75 AD
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေထာင္ေသာင္းမ်ားစြာကတည္းက ယေန႔ခတ္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသ၌ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာ သာစကား မတူညီ ကြဲျပားသည့္ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၂၀၀၀ ခန္႔ ဧရာဝ တီျမစ္ဝွမ္းေဒသတြင္ ၿမိဳ႕ျပယဥ္ေက်းမႈ ဉီးဆုံး ေပၚေပါက္လာခ်ိန္က ယေန႔ေခတ္ ယူနန္ျပည္ အေရွ႕ပိုင္းေဒ သ ကို ဒီယန္ဘုရင္မ်ား ေခတ္အဆက္ဆက္ အုပ္စိုးခဲ့သည္။ ဒီယန္ဘုရင္မ်ားသည္ ျမန္မာဘာသာႏွင့္ ဆက္စပ္ေန သည့္ ဘာသာစ ကား တစ္မ်ိဳးကို အသုံးျပဳခဲ့ဟန္ တူေသာ္လည္း အတိအက် မဆိုနိုင္ပါ။ ယူနန္နယ္သားမ်ား သည္ အျခားေသာ တိဘက္-ျမန္မာႏြယ္ ဘာသာစကားမ်ား၊ တိုင္ဘာသာႏွင့္ ၾသစထရိုအာရွ ဘာသာစကား မ်ား (ေခတ္သစ္မြန္ဘာသာကဲ့သို႔) ကိုလည္း အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေထာင္ေသာင္းမ်ားစြာကတည္းက ယေန႔ခတ္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသ၌ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာ သာစကား မတူညီ ကြဲျပားသည့္ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၂၀၀၀ ခန္႔ ဧရာဝ တီျမစ္ဝွမ္းေဒသတြင္ ၿမိဳ႕ျပယဥ္ေက်းမႈ ဉီးဆုံး ေပၚေပါက္လာခ်ိန္က ယေန႔ေခတ္ ယူနန္ျပည္ အေရွ႕ပိုင္းေဒ သ ကို ဒီယန္ဘုရင္မ်ား ေခတ္အဆက္ဆက္ အုပ္စိုးခဲ့သည္။ ဒီယန္ဘုရင္မ်ားသည္ ျမန္မာဘာသာႏွင့္ ဆက္စပ္ေန သည့္ ဘာသာစ ကား တစ္မ်ိဳးကို အသုံးျပဳခဲ့ဟန္ တူေသာ္လည္း အတိအက် မဆိုနိုင္ပါ။ ယူနန္နယ္သားမ်ား သည္ အျခားေသာ တိဘက္-ျမန္မာႏြယ္ ဘာသာစကားမ်ား၊ တိုင္ဘာသာႏွင့္ ၾသစထရိုအာရွ ဘာသာစကား မ်ား (ေခတ္သစ္မြန္ဘာသာကဲ့သို႔) ကိုလည္း အသုံးျပဳခဲ့ၾကသည္။
ေအဒီ ၇၅ ရာစုတြင္ ဟန္မင္းဆက္၏ တ႐ုတ္ မင္ ဧကရာဇ္က ယုံခ်န္ၿမိဳ႕၌ ေဒသတြင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာနခြဲကို တည္ေထာင္သည္။ (ယေန႔ေခတ္ မူဆယ္၊ ေရႊလီ အနီးတစ္ဝိုက္တြင္ ျဖစ္သည္။) ထိုစဥ္က ယေန႔ေခတ္ ယူနန္ ၿပည္ ျဖစ္လာမည့္ေဒသမွာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးတို႔ အေျခခ် ေနထိုင္ရာ ဗဟိုေဒသမ်ားႏွင့္ ေဝးကြာလွၿပီး ယူနန္ေဒသ တြင္ တ႐ုတ္စကား ေျပာတတ္သူလည္း မရွိေပ။ တ႐ုတ္တို႔က ယူနန္မွတစ္ဆင့္ ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္း ေဒသအထိ၊ ထိုမွ ဆက္လက္ၿပီး အိႏၵိယအထိ အျမတ္အစြန္း မ်ားမ်ားရမွာ ေသခ်ာသည့္ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းမ်ားကို ခ်ဳပ္ကိုင္လိုခဲ့ၾကသည္။
