လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ
ဂ်ဴလိုင္မ်ိဳး(ဝါရွင္တန္ဒီစီ)
2021-04-20
ရခိုင္၊ မြတ္ဆလင္ (ရိုဟင္ဂ်ာ) ႏွင့္ လူနည္းစုအသိုင္းအဝန္းမ်ားသည္ လြန္ခဲ့သည့္ ေအာက္တို ဘာလမွ စတင္ကာ အစည္းအေဝးမ်ားက်င္းပခဲ့ၾကသည္။ ထိုအစည္းအေဝးမ်ားတြင္ ပါဝင္တက္ ေရာက္ ၾကသူ မ်ား မွ ေအာက္ေဖၚျပပါမူ (Principles) မ်ားကို သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။ ထိုသေဘာ တူညီခ်က္မ်ားကို အ ေၿခ ခံၿပီး ေအာက္ပါထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ထုတ္ျပန္အပ္ပါသည္။
VOA
24 မတ္၊ 2021
အင္ၾကင္းႏုုိင္
CRPH နဲ႔ပတ္သက္လို႔ စစ္ေကာင္စီဘက္က ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့ လုပ္ရပ္မွန္သမွ် သူတို႔ကို ထိခိုက္မႈရွိမွာမဟုတ္ ဘူးလို႔ CRPH ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးကိုယ္စားလွယ္ ဦးထင္လင္းေအာင္ က ေျပာပါတယ္။
Link : Here
လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )
ရန္ကုန္တိုင္း လွိုင္သာယာၿမိဳ႕နယ္မွာ စစ္တပ္နဲ႔ ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြက ဆႏၵၿပ ျပည္သူေတြကို အင္အား သုံးႏွိမ္ ႏွင္းေနတဲ့ အေျခအေနေတြဟာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို နယ္ေျမရွင္း လင္းေရး လုပ္ၿပီး ႏွိမ္ႏွင္းခဲ့သလို ျပင္းထန္ လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္လို႔ ျပည္ပက ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူ တစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံမွာ လူဦးေရအမ်ားဆုံး ၿမိဳ႕နယ္ျဖစ္တဲ့ လွိုင္ယာယာမွာ လူဦးေရ ၇သိန္းေက်ာ္ရွိၿပီး၊ အမ်ားစုဟာ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြနဲ႔ ဝင္ေငြနည္း အလုပ္သမားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြက ေနာက္ထပ္ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ ၃၀၀၀-၄၀၀၀ ေက်ာ္ကို လာမယ့္ ႏွစ္ ရက္အတြင္း Bhasan Char ကြ်န္းကို ထပ္ၿပီး ပို႔ေဆာင္ဖို႔ရွိေၾကာင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ တာ၀န္ရွိသူႏွစ္ဦးက တနဂၤေႏြ ေန႔က ေျပာၾကားလိုက္တယ္လို႔ AFP သတင္းမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။ ေ၀းလံေခါင္ဖ်ားမွာရွိေနတဲ့ ဘဂၤလားပင္ လယ္ေအာ္ထဲက အဲဒီကြ်န္းမွာ မုန္းတိုင္းေတြနဲ႕ ေရႀကီးမႈ အႏၱရာယ္ေတြ အတြက္ စိုးရိမ္မႈေတြရွိေနေပမယ့္ ဘဂၤ လားေဒ့ရွ္အစိုးရဘက္ကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြပို႔ေဆာင္ေရး အစီအစဥ္ကို ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ေနတာပါ။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရ အေနနဲ႔ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ ေနာက္တသုတ္ကို ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ထဲက ေဝးလံ ေခါင္ဖ်ား Bhasan Char ကၽြန္းရွိ စခန္းသစ္ကို ထပ္ပို႔လိုက္တယ္လို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေရတပ္အရာရွိတဦးက ေျပာ ပါတယ္။
အရင္ လူသူမေနခဲ့တဲ့ကၽြန္းမွာ မုန္တိုင္းနဲ႔ ေရႀကီးတာ ျဖစ္ေလ့ရွိတာမို႔ ဒုကၡသည္ေတြကို ကၽြန္းကိုမပို႔ဖို႔ လူ႔အခြင့္ အေရးအဖြဲ႔ေတြ တားေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ေနာက္ထပ္ ဒုကၡသည္ ၁,၄၀၀ ေက်ာ္ကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္ေတြ က ဒီကေန႔မွာ ေရေၾကာင္းက ထပ္မံပို႔ေဆာင္ခဲ့တာပါ။
