( 06.04.2018 ) UEHRD ၫွိႏႈိင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္အား ေတြ႕ဆုံေမးျမန္း ( အဂၤလိပ္ - ၿမန္မာ )

UEHRD ၫွိႏႈိင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္အား ေတြ႕ဆုံေမးျမန္း

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူအညီ အေထာက္အပံ့ေပးေရး၊ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္း (UEHRD) ေကာ္မတီက ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုး တက္ေရးအတြက္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားခ်မွတ္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိသည္။
အဆိုပါ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားေဆာင္႐ြက္ေနမႈႏွင့္စပ္လ်ဥ္းၿပီး လက္ရွိအေျခအေန အထိ ၿပီးစီးမႈ၊ ဆက္လက္ေဆာင္႐ြက္ေနမႈမ်ား၊ ေမာင္ေတာေဒသ၏ နယ္ေျမအေျခအေန၊ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ ခြာသြားသူမ်ားအား ျပန္လည္လက္ခံေရးေဆာင္႐ြက္ထားရွိမႈ စသည္တို႔ႏွင့္ပတ္သက္၍ သိရွိႏိုင္ရန္ UEHRD ၫွိႏႈိင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေအာင္ထြန္းသက္အား ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းထားပါသည္။

ေမး။ ။ UEHRD က ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာေဒသမွာ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အ တြက္ ေဆာင္႐ြက္ေနမႈအေျခအေနကို သိပါရေစ။

ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ လုပ္ငန္းစေနတာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၇ ရက္ကတည္းက ျဖစ္ပါ တယ္။ အေျခခံအလုပ္တာဝန္ သုံးရပ္ရွိပါတယ္။ တစ္ခုက လူသားခ်င္းစာနာမႈ၊ ေနာက္တစ္ခုက ျပန္လည္ေန ရာခ်ထားေရး၊ ေနာက္ဆုံးကေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း HRD လို႔ ေခၚတာပါ။ ပထမဆုံး အေနနဲ႔ သိဖို႔လိုတာေတာ့ HRD လုပ္ငန္းတာဝန္ သုံးရပ္ကို လုပ္ေပမယ့္ လုပ္တဲ့ပုံစံက ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ တစ္ခါမွ မလုပ္ဖူးေသးတဲ့ ပုံစံမ်ိဳး၊ ေျပာရရင္ ပုဂၢလိကက႑ ပါဝင္ ေဆာင္႐ြက္ ေနတယ္။ ျပည္ေထာင္စု အ ဆင့္ ဆိုတာထက္ကို ညီၫြတ္မႈ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ။ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရနဲ႔ ပုဂၢလိက က႑ေပါင္းၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေန တစ္ရပ္ကို တုံ႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာမႈ ေတြ ၊ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးေတြ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ကိစၥေတြ ေဆာင္႐ြက္ေနတာပါ။

အဲဒီေတာ့ တုံ႔ျပန္ေရးကိစၥေတြအေပၚမွာ ထူးျခားတာက အရင္တုန္းက ဒီလိုအေရးအခင္းေတြျဖစ္ေနရင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ တုံ႔ျပန္မႈဟာ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရရဲ႕ တုံ႔ျပန္မႈပဲ။ အစိုးရကဦးစီးၿပီးလုပ္တယ္။ ဒီတစ္ေခါက္ ကေတာ့ သိသာထင္ရွားေအာင္ဆိုၿပီး အမ်ိဳးသားတုံ႔ျပန္မႈ၊ အမ်ိဳးသားတုံ႔ျပန္မႈလို႔ေျပာရင္ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရက ဦးစီးတယ္ဆိုေပမယ့္ ပုဂၢလိကက႑၊ အရပ္ဘက္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း၊ မီဒီယာ၊ လူငယ္ေတြ အားလုံးပါ ဝင္ ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီသုံးရပ္ကို လုပ္တဲ့အခါ ကနဦးကတည္းက ရင္ဆိုင္ရတဲ့ ဝိေရာဓိကေတာ့ အဲဒီမွာျ ဖစ္တဲ့ ျပႆနာဟာ အေရးေပၚလုပ္ရတာေတြက အမ်ားႀကီး။ တစ္ဖက္မွာလည္း အေရးေပၚတာဝန္ကို ယူေန ရတဲ့အခ်ိန္မွာ အေရးႀကီးတဲ့ အလုပ္ကိုလည္း အာ႐ုံမပ်က္ဖို႔လိုတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာလည္း အၿမဲတမ္း ဒီႏွစ္ ခု စေနရတာ၊ အေရးေပၚတဲ့ အလုပ္ကိုလုပ္ရမယ္၊ အေရးႀကီးတဲ့ အလုပ္ကိုလည္း လုပ္ရမယ္။