ေအဒီ ၆၀၀ မွ ၁၂၀၀ ကာလအတြင္း ယူနန္ျပည္သည္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး မဟုတ္သည့္ နန္ေခ်ာင္မင္းဆက္ႏွင့္ တာ လီမင္းဆက္တို႔၏ လက္ေအာက္တြင္ ရွိခဲ့သည္။ ထိုမင္းအဆက္ဆက္တို႔သည္ ျမန္မာဘာသာႏွင့္ဆက္ႏြယ္ေန သည့္ ဘာသာစကား တစ္မ်ိဳးကို အသုံးျပဳခဲ့ၾကဟန္ တူသည္။ နန္ေခ်ာင္မင္းဆက္၏ ပိုင္နက္ထဲတြင္ ယေန႔ ေခတ္ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ ေဒသ အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ပါသည္။ ၁၃ ရာစုေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ယူနန္ေဒသ တစ္ ခုလုံးႏွင့္ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္းတို႔ကို မြန္ဂိုတို႔က က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။
ယူနန္ျပည္သည္ တ႐ုတ္တို႔ လက္ေအာက္ကို မင္မင္းဆက္ လက္ထက္ (၁၄ ရာစုမွ ၁၇ ရာစု) မွသာ က်ေရာက္ သြားခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က တ႐ုတ္လူမ်ိဳးအမ်ားအျပားသည္ ကုန္သည္မ်ား အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ေငြသတၱဳတြင္း လုပ္သားမ်ား အျဖစ္လည္းေကာင္း လုပ္ကိုင္ရန္ ယူနန္ျပည္ႏွင့္ ယေန႔ေခတ္ ရွမ္းျပည္နယ္ အေ ရွ႕ ပိုင္း ေဒသမ်ားသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္လာၾကသည္။ တ႐ုတ္ေငြေၾကးစနစ္အတြက္ ေငြသတၳဳကို အဓိက တူး ေဖာ္ရရွိနိုင္ေသာ ဝေတာင္တန္းေဒသမ်ားမွာ အေတာ္ပင္ အေရးပါခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ျမန္မာဘုရင္မ်ား၏ လက္ ေအာက္တြင္ ရွမ္းျပည္ေဒသ အခ်ိဳ႕သာ ရွိေနၿပီး ေစာ္ဘြားမ်ားျဖင့္ တစ္ဆင့္ခံ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည္။ ယူနန္ျပည္ အေနာက္ပိုင္းကို တ႐ုတ္တို႔က အဓိကအားျဖင့္ တိုက္ရိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ္လည္း ေစာ္ဘြားမ်ားလည္း ရွိသည္။ တ႐ုတ္စစ္တပ္မ်ားက ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ေဒသမ်ားကို မၾကာခဏ က်ဴးေက်ာ္လာေလ့ရွိသည္ ၁၆၅၀ ျပည့္ႏွစ္၀န္းက်င္က အင္းဝေနျပည္ေတာ္ပင္ တ႐ုတ္တို႔လက္ေအာက္သို႔ ေရာက္လုနီးပါးထိ ျဖစ္ခဲ့ေသးသည္မွာ သာဓက ျဖစ္သည္။
၁၆၀၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ယေန႔ေခတ္ တ႐ုတ္ျပည္၏ ပိုင္နက္ အေတာ္မ်ားမ်ား (တ႐ုတ္လူမ်ိဳး မဟုတ္သည့္) မန္ခ်ဴးလူမ်ိဳးတို႔ လက္ေအာက္ က်ေရာက္သြားသည့္အခါ ၁၇၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းကာလမ်ား၌ မန္ခ်ဴးအင္ပါ ယာက ျမန္မာျပည္ကို က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေသးေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့။
၁၈၀၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားသို႔ ေရာက္လာေသာအခါ ယူနန္ျပည္ လူဦးေရ၏ သုံးပုံတစ္ပုံခန္႔မွာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ နေေလၿပီ။ (ထိုစဥ္က ယူနန္ျပည္နယ္၏ လူဦးေရမွာ ၄-၅ သန္းမၽွ ရွိသည္ဟု ခန္႔မွန္းရၿပီး ျမန္မာျပည္၏ ထိုစဥ္ က လူဦးေရမွာလည္း ထိုမၽွေလာက္ပင္ ျဖစ္သည္။) က်န္ သုံးပုံႏွစ္ပုံမွာ တိုင္၊ နာရွီကဲ့သို႔ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား မ်ားႏွင့္ မြန္ဂိုလက္ထက္က ယူနန္ျပည္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်ခဲ့ၾကသည့္ အာရွအလယ္ပိုင္းသား မြတ္ဆလင္ မ်ား၏ မ်ိဳးဆက္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုမြတ္ဆလင္မ်ားကို ျမန္မာတို႔က ပန္းေသးလူမ်ိဳးဟု ေခၚသည္။ ၁၈၅၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားက ၎တို႔သည္ တာလီတြင္ နန္းစိုက္ကာ တစ္ျပည္ေထာင္ ထူၾကသည္။ ေနာက္ဆုံးတြင္မူ တာလီ ၿပည္လည္း မန္ခ်ဴးတို႔၏ ေခ်မႈန္းျခင္းကို ခံခဲ့ရကာ ပန္းေသးလူမ်ိဳး ေထာင္ေသာင္းခ်ီကာ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ ပိုင္း ႏွင့္ မႏၲေလးသို႔ စစ္ေျပးၾကရသည္။
မႏၲေလးကို သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္ႏွင့္ နယ္စပ္ပိုင္းျခား မည္သို႔ရွိသင့္သည္ကို ၿဗိတိသၽွတို႔ ဆုံးျဖတ္ဖို႔ လို အပ္လာသည္။ တ႐ုတ္တို႔က ယေန႔ ျမန္မာနိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းရွိ ေဒသ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ၎တို႔ ပိုင္ဆိုင္ ေၾကာင္း ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ယေန႔ေခတ္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္တေလၽွာက္ရွိ နယ္ေျမအမ်ားစုကို ျမန္မာဘု ရင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တ႐ုတ္ (သို႔မဟုတ္ အျခား) အင္ပါယာမ်ားေသာ္လည္းေကာင္း မည္သည့္ဘုရင္ကမၽွ မခ်ဳပ္ကိုင္ထားခဲ့။
ယခုလက္ရွိ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္နိမိတ္မွာ တစ္ခ်ိန္က ကာလကတၱားတြင္ ႐ုံးစိုက္သူ ၿဗိတိသၽွတို႔ႏွင့္ ပီကင္းတြင္ ႐ုံးစိုက္သူ မန္ခ်ဴးတို႔ သေဘာတူ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည့္ နယ္နိမိတ္ႏွင့္ သိပ္မကြာလွ။ ရွမ္းျပည္အေရွ႕ပိုင္း ေဒသအ မ်ားစုမွာ ၿဗိတိသၽွ ျမန္မာျပည္ အပိုင္ ျဖစ္လာေသာ္လည္း ၿဗိတိသၽွတို႔က အေပၚယံမၽွသာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၿဗိတိ သၽွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္သို႔ပင္ လုံးဝ မေရာက္ရွိခဲ့သည့္ ဝေတာင္တန္းကဲ့သို႔ ေဒသအခ်ိဳ႕လည္း ရွိသည္။
ဒုတိယကမၻာစစ္ အတြင္းက ယေန႔ေခတ္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ တည္ရွိရာတြင္ ရာေထာင္ခ်ီသည့္ တ ႐ုတ္တပ္မ်ားႏွင့္ ဂ်ပန္တပ္မ်ား အျပင္းအထန္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကၿပီး နယ္စပ္ေဒသမ်ား တစ္ေလၽွာက္ႏွင့္ ယူနန္ ၿပည္နယ္ အေနာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ တိုက္ပြဲမ်ားမွာ စစ္အတြက္ အဆုံးအျဖတ္ ေပးသည့္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။
လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း ကူမင္တန္ က်ဴးေက်ာ္မႈေၾကာင့္ ထိုနယ္စပ္ေဒသမ်ားကို အမ်ားနည္းတူ သာမာန္ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ထားရွိရန္ မတတ္သာခဲ့ေခ်။ ၁၉၆၀ ခုနစ္တြင္ ျမန္မာႏွင့္ တ႐ုတ္ အစိုးရတို႔က နယ္နိမိတ္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကြန္ျမဴနစ္ က်ဴးေက်ာ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိုေဒသတစ္ခြင္သည္ တိုက္ပြဲျပင္းထန္ေသာ စစ္ေျမျပင္မ်ား ျဖစ္လာၾကၿပီး ေဒသခံမ်ားလည္း ေနရပ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးၾကရသည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ယူနန္ျပည္၌ တ႐ုတ္တို႔၏ လႊမ္းမိုးမႈ အထြတ္အထိပ္သို႔ ေရာက္လာခဲ့ေလသည္။ ထိုေခတ္ တြင္မူ ယူနန္ျပည္ေန လူအမ်ားစုမွာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး တိုင္းရင္းသား ေဒသခံမ်ားမွာ လူဦးေရ၏ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမၽွသာ ရွိေတာ့သည္။
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္လြန္ အခ်ိန္မ်ားကတည္းက ယူနန္ျပည္နယ္ကို တ႐ုတ္ျပည္မႀကီး၏ စီးပြားေရးစနစ္ႏွင့္ ပူးေပါင္း ရန္၊ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး အေျခခံ အေဆာက္အအုံမ်ား ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ရန္ တ႐ုတ္အစိုးရ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၁၀၀ ခန္႔ကဆိုလၽွင္ ျမန္မာနယ္စပ္မွ ခ်ဳံခ်င့္ၿမိဳ႕ေတာ္ (ခ်ဳံကင္းဟု လူသိ မ်ားသည္) ႏွင့္ အနီးတဝိုက္ရွိ ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ သြားေရာက္လိုပါက ေတာေတာင္ျမစ္ေခ်ာင္းႀကီးမ်ားကို ေက်ာ္ ၿဖတ္ကာ တစ္လတန္သည္ ႏွစ္လတန္သည္ ခရီးႏွင္ၾကရသည္။ မၾကာမီကာလတြင္ ေန႔တစ္ဝက္မၽွ ရထားစီး ႐ုံႏွင့္ ထိုေဒသသို႔ ေရာက္ရွိနိုင္ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ယေန႔အခါတြင္ေတာ့ တ႐ုတ္စီးပြားေရး အရွိန္အဝါသည္ ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္းေဒသ တစ္ခြင္ ျဖန္႔က်က္ေရာက္ရွိလာခဲ့ေလၿပီ။ ျမန္မာနိုင္ငံထက္ ၁၀ မၽွ ပို၍ခ်မ္းသာေသာ တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ ယခုအခါ ျမန္မာနိုင္ငံႏွင့္ အနီးကပ္ဆုံးတြင္ ေရာက္ရွိလာၿပီ ျဖစ္သည္။
ေအဒီ ၇၅ ရာစုက ယေန႔ေခတ္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ တ႐ုတ္အာဏာပိုင္မ်ား ပထမဆုံး အႀကိမ္ အားထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ ယခု ၿခံစည္ရိုးတံတိုင္းသစ္ တည္ေဆာက္ၿပီးလၽွင္ေတာ့ ႏွစ္ ၂၀၀၀ သက္တမ္းရွိ စိတ္ကူးလည္း အေကာင္အထည္ ေပၚလာနိုင္ဖြယ္ရာ ရွိပါသည္။
ပထမပုံမွာ ၁၈၉၉ ခုနစ္ ဝန္းက်င္က တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္နိမိတ္ေကာ္မရွင္၏ တ႐ုတ္အရာရွိ တစ္ဦးပုံ ျဖစ္ပါ သည္။
ျမန္မာ့ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံမ်ား၏ အတိတ္ႏွင့္ ပစၥပၸဳန္ မွ ေနာက္ထပ္ အေၾကာင္းအရာမ်ား ဆက္လက္ေလ့လာရန္