Editor
ဇန္နဝါရီ (၂၈) ရက္၊၂၀၂၁။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရဟာ ရိုဟင္ဂ်ာ သုံးေထာင္နီးပါးကို အခုရက္ပိုင္းအတြင္း ဘဂၤလား ပင္လယ္ေအာ္ထဲက ဘာဆန္ခ်ာကၽြန္းကို ထပ္ပို႔မယ္လို႔ ေရတပ္ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ အယ္လ္မာမမ္ခ်ိဳဒါရီက ရိုက္တာသ တင္းဌာနကို ဇန္နဝါရီ (၂၇)ရက္ေန႔မွာ အတည္ျပဳေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဘာဆန္ခ်ာကၽြန္းဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ (၂၀)ကမွ ပင္လယ္ထဲကေန ကၽြန္းအျဖစ္ေပၚလာခဲ့တာျဖစ္ၿပီး မုတ္သုံရာသီ မွာ ေရျမဳပ္တတ္တဲ့ကၽြန္းျဖစ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးသမားေတြက ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဒီကၽြန္းေပၚပို႔တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆန႔္က်င္ကန႔္ကြက္မႈေတြ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ကၽြန္းကိုေရႀကီးတာကေန ကာကြယ္နိုင္ဖို႔အတြက္ ၁၂ ကီလိုမီတာ ( ၁.၅ မိုင္) ရွည္လ်ားတဲ့ တာတမံကို လည္း ေဆာက္လုပ္ေပးထားတာေၾကာင့္ ဘာမွစိုးရိမ္စရာမရွိဘူးလို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တာဝန္ရွိသူေတြက တုံ႔ျပန္ ထားပါတယ္။
ဒါကာ၊ ဇန္နဝါရီ ၂၉
ေဒသတြင္းလုံျခဳံေရးႏွင့္ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ားအတြက္ ပဋိပကၡတစုံတခုမျဖစ္ေစဘဲ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား ေနရပ္ျပန္ေရး အတြက္ ရင္းႏွီးေသာသေဘာထားျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံႏွင့္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားဆက္လုပ္သြား မည္ဟု ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဝန္ ႀကီးခ်ဳပ္ ရွိတ္ ဟာဆီနာက ၾကာသပေတးေန႔တြင္ေျပာသည္။နိုင္ငံသားမ်ားကိုျပန္ေခၚရန္ ျမန္မာနိုင္ငံႏွင့္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားဆက္လက္ျပဳလုပ္ေနသည္ဟုလည္းေျပာသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္သီတင္းပတ္မ်ားအတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားေနရပ္ျပန္ေရးအတြက္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ၃ ပြင့္ ဆိုင္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ကမၻာ့ကပ္ေရာဂါ ကိုဗစ္ ၁၉ ကာလအတြင္း တစ္ေနရာကေန တစ္ေနရာ အသြားအလာ ကန႔္သတ္ထားေပမယ့္ ရခိုင္ျပည္နယ္က အေထာက္အထားမဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြဟာ ေနရပ္စြန႔္ခြာ ထြက္ေျပးေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါ တယ္။
အခုလို ပြင့္လင္းရာသီမွာ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းအတြက္ ကုန္းလမ္း၊ ေရလမ္းေတြကေန မေလးရွားနဲ႔ ထိုင္းနိုင္ငံေတြကို သြားဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့အခါ အေတာ္မ်ားမ်ားက အလိမ္ခံရၿပီး လူကုန္ကူးခံရတဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြ ရွိေနပါ တယ္။
၂၀၂၁ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီတလထဲမွာတင္ ရခိုင္ျပည္နယ္က ထြက္ေျပးလာတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ၁၆၀ ေက်ာ္ ဧရာဝတီတိုင္း နဲ႔ ရန္ကုန္တိုင္းေတြမွာ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရပါတယ္။
