ရပ္၀န္းနဲ႕ ပိုးလမ္းမ ဒုတိယအႀကိမ္ ႏိုင္ငံတကာညီလာခံ အဖြင့္မိန္႕ခြန္းေျပာၾကားေနတဲ့ တရုတ္သမၼတ ရွီက်င္ဖ်င္ (ဧၿပီလ ၂၆၊ ၂၀၁၉)
တရုတ္ကေန ဥေရာပထိ ေဖါက္လုပ္မယ့္ BRI ေခတ္သစ္ပိုးလမ္းမ စီမံကိန္း စာရင္း စေနေန႔က ထုတ္ျပန္ ရာမွာ အရင္က ပါခဲ့တဲ့ BCIM ဘဂၤလားေဒ့ရွ္-တရုတ္-အိႏၵိယ-ျမန္မာ ေလးႏိုင္ငံ စီးပြားေရးစႀကၤန္ စီမံကိန္းကို တရုတ္က ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ပါတယ္။
ဧၿပီလ ၂၅-၂၇ ရက္ေန႔ထိ တရုတ္ႏိုင္ငံ ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ေတာ္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ BRI ႏိုင္ငံတကာ ညီလာခံကို အိႏၵိ ယႏိုင္ငံကလည္း သပိတ္ေမွာက္တဲ့အေနနဲ႕ မတက္ေရာက္ပဲေနခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာ့အိမ္နီးခ်င္း အင္အားႀကီး ႏွစ္ႏိုင္ငံ ေဒသတြင္း အားၿပိဳင္မႈ အလားအလာ ဘယ္လိုရွိေနပါသလဲ။ မအင္ၾကင္းနိုင္က ဆက္လက္ တင္ျပ မွာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံက မႏၱေလးနဲ႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ဒါကာၿမိဳ႕ေတြျဖတ္ၿပီး တရုတ္ႏိုင္ငံအေရွ႕ ေတာင္ဘက္ Kunming ၿမိဳ႕ကေန အိႏၵိယႏိုင္ငံက Kolkata ၿမိဳ႕ထိ ေဖာက္လုပ္မယ့္ BCIM စီမံကိန္းဟာ တရုတ္ရဲ႕ BRI ေခတ္သစ္ပိုးလမ္းမ စီမံကိန္းမွာ အဓိက စီးပြားေရးစႀကၤန္ ေျခာက္ခုမွာ အရင္က ပါေနတာပါ။
ဒါေပမယ့္ စေနေန႔က က်င္းပၿပီးစီးခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါ အ၀င္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၃၆ ႏိုင္ငံက အစိုးရထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ေတြ တက္ေရာက္တဲ့ Belt and Road ႏိုင္ငံတကာ ညီလာခံအၿပီး ထုတ္ျပန္တဲ့ အေမရိကန္ေဒၚလာ ဘီလီယံေပါင္းမ်ားစြာ ကုန္က်မယ့္ ေခတ္သစ္ပိုးလမ္းမ စီမံကိန္းစာရင္းမွာ BCIM စီမံကိန္းကို တရုတ္က ဘာေၾကာင့္ ျဖဳတ္ခ်ခဲ့သလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ခ်က္ခ်င္းမသိရ ေသးပါဘူး။
သံုးရက္ၾကာ ေဘဂ်င္းမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ BRI ႏိုင္ငံတကာညီလာခံကိုတက္ေရာက္ဖို႔ တရုတ္က ဖိတ္ၾကားခဲ့ေပ မယ့္ တရုတ္-ပါကစၥတန္ စီးပြားေရးစႀကၤန္ စီမံကိန္းကို ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္တဲ့အေနနဲ႕ အိႏၵိယက ညီလာခံကို တက္ေရာက္ျခင္းမရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒီစီမံကိန္းမွာ အိႏၵိယနဲ႔ ပါကစၥတန္ နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္မႈ အျငင္းပြားေနတဲ့ Kashmir ေဒသ ပါကစၥတန္ဘက္ျခမ္းကို ျဖတ္ၿပီး ေဖာက္လုပ္မယ့္ အစီအစဥ္ပါေနတာပါ။