အေရးေပၚလို႔ေျပာရင္ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကို ေရာက္သြားတဲ့သူေတြ ျပန္လာတဲ့အခါမွာ အဆင္သင့္ျဖစ္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနနဲ႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ပါ ရွိထားၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ထြက္ ထြက္ခ်င္း စိန္ေခၚမႈက ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၂၃ ရက္မွာ သူတို႔ျပန္လာလို႔ ရတယ္ဆိုတာကို သေဘာတူ ထားေတာ့ လုပ္တဲ့အခါမွာလည္း အရင္တုန္းက လုပ္ခဲ့တာေတြကို သင္ခန္းစာယူၿပီး ငါးခူရ လက္ခံေရး စခန္းနဲ႔ ေတာင္ၿပိဳလက္ခံေရးစခန္းတို႔ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားတယ္။

တစ္ဖက္က လက္ခံေရးစခန္းေတြ လုပ္ထားၿပီးတဲ့အခါမွာ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ သူတို႔ကို ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားဖို႔ဆိုၿပီး လုပ္ရျပန္ေရာ။ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ သူတို႔ကို နဂိုရွိတဲ့ေနရာနဲ႔ အနီးစပ္ဆုံးေနရာကို ပို႔ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အားလုံးစိုင္းျပင္းေနရတာ။ ခုနေျပာတဲ့ လက္ခံေရးစခန္းႏွစ္ခုကို အဆင္သင့္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ရယ္၊ ႀကိဳဆိုေရးစခန္းျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ နားလည္တာက ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ျပန္ လည္ၿပီး နဂိုထက္ပိုေကာင္းတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ္၊ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥ ကေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈပဲ။

ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ တကယ္တမ္းေတာ့ အလားအလာ သိပ္ေကာင္းတဲ့ေနရာ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ပတ္သက္ လာရင္ အျပင္ကလူေတြ ျမင္ေနတာက ရခိုင္ျပည္နယ္လို႔ေျပာလိုက္ရင္ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ရေသ့ ေတာင္ေလာက္ပဲျမင္တာ၊ တကယ္က ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ ၁၇ ၿမိဳ႕နယ္ရွိတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ ပိုင္း၊ အလယ္ပိုင္းဆိုၿပီး ရွိတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆို ငပလီကို ခ်က္ခ်င္းေျပးမျမင္ဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္ လို႔ ေျပာရင္ ၿမိဳ႕ေဟာင္းတို႔၊ ေျမာက္ဦးတို႔ ေျပးမျမင္ဘူး။ ရခိုင္ျပည္နယ္လို႔ေျပာရင္ ေက်ာက္ျဖဴ စီးပြားေရးဇုန္ကို ေျပးမျမင္ ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ၾကည့္တဲ့အခါမွာ သုံးသပ္တဲ့အခါမွာ ကြက္ၿပီး မသုံးသပ္ပါနဲ႔။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တာဝန္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ တာဝန္ေပးခ်က္ အရ လုပ္ ငန္းသုံးခုကို စံခ်ိန္မီမီလုပ္ရမယ္၊ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးက အေရးႀကီးတယ္။ ေနာက္တစ္ခါလူသား ခ်င္း စာနာမႈ အေရးႀကီးတယ္။

ဒီေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔က ကိုယ့္ႏိုင္ငံက ထြက္သြားတဲ့သူေတြ ျပန္လာဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ ဝန္ႀကီး ဌာနေတြက စိစစ္တဲ့ အလုပ္ေတြလုပ္တယ္။ တကယ္ပဲ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာ ေနခဲ့တဲ့သူျဖစ္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ႏိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းအတိုင္း လက္ခံေပးဖို႔ သက္ဆိုင္ရာဝန္ႀကီးဌာနေတြက ေဆာင္႐ြက္ေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ပုဂၢလိက အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီး အေဆာက္အအုံေတြ ေဆာက္တယ္၊ လမ္းေတြေဖာက္တယ္၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ ေပးတယ္။ ဆရာဝန္ႀကီးေတြ သာ မကဘူး၊ ေဆးေကာင္စီတို႔၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆရာဝန္အသင္း အဖြဲ႕ဝင္ေတြ အျပင္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကလည္း က်န္းမာေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ ကူညီေစာင့္ေရွာက္မႈေပးတယ္။ ထဲထဲဝင္ဝင္ လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြပါ တယ္၊ အဲဒါကအားရစရာပါ။

တစ္ဖက္ကလည္း ေမာင္ေတာမွာ အခုဆိုရင္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္တစ္ခု ေဖာ္ေနတယ္။ ေဖာ္ေနတာလည္း ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ရဲ႕ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္း ဦးစီးၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား အ သင္း အကူအညီနဲ႔ ေမာင္ေတာမွာ အခုဆိုရင္ ဆိပ္ကမ္းက အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီ။ ပစၥည္းေတြအားလုံးက အဲဒီကေနတစ္ဆင့္ ခ်က္ခ်င္းပို႔လို႔ရၿပီ။