ဒီေန႔မနက္ကပဲ ဧရာဝတီတိုင္း၊ ပုသိမ္ၿမိဳ႕၊ ဒိုက္ထူ စစ္ေဆးေရးဂိတ္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ၁၃ ဦး ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရပါတယ္။ ဖမ္းဆီးရမိသူေတြနဲ႔ ယာဥ္ေမာင္း၊ ယာဥ္ေနာက္လိုက္ စုစုေပါင္း ၁၅ ဦးကို စစ္ေဆးေနတယ္လို႔ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္ ရဲတပ္ဖြဲ႕မႉး ရဲမႉးတင္လွိုင္က ေျပာပါတယ္။
❖ တ႐ုတ္နိုင္ငံရဲ့ စီမံကိန္းေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ (ရိုဟင္ဂ်ာ) ေတြကို တဖက္နိုင္ငံ ထြက္ေျပးသြားေအာင္ တပ္မေတာ္နဲ႔ အရပ္သားအစိုးရ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ နယ္ ေၿမ ရွင္းလင္းေရး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ဟု ဒီမိုကေရစီႏွင့္လူ႔အခြင့္အေရးပါတီ DHRP က ထုတ္ေဖာ္ေျပာ ၾကား လိုက္ ပါတယ္။
❖ MCN သတင္းဌာနအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲေနထိုင္နိုင္ေရးနဲ႔ လူမႈသဟဇာ တျဖစ္ေရးကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး (ရိုဟင္ဂ်ာ) နဲ႔ ရခိုင္နိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြနဲ႔ အရပ္သားအစိုးရ ေဆြးေႏြး ညႇိႏွိုင္းမႈ ရွိ၊ မရွိ ေမးျမန္းရာမွာ DHRP ပါတီ ဥကၠဌ ဦးေက်ာ္မင္းက အဲ့ဒီလို ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားလိုက္တာပါ။
Link : Here
လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )
ဧရာဝတီတိုင္း ေမာ္လၿမိဳင္ကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ထဲက ရာဇူဒိုင္ျမစ္ထဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ၃၄ ဦးကို ရဲတပ္ဖြဲ႕က ဖမ္းဆီးရ မိခဲ့ ပါတယ္။ ဒါဟာ ဧရာဝတီတိုင္းအတြင္းမွာ ဒီႏွစ္ထဲ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဖမ္းမိတာ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ျဖစ္ပါ တယ္။
ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ေမာ္လၿမိဳင္ကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ကၽြဲၿခံဝေက်းရြာအုပ္စု သစ္ပုတ္ေက်းရြာအနီးက ရာဇူဒိုင္ျမစ္ ထဲက စက္ေလွတစ္စီးေပၚမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ၃၄ ဦးကို ဇန္နဝါရီလ ၁၉ ရက္ေန႔က စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခဲ့တာလို႔ ဧရာဝတီ တိုင္းေဒသႀကီးရဲတပ္ဖြဲ႕က ဒုတိယရဲမႉးႀကီး ထြန္းေရႊ က ေျပာပါတယ္။
“က်ား ၇ ဦး၊ မ ၂၇ ဦး ၃၄ ဦးပါ။ ရခိုင္ျပည္နယ္က လာတာပါ။ သယ္ေဆာင္လာတဲ့ သူေတြေတာ့ လိုက္စုံစမ္း ဖမ္းဆီးေနတယ္။ စစ္ေဆးေနတုန္းပါပဲ"
VOA
ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန)
အဂၢႏြန္
20 ဇန္နဝါရီ၊ 2021
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရာက္ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လာလို႔မရေအာင္ ၿခိမ္းေျခာက္တားဆီးေနတဲ့ အၾကမ္း ဖက္ အဖြဲ႕ေတြကို တားဆီးေပးဖို႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ဒုတိယဝန္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္း က တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။ ဇန္နဝါရီ ၁၉ ရက္ မေန႔က က်င္းပတဲ့ ျမန္မာ၊ တ႐ုတ္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သုံးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တိုက္တြန္းလိုက္တာျဖစ္ၿပီး ဒီရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ဒုတိယလ ၃ လပါတ္အတြင္း ေနရပ္ျပန္ဖို႔ ကို လည္း ျမန္မာဘက္က သေဘာတူညီခဲ့ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဒုကၡသည္စခန္းက ရိုဟင္ဂ်ာေတြကေတာ့ လတ္တေလာ ေနရပ္ျပန္ဖို႔ မျဖစ္နိုင္ေသးဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံကေန ျမန္မာနိုင္ငံကို ျပန္လာခ်င္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လာလို႔မရေအာင္ ၿခိမ္း aNခာက္တားဆီးေနတဲ့ အၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ တားဆီးေပးဖို႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ေရး ဒုတိယဝန္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းက ဒီကေန႔ တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
ဒီကေန႔ ဗီဒီယိုကြန္ဖရင့္နဲ႔ က်င္းပတဲ့ ျမန္မာ-တ႐ုတ္-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သုံးနိုင္ငံ အလြတ္သေဘာေဆြးေႏြးပြဲမွာ ဦး aဟာက္ဒိုစြမ္းက တိုက္တြန္းခဲ့တာပါ။ ဒီအစည္းအေဝးမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္လက္ခံေရး ေအာင္ ၿမင္ ဖို႔ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွစ္နိုင္ငံအၾကား လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကိုအျမန္အေကာင္ အထည္ေဖာ္ဖို႔ ကိစၥလည္းေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ လူမ်ိဳးစု အားလုံး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္သြားဖို႔ လိုလားေၾကာင္း မေလးရွား နိုင္ငံေရာက္ ရခိုင္နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာအသိုက္အဝန္းက အဖြဲ႕အစည္းအခ်ိဳ႕ ပူးေပါင္းၿပီး ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါ တယ္။
ဇန္နဝါရီလ ၁၈ ရက္ မေန႔က အြန္လိုင္းကေန ျပဳလုပ္တဲ့ ရခိုင္ျပည္၏ စည္းလုံးညီညြတ္ေသာ မတူကြဲျပားသည့္ အသိုင္းအဝန္းမ်ားရဲ့ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ ဖတ္ၾကားပြဲမွာ ရခိုင္နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ အသိုင္းအဝိုင္းက လူမ်ိဳးစု ေခါင္း ေဆာင္ေတြ၊ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ သံတမန္အသိုင္းအဝိုင္းက ပုဂၢိဳလ္ အခ်ိဳ႕ အပါအဝင္ တက္ေရာက္သူ ၁၀၀ေက်ာ္ ရွိခဲ့ပါတယ္။
၂၀၂၁ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၁၈ ရက္
ရခိုင္၊ မြတ္ဆလင္ (ရိုဟင္ဂ်ာ) ႏွင့္ လူနည္းစုအသိုင္းအဝန္းမ်ားသည္ လြန္ခဲ့သည့္ ေအာက္တိုဘာလမွ စတင္ ကာ အစည္းအေဝးမ်ားက်င္းပခဲ့ၾကသည္။ ထိုအစည္းအေဝးမ်ားတြင္ ပါဝင္တက္ေရာက္ ၾကသူ မ်ားမွ ေအာက္ ေဖၚျပ ပါမူ (Principles) မ်ားကို သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။ ထိုသေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို အေျခခံၿပီး ေအာက္ပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို ထုတ္ျပန္အပ္ပါသည္။
ကၽြန္ုပ္တို႔သည္ မတူကြဲျပားေသာ အသိုင္းအဝန္းမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ရခိုင္၊ မြတ္ဆလင္ (ရိုဟင္ဂ်ာ) ႏွင့္ တစ္ျခားမ်ိဳး ႏြယ္စု အသိုင္းအဝန္း တို႔သည္ ႏွစ္ပရေစၥဒမ်ားစြာကတည္းကပင္ အတူတကြ ေနထိုင္လာ ၾကေသာ အဖရခိုင္ ၿပည္ (Arakan) ကိုပိုင္ဆိုင္သူမ်ားျဖစ္သည္ႏွင့္ အညီ၊