၁၉၆၇ တရုတ္ ဗမာ အေရးအခင္း အေၾကာင္း တေ ေစ့တ ေစာင္း

တင္ေမာင္

၁၉၆၇ တရုတ္ ဗမာ အေရးအခင္း အေၾကာင္း တေ ေစ့တ ေစာင္း
========================================
ျမန္မာျပည္မွာ လူမ်ိဳးမတူမႈ ဘာသာမတူမႈ ခံယူခ်က္မတူမႈ အစရွိတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ကို အေျချပဳျပီး ပဋိ ပကၡမ်ား အစဥ္အဆက္ ေပါက္ဖြားခဲ့တဲ့ အနက္ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တရုတ္ ဗမာ အေရးအခင္း ဟာ လည္း တစ္ခုအပါအဝင္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီလုိ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြကို သင္ခန္းစာယူျပီး ေနာင္မျဖစ္ေစဖို႔ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ဖို႔ အတြက္လည္း အဲ့ဒီလုိ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ျမန္မာသမိုင္းတေလ်ာက္ မွန္မွန္ကန္ကန္ တရားဝင္မွတ္တမ္းတင္မႈ ျပည္သူလူထုကို မွန္ကန္တဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔ ပညာေပးမႈ ေတြဟာလည္း အားနည္းလြန္းတဲ့အတြက္ ပဋိပကၡေတြဟာ တမ်ိဳးျပီးတမ်ိဳး ဆက္တိုက္ ေပါက္ဖြားခဲ့ရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။

ယခုတင္ျပမဲ့ တရုတ္ဗမာ အေရးအခင္းလုိ႔ လူသိမ်ားတဲ့ အေရးအခင္းဟာ တကယ္ေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း အာ ဏာသိမ္းျပီးေနာက္ ၅ ႏွစ္အၾကာမွာ ေပၚေပါက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ျမန္မာျပည္တြင္းက တရုတ္ အမ်ိဳး သား မ်ား နဲ႕ ဗမာ မ်ားအၾကား ရက္အတန္ၾကာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အေရးအခင္း တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ခံအေျခအေနမ်ား
—————————
( တရုတ္ ဗမာ ဆက္ဆံေရး ၁၉၄၉-၁၉၅၃ )

တရုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရးဟာ အစပိုင္းမွာ ေကာင္းမြန္ခဲ့ပါတယ္။ ကူမင္တန္ အစိုးရနဲ႕ တရုတ္ျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီအၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တရုတ္ျပည္တြင္းစစ္အျပီး ၁၉၄၉ ခုႏွစ္အတြင္း တရုတ္ျပည္သူ႔သမၼတ ႏုိင္ငံေတာ္ ရယ္လုိ႔ ထူေထာင္ခဲ့ျုပီးခ်ိန္က စလုိ႔ တရုတ္ျပည္ကို စတင္အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတြအနက္ ကြန္ျမဴနစ္ မ ဟုတ္တဲ့ ႏုိင္ငံဆိုလို႔ ျမန္မာ တစ္ႏိုင္ငံပဲ ကနဦးပါဝင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ဆုတ္ခြာလာတဲ့ ကူမင္တန္ တပ္ေတြကို ျမန္မာဖက္က တုိက္ထုတ္ခဲ့ေပးခဲ့သလို၊ ျမန္မာနဲ႕ တရုတ္ ဟာ နယ္စပ္ အျငင္းပြားမႈ ျပသနာကို မက်ဴးေက်ာ္ေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုျပီး ေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့ပါတယ္၊။အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ က လြတ္လပ္ေရး ရကာစ ျမန္မာဟာ ဦးႏု အစိုးရ လက္ထက္မွာ ျပည္ပစြက္ဖက္မႈ အထူးသျဖင့္ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ စြက္ဖက္မႈကို တတ္ႏုိင္သမွ် ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ဖို႔ ဘက္မလိုက္မႈဝါဒကို ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

(ေဆြမ်ိဳးေပါက္ေဖၚ ကာလ ၁၉၅၄-၁၉၆၆)



ျမန္မာနဲ႕ တရုတ္ဟာ ၁၉၅၄ မွာ ေဆြမ်ိဳးေပါက္ေဖၚ မူဝါဒ ကို ခ်မွတ္ျပီး အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံခဲ့ပါတယ္။ စစ္ ေအး ကာလ အတြင္း ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား ေႏြးေထြး တိုးတက္တဲ့ ဆက္ဆံေရး ကို ရရွိခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကာလေတြပဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္တြင္း ကြန္ျမဴနစ္သူပုန္ထမႈရယ္၊ ကိုရီးယားစစ္ပြဲ အေပၚ ျမန္မာရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ေတြဟာ တရုတ္နဲ႕ ျမန္မာအၾကား နဂိုရွိခဲ့တဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရးအေပၚ သက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္လာေစခဲ့ ပါ တယ္။

တရုတ္ျပည္ အတြက္ကေတာ့ အေနာက္အုပ္စုနဲ႕ ဆက္ဆံေရး အတြက္ ျမန္မာကို ၾကားခံႏုိင္ငံတစ္ခု အျဖစ္ ရႈျမင္ထားပါတယ္။

၁၉၅၄ ခုႏွစ္ ခ်ဴအင္လိုင္း ျမန္မာျပည္ ပထမဦးဆံုး ခရီးစဥ္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးမႈ ၅ ခ်က္ကို သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။

သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ၁၉၅၄ ႏိုဝဘၤာမွာ ဦးႏု ဟာ ေပက်င္း ကို သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အျပန္ အလွန္ ကုန္သြယ္ေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ သေဘာတူညီခဲ့ၾကပါတယ္။ဥပမာ အေနနဲ႕  ကိုးရီးယား စစ္ပြဲ ေၾကာင့္ ျမန္မာဆန္တင္ပို႔ ဖို႔ အခက္အခဲ ရွိေနတဲ့ ကာလေတြမွာ တရုတ္ျပည္နဲ႕ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူ ညီခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီကာလဟာ တရုတ္ျပည္မွာ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒ လ်မ္းလ်မ္းေတာက္ျဖစ္ေနျပီး ျပည္တြင္းေရာ ျပည္ပမွာပါရွိတဲ့ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြ ဟာ ေမာ္စီတံုးရဲ႕ဦးေဆာင္မႈကို တခဲနက္ေထာက္ခံအားေပးေနတဲ့ အခ်ိန္လည္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ႔ တရုတ္ျပည္ ျပင္ပမွာေမြးတဲ့ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြ အေနနဲ႕ ျပည္ပမွာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီထူေထာင္ျခင္း မျပဳလုပ္ဖို႔ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွာပဲ ေနထိုင္ၾကဖို႔ ေမာ္စီတံုး ဟာအစက အခိုင္အမာေျပာၾကားျပီး အာမခံခဲ့ပါတယ္။
ေမာ္စီတံုးရဲ႕ အဲဒီ ကတိကို ၁၉၅၄ ဒီဇင္ဘာမွာ အဲ့ဒီအခ်ိန္က တရုတ္ျပည္ရဲ႕ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ခ်ဴအင္လိုင္း ျမန္မာျပည္ ခရီးစဥ္မွာ တရုတ္-ျမန္မာ ျပန္တမ္းထုတ္ျပန္ျပီး တရားဝင္ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ဖြား တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ား အေနနဲ႕ ျပည္ပေရာက္ တရုတ္အမ်ိဳးသားေတြ ဖြဲ႕စည္းတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း ဘယ္ အဖြဲ႕အစည္းမွာမွ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈ မျပဳလုပ္ဖို႔ တရုတ္ႏုိင္ငံသား တရုတ္ေတြ အေနနဲ႕လည္း ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ဝင္ေရာက္ မစြက္ဖက္ဖို႔ ခ်ဴအင္လိုင္းက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အဲ့ဒီအခ်ိန္က တရုတ္ ျမန္မာ ဆက္ဆံ ေရးအၾကားမွာ ရွိေနတဲ့ ျပသနာေတြကေတာ့
– ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ကူမင္တန္ေတြ ခိုေအာင္းေနမႈ
– နယ္စပ္မ်ဥ္း သတ္မွတ္တဲ့ ျပသနာနဲ႕
– ျမန္မာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ အေရး ပဲျဖစ္ပါတယ္။

( ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း အာဏာသိမ္းျပီး တရုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး အေျခအေန -၁၉၆၂ )

၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း အာဏာသိမ္းျပီး ေနာက္မွာလည္း ျမန္မာနဲ႕ တရုတ္ အၾကား ဆက္ဆံေရး အေျခအေနတည္ျငိမ္လ်က္ ရွိေနပါေသးတယ္။
ျမန္မာအစိုးရသစ္ဟာ ဘက္မလိုက္ပဲ ၾကားေန အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ မူဝါဒကို ဆက္လက္စြဲကိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အာဏာသိမ္းျပီး ၂ ရက္အၾကာမွာပဲ ျမန္မာအစိုးရသစ္ကို တရုတ္ျပည္က အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
အာဏာသိမ္းျပီး ၂ လအၾကာမွာေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဟာ ျမန္မာဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ကို ခ်မွတ္ခဲ့ျပီး လူမႈစီးပြားေရးအေျခခံအုတ္ျမစ္ အသစ္ကို ခ်ခဲ့ပါတယ္၊
ဒီေနာက္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၄ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဟာ ျမန္မာ့ဆိုရွစ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ကို တည္ေထာင္ခဲ့ျပီး ျမန္မာျပည္မွာ ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္ေရး ကို စတင္ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာ အမ်ိဳးသားေရး ဝါဒကို စန္းတင္လာတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ ပါတီ အစိုးရဟာ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ လုပ္ကိုင္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ျပည္သူပိုင္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို ျပည္သူပိုင္သိမ္းခဲ့တဲ့ အတြက္ တရုတ္ပိုင္ ဆိုင္ခန္းေပါင္း ၆၇ဝဝ ေက်ာ္နဲ႔က အတူ ေပက်င္း အေျခစိုက္ ဘဏ္ေတြ၊ တရုတ္ ေက်ာင္းေတြနဲ႕ ႏုိင္ငံျခားဘာသာနဲ႕ ထုတ္ေဝတဲ့ သတင္းစာေတြပါ ထိခိုက္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို ထိခိုက္ခဲ့ေပမဲ့လည္း တရုတ္ျပည္ အေနနဲ႕ ျမန္မာ့စီးပြားေရး စီမံကိန္းေတြကို ဆက္လက္ အေထာက္အပံ့ေပးေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၆၄ဇူလိုင္ မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းကို အာဏာသိမ္းဖို႔ ၾကိဳးပမ္းမႈ တစ္ရပ္ကို လည္း တရုတ္အစိုးရက ၾကိဳသတင္းေပးခဲ့ပါတယ္။ ခ်ဴအင္လိုင္းကိုယ္တိုင္ ျမန္မာျပည္ကို လ်ွိဳ႕ဝွက္ခရီးစဥ္တစ္ရပ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီး ေနဝင္းအစိုးရကို ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဗီယက္နမ္ စစ္ပြဲကာလမွာ ျမန္မာအစိုးရဟာ အေမရိကန္ကို ဆန္႕က်င္တဲ့ဖက္မွာ မရပ္တည္ခဲ့တဲ့ အတြက္ တရုတ္အစိုးရ ဟာ ျမန္မာကို စိတ္ပ်က္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီအျပင္ အိႏိၵယ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္တဲ ့မီဇို သူပုန္ေတြကို ျမန္မာျပည္တြင္း မွာ စစ္သင္တန္းပို႔ခ်ခြင့္ ျပဳဖို႔ ကို ျငင္းဆန္ခဲ့တာနဲ႕ ပတ္သက္လုိ႔ လည္း တရုတ္က ထပ္ျပီး စိတ္ကြက္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါတင္မက ဦးေနဝင္းဟာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာနဲ႕ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယ၊ ဆုိဗီယက္ ယူနီယံ၊ ပါကစၥတန္၊ ခ်က္ကိုစလုိဗါးကီးယား၊ ထိုင္း နဲ႕ ဂ်ပန္တို႔ကို ဦးေနဝင္း ကိုယ္တိုင္သြားရံုမက၊ ၁၉၆၆ မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို သြားခဲ့ပါတယ္။
တရုတ္ျပည္က နည္းပညာ အကူအညီ ေပးဖို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေပမဲ့ လည္း ျမန္မာ ဖက္ကျငင္းခဲ့ျပီး ဆုိဗီယက္ယူနီယံ ဆီက နည္းပညာ အကူအညီကို ရယူခဲ့ပါတယ္။
ဒါေတြဟာ ျမန္မာျပည္ ကို စီးပြားေရးနဲ႕ ႏုိင္ငံေရးအရ လႊမ္းမိုးခ်င္တဲ ့တရုတ္ဖက္က ၾကည့္ရင္ ဆံုးရႈံးမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးေတာ့ တရုတ္ျပည္က လက္တံု႔ျပန္တဲ့ အေနနဲ႕ ျမန္မာျပည္မွာ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးလုပ္ဖို႔ လႈံ႕ေဆာ္ခဲ့ျပီး ဗမာ့ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ပါေတာ့တယ္။

ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရး ပ်ံ႕ႏွံ႕လာျခင္း
———————————————-
၁၉၆၆ မွာ တရုတ္ျပည္သူ႔ သမၼတႏုိင္ငံ အစိုးရဟာ သူတုိ႔ ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးကို အားေပးေထာက္ခံဖို႔ ျမန္မာျပည္ဖြား တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
ဒီတိုက္တြန္းမႈ အဓိက သက္ေရာက္မႈ ရွိေစခဲ့တာက ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ရွိတဲ့ တရုတ္ စာသင္ေက်ာင္းေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္အေစာပိုင္းကတည္းက ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႕ ဗမာျပည္တြင္းရွိ တရုတ္ေက်ာင္းအားလံုးကို ပုဂၢလိက စာသင္ေက်ာင္းမ်ားမွတ္ပံုတင္ေရး ဥပေဒအရ မွတ္ပံုတင္ဖို႔ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့ေပမဲ့ ေက်ာင္းတစ္ခ်ိဳ႕ပဲ မွတ္ပံုတင္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မွာ ျမန္မာျပည္မွာ တရုတ္ေက်ာင္း ၂၅၉ ေက်ာင္းရွိတဲ့ အနက္ ၇ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္တဲ့ ၁၈၃ ေက်ာင္းက တရုတ္ျပည္သူ႔ သမၼတ ႏုိင္ငံကို ေထာက္ခံ ေၾကာင္းေၾကျငာခဲ့ ပါတယ္။
ျမန္မာ အစိုးရက ေက်ာင္းသား အေယာက္ ၂ဝ ထက္ပိုတဲ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြကို ပုဂၢလိက စာသင္ေက်ာင္း ဥပေဒအသစ္ခ်မွတ္ျပီး မွတ္ပံုတင္ဖို႔ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွာ ဥပေဒထုတ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီဟာ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းေတြ အားလံုးကို ျပည္သူပိုင္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသား မွတ္ပံုတင္ မရွိတဲ့ တရုတ္ေက်ာင္းဆရာေတြကို အလုပ္ျဖဳတ္ခဲ့ပါတယ္။
ေက်ာင္းသားေတြကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းပံု ျမန္မာႏုိင္ငံ အထိမ္းအမွတ္ အမွတ္အသားမွ အပ တျခား ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး သေကၤတေတြ မခ်ိတ္ဆြဲဖို႔ တားျမစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ တရုတ္ေက်ာင္း ၄၇ဝ ကေက်ာင္းသားေတြဟာ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးကို ေထာက္ခံေၾကာင္း ျပသခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ေက်ာင္း ၂ဝဝ ေလာက္ကေတာ့ ဒီကိစၥမွာ ပါဝင္ခဲ့ျခင္း မရွိဘူးလို႔ သိရပါတယ္။

အဓိကရုဏ္း ျဖစ္ပြားျခင္း ( ၁၉၆၇ ဇြန္လ ၂၆ ရက္)
———————————————————-
တရုတ္ျပည္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးကို ေထာက္ခံတာကို ျပတဲ႔အေနနဲ႕ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ရွိတဲ့ တရုတ္ေက်ာင္းသားေတြ ဟာ ျမန္မာအစိုးရက တားေနတဲ့ ၾကားထဲက ရန္ကုန္မွာ ရွိတဲ့ တရုတ္သံရံုးရဲ႕ အားေပးမႈ နဲ႕ေမာ္စီတံုး ပံု ရင္ထိုးေတြကို ရင္ဘတ္မွာ ခ်ိတ္ဆြဲခဲ့ပါတယ္။

၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၂ ရက္ေန႔မွာ ေတာ့ ယခင္ တရုတ္မိန္းခေလး အလယ္တန္းေက်ာင္းလုိ႔ ေခၚတဲ့ အမွတ္ (၃) အေျခခံပညာေက်ာင္း မွာ ေမာ္စီတံုးတံဆိပ္ တပ္တဲ့ တရုတ္ေက်ာင္းသားေတြနဲ႕ ဒါကိုတားျမစ္တဲ့ ဗမာဆရာမေတြၾကား ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါတင္မက ဇံုက်န္း အလယ္တန္းေက်ာင္း အနီးမွာလည္း အလားတူ ျပသနာမ်ိဳးျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အတြက္ ရဲ တပ္ဖြဲ႕ကဝင္ေရာက္ႏွိမ္နင္းခဲ့ပါတယ္။ နန္ယန္၊ ဟြာက်ံဳး(ေနာက္ပိုင္း ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ၾကည့္ျမင္တိုင္နယ္ေျမ) အစရွိတဲ့ တရုတ္ေက်ာင္းေတြက ေက်ာင္းသားေတြ ဟာ ေမာ္စီတံုး ပံုရင္ထိုးေတြကို ခ်ိတ္ဆြဲခဲ့ျပီး ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးကို ေထာက္ခံေၾကာင္း ျပသခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီေန႔မွာပဲ ဆင္ဝွာ သတင္းဌာန က သတင္းေထာက္ ယူမင္းရွန္နဲ႕ တရုတ္သံရံုးက တပ္နီ ေတြကလည္း ေမာ္စီတံုးတံဆိပ္ေတြနဲ႕ အတူ စာအုပ္နီ အေသးေလးေတြကို တရုတ္ေက်ာင္းသားေတြ အၾကားျဖန္႔ေဝခဲ့ပါတယ္။

ဒီပဋိပကၡ အတြင္း မွာ ေကာလဟာလ မ်ိဳးစံု ျပန္႔ပြားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ဆန္အက်ပ္အတည္း ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ တရုတ္ကုန္သည္ေတြက ဆန္ေစ်းကိုျမွင့္တင္ေနတယ္ ေစ်းကစားေနတယ္ အစရွိတဲ့ ေကာလဟာလ ေတြတင္မက
“တရုတ္ ေက်ာင္းသားေတြက ဆရာမ ၂ ေယာက္ကို မုဒိန္းက်င့္ျပီး သတ္လုိက္ျပီ” အစရွိတဲ့ ေကာလဟာလေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။ (Madera Tribune, Volumn 76 Number34, 30June1967)
၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ ျပည္ပေရာက္တရုတ္ အမ်ိဳးသား အလယ္တန္းေက်ာင္း၊ တရုတ္ ဆရာမ်ားအသင္း၊ Irrawaddy River Glee ကလပ္၊ တရုတ္စာေရးမ်ားအသင္း၊ တရုတ္သံရံုး နဲ႕ တျခား တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားကို ဗမာ မ်ားက ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဇြန္လ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ ဂံုနီစက္၊ ခ်ည္စက္ အစရွိတဲ့ စက္ရံုအလုပ္သမားေတြ အပါအဝင္ ေကာလဟာလ ေတြေၾကာင့္ ေဒါသထြက္ေနတဲ့ အံုၾကြလာေသာ ဗမာလူအုပ္ၾကီးက ဆင္ဝွာ သတင္းဌာန ရံုးခန္း၊ တရုတ္ေလေၾကာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးရံုး နဲ႕ တရုတ္ စီးပြားေရးနဲ႕ ဘ႑ာေရး ေကာင္စစ္ဝန္ရံုး ေတြကိုတိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဆက္လက္ျပီး တရုတ္ေက်ာင္း ၉ ေက်ာင္းကို လည္း အစိုးရက ပိတ္ခဲ့ပါတယ္။
ဇြန္လ ၂၈ ရက္ေန႔ သံရံုး အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခံရမႈ မွာ တရုတ္ အကူအညီေပးေရး နည္းပညာရွင္ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ လ်ဴရီ ေသဆံုးခဲ့သလို သံတမန္အမ်ားအျပား ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။
တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ပိုင္ဆိုင္တဲ့ မိတ္ကပ္ အလွျပင္ခန္းမ်ား၊ ရုပ္ရွင္ရံုမ်ား၊ ဆိုင္မ်ား၊ စားေသာက္ဆိုင္မ်ားစြာလည္း မီးရိႈ႔ ဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။
ရန္ကုန္ျမိဳ႕ တရုတ္တန္း လမ္းမေတာ္ လသာ တဝိုက္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ ကို ဆိုးရြားစြာ ခံခဲ့ရျပီး၊ တိုက္ခန္းမ်ားေပၚမွ ခုန္ခ် ထြက္ေျပးသူမ်ား၊ မိမိကိုယ္ကို ဓါတ္ဆီေလာင္းမီးရိႈ႕သတ္ေသ သူမ်ားလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။

ဒီအေၾကာင္းအရာ နဲ႕ပတ္သက္ျပီး ၂၀၁၇ ဇြန္လ ၂၇ ရက္ေန႔က ထုတ္လႊင့္တဲ့ ဘီဘီစီ ျမန္မာပိုင္း အစီအစဥ္က ထုတ္လႊင့္တဲ့ အင္တာဗ်ဴး အစီအစဥ္မွာ

“လမ္းမေတာ္ နဲ႕ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကနီးတယ္ေလ…. အဲ့ဒီေန႔ည ၁ဝ နာရီေလာက္က စျပီးေတာ့ သံေစ်းနားမွာ ျပသနာေတြ တက္တာ…. တဝုန္းဝုန္း .. တရံုးရံုးနဲ႕ ျဖစ္ၾကတာ …. တရုတ္ေတြနဲ႕ ဗမာေတြနဲ႕ အဲ့ဒီကစတာပဲေလ……
၄ထပ္တုိက္ေပၚမွာ ေနျပီးေတာ့ ေမာ္စီ ဝမ္ေဆြ႕ ေမာ္စီ ဝမ္ေဆြ ဆိုျပီးေတာ့ တရုတ္မေလးေတြ ေရာ တရုတ္ေလးေတြ ေရာေလ… စစ္တပ္ကလည္းရွိတယ္ ….စစ္တပ္က.. သူတို႔ကေတာ့ ဘာမွတာ့ တက္မလုပ္ဘူး… အဲ့ဒီလမ္းမေတာ္ ဘူတာကို မီးရထား ဆိုက္လာတယ္…..
ကြ်န္ေတာ္တို႔ မ်က္စိေရွ႕တင္ပဲ … ဂံုနီစက္တုိ႔ ခ်ည္စက္တုိ႔က အလုပ္သမားေတြဆိုျပီး …. လူေတြ အမ်ားၾကီးလိုက္လာတယ္…. ဆန္အိတ္ေတြကို ေဖါက္တဲ့ သူ ေဂါက္ၾကီးေတြနဲ႕ ေပါ့….. အဲတာေတြနဲ႕ သူတို႔ အေပၚကို တက္ျပီး တရုတ္မေလးေတြ တရုတ္ေလးေတြကို သတ္တာ… ငါတို႔ ေရွ႕တင္ပဲ အေလာင္းေတြ လမ္းေပၚကို က်လာတယ္ေလ…

“ေနာက္တစ္ခါက်ေတာ့ တရုတ္သံအမတ္ၾကီးရဲ႕ ကားေမာင္းတဲ့လူေပါ့ ႏိုင္ငံျခားေရးရံုးထဲကို ဝင္လာျပီးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ဆူဆူပူပူလုပ္တယ္……ငါတို႔လူငယ္ေတြက ေတာ္ေတာ္မခံခ်င္…စိတ္ဓါတ္နဲ႕ သူ႔ကို ေအာ္ၾကဆဲၾကျပဳၾက ဆိုေတာ့ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ က်လို႔ရွိရင္ တရုတ္သံရံုးကို အဲ့ဒီ အလုပ္သမေတြက ဝင္ျပီးေတာ့ စီးေရာ .. အဲ့ဒီမွာ Technition ေတြေပါ့ .. အဲ့ဒီသူတုိ႔ လာျပီးေတာ့ လုပ္အားေပးေနတဲ့ လူတစ္ေယာက္ေသသြားတယ္… တရုတ္သံရံုးကလည္း ေသနတ္ေတြ ဘာေတြနဲ႕ျပန္ပစ္တယ္ ဘာျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ …
ႏုိင္ငံျခားေရးရံုးမွာ အရာရွိၾကီး ဦးဘခ်စ္ဆိုတာရွိတယ္…..အဲ့ဦးဘခ်စ္ကေတာ့ ပင္စင္ယူေနတယ္ေပါ့… ဦးဘခ်စ္သြားေခၚ ….ဦးဘခ်စ္သြားေခၚဆိုေတာ့….အန္ကယ္တို႔ ကိုယ္တိုင္ပဲ ဦးဘခ်စ္သြားေခၚျပီး အဲ့ဒီတရုတ္သံရံုးက ေသနတ္နဲ႕ ပစ္ေနတဲ့ ဥစၥာကို သံတမန္နည္းလမ္းအရ ဘယ္လိုလုပ္မလည္းဆိုျပီးေတာ့ လူၾကီးေတြတိုင္ပင္တယ္…. ေနာက္ေတာ့ တရုတ္ေတြကလည္း ထပ္ျပီးေတာ့ ပစ္တာခတ္တာေတာ့ မလုပ္ေတာ့ဘူး… အဲဒီမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ျပသနာၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ ျဖစ္ျပီးေတာ့ …..ေနာက္ပိုင္းမွာ တရုတ္ ဘံုေက်ာင္းတို႔ဘာတို႔က ေတာ္ေတာ္ေလးကို အဖမ္းခံရတယ္…
(ဦးခင္ေမာင္ၾကည္ – အေရးအခင္းျဖစ္စဥ္က ရန္ကုန္ႏုိင္ငံျခားေရးရံုးက သံတမန္တဦး)