ေနာက္တစ္ခု စိုက္ပ်ိဳးေရးကိစၥ၊ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဩဂုတ္ ၂၅ ရက္ ျဖစ္စဥ္ၿပီးတဲ့အခါမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ဘာ သတိထားမိသလဲဆိုရင္ စပါးေတြက မွည့္ေနတယ္၊ မွည့္တဲ့စပါးေတြကို ရိတ္မယ့္သူက မရွိေတာ့ဘူး၊ ပိုင္ ရွင္ေတြလည္း မရွိေတာ့တဲ့အခါက်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕ UEHRD အဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ စိုက္ပ်ိဳးေရး အ ဖြဲ႕က လိုအပ္တဲ့ အေထာက္အကူပစၥည္းေတြနဲ႔ ရိတ္သိမ္းတယ္။ ရိတ္သိမ္းတဲ့အခါမွာလည္း အမ်ား စြပ္စြဲ သလို သိမ္းတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ရိတ္သိမ္းတဲ့ပမာဏကို စာရင္းဇယားလုပ္တယ္။ အခ်ိဳ႕ဟာလည္း ေရာင္း ရ တယ္။ ေရာင္းတာကို စာရင္းဇယားမွတ္တမ္းေတြ ရွိတယ္။ ဝင္ေငြဘယ္ေလာက္ရတာရွိတယ္။ အဲဒီ လို လုပ္တဲ့အခါမွာ အကယ္၍ ပိုင္ရွင္ေတြက သက္ေသအေထာက္အထားျပႏိုင္ရင္ သူတို႔စပါးေတြ ျပန္ေပး တာတို႔၊ ရတဲ့ဝင္ေငြ ျပန္ေပးတာတို႔ လုပ္ေပးဖို႔ အစီအစဥ္ေတြရွိတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ တာဝန္ေပးခ်က္အရလည္း ျပန္လာခ်င္တဲ့သူေတြ ျပန္လာႏိုင္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဖန္တီး ေပးတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ၿမိဳ႕နယ္သုံးခုမွာ ေအးေအးေဆးေဆး ေနထိုင္တဲ့သူေတြရွိေတာ့ အဲဒီေနထိုင္တဲ့ သူေတြဆက္ၿပီးေနထိုင္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြ ဖန္တီး ရမယ္၊ စီးပြားေရး ႐ႈေထာင့္ကၾကည့္ရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲ႕ ျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီးထဲမွာ အေျခခံတစ္ခုက စီးပြားေရး မဖြံ႕ၿဖိဳး တာ၊ အလုပ္အကိုင္ေပးႏိုင္မႈေတြ အားနည္းတာ၊ အလုပ္မရွိေတာ့ တျခားျပႆနာေတြ ေပၚလာတယ္။ ဝင္ေငြနည္းေတာ့ ပဋိပကၡေတြအတြက္ကို အားေပးတာမ်ိဳးေတြျဖစ္တယ္။

အဲဒီလိုမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး သူတို႔ဆီမွာ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းေတြ ဖန္ တီးႏိုင္ရင္၊ ဝင္ေငြတိုးေအာင္ လုပ္ေပးႏိုင္ရင္၊ စက္မႈဇုန္ေတြ ေဖာ္ေပးႏိုင္ရင္ အေျခအေနတစ္ခုကိုမ်ား ေျပာင္းမလားဆိုၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔က လုပ္ေပးရမယ္။

ေနာက္တစ္ခု သတိထားဖို႔က UEHRD နဲ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့အခါမွာ ျပည္တြင္းရဲ႕ အျမင္ကအေရးႀကီးသလို ႏိုင္ငံတကာအျမင္ကလည္း အေရးႀကီးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ႏိုင္ငံတကာအျမင္ေတြအားလုံးကို လ်စ္လ်ဴ ႐ႈၿပီး ျပည္တြင္း အျမင္ေတြကိုပဲ အာ႐ုံစိုက္ပါဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္သလို တစ္ဖက္ကလည္း ျပည္တြင္း အျမင္ ေတြကို မၾကည့္နဲ႔၊ ႏိုင္ငံတကာ အေျခအေနကိုပဲ ၾကည့္ပါဆိုလည္း မျဖစ္ႏိုင္ေသးဘူး။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ အခ်ဳပ္ အျခာ အာဏာကလည္း ရွိေနေသးတာကိုး။ အဲဒီအခါမွာ ဦးေႏွာက္က ေတာ္ေတာ္ စားရတယ္။ အဲဒီလို အေျခအေနက်ရင္ မေက်နပ္တာေတြရွိႏိုင္တယ္၊ အားမရတာေတြ ရွိႏိုင္တယ္။ အားမရတာက ႏိုင္ငံတကာ က လည္း အားမရဘူး၊ ျပည္တြင္းကလည္း ကၽြန္ေတာ္ တို႔ကို အားမရဘူး။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၾကား ထဲမွာ သတိထားရတာေပါ့။ ျပန္လည္လက္ခံေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေမးခြန္း ထုတ္တာေတြလည္း ရွိေနတယ္။ ျပန္လက္မခံျပန္ရင္လည္း ေမးခြန္းထုတ္တာေတြရွိတာေပါ့။ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရအေနနဲ႔ ျပည္တြင္းရဲ႕ အျမင္အယူအဆေတြကို သတိထားဖို႔လိုသလို ျပည္ပရဲ႕ ဖိအားေတြလည္း ရွိေနတာကိုး။ ကိုယ့္ႏိုင္ငံက ဖိအားကို မခံႏိုင္ေအာင္အလုပ္နဲ႔ သက္ေသျပရမယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ျပည္တြင္းမီဒီယာ အေနအထားအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ မီဒီယာကို မလႊမ္းႏိုင္ဘူး။ ႏိုင္ငံတ ကာမီဒီယာမွာ ေဖာ္ျပတဲ့ သတင္းေတြက ပုံစံေတြ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီပုံစံေတြေၾကာင့္ ကိုယ့္ႏိုင္ ငံေပၚမွာ အျမင္ေတြ မၾကည္လင္တာေတြ၊ အျမင္ေစာင္းေနတာေတြျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အခု ကၽြန္ေတာ္ တို႔က အလုပ္နဲ႔ပဲ ျပမယ္ဆိုတဲ့အျပင္ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ခုအေနနဲ႔ အျပင္မွာ ထြက္ၿပီးေတာ့ ေျပာၾကည့္မယ္၊ ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထားက ဒီလိုရွိတယ္၊ အဲဒါေတာ့ ပကတိအေျခအေနပဲ။ ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္းပဲ။ ျဖစ္လာတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းက ဘယ္လိုပါ၊ သူတို႔စြပ္စြဲသလို အစြန္းေရာက္တဲ့ပုံစံမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလိုေျပာ လို႔မရဘူး၊ လုပ္ငန္းနဲ႔ျပမွရမယ္။ ႏွစ္ပိုင္းေပါ့။ အလုပ္နဲ႔ ကိုယ္တတ္ႏိုင္သမၽွ ျပရမယ္။