အခုလို တရုတ္ရဲ႕ BRI ညီလာခံကို အိႏၵိယဘက္က တက္ေရာက္ျခင္းမရွိတာကိုၾကည့္ရင္ BRI စီမံကိန္းေတြ ဟာ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြကို လႊမ္းမိုးမႈရဖို႔ တရုတ္ဘက္က နယ္ခ်ဲ႕ လာေနတယ္ လို႔ အိႏၵိယဘက္က အျမင္ ရွိေနၿပီး ဒီအေပၚမွာ စိုးရိမ္မႈႀကီးႀကီးမားမားရွိေနေၾကာင္း ျပေနတယ္လို႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့အေရး အကဲခတ္ ေဒါက္တာတင့္ေဆြက ေျပာပါတယ္။
“ ပထမ တခ်က္က အိႏၵိယ နဲ႔ တရုတ္က ေဒသတြင္းၿပိဳင္ဘက္ တခါတခါ ရန္သူလိုျဖစ္ေနတဲ့ အစဥ္အလာ တခုရွိပါတယ္။ ေနာက္တခါ အဲဒီအေျခအေနကို သိလို႔ တရုတ္ကလည္း သူ႔အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ နီေပါရယ္ တခါ ပါကစၥတန္ ရယ္ ေနာက္တခါ သီရိလကၤာေပါ့ေနာ္ အဲဒီႏိုင္ငံေတြကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေျခကုတ္ရေအာင္ ယူၿပီးေတာ့ အဓိကေတာ့ ပါကစၥတန္ ၊ သူနဲ႔ က်ေတာ့ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းေအာင္ တရုတ္က က်ိဳးစားေနတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ပါကစၥတန္ နဲ႔ အိႏၵိယ ကလည္း လြတ္လပ္ေရးရကတည္းက ရန္သူေတြလို ျဖစ္ေနေတာ့ အဲဒီအခ်က္ကို အိႏၵိယက ေက်နပ္ျခင္းမရွိဘူးေပါ့ေနာ္ ၊ ဒါက ပထမအခ်က္။ ေနာက္တခ်က္က ျမန္မာႏိုင္ငံေပါ့ေနာ္။ တရုတ္နဲ႔ အိႏၵိယၾကားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေျခကုတ္ျပဳၿပီးေတာ့ လႊမ္းမိုးမႈေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးလုပ္ၿပီးေတာ့ အိႏၵိယသမုဒၵရာကို တရုတ္က ထြက္ေပါက္ရေအာင္ႀကိဳးစား တဲ့အေပၚ မွာ လည္း ဒုတိယ အခ်က္အေနနဲ႔ အိႏၵိယက ေက်နပ္ျခင္းမရွိပါဘူး။”
အခုလို အိႏၵိယဘက္က သူ႔ႏိုင္ငံအက်ဳိးစီးပြားထိခိုက္လာမယ့္ တရုတ္ရဲ႕ ေခတ္သစ္ပိုးလမ္းမ စီမံကိန္းတခ်ဳိ႕ မလိုလားတဲ့ အေနအထားရွိေနတဲ့အေပၚမွာ တရုတ္ဘက္ကလည္း BCIM ေလးႏိုင္ငံ စီမံကိန္းကို ျပန္ၿပီးမြမ္း မံလိုတာေတြ႕ရတယ္လို႔ ေဒါက္တာတင့္ေဆြက သံုးသပ္ပါတယ္။