ကြ်န္ေတာ္ ဟြာက်ံဳးမွာ ေနေတာ့ ဟြာက်ံဳးက တရုတ္ေက်ာင္းၾကီးေလ ….. အဲ့ဒီမွာ…စာအုပ္အနီေလးေတြကိုင္ျပီး သူတို႔ ဆႏၵျပၾကတယ္… ေကာလဟာကေတြ ေပါ့ေလ .. ဟုတ္လားမသိဘူး …. ရန္ကုန္ အေနာက္ပိုင္း တရုတ္တန္းမွာျဖင့္ ဘာျဖစ္တယ္ ညာျဖစ္တယ္ ၾကားကတည္းက ေနျပီး တျဖည္းျဖည္း တျဖည္းျဖည္း…ဆူလာတာေပါ့…ဘယ္သူေတြ ဘယ္ဝါေတြကို တရုတ္ကသတ္လုိက္တယ္ ဗမာက သတ္လိုက္တယ္ေပါ့ေလ …
အျပန္အလွန္ ျဖစ္ျပီးေတာ့…… လူေတြလည္းေဒါသထြက္ျပီးေတာ့ လမ္းေပၚဆင္းၾကတယ္ေပါ့… လမ္းထိပ္မွာ ဆႏၵျပတဲ့သူေတြ မဝင္လာေအာင္ဆိုျပီးေတာ့ ….လမ္းထိပ္ေတြမွာ တရုတ္မရွိေပါ့ေလ ဒီလမ္းမွာ တရုတ္ကို ရွင္းျပီး .. ဘာညာဆိုျပီးေတာ့…ဆိုင္းဘုတ္ေတြ ေထာင္ထားၾကတယ္ေပါ့ေလ… ကြ်န္ေတာ္မွတ္မိတဲ့ ဟာ တစ္ခုကေတာ့ တရုတ္သံရံုးကို ဗမာေတြက ဝင္ဖို႔ၾကိဳးစားတယ္ေပါ့ေလ.. တရုတ္သံရံုးရဲ႕ ေခါင္းရင္းဖက္ အေရွ႕ဖက္မွာက ကြက္လပ္ၾကီးတစ္ခုရွိတယ္..
ကြက္လပ္မွာ အုတ္ခဲေတြ ပံုထားတယ္ ..ဗမာေတြက အဲ့ဒီဖက္ကေနျပီးေတာ့ သံရံုးထဲကို ဝင္ဖို႔ၾကိဳးစားတယ္.. တေယာက္က သံရံုးထဲကိုေရာက္သြားတယ္ ..ေရာက္သြားျပီးေတာ့….xxxxxxx တက္ေတာ့…….ေနာက္က် ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဖက္မွာကလည္း အဲ့ဒီ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့သူ ခေလးေဆးရံုၾကီးေရွ႕မွာေပါ့ေလ အစိတ္ သံုးဆယ္ေလာက္ရွိတယ္ …. အဲ့ဒီ ထက္ဖက္ကိုေသနတ္သံ တစ္ခ်က္ၾကားလုိက္တယ္ေပါ့ေလ…
ကြ်န္ေတာ့္ေဘးက ကြ်န္ေတာ့ သူငယ္ခ်င္းက နည္းနည္းသူက အေတြ႕ အၾကံဳရွိတယ္ …. အဲ့ဒီေခါင္းေမွာက္ထား ေမွာက္ထား ေမွာက္ထားဆိုျပီး ကြ်န္ေတာ္ေမွာက္ထားေတာ့ ……….. အုတ္ခဲတလံုးကိုေခါင္းစုိက္ျပီးေတာ့ ေမွာက္ထားတာေပါ့ေလ…ေၾကာက္တေပါ့… ေခါင္းကလည္းပူလာတာေပါ့…..အုတ္ခဲကိုထိလုိက္မလား ဘာညာေပါ့….ေျပးေတာ့..ေျပးေတာ့ ..ေျပးေတာ့.. ဆိုေတာ့… ထေျပးေတာ့.. ပု႑ရိတ္ အတန္းေလး တစ္တန္းေတြ႔တယ္ …..
ေတြ႕တဲ့အခါက်ေတာ့…. ဒီလို..ဘြားကနဲ လူတစ္ေယာက္ကိုေတြ႕ေတာ့ … အဲ့ဒီလူကပါးစပ္က ၃ ေပါက္ျဖစ္ေနတယ္….ပါးတစ္ခ်က္ကေနျပီး ေသနတ္ ဝင္သြားျပီး ဟိုဖက္ကထြက္သြားတာေပါ့ေလ … ေသြးအမ်ားၾကီးက်ေနတာ… သူ႔လည္းဘာမွ မလုပ္ႏုိင္ဘူး… သူကလည္းေျပး… ကိုယ္ကလည္းေျပးေပါ့ေလ…”
(စာေရးဆရာ ခ်စ္စံဝင္း)

“အဲ့ဒီေတာ့ တုိ႔ ဗမာျပည္မွာက ဘာျဖစ္ေနလည္းဆိုေတာ့ …. ဆန္ေစ်းေတြ တအားေခါင္ခိုက္ျပီးေတာ့ေလ …ဆင္းရဲသားျပည္သူေတြမွာ ဆန္ဝယ္မစားႏုိင္ပဲ နဲ႕ ဒုကၡေတြျဖစ္ေနတယ္…..အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ..ေနာ့..ဆန္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ မွ မေၾကနပ္မႈေတြက စနစ္တံေလးတစ္ခုလုိ ေပါက္ပြားလာတယ္….အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာပဲ စာအုပ္အနီေလးေတြ ေပၚလာတယ္ေနာ္ … အဲ့ဒါေတြကို ဆန္႔က်င္ေရးဆိုျပီးေတာ့ လုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေနာ္ … ဆႏၵျပပဲြေတြဘာေတြ ျဖစ္ျပီး ရိုက္ဟယ္သတ္ဟယ္ ဖိဟယ္နဲ႕ ဒဏ္ရာေတြဘာေတြရ ဘာညာဘာညာ အဲဒါမ်ိဳးေတြလည္းျဖစ္ေတာ့..
ေဆးရံုေတြမွာကို လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေရာက္ကုန္တယ္….. အဲဒါက ဟုိဖက္ကလာတဲ့ ဂယက္ဆိုတာထက္ေပါ့ေနာ္ … ဒီမွာကလည္းျပသနာက ဆန္ျပသနာက ၾကီးေနေတာ့ ဟိုဖက္မွာလည္းအဲဒါမ်ိဳးျဖစ္တယ္…. ဒါမ်ိဳးက ျဖစ္တတ္ပါတယ္ေနာ့္ … ၂ ဖက္မွာ ျပသနာတက္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ေနာ္ … ကိုယ္ဖက္ကိုယ္ လံုျခံဳေရးအတြက္လုပ္ၾကတဲ့ ဥစၥာေတြကေတာ့ ထံုးစံလုိကို ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္…”
(ဆရာေမာင္သစ္လြင္)

တခ်ိဳ႕ တရုတ္အမ်ိဳးသား မ်ားမွာ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈ ေဘးမွ လြတ္ကင္းဖို႔ အိႏၵိယ ႏြယ္ဖြားမ်ား အပါအဝင္ တျခားသူမ်ား၏ အိမ္မ်ားတြင္ ပုန္းေအာင္းေရွာင္ရွားခဲ့ၾကရပါတယ္။
ဗမာ အမ်ားစု ရွိရာရပ္ကြက္မ်ားတြင္ တရုတ္ရွင္းလင္းျပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုင္းဘုတ္မ်ား တတ္ထားရသည္ အထိ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခိုက္မႈ ျပင္းထန္ခဲ့ပါတယ္။
တရားဝင္ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ တရုတ္ လူမ်ိဳး ၃၁ ဦး ေသဆံုးခဲ့ျပီး တျခား တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားစြာမွာလည္း ဒဏ္ရာရသူရျဖစ္ခဲ့သလုိ ဖမ္းဆီးခံရသူလည္း အမ်ားအျပားရွိခဲ့ပါတယ္။

၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ဗမာအစိုးရက စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မာရွယ္ေလာ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။

တရုတ္အစိုးရ တံု႔ျပန္မႈ
————————-
၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၈ ရက္ေန႔မွာ တရုတ္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ဟန္ဥာဏ္လံု က ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဆန္႔က်င္ သပိတ္ေမွာက္ေၾကာင္းစာကို တရုတ္ႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ၾကီး ထံေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။
ဒါတင္မက စာပါအေၾကာင္းအရာေတြကို လည္း တရုတ္ျပည္ က ျပည္သူ႔ေန႔စဥ္ သတင္းစာမွာ ထည့္သြင္းေဖၚျပေစခဲ့ပါတယ္။
ဆက္လက္ျပီး ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ရန္ကုန္ မွာရွိတဲ့ တရုတ္သံမႈးက ျမန္မာအစိုးရအား ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး အၾကမ္းဖက္သူမ်ားအား အပစ္ေပးရန္၊ အၾကမ္းဖက္ခံရသူမ်ား၏ မိသားစုဝင္မ်ားအား နစ္နာေၾကးေပးရန္၊ တရားဝင္ဝန္ခ်ေတာင္းပန္ရန္ႏွင့္ ျမန္မာျပည္ရွိ တရုတ္ႏုိင္ငံသားမ်ားႏွင့္ သံရံုးဝန္ထမ္းမ်ား၏ လံုျခံဳေရးကို တာဝန္ယူရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါသည္။
အဲ့ဒီေန႔မွာပဲ ပီကင္းမွာ ရွိတဲ့ ျမန္မာသံရံုး အေရွ႕မွာ လူ ၂ သိန္းေလာက္ စုရံုးဆႏၵျပခဲ့သလို၊ တရုတ္ တပ္နီေတြက ျမန္မာသံရံုးက ျမန္မာအလံ နဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမွတ္တံဆိပ္ကို ဖယ္ရွားခဲ့ပါတယ္။

ဆက္လက္ျပီး ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လကေန ေအာက္တိုဘာလ အတြင္း တရုတ္အစိုးရ ဟာ ျမန္မာ အစိုးရ နဲ႕ တိုက္ရိုက္ဆက္ဆံမႈ မလုပ္ေတာ့ပဲ သတင္းစာေတြ ေရဒီယိုေတြက ေနတဆင့္ပဲ ဆက္ဆံခဲ့ပါတယ္။
ဒါတင္မက ဒီ အေရးအခင္းကို ျမန္မာအစိုးရဖက္က ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ဖန္တီးတယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႕ အတူေတာက္ေလ်ာက္ဖိအားေပးခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၇ ဇြန္လ ကေန ၁၉၇၀ ႏိုဝဘၤာလ အထိ ကာလေတြ အတြင္းမွာ ေတာ့ တရုတ္ စာနယ္ဇင္းနဲ႕ မီဒီယာ ေတြက ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ခ်ီးၾကဴးတဲ့ ေရးသားခ်က္ေတြကို ေတာက္ေလ်ာက္ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၈ ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာနကို ခ်ဴအင္လိုင္း ကိုတိုင္ ကိုင္တြယ္ခဲ့တယ္လုိ႔ယူဆရပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ လ်ဴရီ အမွတ္တရ စုေဝးပြဲမွာ ဗမာ့ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီရဲ႕ လက္ေထာက္အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈးက ေနဝင္းအစိုးရကို ဖယ္ရွားဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒီသတင္းကို တရုတ္ေန႔စဥ္ သတင္းစာနဲ႕ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ မူဝါဒကို ထင္ဟပ္ေဖၚျပတဲ့ မဂၢဇင္းျဖစ္တဲ့ တရုတ္ျပည္ထုတ္ အလံနီ မဂၢဇင္းေတြမွာ ထည့္သြင္းေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။