ဒီေနရာမွာ ထူးျခားတဲ့ကိစၥက အခု UEHRD လုပ္ငန္းေတြလုပ္တဲ့အခါ ဝန္ႀကီးဌာနေတြ အကူအညီ အေရး ႀကီး သလို ပုဂၢလိကက႑ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈက အေရးႀကီးတယ္။ သူတို႔ေတြက ႏိုင္ငံ့အေရးကို တကယ့္ကို ဦး ထိပ္ထားတဲ့အတြက္ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘာလုပ္မလဲ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနာက္ကေနပါၿပီး လုပ္ေပးမယ္”ဆိုၿပီး ပါလာတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြ ထင္တာကေတာ့ လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြက ဒီအခြင့္အေရးေတြကို ယူမယ္၊ ဒီေနရာက အခြင့္အေရးေတြယူမယ္ အဲဒီလိုထင္ေနတာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အစကတည္းက ေျပာထားတာ။ ဒီအခြင့္ အေရးေတြယူမယ္ဆို အစကတည္းက ထြက္လို႔ ေျပာထားတယ္။

ဒီလိုအခြင့္အေရးေပးႏိုင္တဲ့ အေနအထားမရွိဘူး။ အကူအညီပဲ ေတာင္းတာ။ သူတို႔ဘာလုပ္လဲဆိုရင္ အခုဆို ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္တဲ့အခါမွာ ရန္ကုန္က ကုမၸဏီႀကီးေတြ၊ မႏၲေလးက ကုမၸဏီႀကီးေတြ တစ္ခုမွမပါဘူး။ အဲဒီကုမၸဏီေတြက ဘာလုပ္ေပးလဲဆိုရင္ အရည္အေသြးေတြ ထိန္းေပးတယ္။ ေဆာက္တဲ့အေဆာက္အအုံ ေတြဟာ စံခ်ိန္စံၫႊန္းနဲ႔ ညီ၊ မညီ စစ္တယ္။ လုပ္ေပးတာဘယ္သူေတြက လုပ္ေပးသလဲ ဆိုရင္ ရခိုင္တိုင္းရင္း သားလုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ စစ္ေတြက လူေတြ၊ ေမာင္ေတာက လူေတြျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါ ဆိုေတာ့ သိပ္အားရ တယ္၊ ပုဂၢလိကေတြရဲ႕ အင္အားေပါ့။

ႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက အေရးႀကီးသလို ပုဂၢလိကကလည္း အေရးႀကီးတယ္။ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕ အစည္းကလည္း အေရးႀကီးတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က သက္ေသျပခ်င္တယ္။ တစ္ခုရွိတာက ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ရမွာေပါ့။ ဒီေနရာမွာတစ္ဖက္က တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕အျမင္ကို ျပန္ၾကည့္ ရျပန္ေရာ။ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕အျမင္၊ သူတို႔ရဲ႕ စိုးရိမ္စိတ္ေတြ တစ္ခါတေလ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သာမန္ အားျဖင့္ ေမ့ေန ေလ့ ရွိတာတစ္ခုက ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ နယ္စပ္ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံတကာမွာ နယ္စပ္ဆိုရင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးဖို႔ ေတာ္ေတာ္ေလးသတိထားရတာ။ လုံၿခဳံေရး ေရွ႕တန္းတင္ရတဲ့ေနရာ။ ဒါလည္း နားလည္ဖို႔လိုတယ္။