ေအဒီ ၆၀၀ မွ ၁၂၀၀ ကာလအတြင္း ယူနန္ျပည္သည္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳး မဟုတ္သည့္ နန္ေခ်ာင္မင္းဆက္ႏွင့္ တာ လီမင္းဆက္တို႔၏ လက္ေအာက္တြင္ ရွိခဲ့သည္။ ထိုမင္းအဆက္ဆက္တို႔သည္ ျမန္မာဘာသာႏွင့္ဆက္ႏြယ္ေန သည့္ ဘာသာစကား တစ္မ်ိဳးကို အသုံးျပဳခဲ့ၾကဟန္ တူသည္။ နန္ေခ်ာင္မင္းဆက္၏ ပိုင္နက္ထဲတြင္ ယေန႔ ေခတ္ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ ေဒသ အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ပါသည္။ ၁၃ ရာစုေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ယူနန္ေဒသ တစ္ ခုလုံးႏွင့္ ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္းတို႔ကို မြန္ဂိုတို႔က က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။
ယူနန္ျပည္သည္ တ႐ုတ္တို႔ လက္ေအာက္ကို မင္မင္းဆက္ လက္ထက္ (၁၄ ရာစုမွ ၁၇ ရာစု) မွသာ က်ေရာက္ သြားခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က တ႐ုတ္လူမ်ိဳးအမ်ားအျပားသည္ ကုန္သည္မ်ား အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ေငြသတၱဳတြင္း လုပ္သားမ်ား အျဖစ္လည္းေကာင္း လုပ္ကိုင္ရန္ ယူနန္ျပည္ႏွင့္ ယေန႔ေခတ္ ရွမ္းျပည္နယ္ အေ ရွ႕ ပိုင္း ေဒသမ်ားသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ေနထိုင္လာၾကသည္။ တ႐ုတ္ေငြေၾကးစနစ္အတြက္ ေငြသတၳဳကို အဓိက တူး ေဖာ္ရရွိနိုင္ေသာ ဝေတာင္တန္းေဒသမ်ားမွာ အေတာ္ပင္ အေရးပါခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ျမန္မာဘုရင္မ်ား၏ လက္ ေအာက္တြင္ ရွမ္းျပည္ေဒသ အခ်ိဳ႕သာ ရွိေနၿပီး ေစာ္ဘြားမ်ားျဖင့္ တစ္ဆင့္ခံ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည္။ ယူနန္ျပည္ အေနာက္ပိုင္းကို တ႐ုတ္တို႔က အဓိကအားျဖင့္ တိုက္ရိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ္လည္း ေစာ္ဘြားမ်ားလည္း ရွိသည္။ တ႐ုတ္စစ္တပ္မ်ားက ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ ေဒသမ်ားကို မၾကာခဏ က်ဴးေက်ာ္လာေလ့ရွိသည္ ၁၆၅၀ ျပည့္ႏွစ္၀န္းက်င္က အင္းဝေနျပည္ေတာ္ပင္ တ႐ုတ္တို႔လက္ေအာက္သို႔ ေရာက္လုနီးပါးထိ ျဖစ္ခဲ့ေသးသည္မွာ သာဓက ျဖစ္သည္။
၁၆၀၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားတြင္ ယေန႔ေခတ္ တ႐ုတ္ျပည္၏ ပိုင္နက္ အေတာ္မ်ားမ်ား (တ႐ုတ္လူမ်ိဳး မဟုတ္သည့္) မန္ခ်ဴးလူမ်ိဳးတို႔ လက္ေအာက္ က်ေရာက္သြားသည့္အခါ ၁၇၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းကာလမ်ား၌ မန္ခ်ဴးအင္ပါ ယာက ျမန္မာျပည္ကို က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္ရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေသးေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့။