တရုတ္ျပည္နဲ႕ ျမန္မာျပည္ အၾကား ခရီးသြားလာမႈ ေတြကိုလည္း ကန္႕သတ္ခဲ့ျပီး၊ ျမန္မာ သံဝန္ထမ္းေတြဟာ အစိုးရအတြက္ သူလ်ွိဳလုပ္ေပးေနတယ္လုိ႔ တရုတ္ျပည္က သံသယ ရွိတဲ့အတြက္ ၃ ႏွစ္အတြင္း မည္သည့္ တရုတ္ ထိပ္ပိုင္းအရာရွိမွ ျမန္မာျပည္ကို လာေရာက္ အလည္အပတ္ျပဳျခင္းကို ရန္တန္႔ခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာဖက္က တံု႕ျပန္မႈ
————————–
ျမန္မာ အစိုးရက တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ရွိဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့သလို တရုတ္အစိုးရရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကိုလည္း ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္သံရံုး ဝန္ထမ္းေတြနဲ႕ ျပည္ပေရာက္တရုတ္အမ်ိဳးသား လႈပ္ရွားမႈေတြကိုလည္း ထိမ္းခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္-ျမန္မာ ခ်စ္ၾကည္ေရး အသင္း၊ ျမန္မာျပည္လံုးဆိုင္ရာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မတီ နဲ႔ ျပည္သူ ဒီမိုကရက္တစ္ လူငယ္အသင္း အစရွိတဲ့ တရုတ္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ ေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကိုလည္း ကန္႔သတ္ခဲ့ပါတယ္။

တရုတ္ျပည္ဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ၾကီးကိုလည္း ျပန္ေခၚခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ စီးပြားေရး အေထာက္အကူျပဳ စီမံကိန္း အပါအဝင္ တရုတ္နဲ႕ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္အားလံုးကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၇ ေအာက္တိုဘာ ၃၁ က စျပီး တရုတ္ပညာရွင္ေတြ အတြက္ေနထိုင္စရိတ္ လစာေတြကို ရပ္တန္႔ျပစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆင္ဝွာ သတင္းေထာက္ေတြကို ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးခဲ့သလို သတင္းဌာနရံုးကိုလည္း ပိတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါတင္မက ျမန္မာျပည္တြင္းက ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒ ကိုလက္ခံသူေတြကို ဖမ္းဆီးခဲ့ပါတယ္။

“တရုတ္ဗမာအေရးအခင္းကို အေျခခံျပီး ျမန္မာအစိုးရက တရုတ္အစိုးရ လုိလားတယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ (နံမည္ၾကီး ျမန္မာပိုင္) လူထု သတင္းစာကုိ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ဆိုသူေတြက ဖ်က္ဆီးဖို႔ စုေဝးခဲ့ပါတယ္။ စစ္တပ္က အခ်ိန္မွီ ထိန္းသိမ္းခဲ့လုိ႔ ျပန္လွည့္သြား ခဲ့တယ္လို သတင္းစာ ထုတ္ေဝသူေတြရဲ႕ သမီးၾကီး ေဒါက္တာ သန္းရင္မာ ကေျပာပါတယ္။
(ဘိုဘို – ဘီဘီစီ ျမန္မာပိုင္း – ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္က လူထု) – ၂၀၁၇ ဇူလိုင္ ၆

ဒီအေရးအခင္းကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ဗမာ အမ်ိဳးသားေရး အစြန္းေရာက္ဝါဒ နဲ႕ အတူ ေနဝင္း ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ေရပန္းစားလာခဲ့ပါတယ္။

အေၾကာင္းတရားမ်ား
————————-
၁၉၆၈ ခုႏွစ္က စလို႔ တရုတ္ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီးဌာနဟာ ကြန္ျမဴနစ္ အစြန္းေရာက္ဝါဒီ မ်ားရဲ႕ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈ ကိုခံခဲ့ရတယ္လုိ႔ ခ်ဴအင္လိုင္းက ၁၉၇၁ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီလုိ ထိန္းခ်ဳပ္ခံရတဲ့အတြက္ တရုတ္ သံရံုးေတြနဲ႕ ျပည္ပေရာက္ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြကို အသံုးခ်ျပီး အျခားတိုင္းျပည္ေတြမွာ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးကို ဝါဒ ျဖန္႔ခ်ိခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီကေန ျပည္ပေရာက္တရုတ္မိသားစုေတြ နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အဓိကရုဏ္းေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။
ေနာက္ျပီး ျမန္မာဟာ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို က်င့္သံုးမယ္ ဒါမွမဟတ္ အနည္းဆံုးတရုတ္ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒကို ေထာက္ခံအားေပးလိမ့္မယ္လို႔ တရုတ္ဖက္က လြဲမွားစြာ ယူဆခဲ့တဲ့အခ်က္လည္းပါပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ ေတြကို ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြကေတာ့၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာ့စီးပြားေရး က်ဆင္းေနတာရယ္၊ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ဆန္ထုတ္လုပ္မႈ အၾကပ္အတည္းရယ္၊ ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရး မတည္မျငိမ္ျဖစ္ေနမႈေတြအျပင္ ဇီနိုဖိုးဖစ္လုိ႔ ေခၚတဲ့ မိမိနဲ႕ မတူတဲ့ သူေတြအေပၚ စိုးရိမ္ပူပမ္မႈ မယံုမၾကည္ျဖစ္မႈေတြ မ်ားလာတဲ့ ရပ္ဝန္းေတြ မ်ားလာလို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္သူပိုင္သိမ္းျခင္းေၾကာင့္ ကုန္ပစၥည္းေစ်းႏႈန္းေတြ တက္လာခဲ့တဲ့အျပင္ ကုန္ပစၥည္းေတြရွားပါးျခင္း ေမွာင္ခုိေစ်းကြက္ၾကီးထြားလားျခင္းေတြေၾကာင့္ မေက်နပ္မႈေတြ မ်ားျပားေနတဲ့ အခ်က္ေတြ က အဓိကရုဏ္း ျဖစ္ပြားဖို႔အတြက္ ေစ့ေစာ္ေပးတဲ့အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

တရုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ အစြန္းေရာက္ေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရး ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ပဋိပကၡ ကို အဖက္ဖက္က အၾကပ္ရိုက္ေနတဲ့ အစိုးရအေနနဲ႕ ထြက္ေပါက္တစ္ရပ္ အျဖစ္ပိုင္ႏုိင္စြာ အသံုးခ် နိုင္ခဲ့ပါတယ္။

အက်ိဳးဆက္မ်ား
——————
ဒီအဓိကရုဏ္းေၾကာင့္ အဓိက ထိခိုက္ခဲ့ရတဲ့သူေတြက ျမန္မာျပည္တြင္းက တရုတ္အစုအေဝးပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ တေတြရဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္ေတြ ခ်ိန္းေျခာက္ခံရသလို ပိုင္ဆိုင္မႈေတြဟာလည္း ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရပါတယ္။
တရုတ္ျပည္မၾကီး က သူတို႔ကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ အကူအညီမေပးဘူးလို႔ခံစားရျပီး တရုတ္ျပည္ကို စိတ္ပ်က္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြကေတာ့ တရုတ္ျပည္ကို ျပန္သြားခဲ့ျပီး၊
ကန္တုန္ စကားေျပာ တရုတ္ အမ်ားစုက ေတာ့ ေဟာင္ေကာင္၊ မကာအို၊ ထိုင္ဝန္၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြကို ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေတြကေတာ့ ဥေရာပ၊ အေမရိက နဲ႕ ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံေတြ ကို ေျပာင္းေရြ႕ခဲ့ၾကပါတယ္
(The 1967 anti-Chinese riots in Burma and Sino-Burmese relations – Hongwei Fan)
အဓိကရုဏ္း အျပီးမွာ တရုတ္ႏုိင္ငံသား တရုတ္မ်ား အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား တရုတ္မ်ား စုစုေပါင္း ၄ ေသာင္းကေန ၅ ေသာင္းေလာက္ဟာ ျမန္မာျပည္ကေန ထြက္ျပီး မကာအုိမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြဆီကို ထြက္ေျပးၾကျပီး အဲဒီမွာပဲ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ပါတယ္။
သူတို႔ အေျခခ် ေနထိုင္ရာကို Little Myanmar ဆိုျပီး လူသိမ်ားၾကပါတယ္ (Yi 2001- Trends in South East Asia 2015#15 ISEAS Publishing -Yusof Ishak Institute- Singapore )

မထြက္ေျပးပဲက်န္ခဲ့တဲ့ တရုတ္ေတြ ကေတာ့ တရုတ္ေဘာင္းဘီ အပြဝတ္ရာကေန ပုဆိုး လံုခ်ည္ ေျပာင္းဝတ္ျခင္း၊ တရုတ္အမည္ေတြကေန ျမန္မာ အမည္မွည့္ေခၚျခင္းတို႔ အျပင္ တရုတ္ရိုးရာ ယံုၾကည္မႈ မ်ား ျဖစ္သည့္ မဟာယနဗုဒၶဘာသာ၊ ကြန္ျဖဴးရွပ္ ဝါဒ၊ ဇင္န္ ဗုဒၶ ဘာသာ ယံုၾကည္သူမ်ား က ေထရဝါဒ ယံုၾကည္သူမ်ားအျဖစ္
ေဖၚျပ ေျပာင္းလဲကာ တခ်ိဳ႕က ဗမာအသြင္ အမ်ားစုက ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ား အသြင္ စိမ့္ဝင္ အသြင္ေျပာင္းျပီး ဆက္လက္ ရွင္သန္ရပ္တည္ခဲ့ၾက ရပါတယ္။
ထိုအခ်ိန္က စျပီး ႏုိင္ငံေရး ကိစၥေတြမွာ ပါဝင္ျခင္း ပတ္သက္ျခင္း မလုပ္ေတာ့ပဲ သိုသိုသိပ္သိပ္ေနထိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

တရုတ္ျပည္နဲ႕ ျမန္မာျပည္အၾကား သံတမန္ဆက္ဆံေရး ဆံုးရႈံးခဲ့ျပီး သံရံုးေတြမွာ သံအမတ္ေတြ အစား သံအရာရွိေတြပဲ ထားခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္ အထိသံတမန္ဆက္ဆံေရး တစံုတရာ တိုးတက္မႈ မရွိပဲ ဆက္ဆံေရးထိခိုက္ခဲ့ပါတယ္။
တရုတ္နဲ႕ ျမန္မာအၾကား ကုန္သြယ္ေရးဟာလည္း ၁၉၆၇ ကေန ၁၉၆၉ အထိ အနိမ့္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ၉၃ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ က်ဆင္းခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ျပည္ဟာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ သူပုန္ေတြကုိ တရားဝင္ လက္နက္ခဲရမ္း ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သလို တရုတ္ႏုိင္ငံထဲမွာ စစ္ေရးေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးခဲ့ပါတယ္။

တရုတ္ – ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ပံုမွန္ ျပန္လည္ျဖစ္လာျခင္း
—————————————————————-
၁၉၆၈ မွာ တရုတ္ျပည္က မီဒီယာေတြက ျမန္မာျပည္အေပၚေဝဖန္ျပစ္တင္တာေတြ ေလ်ာ့က်လာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္မွာ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုးရံႈးခဲ့တဲ့ ရခိုင္မွာ တိုက္ခဲ့တဲ့ တုိက္ဖုံး မုန္တိုင္းအျပီး တရုတ္ျပည္က ျမန္မာ့ၾကက္ေျခနီအသင္းကို လႈဒါန္းမႈေတြျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၇၀ မွာ တရုတ္နဲ႕ ျမန္မာအၾကား သံတမန္ဆက္ဆံေရး ပံုမွန္ျပန္လည္ဆက္သြယ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္မွာ ခ်ဴအင္လိုင္းရဲ႕ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ တရုတ္ျပည္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းဟာ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ အလည္အပတ္ ခရီးစဥ္တစ္ခု သြားေရာက္ခဲ့ျပီး တရုတ္နဲ႕ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ေခတ္သစ္ကို စခဲ့ပါတယ္။
ကုန္သြယ္ေရး ဆိုင္ရာ အစီအစဥ္ေတြကို ျပန္စဖုိ႔ ၂ ႏုိင္ငံစလံုးက ျပန္လည္သေဘာတူညီခဲ့ျပီး ျမန္မာျပည္ကို တရုတ္ျပည္က စီးပြားေရး ေထာက္ပံမႈေတြ ျပန္လည္ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာ တရုတ္ျပည္က ပိုျပီးပြင့္လင္းတဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးဝါဒ ကိုက်င့္သံုးလာျပီး တရုတ္နဲ႕ ျမန္မာဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ေကာင္းမြန္တိုးတက္ လာခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း တရုတ္ျပည္က အေထာက္အပံေပးထားတဲ့ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ နဲ႔ပတ္သက္ျပီး ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုၾကာ အထိ ဆက္လက္ရင္ဆုိင္ခဲ့ရပါတယ္။

Credit-မိုးစြန္ၾကယ္ (Y.I.T)
ၾသဂုတ္ ၂၁ ရက္ ၂ဝ၁၉၁၉၆၇ တရုတ္ ဗမာ အေရးအခင္း အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း
========================================
ျမန္မာျပည္မွာ လူမ်ိဳးမတူမႈ ဘာသာမတူမႈ ခံယူခ်က္မတူမႈ အစရွိတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ား ကို အေျချပဳျပီး ပဋိပကၡမ်ား အစဥ္အဆက္ ေပါက္ဖြားခဲ့တဲ့ အနက္ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တရုတ္ ဗမာ အေရးအခင္းဟာလည္း တစ္ခုအပါအဝင္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီလုိ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡေတြကို သင္ခန္းစာယူျပီး ေနာင္မျဖစ္ေစဖို႔ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္ဖို႔ အတြက္လည္း အဲ့ဒီလုိ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို
ျမန္မာသမိုင္းတေလ်ာက္ မွန္မွန္ကန္ကန္ တရားဝင္မွတ္တမ္းတင္မႈ ျပည္သူလူထုကို မွန္ကန္တဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔ ပညာေပးမႈ ေတြဟာလည္း အားနည္းလြန္းတဲ့အတြက္ ပဋိပကၡေတြဟာ တမ်ိဳးျပီးတမ်ိဳး ဆက္တိုက္ ေပါက္ဖြားခဲ့ရတာပဲျဖစ္ပါတယ္။