ေနာက္တစ္ခု စီးပြားေရးမ်က္စိနဲ႔ၾကည့္ရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အလားအလာက အခုဆို ရခိုင္ကမ္းလြန္မွာ ဓာတ္ေငြ႕ေတြထြက္ေနၿပီ။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ပင္လယ္လုပ္ငန္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ငါးဖမ္းကိစၥေတြ အမ်ားႀကီး အခုထက္ပိုၿပီး ထူးၿပီးလုပ္ႏိုင္တယ္။ အခုလက္ရွိ UEHRD က ႀကိဳးစားေနတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ဦးမွာ ေလယာဥ္ကြင္းေဆာက္ႏိုင္ရင္ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြ လြယ္လြယ္ကူကူသြားႏိုင္မယ္။ အခုဆိုရင္ စစ္ေတြ ကေန ေျမာက္ဦးသြားဖို႔ ေတာ္ေတာ္ပင္ပန္းတယ္ေလ။ ငပလီလိုဟာမ်ိဳးမွာ တကယ့္ကို အေရွ႕ေတာင္ အာရွ မွာ အင္မတန္ရွားတဲ့ ကမ္းေျခတစ္ခုမွာ ေလယာဥ္က အေသးေလးေတြပဲ ဆင္းလို႔ ရတယ္။ အကယ္၍မ်ား အဲဒါကိုခ်ဲ႕ႏိုင္ရင္ ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ေတြ အမ်ားႀကီးရမွာ။ ဒါေတြအားလုံးဟာ ဘာအတြက္လဲလို႔ စဥ္း စားရင္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အေရးအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူေဌးေတြ ခ်မ္းသာဖို႔ ထက္ သူေဌးေတြ၊ လုပ္ငန္း ရွင္ေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းေဖာ္တဲ့အေပၚမွာ မူတည္ၿပီး အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ေတြ ရလာမယ္။ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္။

တစ္ဖက္က ႏိုင္ငံတကာအကူအညီေတြဝင္လာေအာင္ အခုႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရကလည္း UN အဖြဲ႕အစည္း ေတြ၊ NGO အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ၫွိႏႈိင္းတိုင္ပင္ေနတယ္။ ဘယ္ပုံဘယ္နည္း ကူညီမလဲ။ သူတို႔ ကူညီတာေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက အစြမ္းကုန္စိစစ္တယ္။ တစ္ဖက္ကလည္း ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ဖိတ္ေခၚဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္။ Business to Business ေပါ့။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ အခ်င္း ခ်င္း ကိုယ့္ဆီက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ အခ်င္းခ်င္း၊ အစိုးရအခ်င္းခ်င္း ခ်ိတ္ထားတာလည္း တစ္ပိုင္းေပါ့။ ႏိုင္ငံတကာစီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ဖိတ္ေခၚၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ သည္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ေကာင္းတဲ့၊ အခြင့္အေရးေကာင္းေကာင္းရွိတဲ့ ေနရာ ျဖစ္တယ္ ဆိုတာကို ဖိတ္ေခၚရ မယ္။ တစ္ခုေတာ့ရွိတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က လုံၿခဳံေရး ေကာင္းေကာင္း ေပးဖို႔ေတာ့ အာမခံရမွာေပါ့။

လတ္တေလာမွာ သတင္းေတြမွာပါသလို ျပန္လာဖို႔က အေရးႀကီးတယ္။ ျပန္မလာရင္ စိန္ေခၚမႈက ပိုမ်ား လာတယ္။ တခ်ိဳ႕ေတြ ျပန္မလာဘဲ ထိုင္းႏိုင္ငံကိုေလွနဲ႔သြားတယ္။ ဒီေန႔မနက္ သတင္းေတြမွာ ပါတယ္။ မေလးရွားကို သြားတာတို႔၊ ဒီကေနေ႐ႊ႕သြားတဲ့သူေတြျဖစ္တယ္လို႔ မီဒီယာေတြထဲမွာပါရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ ပိုၿပီးသတိထားဖို႔လိုတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ တတ္ႏိုင္သမၽွ သူတို႔ ျပန္လာႏိုင္ေအာင္၊ ျပန္လာ ခ်င္ေအာင္ အစကတည္းက အာမခံထားတာကသုံးခုရွိတယ္။