“ယာယီေတာ့ တရုတ္က အိႏၵိယကို ျဖဳတ္ထားမယ့္ သေဘာေတာ့ ရွိေနတယ္။ ဒီစီမံခ်က္ႀကီးကို မြမ္းမံျပဳျပင္ ၿပီးေတာ့ တရုတ္က ဆက္လုပ္လိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ အိႏိၵယကလည္း သူ႔ႏိုင္ငံအက်ိဳးစီးပြားနဲ႔ သူက ၾကည့္တဲ့အခါမွာ အိႏိၵယသမိုင္းတေလ်ာက္မွာ သူ႔ေျခေပၚရပ္တည္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးစားၿပီးဆက္သြားမယ္။ တရုတ္ကေတာ့ အရင္ ျပီးခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ ၊ ရာစုႏွစ္ေတြနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ေပါ့ေနာ္ ကမာၻကို လႊမ္းၿခံဳႏိုင္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳး သြားေနေတာ့ လမ္းေၾကာင္းသြားတာခ်င္းက ဦးတည္ခ်က္မတူၾကဘူး။”
အခုလက္ရွိအခင္းအက်င္းအရ အိႏၵိယက ပါသည္ျဖစ္ေစ မပါသည္ျဖစ္ေစ တရုတ္ရဲ႕ BRI ေခတ္သစ္ပိုး လမ္းမ စီမံကိန္းဟာ အသာစီးရမယ့္ အေနအထားရွိေနတယ္လို႔ ေဒါက္တာတင့္ေဆြက ေျပာပါတယ္။
ဧၿပီလ ၂၂ ရက္ေန႔ထုတ္ျပန္တဲ့ တရုတ္အစိုးရရဲ႕ BRI စီမံကိန္းစာရင္း အစီရင္ခံစာမွာ BCIM ကို ေဖၚျပခဲ့ၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးနွစ္က ေလးႏိုင္ငံ ဒီစီမံကိန္းအေကာင္အထည္ေဖၚဖို႔ အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ခဲ့ေၾကာင္း နဲ႕ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း အဖဲြ႕အစည္းေတြ တိုးတက္ဖြံၿဖိဳးဖို႔၊ အေျခခံလမ္းပန္း အေဆာက္အဦးေတြ ဆက္စပ္ တည္ေဆာက္၊ ေဖာက္လုပ္ဖို႔၊ ကုန္သြယ္ေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔၊ စက္မႈဇံုေတြ တည္ေထာင္ဖို႔၊ ေငြေၾကးေစ်းကြက္ ဖြင့္လွစ္ဖို႔၊ ယဥ္ေက်းမႈ ေပါင္းကူးတံတားေတြ အျပန္အလွန္တည္ေဆာက္ဖို႔နဲ႕ လူထုခ်င္း ဆက္ဆံေရးတည္ေဆာက္ဖို႔ စတာေတြအတြက္ အဓိက စီမံကိန္းေတြ ခ်မွတ္ခဲ့ေၾကာင္း ေရးသား ထားပါ တယ္။
ဒါေပမယ့္ ဧၿပီလ ၂၇ ရက္ေန႔ စေနေန႕က ထုတ္ျပန္တဲ့ ေနာက္ဆံုးစာရင္းမွာေတာ့ BCIM စီမံကိန္းကို ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ၿပီး ေတာင္အာရွေဒသတြင္း တရုတ္က အဓိကလုပ္မယ့္စီမံကိန္းသံုးခုအျဖစ္- CMEC တရုတ္ -ျမန္မာ စီးပြားေရးစႀကၤန္၊ နီေပၚလ္-တရုတ္ နယ္စပ္ျဖတ္ေဖါက္လုပ္မယ့္ မီးရထားလမ္း စီမံကိန္းအပါအ၀င္ နီေပၚလ္-တရုတ္ ဆက္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း စီမံကိန္းနဲ႕ CPEC တရုတ္-ပါကစၥတန္ စီးပြားေရး စႀကၤန္ စီမံကိန္းေတြကို ေဖၚျပထားပါတယ္။
No comments:
Post a Comment