ယခုတင္ျပမဲ့ တရုတ္ဗမာ အေရးအခင္းလုိ႔ လူသိမ်ားတဲ့ အေရးအခင္းဟာ တကယ္ေတာ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း အာဏာသိမ္းျပီးေနာက္ ၅ ႏွစ္အၾကာမွာ ေပၚေပါက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္တြင္းက တရုတ္အမ်ိဳးသားမ်ားနဲ႕ ဗမာ မ်ားအၾကား ရက္အတန္ၾကာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အေရးအခင္း တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ေနာက္ခံအေျခအေနမ်ား
—————————
( တရုတ္ ဗမာ ဆက္ဆံေရး ၁၉၄၉-၁၉၅၃ )

တရုတ္-ျမန္မာဆက္ဆံေရးဟာ အစပိုင္းမွာ ေကာင္းမြန္ခဲ့ပါတယ္။ ကူမင္တန္ အစိုးရနဲ႕ တရုတ္ျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီအၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တရုတ္ျပည္တြင္းစစ္အျပီး ၁၉၄၉ ခုႏွစ္အတြင္း တရုတ္ျပည္သူ႔သမၼတ ႏုိင္ငံေတာ္ရယ္လုိ႔ ထူေထာင္ခဲ့ျုပီးခ်ိန္က စလုိ႔ တရုတ္ျပည္ကို စတင္အသိအမွတ္ျပဳခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေတြအနက္ ကြန္ျမဴနစ္ မဟုတ္တဲ့ ႏုိင္ငံဆိုလို႔ ျမန္မာ တစ္ႏိုင္ငံပဲ ကနဦးပါဝင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဆုတ္ခြာလာတဲ့ ကူမင္တန္ တပ္ေတြကို ျမန္မာဖက္က တုိက္ထုတ္ခဲ့ေပးခဲ့သလို၊ ျမန္မာနဲ႕ တရုတ္ ဟာ နယ္စပ္အျငင္းပြားမႈ ျပသနာကို မက်ဴးေက်ာ္ေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုျပီး ေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့ပါတယ္၊။
အဂၤလိပ္လက္ေအာက္က လြတ္လပ္ေရး ရကာစ ျမန္မာဟာ ဦးႏု အစိုးရ လက္ထက္မွာ ျပည္ပစြက္ဖက္မႈ အထူးသျဖင့္ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ စြက္ဖက္မႈကို တတ္ႏုိင္သမွ် ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္ဖို႔ ဘက္မလိုက္မႈဝါဒကို ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။

(ေဆြမ်ိဳးေပါက္ေဖၚ ကာလ ၁၉၅၄-၁၉၆၆)

ျမန္မာနဲ႕ တရုတ္ဟာ ၁၉၅၄ မွာ ေဆြမ်ိဳးေပါက္ေဖၚ မူဝါဒ ကို ခ်မွတ္ျပီး အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံခဲ့ပါတယ္။ စစ္ေအးကာလ အတြင္း ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား ေႏြးေထြး တိုးတက္တဲ့ ဆက္ဆံေရး ကို ရရွိခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ကာလေတြပဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္တြင္း ကြန္ျမဴနစ္သူပုန္ထမႈရယ္၊ ကိုရီးယားစစ္ပြဲ အေပၚ ျမန္မာရဲ႕ ရပ္တည္ခ်က္ေတြဟာ တရုတ္နဲ႕ ျမန္မာအၾကား နဂိုရွိခဲ့တဲ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရးအေပၚ သက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္လာေစခဲ့ပါတယ္။
တရုတ္ျပည္ အတြက္ကေတာ့ အေနာက္အုပ္စုနဲ႕ ဆက္ဆံေရး အတြက္ ျမန္မာကို ၾကားခံႏုိင္ငံတစ္ခု အျဖစ္ ရႈျမင္ထားပါတယ္။
၁၉၅၄ ခုႏွစ္ ခ်ဴအင္လိုင္း ျမန္မာျပည္ ပထမဦးဆံုး ခရီးစဥ္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးမႈ ၅ ခ်က္ကို သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။
သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ၁၉၅၄ ႏိုဝဘၤာမွာ ဦးႏု ဟာ ေပက်င္း ကို သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အျပန္အလွန္ ကုန္သြယ္ေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ သေဘာတူညီခဲ့ၾကပါတယ္။
ဥပမာ အေနနဲ႕ ကိုးရီးယား စစ္ပြဲေၾကာင့္ ျမန္မာဆန္တင္ပို႔ ဖို႔ အခက္အခဲ ရွိေနတဲ့ ကာလေတြမွာ တရုတ္ျပည္နဲ႕ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီကာလဟာ တရုတ္ျပည္မွာ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒ လ်မ္းလ်မ္းေတာက္ျဖစ္ေနျပီး ျပည္တြင္းေရာ ျပည္ပမွာပါရွိတဲ့ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြ ဟာ ေမာ္စီတံုးရဲ႕ဦးေဆာင္မႈကို တခဲနက္ေထာက္ခံအားေပးေနတဲ့ အခ်ိန္လည္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ႔ တရုတ္ျပည္ ျပင္ပမွာေမြးတဲ့ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြ အေနနဲ႕ ျပည္ပမွာ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီထူေထာင္ျခင္း မျပဳလုပ္ဖို႔ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွာပဲ ေနထိုင္ၾကဖို႔ ေမာ္စီတံုး ဟာအစက အခိုင္အမာေျပာၾကားျပီး အာမခံခဲ့ပါတယ္။
ေမာ္စီတံုးရဲ႕ အဲဒီ ကတိကို ၁၉၅၄ ဒီဇင္ဘာမွာ အဲ့ဒီအခ်ိန္က တရုတ္ျပည္ရဲ႕ ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ခ်ဴအင္လိုင္း ျမန္မာျပည္ ခရီးစဥ္မွာ တရုတ္-ျမန္မာ ျပန္တမ္းထုတ္ျပန္ျပီး တရားဝင္ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္ဖြား တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ား အေနနဲ႕ ျပည္ပေရာက္ တရုတ္အမ်ိဳးသားေတြ ဖြဲ႕စည္းတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း ဘယ္ အဖြဲ႕အစည္းမွာမွ ပူးေပါင္းပါဝင္မႈ မျပဳလုပ္ဖို႔ တရုတ္ႏုိင္ငံသား တရုတ္ေတြ အေနနဲ႕လည္း ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးမွာ ဝင္ေရာက္ မစြက္ဖက္ဖို႔ ခ်ဴအင္လိုင္းက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အဲ့ဒီအခ်ိန္က တရုတ္ ျမန္မာ ဆက္ဆံ ေရးအၾကားမွာ ရွိေနတဲ့ ျပသနာေတြကေတာ့
– ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ကူမင္တန္ေတြ ခိုေအာင္းေနမႈ
– နယ္စပ္မ်ဥ္း သတ္မွတ္တဲ့ ျပသနာနဲ႕
– ျမန္မာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈ အေရး ပဲျဖစ္ပါတယ္။

( ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း အာဏာသိမ္းျပီး တရုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး အေျခအေန -၁၉၆၂ )

၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း အာဏာသိမ္းျပီး ေနာက္မွာလည္း ျမန္မာနဲ႕ တရုတ္ အၾကား ဆက္ဆံေရး အေျခအေနတည္ျငိမ္လ်က္ ရွိေနပါေသးတယ္။
ျမန္မာအစိုးရသစ္ဟာ ဘက္မလိုက္ပဲ ၾကားေန အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ မူဝါဒကို ဆက္လက္စြဲကိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အာဏာသိမ္းျပီး ၂ ရက္အၾကာမွာပဲ ျမန္မာအစိုးရသစ္ကို တရုတ္ျပည္က အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
အာဏာသိမ္းျပီး ၂ လအၾကာမွာေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဟာ ျမန္မာဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ကို ခ်မွတ္ခဲ့ျပီး လူမႈစီးပြားေရးအေျခခံအုတ္ျမစ္ အသစ္ကို ခ်ခဲ့ပါတယ္၊
ဒီေနာက္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၄ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဟာ ျမန္မာ့ဆိုရွစ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ကို တည္ေထာင္ခဲ့ျပီး ျမန္မာျပည္မွာ ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္ေရး ကို စတင္ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာ အမ်ိဳးသားေရး ဝါဒကို စန္းတင္လာတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ ပါတီ အစိုးရဟာ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ လုပ္ကိုင္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ျပည္သူပိုင္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို ျပည္သူပိုင္သိမ္းခဲ့တဲ့ အတြက္ တရုတ္ပိုင္ ဆိုင္ခန္းေပါင္း ၆၇ဝဝ ေက်ာ္နဲ႔က အတူ ေပက်င္း အေျခစိုက္ ဘဏ္ေတြ၊ တရုတ္ ေက်ာင္းေတြနဲ႕ ႏုိင္ငံျခားဘာသာနဲ႕ ထုတ္ေဝတဲ့ သတင္းစာေတြပါ ထိခိုက္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို ထိခိုက္ခဲ့ေပမဲ့လည္း တရုတ္ျပည္ အေနနဲ႕ ျမန္မာ့စီးပြားေရး စီမံကိန္းေတြကို ဆက္လက္ အေထာက္အပံ့ေပးေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၆၄ဇူလိုင္ မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းကို အာဏာသိမ္းဖို႔ ၾကိဳးပမ္းမႈ တစ္ရပ္ကို လည္း တရုတ္အစိုးရက ၾကိဳသတင္းေပးခဲ့ပါတယ္။ ခ်ဴအင္လိုင္းကိုယ္တိုင္ ျမန္မာျပည္ကို လ်ွိဳ႕ဝွက္ခရီးစဥ္တစ္ရပ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီး ေနဝင္းအစိုးရကို ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ဗီယက္နမ္ စစ္ပြဲကာလမွာ ျမန္မာအစိုးရဟာ အေမရိကန္ကို ဆန္႕က်င္တဲ့ဖက္မွာ မရပ္တည္ခဲ့တဲ့ အတြက္ တရုတ္အစိုးရ ဟာ ျမန္မာကို စိတ္ပ်က္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီအျပင္ အိႏိၵယ အစိုးရကို ဆန္႔က်င္တဲ ့မီဇို သူပုန္ေတြကို ျမန္မာျပည္တြင္း မွာ စစ္သင္တန္းပို႔ခ်ခြင့္ ျပဳဖို႔ ကို ျငင္းဆန္ခဲ့တာနဲ႕ ပတ္သက္လုိ႔ လည္း တရုတ္က ထပ္ျပီး စိတ္ကြက္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါတင္မက ဦးေနဝင္းဟာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာနဲ႕ ဆက္ဆံေရး တည္ေဆာက္ဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယ၊ ဆုိဗီယက္ ယူနီယံ၊ ပါကစၥတန္၊ ခ်က္ကိုစလုိဗါးကီးယား၊ ထိုင္း နဲ႕ ဂ်ပန္တို႔ကို ဦးေနဝင္း ကိုယ္တိုင္သြားရံုမက၊ ၁၉၆၆ မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို သြားခဲ့ပါတယ္။
တရုတ္ျပည္က နည္းပညာ အကူအညီ ေပးဖို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေပမဲ့ လည္း ျမန္မာ ဖက္ကျငင္းခဲ့ျပီး ဆုိဗီယက္ယူနီယံ ဆီက နည္းပညာ အကူအညီကို ရယူခဲ့ပါတယ္။
ဒါေတြဟာ ျမန္မာျပည္ ကို စီးပြားေရးနဲ႕ ႏုိင္ငံေရးအရ လႊမ္းမိုးခ်င္တဲ ့တရုတ္ဖက္က ၾကည့္ရင္ ဆံုးရႈံးမႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးေတာ့ တရုတ္ျပည္က လက္တံု႔ျပန္တဲ့ အေနနဲ႕ ျမန္မာျပည္မွာ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးလုပ္ဖို႔ လႈံ႕ေဆာ္ခဲ့ျပီး ဗမာ့ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ပါေတာ့တယ္။

ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရး ပ်ံ႕ႏွံ႕လာျခင္း
———————————————-
၁၉၆၆ မွာ တရုတ္ျပည္သူ႔ သမၼတႏုိင္ငံ အစိုးရဟာ သူတုိ႔ ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးကို အားေပးေထာက္ခံဖို႔ ျမန္မာျပည္ဖြား တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
ဒီတိုက္တြန္းမႈ အဓိက သက္ေရာက္မႈ ရွိေစခဲ့တာက ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ရွိတဲ့ တရုတ္ စာသင္ေက်ာင္းေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္အေစာပိုင္းကတည္းက ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႕ ဗမာျပည္တြင္းရွိ တရုတ္ေက်ာင္းအားလံုးကို ပုဂၢလိက စာသင္ေက်ာင္းမ်ားမွတ္ပံုတင္ေရး ဥပေဒအရ မွတ္ပံုတင္ဖို႔ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့ေပမဲ့ ေက်ာင္းတစ္ခ်ိဳ႕ပဲ မွတ္ပံုတင္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မွာ ျမန္မာျပည္မွာ တရုတ္ေက်ာင္း ၂၅၉ ေက်ာင္းရွိတဲ့ အနက္ ၇ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖစ္တဲ့ ၁၈၃ ေက်ာင္းက တရုတ္ျပည္သူ႔ သမၼတ ႏုိင္ငံကို ေထာက္ခံ ေၾကာင္းေၾကျငာခဲ့ ပါတယ္။
ျမန္မာ အစိုးရက ေက်ာင္းသား အေယာက္ ၂ဝ ထက္ပိုတဲ့ စာသင္ေက်ာင္းေတြကို ပုဂၢလိက စာသင္ေက်ာင္း ဥပေဒအသစ္ခ်မွတ္ျပီး မွတ္ပံုတင္ဖို႔ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွာ ဥပေဒထုတ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီဟာ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းေတြ အားလံုးကို ျပည္သူပိုင္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံသား မွတ္ပံုတင္ မရွိတဲ့ တရုတ္ေက်ာင္းဆရာေတြကို အလုပ္ျဖဳတ္ခဲ့ပါတယ္။
ေက်ာင္းသားေတြကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းပံု ျမန္မာႏုိင္ငံ အထိမ္းအမွတ္ အမွတ္အသားမွ အပ တျခား ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး သေကၤတေတြ မခ်ိတ္ဆြဲဖို႔ တားျမစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ တရုတ္ေက်ာင္း ၄၇ဝ ကေက်ာင္းသားေတြဟာ တရုတ္ျပည္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးကို ေထာက္ခံေၾကာင္း ျပသခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ေက်ာင္း ၂ဝဝ ေလာက္ကေတာ့ ဒီကိစၥမွာ ပါဝင္ခဲ့ျခင္း မရွိဘူးလို႔ သိရပါတယ္။

အဓိကရုဏ္း ျဖစ္ပြားျခင္း ( ၁၉၆၇ ဇြန္လ ၂၆ ရက္)
———————————————————-
တရုတ္ျပည္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးကို ေထာက္ခံတာကို ျပတဲ႔အေနနဲ႕ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ ရွိတဲ့ တရုတ္ေက်ာင္းသားေတြ ဟာ ျမန္မာအစိုးရက တားေနတဲ့ ၾကားထဲက ရန္ကုန္မွာ ရွိတဲ့ တရုတ္သံရံုးရဲ႕ အားေပးမႈ နဲ႕ေမာ္စီတံုး ပံု ရင္ထိုးေတြကို ရင္ဘတ္မွာ ခ်ိတ္ဆြဲခဲ့ပါတယ္။

၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၂ ရက္ေန႔မွာ ေတာ့ ယခင္ တရုတ္မိန္းခေလး အလယ္တန္းေက်ာင္းလုိ႔ ေခၚတဲ့ အမွတ္ (၃) အေျခခံပညာေက်ာင္း မွာ ေမာ္စီတံုးတံဆိပ္ တပ္တဲ့ တရုတ္ေက်ာင္းသားေတြနဲ႕ ဒါကိုတားျမစ္တဲ့ ဗမာဆရာမေတြၾကား ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါတင္မက ဇံုက်န္း အလယ္တန္းေက်ာင္း အနီးမွာလည္း အလားတူ ျပသနာမ်ိဳးျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အတြက္ ရဲ တပ္ဖြဲ႕ကဝင္ေရာက္ႏွိမ္နင္းခဲ့ပါတယ္။ နန္ယန္၊ ဟြာက်ံဳး(ေနာက္ပိုင္း ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ၾကည့္ျမင္တိုင္နယ္ေျမ) အစရွိတဲ့ တရုတ္ေက်ာင္းေတြက ေက်ာင္းသားေတြ ဟာ ေမာ္စီတံုး ပံုရင္ထိုးေတြကို ခ်ိတ္ဆြဲခဲ့ျပီး ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရးကို ေထာက္ခံေၾကာင္း ျပသခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီေန႔မွာပဲ ဆင္ဝွာ သတင္းဌာန က သတင္းေထာက္ ယူမင္းရွန္နဲ႕ တရုတ္သံရံုးက တပ္နီ ေတြကလည္း ေမာ္စီတံုးတံဆိပ္ေတြနဲ႕ အတူ စာအုပ္နီ အေသးေလးေတြကို တရုတ္ေက်ာင္းသားေတြ အၾကားျဖန္႔ေဝခဲ့ပါတယ္။

ဒီပဋိပကၡ အတြင္း မွာ ေကာလဟာလ မ်ိဳးစံု ျပန္႔ပြားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ဆန္အက်ပ္အတည္း ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ တရုတ္ကုန္သည္ေတြက ဆန္ေစ်းကိုျမွင့္တင္ေနတယ္ ေစ်းကစားေနတယ္ အစရွိတဲ့ ေကာလဟာလ ေတြတင္မက
“တရုတ္ ေက်ာင္းသားေတြက ဆရာမ ၂ ေယာက္ကို မုဒိန္းက်င့္ျပီး သတ္လုိက္ျပီ” အစရွိတဲ့ ေကာလဟာလေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေပၚထြက္ခဲ့ပါတယ္။ (Madera Tribune, Volumn 76 Number34, 30June1967)
၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ ျပည္ပေရာက္တရုတ္ အမ်ိဳးသား အလယ္တန္းေက်ာင္း၊ တရုတ္ ဆရာမ်ားအသင္း၊ Irrawaddy River Glee ကလပ္၊ တရုတ္စာေရးမ်ားအသင္း၊ တရုတ္သံရံုး နဲ႕ တျခား တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အသင္းအဖြဲ႕မ်ားကို ဗမာ မ်ားက ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဇြန္လ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ ဂံုနီစက္၊ ခ်ည္စက္ အစရွိတဲ့ စက္ရံုအလုပ္သမားေတြ အပါအဝင္ ေကာလဟာလ ေတြေၾကာင့္ ေဒါသထြက္ေနတဲ့ အံုၾကြလာေသာ ဗမာလူအုပ္ၾကီးက ဆင္ဝွာ သတင္းဌာန ရံုးခန္း၊ တရုတ္ေလေၾကာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးရံုး နဲ႕ တရုတ္ စီးပြားေရးနဲ႕ ဘ႑ာေရး ေကာင္စစ္ဝန္ရံုး ေတြကိုတိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဆက္လက္ျပီး တရုတ္ေက်ာင္း ၉ ေက်ာင္းကို လည္း အစိုးရက ပိတ္ခဲ့ပါတယ္။
ဇြန္လ ၂၈ ရက္ေန႔ သံရံုး အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခံရမႈ မွာ တရုတ္ အကူအညီေပးေရး နည္းပညာရွင္ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ လ်ဴရီ ေသဆံုးခဲ့သလို သံတမန္အမ်ားအျပား ဒဏ္ရာရခဲ့ပါတယ္။
တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ပိုင္ဆိုင္တဲ့ မိတ္ကပ္ အလွျပင္ခန္းမ်ား၊ ရုပ္ရွင္ရံုမ်ား၊ ဆိုင္မ်ား၊ စားေသာက္ဆိုင္မ်ားစြာလည္း မီးရိႈ႔ ဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရပါတယ္။
ရန္ကုန္ျမိဳ႕ တရုတ္တန္း လမ္းမေတာ္ လသာ တဝိုက္ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ ကို ဆိုးရြားစြာ ခံခဲ့ရျပီး၊ တိုက္ခန္းမ်ားေပၚမွ ခုန္ခ် ထြက္ေျပးသူမ်ား၊ မိမိကိုယ္ကို ဓါတ္ဆီေလာင္းမီးရိႈ႕သတ္ေသ သူမ်ားလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။

ဒီအေၾကာင္းအရာ နဲ႕ပတ္သက္ျပီး ၂၀၁၇ ဇြန္လ ၂၇ ရက္ေန႔က ထုတ္လႊင့္တဲ့ ဘီဘီစီ ျမန္မာပိုင္း အစီအစဥ္က ထုတ္လႊင့္တဲ့ အင္တာဗ်ဴး အစီအစဥ္မွာ

“လမ္းမေတာ္ နဲ႕ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကနီးတယ္ေလ…. အဲ့ဒီေန႔ည ၁ဝ နာရီေလာက္က စျပီးေတာ့ သံေစ်းနားမွာ ျပသနာေတြ တက္တာ…. တဝုန္းဝုန္း .. တရံုးရံုးနဲ႕ ျဖစ္ၾကတာ …. တရုတ္ေတြနဲ႕ ဗမာေတြနဲ႕ အဲ့ဒီကစတာပဲေလ……
၄ထပ္တုိက္ေပၚမွာ ေနျပီးေတာ့ ေမာ္စီ ဝမ္ေဆြ႕ ေမာ္စီ ဝမ္ေဆြ ဆိုျပီးေတာ့ တရုတ္မေလးေတြ ေရာ တရုတ္ေလးေတြ ေရာေလ… စစ္တပ္ကလည္းရွိတယ္ ….စစ္တပ္က.. သူတို႔ကေတာ့ ဘာမွတာ့ တက္မလုပ္ဘူး… အဲ့ဒီလမ္းမေတာ္ ဘူတာကို မီးရထား ဆိုက္လာတယ္…..
ကြ်န္ေတာ္တို႔ မ်က္စိေရွ႕တင္ပဲ … ဂံုနီစက္တုိ႔ ခ်ည္စက္တုိ႔က အလုပ္သမားေတြဆိုျပီး …. လူေတြ အမ်ားၾကီးလိုက္လာတယ္…. ဆန္အိတ္ေတြကို ေဖါက္တဲ့ သူ ေဂါက္ၾကီးေတြနဲ႕ ေပါ့….. အဲတာေတြနဲ႕ သူတို႔ အေပၚကို တက္ျပီး တရုတ္မေလးေတြ တရုတ္ေလးေတြကို သတ္တာ… ငါတို႔ ေရွ႕တင္ပဲ အေလာင္းေတြ လမ္းေပၚကို က်လာတယ္ေလ…

“ေနာက္တစ္ခါက်ေတာ့ တရုတ္သံအမတ္ၾကီးရဲ႕ ကားေမာင္းတဲ့လူေပါ့ ႏိုင္ငံျခားေရးရံုးထဲကို ဝင္လာျပီးေတာ့ ေတာ္ေတာ္ဆူဆူပူပူလုပ္တယ္……ငါတို႔လူငယ္ေတြက ေတာ္ေတာ္မခံခ်င္…စိတ္ဓါတ္နဲ႕ သူ႔ကို ေအာ္ၾကဆဲၾကျပဳၾက ဆိုေတာ့ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ က်လို႔ရွိရင္ တရုတ္သံရံုးကို အဲ့ဒီ အလုပ္သမေတြက ဝင္ျပီးေတာ့ စီးေရာ .. အဲ့ဒီမွာ Technition ေတြေပါ့ .. အဲ့ဒီသူတုိ႔ လာျပီးေတာ့ လုပ္အားေပးေနတဲ့ လူတစ္ေယာက္ေသသြားတယ္… တရုတ္သံရံုးကလည္း ေသနတ္ေတြ ဘာေတြနဲ႕ျပန္ပစ္တယ္ ဘာျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ …
ႏုိင္ငံျခားေရးရံုးမွာ အရာရွိၾကီး ဦးဘခ်စ္ဆိုတာရွိတယ္…..အဲ့ဦးဘခ်စ္ကေတာ့ ပင္စင္ယူေနတယ္ေပါ့… ဦးဘခ်စ္သြားေခၚ ….ဦးဘခ်စ္သြားေခၚဆိုေတာ့….အန္ကယ္တို႔ ကိုယ္တိုင္ပဲ ဦးဘခ်စ္သြားေခၚျပီး အဲ့ဒီတရုတ္သံရံုးက ေသနတ္နဲ႕ ပစ္ေနတဲ့ ဥစၥာကို သံတမန္နည္းလမ္းအရ ဘယ္လိုလုပ္မလည္းဆိုျပီးေတာ့ လူၾကီးေတြတိုင္ပင္တယ္…. ေနာက္ေတာ့ တရုတ္ေတြကလည္း ထပ္ျပီးေတာ့ ပစ္တာခတ္တာေတာ့ မလုပ္ေတာ့ဘူး… အဲဒီမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ျပသနာၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ ျဖစ္ျပီးေတာ့ …..ေနာက္ပိုင္းမွာ တရုတ္ ဘံုေက်ာင္းတို႔ဘာတို႔က ေတာ္ေတာ္ေလးကို အဖမ္းခံရတယ္…
(ဦးခင္ေမာင္ၾကည္ – အေရးအခင္းျဖစ္စဥ္က ရန္ကုန္ႏုိင္ငံျခားေရးရံုးက သံတမန္တဦး)