လုံၿခဳံမႈရွိေအာင္ လုံၿခဳံေရးတတ္ႏိုင္သမၽွ လုပ္ေပးမယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ျပန္လာတဲ့အခါမွာလည္း ဖိအား ေပးတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲနဲ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကိုယ့္စိတ္၊ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ ျပန္လာဖို႔လိုတယ္။ ျပန္လာၿပီးတဲ့ အခါမွာ ဘ၀ကို သိကၡာရွိရွိ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ေအာင္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြေပးမယ္လို႔ ဒီသုံးခ်က္ကို ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရကလည္း အာမခံထားတယ္။ UEHRD အေနနဲ႔ကလည္း ကိုယ္တတ္ႏိုင္တဲ့ အပိုင္းကေန အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြ ဖန္တီးတာတို႔၊ ေက်ာင္းေတြ ေဆာက္ေပးတာတို႔၊ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးခန္းေတြ ေဆာက္ေပးတာတို႔လုပ္တယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ အမ်ားစုက ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြဆိုေပမယ့္ ေျမာက္ဘက္မွာက ရခိုင္တိုင္းရင္းသားက လူနည္းစုျဖစ္တယ္။ အမ်ားစုက ဘာသာျခားေတြျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ စဥ္းစားတဲ့ အခါမွာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ စိုးရိမ္စိတ္၊ ပူပန္စိတ္ေတြကို ထည့္တြက္ဖို႔လိုသလို လူ႕အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္ တျခားအဖြဲ႕အစည္းကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ သတိထားရမွာေပါ့။ အဲဒါကလည္း ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက စိတ္ဝင္စားတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ အၿမဲတမ္း ဒီႏွစ္ခုကို သထိထား လုပ္ကိုင္ ေနရတဲ့ အေနအထားရွိပါတယ္။

ေမး။ ။ ေမာင္ေတာေဒသ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေနရာေတြမွာ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ နယ္ေျမ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈအေျခအေန ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။ 

ေျဖ ။ ။ UEHRD ကလုပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ လုံၿခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးေဆာင္႐ြက္တာ မရွိပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေတြ႕တာေတာ့ ျပန္လည္လက္ခံေရးစခန္း၊ ႀကိဳဆိုေရးစခန္းေတြမွာ ျပန္လက္ခံဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီ။ ျပန္လည္လက္ခံေရးစခန္း၊ ႀကိဳဆိုေရးစခန္း၊ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားတဲ့ ေနရာေတြ၊ တိုင္းရင္းသားေက်း႐ြာေဆာက္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ နယ္ေျမရွင္းလင္းေနတာေတြ ဘာမွမရွိဘူး။ ဘာရွိသလဲ ဆိုေတာ့ သာမန္လုံၿခဳံေရးယူထားတဲ့ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြေလာက္ပဲရွိတယ္။ နယ္ေျမ တည္တည္ ၿငိမ္ၿငိမ္ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။

ေမး။ ။ ေနရပ္စြန္႔ခြာသြားၿပီး တစ္ဖက္ႏိုင္ငံကိုေရာက္ေနသူေတြကို လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ျပန္လည္လက္ခံေရး အတြက္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေနမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးထပ္ရွင္းျပေပးေစလိုပါတယ္။ 

ေျဖ ။ ။ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၂၃ ရက္ကတည္းက ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘက္က ျပန္လည္လက္ခံဖို႔ အဆင္ သင့္ျဖစ္ေနၿပီ။ သတင္းစာေတြထဲမွာလည္း ပါပါတယ္။ အစကတည္းက လက္မွတ္ထိုးၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံ ကတိ ကဝတ္ျပဳၿပီးကတည္းက လြယ္ကူေအာင္၊ ျမန္ဆန္ေအာင္ ျဖည့္စြက္ရမယ့္ ပုံစံေတြကို သူတို႔ဆီ ပို႔လိုက္ တယ္။ ျပန္လာခ်င္တဲ့သူေတြ ပုံစံျဖည့္ပါ။ ပို႔တဲ့အခါမွာလည္း ျဖည့္တဲ့ပုံစံကို အေသးစိတ္ ၫႊန္ၾကားတယ္။ ျပန္လာဖို႔ပုံစံေတြ ျဖည့္တဲ့အခါမွာလည္း လက္လြတ္စပယ္ျဖည့္လို႔မရဘူး။ မိသားစု ဓာတ္ပုံပါရမယ္၊ လက္ ေဗြပုံစံေတြပါရမယ္ဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွင္းျပတယ္။ တကယ္တမ္းျဖည့္ထားတဲ့ ပုံစံ စာ႐ြက္ေတြ ျပန္ရတဲ့အခါမွာ မျပည့္စုံဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျပာထားတာကို နားမလည္လို႔လား၊ မျဖည့္ တတ္လို႔လား ဆိုတာ မေျပာတတ္ ဘူး။

အဲဒါဆိုရင္ေတာ့ ရွိတာေလးနဲ႔ လုပ္ၾကည့္ရေအာင္၊ အဆင္ေျပေအာင္ ကိုယ္လိုက္ေလ်ာႏိုင္တာ လိုက္ေလ်ာ ၿပီး လုပ္ၾကည့္ရေအာင္ဆိုၿပီး လုပ္တယ္။ ခုန ေမးတဲ့ေမးခြန္းက အဆင္သင့္ျဖစ္ေနၿပီလားဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ဘက္က အဆင္သင့္ျဖစ္ေနပါၿပီ။ အေဆာက္အအုံေတြလည္း အဆင္သင့္ျဖစ္တယ္၊ ေဆး႐ုံ ေဆးခန္း ေတြလည္း အဆင္သင့္ျဖစ္တယ္။ အားလုံးက ဘာေျပာသလဲဆိုရင္ ဟိုတစ္ေန႔က သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာသလို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘက္ကေတာ့ အဆင္သင့္ပဲ။ သူတို႔ျပန္လာျခင္း၊ မလာျခင္း ကေတာ့ ကိုယ္လည္း ျပန္လာခ်င္ေအာင္ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ ဘာေတြလုပ္ေပးလို႔ရမလဲ၊ ဘယ္လိုၫွိႏႈိင္းလို႔ရမလဲဆိုတာ ေဆြးေႏြးတာေတြ လုပ္ေနပါတယ္။