၁၈၀၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားသို႔ ေရာက္လာေသာအခါ ယူနန္ျပည္ လူဦးေရ၏ သုံးပုံတစ္ပုံခန္႔မွာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ နေေလၿပီ။ (ထိုစဥ္က ယူနန္ျပည္နယ္၏ လူဦးေရမွာ ၄-၅ သန္းမၽွ ရွိသည္ဟု ခန္႔မွန္းရၿပီး ျမန္မာျပည္၏ ထိုစဥ္ က လူဦးေရမွာလည္း ထိုမၽွေလာက္ပင္ ျဖစ္သည္။) က်န္ သုံးပုံႏွစ္ပုံမွာ တိုင္၊ နာရွီကဲ့သို႔ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား မ်ားႏွင့္ မြန္ဂိုလက္ထက္က ယူနန္ျပည္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်ခဲ့ၾကသည့္ အာရွအလယ္ပိုင္းသား မြတ္ဆလင္ မ်ား၏ မ်ိဳးဆက္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ထိုမြတ္ဆလင္မ်ားကို ျမန္မာတို႔က ပန္းေသးလူမ်ိဳးဟု ေခၚသည္။ ၁၈၅၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားက ၎တို႔သည္ တာလီတြင္ နန္းစိုက္ကာ တစ္ျပည္ေထာင္ ထူၾကသည္။ ေနာက္ဆုံးတြင္မူ တာလီ ၿပည္လည္း မန္ခ်ဴးတို႔၏ ေခ်မႈန္းျခင္းကို ခံခဲ့ရကာ ပန္းေသးလူမ်ိဳး ေထာင္ေသာင္းခ်ီကာ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ ပိုင္း ႏွင့္ မႏၲေလးသို႔ စစ္ေျပးၾကရသည္။
မႏၲေလးကို သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္ႏွင့္ နယ္စပ္ပိုင္းျခား မည္သို႔ရွိသင့္သည္ကို ၿဗိတိသၽွတို႔ ဆုံးျဖတ္ဖို႔ လို အပ္လာသည္။ တ႐ုတ္တို႔က ယေန႔ ျမန္မာနိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းရွိ ေဒသ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ၎တို႔ ပိုင္ဆိုင္ ေၾကာင္း ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ယေန႔ေခတ္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္တေလၽွာက္ရွိ နယ္ေျမအမ်ားစုကို ျမန္မာဘု ရင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တ႐ုတ္ (သို႔မဟုတ္ အျခား) အင္ပါယာမ်ားေသာ္လည္းေကာင္း မည္သည့္ဘုရင္ကမၽွ မခ်ဳပ္ကိုင္ထားခဲ့။
ယခုလက္ရွိ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္နိမိတ္မွာ တစ္ခ်ိန္က ကာလကတၱားတြင္ ႐ုံးစိုက္သူ ၿဗိတိသၽွတို႔ႏွင့္ ပီကင္းတြင္ ႐ုံးစိုက္သူ မန္ခ်ဴးတို႔ သေဘာတူ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည့္ နယ္နိမိတ္ႏွင့္ သိပ္မကြာလွ။ ရွမ္းျပည္အေရွ႕ပိုင္း ေဒသအ မ်ားစုမွာ ၿဗိတိသၽွ ျမန္မာျပည္ အပိုင္ ျဖစ္လာေသာ္လည္း ၿဗိတိသၽွတို႔က အေပၚယံမၽွသာ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၿဗိတိ သၽွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္သို႔ပင္ လုံးဝ မေရာက္ရွိခဲ့သည့္ ဝေတာင္တန္းကဲ့သို႔ ေဒသအခ်ိဳ႕လည္း ရွိသည္။
ဒုတိယကမၻာစစ္ အတြင္းက ယေန႔ေခတ္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ တည္ရွိရာတြင္ ရာေထာင္ခ်ီသည့္ တ ႐ုတ္တပ္မ်ားႏွင့္ ဂ်ပန္တပ္မ်ား အျပင္းအထန္ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကၿပီး နယ္စပ္ေဒသမ်ား တစ္ေလၽွာက္ႏွင့္ ယူနန္ ၿပည္နယ္ အေနာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ တိုက္ပြဲမ်ားမွာ စစ္အတြက္ အဆုံးအျဖတ္ ေပးသည့္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။
လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္း ကူမင္တန္ က်ဴးေက်ာ္မႈေၾကာင့္ ထိုနယ္စပ္ေဒသမ်ားကို အမ်ားနည္းတူ သာမာန္ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ထားရွိရန္ မတတ္သာခဲ့ေခ်။ ၁၉၆၀ ခုနစ္တြင္ ျမန္မာႏွင့္ တ႐ုတ္ အစိုးရတို႔က နယ္နိမိတ္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကြန္ျမဴနစ္ က်ဴးေက်ာ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ထိုေဒသတစ္ခြင္သည္ တိုက္ပြဲျပင္းထန္ေသာ စစ္ေျမျပင္မ်ား ျဖစ္လာၾကၿပီး ေဒသခံမ်ားလည္း ေနရပ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးၾကရသည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ယူနန္ျပည္၌ တ႐ုတ္တို႔၏ လႊမ္းမိုးမႈ အထြတ္အထိပ္သို႔ ေရာက္လာခဲ့ေလသည္။ ထိုေခတ္ တြင္မူ ယူနန္ျပည္ေန လူအမ်ားစုမွာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး တိုင္းရင္းသား ေဒသခံမ်ားမွာ လူဦးေရ၏ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းမၽွသာ ရွိေတာ့သည္။
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္လြန္ အခ်ိန္မ်ားကတည္းက ယူနန္ျပည္နယ္ကို တ႐ုတ္ျပည္မႀကီး၏ စီးပြားေရးစနစ္ႏွင့္ ပူးေပါင္း ရန္၊ ပို႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး အေျခခံ အေဆာက္အအုံမ်ား ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ ျပဳလုပ္ရန္ တ႐ုတ္အစိုးရ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၁၀၀ ခန္႔ကဆိုလၽွင္ ျမန္မာနယ္စပ္မွ ခ်ဳံခ်င့္ၿမိဳ႕ေတာ္ (ခ်ဳံကင္းဟု လူသိ မ်ားသည္) ႏွင့္ အနီးတဝိုက္ရွိ ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ သြားေရာက္လိုပါက ေတာေတာင္ျမစ္ေခ်ာင္းႀကီးမ်ားကို ေက်ာ္ ၿဖတ္ကာ တစ္လတန္သည္ ႏွစ္လတန္သည္ ခရီးႏွင္ၾကရသည္။ မၾကာမီကာလတြင္ ေန႔တစ္ဝက္မၽွ ရထားစီး ႐ုံႏွင့္ ထိုေဒသသို႔ ေရာက္ရွိနိုင္ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ယေန႔အခါတြင္ေတာ့ တ႐ုတ္စီးပြားေရး အရွိန္အဝါသည္ ဧရာဝတီျမစ္ဝွမ္းေဒသ တစ္ခြင္ ျဖန္႔က်က္ေရာက္ရွိလာခဲ့ေလၿပီ။ ျမန္မာနိုင္ငံထက္ ၁၀ မၽွ ပို၍ခ်မ္းသာေသာ တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ ယခုအခါ ျမန္မာနိုင္ငံႏွင့္ အနီးကပ္ဆုံးတြင္ ေရာက္ရွိလာၿပီ ျဖစ္သည္။
ေအဒီ ၇၅ ရာစုက ယေန႔ေခတ္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ တ႐ုတ္အာဏာပိုင္မ်ား ပထမဆုံး အႀကိမ္ အားထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ ယခု ၿခံစည္ရိုးတံတိုင္းသစ္ တည္ေဆာက္ၿပီးလၽွင္ေတာ့ ႏွစ္ ၂၀၀၀ သက္တမ္းရွိ စိတ္ကူးလည္း အေကာင္အထည္ ေပၚလာနိုင္ဖြယ္ရာ ရွိပါသည္။
ပထမပုံမွာ ၁၈၉၉ ခုနစ္ ဝန္းက်င္က တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္နိမိတ္ေကာ္မရွင္၏ တ႐ုတ္အရာရွိ တစ္ဦးပုံ ျဖစ္ပါ သည္။
ျမန္မာ့ အိမ္နီးခ်င္းနိုင္ငံမ်ား၏ အတိတ္ႏွင့္ ပစၥပၸဳန္ မွ ေနာက္ထပ္ အေၾကာင္းအရာမ်ား ဆက္လက္ေလ့လာရန္
No comments:
Post a Comment