ကြ်န္ေတာ္ ဟြာက်ံဳးမွာ ေနေတာ့ ဟြာက်ံဳးက တရုတ္ေက်ာင္းၾကီးေလ ….. အဲ့ဒီမွာ…စာအုပ္အနီေလးေတြကိုင္ျပီး သူတို႔ ဆႏၵျပၾကတယ္… ေကာလဟာကေတြ ေပါ့ေလ .. ဟုတ္လားမသိဘူး …. ရန္ကုန္ အေနာက္ပိုင္း တရုတ္တန္းမွာျဖင့္ ဘာျဖစ္တယ္ ညာျဖစ္တယ္ ၾကားကတည္းက ေနျပီး တျဖည္းျဖည္း တျဖည္းျဖည္း…ဆူလာတာေပါ့…ဘယ္သူေတြ ဘယ္ဝါေတြကို တရုတ္ကသတ္လုိက္တယ္ ဗမာက သတ္လိုက္တယ္ေပါ့ေလ …
အျပန္အလွန္ ျဖစ္ျပီးေတာ့…… လူေတြလည္းေဒါသထြက္ျပီးေတာ့ လမ္းေပၚဆင္းၾကတယ္ေပါ့… လမ္းထိပ္မွာ ဆႏၵျပတဲ့သူေတြ မဝင္လာေအာင္ဆိုျပီးေတာ့ ….လမ္းထိပ္ေတြမွာ တရုတ္မရွိေပါ့ေလ ဒီလမ္းမွာ တရုတ္ကို ရွင္းျပီး .. ဘာညာဆိုျပီးေတာ့…ဆိုင္းဘုတ္ေတြ ေထာင္ထားၾကတယ္ေပါ့ေလ… ကြ်န္ေတာ္မွတ္မိတဲ့ ဟာ တစ္ခုကေတာ့ တရုတ္သံရံုးကို ဗမာေတြက ဝင္ဖို႔ၾကိဳးစားတယ္ေပါ့ေလ.. တရုတ္သံရံုးရဲ႕ ေခါင္းရင္းဖက္ အေရွ႕ဖက္မွာက ကြက္လပ္ၾကီးတစ္ခုရွိတယ္..
ကြက္လပ္မွာ အုတ္ခဲေတြ ပံုထားတယ္ ..ဗမာေတြက အဲ့ဒီဖက္ကေနျပီးေတာ့ သံရံုးထဲကို ဝင္ဖို႔ၾကိဳးစားတယ္.. တေယာက္က သံရံုးထဲကိုေရာက္သြားတယ္ ..ေရာက္သြားျပီးေတာ့….xxxxxxx တက္ေတာ့…….ေနာက္က် ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဖက္မွာကလည္း အဲ့ဒီ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့သူ ခေလးေဆးရံုၾကီးေရွ႕မွာေပါ့ေလ အစိတ္ သံုးဆယ္ေလာက္ရွိတယ္ …. အဲ့ဒီ ထက္ဖက္ကိုေသနတ္သံ တစ္ခ်က္ၾကားလုိက္တယ္ေပါ့ေလ…
ကြ်န္ေတာ့္ေဘးက ကြ်န္ေတာ့ သူငယ္ခ်င္းက နည္းနည္းသူက အေတြ႕ အၾကံဳရွိတယ္ …. အဲ့ဒီေခါင္းေမွာက္ထား ေမွာက္ထား ေမွာက္ထားဆိုျပီး ကြ်န္ေတာ္ေမွာက္ထားေတာ့ ……….. အုတ္ခဲတလံုးကိုေခါင္းစုိက္ျပီးေတာ့ ေမွာက္ထားတာေပါ့ေလ…ေၾကာက္တေပါ့… ေခါင္းကလည္းပူလာတာေပါ့…..အုတ္ခဲကိုထိလုိက္မလား ဘာညာေပါ့….ေျပးေတာ့..ေျပးေတာ့ ..ေျပးေတာ့.. ဆိုေတာ့… ထေျပးေတာ့.. ပု႑ရိတ္ အတန္းေလး တစ္တန္းေတြ႔တယ္ …..
ေတြ႕တဲ့အခါက်ေတာ့…. ဒီလို..ဘြားကနဲ လူတစ္ေယာက္ကိုေတြ႕ေတာ့ … အဲ့ဒီလူကပါးစပ္က ၃ ေပါက္ျဖစ္ေနတယ္….ပါးတစ္ခ်က္ကေနျပီး ေသနတ္ ဝင္သြားျပီး ဟိုဖက္ကထြက္သြားတာေပါ့ေလ … ေသြးအမ်ားၾကီးက်ေနတာ… သူ႔လည္းဘာမွ မလုပ္ႏုိင္ဘူး… သူကလည္းေျပး… ကိုယ္ကလည္းေျပးေပါ့ေလ…”
(စာေရးဆရာ ခ်စ္စံဝင္း)

“အဲ့ဒီေတာ့ တုိ႔ ဗမာျပည္မွာက ဘာျဖစ္ေနလည္းဆိုေတာ့ …. ဆန္ေစ်းေတြ တအားေခါင္ခိုက္ျပီးေတာ့ေလ …ဆင္းရဲသားျပည္သူေတြမွာ ဆန္ဝယ္မစားႏုိင္ပဲ နဲ႕ ဒုကၡေတြျဖစ္ေနတယ္…..အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ..ေနာ့..ဆန္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ မွ မေၾကနပ္မႈေတြက စနစ္တံေလးတစ္ခုလုိ ေပါက္ပြားလာတယ္….အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာပဲ စာအုပ္အနီေလးေတြ ေပၚလာတယ္ေနာ္ … အဲ့ဒါေတြကို ဆန္႔က်င္ေရးဆိုျပီးေတာ့ လုပ္တဲ့အခါက်ေတာ့ ေနာ္ … ဆႏၵျပပဲြေတြဘာေတြ ျဖစ္ျပီး ရိုက္ဟယ္သတ္ဟယ္ ဖိဟယ္နဲ႕ ဒဏ္ရာေတြဘာေတြရ ဘာညာဘာညာ အဲဒါမ်ိဳးေတြလည္းျဖစ္ေတာ့..
ေဆးရံုေတြမွာကို လူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားေရာက္ကုန္တယ္….. အဲဒါက ဟုိဖက္ကလာတဲ့ ဂယက္ဆိုတာထက္ေပါ့ေနာ္ … ဒီမွာကလည္းျပသနာက ဆန္ျပသနာက ၾကီးေနေတာ့ ဟိုဖက္မွာလည္းအဲဒါမ်ိဳးျဖစ္တယ္…. ဒါမ်ိဳးက ျဖစ္တတ္ပါတယ္ေနာ့္ … ၂ ဖက္မွာ ျပသနာတက္လာတဲ့ အခါက်ေတာ့ေနာ္ … ကိုယ္ဖက္ကိုယ္ လံုျခံဳေရးအတြက္လုပ္ၾကတဲ့ ဥစၥာေတြကေတာ့ ထံုးစံလုိကို ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္…”
(ဆရာေမာင္သစ္လြင္)

တခ်ိဳ႕ တရုတ္အမ်ိဳးသား မ်ားမွာ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈ ေဘးမွ လြတ္ကင္းဖို႔ အိႏၵိယ ႏြယ္ဖြားမ်ား အပါအဝင္ တျခားသူမ်ား၏ အိမ္မ်ားတြင္ ပုန္းေအာင္းေရွာင္ရွားခဲ့ၾကရပါတယ္။
ဗမာ အမ်ားစု ရွိရာရပ္ကြက္မ်ားတြင္ တရုတ္ရွင္းလင္းျပီး ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုင္းဘုတ္မ်ား တတ္ထားရသည္ အထိ အၾကမ္းဖက္ တုိက္ခိုက္မႈ ျပင္းထန္ခဲ့ပါတယ္။
တရားဝင္ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ တရုတ္ လူမ်ိဳး ၃၁ ဦး ေသဆံုးခဲ့ျပီး တျခား တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ားစြာမွာလည္း ဒဏ္ရာရသူရျဖစ္ခဲ့သလုိ ဖမ္းဆီးခံရသူလည္း အမ်ားအျပားရွိခဲ့ပါတယ္။

၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ဗမာအစိုးရက စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မာရွယ္ေလာ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။

တရုတ္အစိုးရ တံု႔ျပန္မႈ
————————-
၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၈ ရက္ေန႔မွာ တရုတ္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ဟန္ဥာဏ္လံု က ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဆန္႔က်င္ သပိတ္ေမွာက္ေၾကာင္းစာကို တရုတ္ႏုိင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ၾကီး ထံေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္။
ဒါတင္မက စာပါအေၾကာင္းအရာေတြကို လည္း တရုတ္ျပည္ က ျပည္သူ႔ေန႔စဥ္ သတင္းစာမွာ ထည့္သြင္းေဖၚျပေစခဲ့ပါတယ္။
ဆက္လက္ျပီး ဇြန္လ ၂၉ ရက္ေန႔မွာ ရန္ကုန္ မွာရွိတဲ့ တရုတ္သံမႈးက ျမန္မာအစိုးရအား ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းျပီး အၾကမ္းဖက္သူမ်ားအား အပစ္ေပးရန္၊ အၾကမ္းဖက္ခံရသူမ်ား၏ မိသားစုဝင္မ်ားအား နစ္နာေၾကးေပးရန္၊ တရားဝင္ဝန္ခ်ေတာင္းပန္ရန္ႏွင့္ ျမန္မာျပည္ရွိ တရုတ္ႏုိင္ငံသားမ်ားႏွင့္ သံရံုးဝန္ထမ္းမ်ား၏ လံုျခံဳေရးကို တာဝန္ယူရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါသည္။
အဲ့ဒီေန႔မွာပဲ ပီကင္းမွာ ရွိတဲ့ ျမန္မာသံရံုး အေရွ႕မွာ လူ ၂ သိန္းေလာက္ စုရံုးဆႏၵျပခဲ့သလို၊ တရုတ္ တပ္နီေတြက ျမန္မာသံရံုးက ျမန္မာအလံ နဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ အမွတ္တံဆိပ္ကို ဖယ္ရွားခဲ့ပါတယ္။

ဆက္လက္ျပီး ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လကေန ေအာက္တိုဘာလ အတြင္း တရုတ္အစိုးရ ဟာ ျမန္မာ အစိုးရ နဲ႕ တိုက္ရိုက္ဆက္ဆံမႈ မလုပ္ေတာ့ပဲ သတင္းစာေတြ ေရဒီယိုေတြက ေနတဆင့္ပဲ ဆက္ဆံခဲ့ပါတယ္။
ဒါတင္မက ဒီ အေရးအခင္းကို ျမန္မာအစိုးရဖက္က ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ဖန္တီးတယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႕ အတူေတာက္ေလ်ာက္ဖိအားေပးခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၇ ဇြန္လ ကေန ၁၉၇၀ ႏိုဝဘၤာလ အထိ ကာလေတြ အတြင္းမွာ ေတာ့ တရုတ္ စာနယ္ဇင္းနဲ႕ မီဒီယာ ေတြက ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ခ်ီးၾကဴးတဲ့ ေရးသားခ်က္ေတြကို ေတာက္ေလ်ာက္ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၈ ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး ဌာနကို ခ်ဴအင္လိုင္း ကိုတိုင္ ကိုင္တြယ္ခဲ့တယ္လုိ႔ယူဆရပါတယ္။

အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ လ်ဴရီ အမွတ္တရ စုေဝးပြဲမွာ ဗမာ့ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီရဲ႕ လက္ေထာက္အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈးက ေနဝင္းအစိုးရကို ဖယ္ရွားဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒီသတင္းကို တရုတ္ေန႔စဥ္ သတင္းစာနဲ႕ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ မူဝါဒကို ထင္ဟပ္ေဖၚျပတဲ့ မဂၢဇင္းျဖစ္တဲ့ တရုတ္ျပည္ထုတ္ အလံနီ မဂၢဇင္းေတြမွာ ထည့္သြင္းေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။