ေမး ။ ။ ေမာင္ေတာေဒသမွာရွိတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြက စားဝတ္ေနေရး အက်ပ္အတည္းနဲ႔ လုံၿခဳံေရး စိုးရိမ္မႈေတြေၾကာင့္ ေနရပ္စြန္႔ခြာသြားေနရတယ္လို႔ ႏိုင္ငံတကာမီဒီယာေတြမွာ ေရးသား ေဖာ္ျပေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာျပေပးေစလိုပါတယ္။

ေျဖ ။ ။ အားလုံးက စိတ္ကူးစိတ္သန္းေပါ့။ စိုးရိမ္စိတ္ေတြရွိတယ္။ စိုးရိမ္စိတ္ေတြရွိေတာ့ ဆက္ၿပီးေနရင္ မလုံၿခဳံဘူး။ တစ္ဖက္ကလည္း ေျပာေနၾကတယ္။ စားဝတ္ေနေရး မျပည့္စုံဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာေနၾကတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ဘက္ကေတာ့ ေျပာႏိုင္တာ တစ္ခုပဲရွိတယ္။

ႀကိဳးစားရမွာ ကိုယ့္တာဝန္

ဘာလဲဆိုရင္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အေထာက္အပံ့ေတြေပးေနတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕နဲ႔ ရွိေနတဲ့ က်န္ရစ္တဲ့လူေတြကို လိုအပ္တဲ့ ေထာက္ပံ့မႈေတြေပးေနတယ္။ လုံၿခဳံေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း လုံၿခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြက အဲဒီေနရာေတြမွာ အေျခစိုက္ထားျခင္း၊ တပ္စြဲထားျခင္းမရွိဘူး။ ကိုယ့္ဘက္ ကေတာ့ ေသ ခ်ာေဆာင္႐ြက္ေပးထားတယ္။ သူတို႔ဘက္ကေတာ့ သူတို႔စိတ္ထဲမွာ မလုံၿခဳံတာတို႔၊ စားဝတ္ေနေရး မေျပ လည္လို႔ ထြက္သြားရတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြၾကားေနရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘက္က တတ္ႏိုင္သမၽွ သူတို ႔စိတ္ခ်ရေအာင္ ႀကိဳးစားၾကည့္တယ္။ ႀကိဳးစားရမွာ ကိုယ့္တာဝန္၊ ဒါကို ယုံတာ၊ မယုံတာက သူတို႔ကိစၥေပါ့ ေလ။

ေမး ။ ။ UEHRD အေနနဲ႔ ေမာင္ေတာေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေဆာင္႐ြက္ရာမွာ ရင္ဆိုင္ႀကဳံေတြ႕ရတဲ့ အခက္အခဲရွိ ရင္လည္း သိခ်င္ပါတယ္။

ေျဖ ။ ။ အခက္အခဲလို႔ မစဥ္းစားမိပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ အၿမဲတမ္း ဆင္ျခင္ႏိုင္ေအာင္ စိန္ေခၚမႈလို႔ စဥ္း စားရင္ လူေတြက လုပ္ခ်င္ကိုင္ခ်င္စိတ္ ေပ်ာက္သြားမယ္။ စိန္ေခၚမႈမဟုတ္ဘူး။ စိန္ေခၚမႈက အခြင့္အေရးပဲ။ အခက္အခဲေတြေတာ့ရွိတယ္။ ဥပမာဆိုပါေတာ့ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ တကယ္ ေဆာက္ေတာ့မယ္၊ လုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ လုပ္သားမရွိဘူး။ လုပ္သားမရွိတာ စိန္ေခၚမႈပဲ။ ဒါက အခက္အခဲမဟုတ္ဘူး။ ရွိေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ရန္ကုန္ကပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စစ္ေတြကပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပည္နယ္ ေတြမွာရွိတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြ ေခၚရမွာပဲ။ ဒါမ်ိဳးေတြေတာ့ရွိတယ္။ အလုပ္လုပ္တဲ့အခါမွာ အားလုံး ေခ်ာေမြ႕တယ္ဆိုတာ မရွိႏိုင္ဘူး။ အားလုံးၿပီးျပည့္စုံ တယ္ဆိုတာ မရွိႏိုင္ဘူး။ တစ္ခုပဲ။ ကၽြန္ေတာ့္ စိတ္ထဲမွာေတာ့ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကို ကိုယ္က သင္ ခန္းစာယူဖို႔ လိုတယ္။ ေက်ာ္လႊားရမွာ က္ိုယ့္မွာတာဝန္ရွိတယ္။ စိန္ေခၚမႈေတြ စဥ္းစားေနရင္းနဲ႔ လက္ပိုက္ ၾကည့္ေနလို႔မရဘူး။

