက်ကအပစ် အခတ်ရပ် စဲရေးကြေညာ သင့် ကြောင်း ရခိုင်လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ (AA) ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူခိုင်သုခက ပြောသည်။