တရုတ္ျပည္နဲ႕ ျမန္မာျပည္ အၾကား ခရီးသြားလာမႈ ေတြကိုလည္း ကန္႕သတ္ခဲ့ျပီး၊ ျမန္မာ သံဝန္ထမ္းေတြဟာ အစိုးရအတြက္ သူလ်ွိဳလုပ္ေပးေနတယ္လုိ႔ တရုတ္ျပည္က သံသယ ရွိတဲ့အတြက္ ၃ ႏွစ္အတြင္း မည္သည့္ တရုတ္ ထိပ္ပိုင္းအရာရွိမွ ျမန္မာျပည္ကို လာေရာက္ အလည္အပတ္ျပဳျခင္းကို ရန္တန္႔ခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာဖက္က တံု႕ျပန္မႈ
————————–
ျမန္မာ အစိုးရက တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ရွိဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့သလို တရုတ္အစိုးရရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကိုလည္း ပယ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္သံရံုး ဝန္ထမ္းေတြနဲ႕ ျပည္ပေရာက္တရုတ္အမ်ိဳးသား လႈပ္ရွားမႈေတြကိုလည္း ထိမ္းခ်ဳပ္ခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္-ျမန္မာ ခ်စ္ၾကည္ေရး အသင္း၊ ျမန္မာျပည္လံုးဆိုင္ရာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မတီ နဲ႔ ျပည္သူ ဒီမိုကရက္တစ္ လူငယ္အသင္း အစရွိတဲ့ တရုတ္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အသင္းအဖြဲ႔ ေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြကိုလည္း ကန္႔သတ္ခဲ့ပါတယ္။

တရုတ္ျပည္ဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ၾကီးကိုလည္း ျပန္ေခၚခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ စီးပြားေရး အေထာက္အကူျပဳ စီမံကိန္း အပါအဝင္ တရုတ္နဲ႕ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္အားလံုးကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။
၁၉၆၇ ေအာက္တိုဘာ ၃၁ က စျပီး တရုတ္ပညာရွင္ေတြ အတြက္ေနထိုင္စရိတ္ လစာေတြကို ရပ္တန္႔ျပစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆင္ဝွာ သတင္းေထာက္ေတြကို ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးခဲ့သလို သတင္းဌာနရံုးကိုလည္း ပိတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါတင္မက ျမန္မာျပည္တြင္းက ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒ ကိုလက္ခံသူေတြကို ဖမ္းဆီးခဲ့ပါတယ္။

“တရုတ္ဗမာအေရးအခင္းကို အေျခခံျပီး ျမန္မာအစိုးရက တရုတ္အစိုးရ လုိလားတယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ (နံမည္ၾကီး ျမန္မာပိုင္) လူထု သတင္းစာကုိ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ဆိုသူေတြက ဖ်က္ဆီးဖို႔ စုေဝးခဲ့ပါတယ္။ စစ္တပ္က အခ်ိန္မွီ ထိန္းသိမ္းခဲ့လုိ႔ ျပန္လွည့္သြား ခဲ့တယ္လို သတင္းစာ ထုတ္ေဝသူေတြရဲ႕ သမီးၾကီး ေဒါက္တာ သန္းရင္မာ ကေျပာပါတယ္။
(ဘိုဘို – ဘီဘီစီ ျမန္မာပိုင္း – ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္က လူထု) – ၂၀၁၇ ဇူလိုင္ ၆

ဒီအေရးအခင္းကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ဗမာ အမ်ိဳးသားေရး အစြန္းေရာက္ဝါဒ နဲ႕ အတူ ေနဝင္း ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ေရပန္းစားလာခဲ့ပါတယ္။

အေၾကာင္းတရားမ်ား
————————-
၁၉၆၈ ခုႏွစ္က စလို႔ တရုတ္ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီးဌာနဟာ ကြန္ျမဴနစ္ အစြန္းေရာက္ဝါဒီ မ်ားရဲ႕ ထိမ္းခ်ဳပ္မႈ ကိုခံခဲ့ရတယ္လုိ႔ ခ်ဴအင္လိုင္းက ၁၉၇၁ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ဒီလုိ ထိန္းခ်ဳပ္ခံရတဲ့အတြက္ တရုတ္ သံရံုးေတြနဲ႕ ျပည္ပေရာက္ တရုတ္လူမ်ိဳးေတြကို အသံုးခ်ျပီး အျခားတိုင္းျပည္ေတြမွာ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးကို ဝါဒ ျဖန္႔ခ်ိခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီကေန ျပည္ပေရာက္တရုတ္မိသားစုေတြ နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အဓိကရုဏ္းေတြ ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။
ေနာက္ျပီး ျမန္မာဟာ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို က်င့္သံုးမယ္ ဒါမွမဟတ္ အနည္းဆံုးတရုတ္ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒကို ေထာက္ခံအားေပးလိမ့္မယ္လို႔ တရုတ္ဖက္က လြဲမွားစြာ ယူဆခဲ့တဲ့အခ်က္လည္းပါပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ ေတြကို ျဖစ္ေစခဲ့တဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြကေတာ့၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာ့စီးပြားေရး က်ဆင္းေနတာရယ္၊ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္ ဆန္ထုတ္လုပ္မႈ အၾကပ္အတည္းရယ္၊ ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရး မတည္မျငိမ္ျဖစ္ေနမႈေတြအျပင္ ဇီနိုဖိုးဖစ္လုိ႔ ေခၚတဲ့ မိမိနဲ႕ မတူတဲ့ သူေတြအေပၚ စိုးရိမ္ပူပမ္မႈ မယံုမၾကည္ျဖစ္မႈေတြ မ်ားလာတဲ့ ရပ္ဝန္းေတြ မ်ားလာလို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။
ျပည္သူပိုင္သိမ္းျခင္းေၾကာင့္ ကုန္ပစၥည္းေစ်းႏႈန္းေတြ တက္လာခဲ့တဲ့အျပင္ ကုန္ပစၥည္းေတြရွားပါးျခင္း ေမွာင္ခုိေစ်းကြက္ၾကီးထြားလားျခင္းေတြေၾကာင့္ မေက်နပ္မႈေတြ မ်ားျပားေနတဲ့ အခ်က္ေတြ က အဓိကရုဏ္း ျဖစ္ပြားဖို႔အတြက္ ေစ့ေစာ္ေပးတဲ့အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

တရုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ အစြန္းေရာက္ေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရး ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ပဋိပကၡ ကို အဖက္ဖက္က အၾကပ္ရိုက္ေနတဲ့ အစိုးရအေနနဲ႕ ထြက္ေပါက္တစ္ရပ္ အျဖစ္ပိုင္ႏုိင္စြာ အသံုးခ် နိုင္ခဲ့ပါတယ္။

အက်ိဳးဆက္မ်ား
——————
ဒီအဓိကရုဏ္းေၾကာင့္ အဓိက ထိခိုက္ခဲ့ရတဲ့သူေတြက ျမန္မာျပည္တြင္းက တရုတ္အစုအေဝးပဲျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ တေတြရဲ႕ အသက္အႏၱရာယ္ေတြ ခ်ိန္းေျခာက္ခံရသလို ပိုင္ဆိုင္မႈေတြဟာလည္း ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရပါတယ္။
တရုတ္ျပည္မၾကီး က သူတို႔ကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ အကူအညီမေပးဘူးလို႔ခံစားရျပီး တရုတ္ျပည္ကို စိတ္ပ်က္ခဲ့ၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြကေတာ့ တရုတ္ျပည္ကို ျပန္သြားခဲ့ျပီး၊
ကန္တုန္ စကားေျပာ တရုတ္ အမ်ားစုက ေတာ့ ေဟာင္ေကာင္၊ မကာအို၊ ထိုင္ဝန္၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူနဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြကို ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေတြကေတာ့ ဥေရာပ၊ အေမရိက နဲ႕ ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံေတြ ကို ေျပာင္းေရြ႕ခဲ့ၾကပါတယ္
(The 1967 anti-Chinese riots in Burma and Sino-Burmese relations – Hongwei Fan)
အဓိကရုဏ္း အျပီးမွာ တရုတ္ႏုိင္ငံသား တရုတ္မ်ား အျပင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား တရုတ္မ်ား စုစုေပါင္း ၄ ေသာင္းကေန ၅ ေသာင္းေလာက္ဟာ ျမန္မာျပည္ကေန ထြက္ျပီး မကာအုိမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြဆီကို ထြက္ေျပးၾကျပီး အဲဒီမွာပဲ အေျခခ် ေနထိုင္ခဲ့ပါတယ္။
သူတို႔ အေျခခ် ေနထိုင္ရာကို Little Myanmar ဆိုျပီး လူသိမ်ားၾကပါတယ္ (Yi 2001- Trends in South East Asia 2015#15 ISEAS Publishing -Yusof Ishak Institute- Singapore )

မထြက္ေျပးပဲက်န္ခဲ့တဲ့ တရုတ္ေတြ ကေတာ့ တရုတ္ေဘာင္းဘီ အပြဝတ္ရာကေန ပုဆိုး လံုခ်ည္ ေျပာင္းဝတ္ျခင္း၊ တရုတ္အမည္ေတြကေန ျမန္မာ အမည္မွည့္ေခၚျခင္းတို႔ အျပင္ တရုတ္ရိုးရာ ယံုၾကည္မႈ မ်ား ျဖစ္သည့္ မဟာယနဗုဒၶဘာသာ၊ ကြန္ျဖဴးရွပ္ ဝါဒ၊ ဇင္န္ ဗုဒၶ ဘာသာ ယံုၾကည္သူမ်ား က ေထရဝါဒ ယံုၾကည္သူမ်ားအျဖစ္
ေဖၚျပ ေျပာင္းလဲကာ တခ်ိဳ႕က ဗမာအသြင္ အမ်ားစုက ရွမ္းလူမ်ိဳးမ်ား အသြင္ စိမ့္ဝင္ အသြင္ေျပာင္းျပီး ဆက္လက္ ရွင္သန္ရပ္တည္ခဲ့ၾက ရပါတယ္။
ထိုအခ်ိန္က စျပီး ႏုိင္ငံေရး ကိစၥေတြမွာ ပါဝင္ျခင္း ပတ္သက္ျခင္း မလုပ္ေတာ့ပဲ သိုသိုသိပ္သိပ္ေနထိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

တရုတ္ျပည္နဲ႕ ျမန္မာျပည္အၾကား သံတမန္ဆက္ဆံေရး ဆံုးရႈံးခဲ့ျပီး သံရံုးေတြမွာ သံအမတ္ေတြ အစား သံအရာရွိေတြပဲ ထားခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္ အထိသံတမန္ဆက္ဆံေရး တစံုတရာ တိုးတက္မႈ မရွိပဲ ဆက္ဆံေရးထိခိုက္ခဲ့ပါတယ္။
တရုတ္နဲ႕ ျမန္မာအၾကား ကုန္သြယ္ေရးဟာလည္း ၁၉၆၇ ကေန ၁၉၆၉ အထိ အနိမ့္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ၉၃ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ က်ဆင္းခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ျပည္ဟာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ သူပုန္ေတြကုိ တရားဝင္ လက္နက္ခဲရမ္း ေထာက္ပံ့ေပးခဲ့သလို တရုတ္ႏုိင္ငံထဲမွာ စစ္ေရးေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးခဲ့ပါတယ္။

တရုတ္ – ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ပံုမွန္ ျပန္လည္ျဖစ္လာျခင္း
—————————————————————-
၁၉၆၈ မွာ တရုတ္ျပည္က မီဒီယာေတြက ျမန္မာျပည္အေပၚေဝဖန္ျပစ္တင္တာေတြ ေလ်ာ့က်လာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္မွာ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုးရံႈးခဲ့တဲ့ ရခိုင္မွာ တိုက္ခဲ့တဲ့ တုိက္ဖုံး မုန္တိုင္းအျပီး တရုတ္ျပည္က ျမန္မာ့ၾကက္ေျခနီအသင္းကို လႈဒါန္းမႈေတြျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
၁၉၇၀ မွာ တရုတ္နဲ႕ ျမန္မာအၾကား သံတမန္ဆက္ဆံေရး ပံုမွန္ျပန္လည္ဆက္သြယ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္မွာ ခ်ဴအင္လိုင္းရဲ႕ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ တရုတ္ျပည္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းဟာ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ အလည္အပတ္ ခရီးစဥ္တစ္ခု သြားေရာက္ခဲ့ျပီး တရုတ္နဲ႕ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ေခတ္သစ္ကို စခဲ့ပါတယ္။
ကုန္သြယ္ေရး ဆိုင္ရာ အစီအစဥ္ေတြကို ျပန္စဖုိ႔ ၂ ႏုိင္ငံစလံုးက ျပန္လည္သေဘာတူညီခဲ့ျပီး ျမန္မာျပည္ကို တရုတ္ျပည္က စီးပြားေရး ေထာက္ပံမႈေတြ ျပန္လည္ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းမွာ တရုတ္ျပည္က ပိုျပီးပြင့္လင္းတဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးဝါဒ ကိုက်င့္သံုးလာျပီး တရုတ္နဲ႕ ျမန္မာဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ေကာင္းမြန္တိုးတက္ လာခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း တရုတ္ျပည္က အေထာက္အပံေပးထားတဲ့ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ နဲ႔ပတ္သက္ျပီး ျမန္မာအစိုးရ အေနနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုၾကာ အထိ ဆက္လက္ရင္ဆုိင္ခဲ့ရပါတယ္။

Credit-မိုးစြန္ၾကယ္ (Y.I.T)
ၾသဂုတ္ ၂၁ ရက္ ၂ဝ၁၉