နားလည္ေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔လို

ပိုၿပီးလိုအပ္တာက မီဒီယာလိုတယ္။ ကိုယ္လုပ္တာေတြ လူေတြ နားလည္ေအာင္ ေျပာတတ္ဖို႔ပိုၿပီး အား ထည့္ရမယ္။ ျပည္တြင္းကလည္း သိဖို႔လိုတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကလည္း သိဖို႔လိုတယ္။ ကိုယ့္လူမ်ိဳး ေတြရဲ႕ အက်င့္က ကိုယ္လုပ္ႏိုင္သမၽွ လုပ္မွာပဲ။ သူမ်ားသိစရာ မလိုဘူးဆိုတဲ့စိတ္က ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ရွိေနတယ္။ ကိုယ့္ လူမ်ိဳးစ႐ိုက္ေပါ့။ အခုေတာ့ေျပာျပဖို႔လိုတယ္။ ဘာေတြလုပ္ေနသလဲ ဆိုတာ ရွင္းျပဖို႔ လိုတယ္။ နားလည္ေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔လိုတယ္။

ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ စိုးရိမ္စိတ္ကိုလည္း ရွင္းျပဖို႔လိုတယ္။ ရွင္းျပဖို႔အား ပိုထည့္ရမွာေပါ့။ လူထု ဆက္ သြယ္ေရး နည္းလမ္းက ဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ ဆက္ဆံေရးက ေနရာတိုင္းလိုတယ္။ UEHRD မွာ ဒါေၾကာင့္ လည္း ႏွစ္ဖြဲ႕ေတာင္ ထည့္ထားတယ္။ တစ္ဖြဲ႕က ျပည္တြင္းဆက္သြယ္ဆက္ဆံေရး၊ ေနာက္တစ္ဖြဲ႕က ႏိုင္ငံတကာဆက္သြယ္ ဆက္ဆံေရးျဖစ္တယ္။

မီဒီယာကတစ္ဆင့္ ေဖာ္ျပဖို႔လို
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာမွာ ေရးေနတာေတြကိုလည္း တုံ႔ျပန္မွရမယ္။ သူတို႔ေရးခ်င္တာ ေရးေန တာ ကိုယ္နဲ႔မသက္ဆိုင္ဘူးလို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔က ႏိုးႏိုးၾကားၾကားရွိဖို႔လိုတယ္။ အခု ေခတ္မွာ ဆိုရွယ္မီဒီယာက အင္အားႀကီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ကိုယ္လုပ္ေနတာေတြကို ခ်ျပဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ ေဖ့စ္ဘုတ္ေတြကို အသုံးခ်ၿပီး အမုန္းတရားပြားတာတို႔၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းထဲမွာရွိတဲ့ အခ်င္းခ်င္း အမုန္းပြား တာ၊ ခိုက္ရန္ေဒါသျဖစ္တာ၊ ပဋိပကၡျဖစ္ေအာင္ အားေပးတာမ်ိဳးမျဖစ္ေအာင္ ကိုယ္က ဆင္ျခင္ဖို႔လိုတယ္။ ဆက္သြယ္ဆက္ဆံေရးက အေရးႀကီးတယ္။ ဒါေတြကို မီဒီယာကတစ္ဆင့္ ေဖာ္ျပဖို႔လိုတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ကို နဂိုထက္ ပိုေကာင္းေအာင္လုပ္ရမယ္။ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ကလည္း ဒီလိုပဲေျပာတယ္။ နဂိုပုံစံထက္ ပိုေကာင္းေအာင္လုပ္ဖို႔ ၫႊန္ၾကားထားေတာ့ ရေအာင္ေတာ့ လုပ္ရမွာပဲ။ ဖိအားေတြရွိတယ္။ ဖိအားရွိလည္းဘာျဖစ္သလဲ၊ သူ႕ဟာသူ ဖိအားပဲ။ စိန္ေခၚမႈေတြရွိလည္း ေက်ာ္လႊားရမွာပဲ။ စိန္ေခၚမႈရွိေတာ့ ပိုၿပီး အေလးအနက္ထားၿပီး အလုပ္လုပ္တဲ့အခါ ဆင္ျခင္ႏိုင္ရမယ္။

ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရမယ္
ေနာက္တစ္ခုက အားလုံးပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရမယ္။ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ ဝမ္းသာစရာ ေကာင္း တာက UEHRDမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အင္ဂ်င္နီယာအသင္းက လူႀကီးေတြလည္းပါတယ္။ သူတို႔က ပညာရွင္ ေတြျဖစ္တာေၾကာင့္ အေဆာက္အအုံေဆာက္လုပ္တဲ့ပုံစံကို စနစ္တက် အရည္အေသြးေလး ထိန္းေပးတဲ့ အေနအထားေတြရွိတယ္။ တစ္ဖက္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆရာဝန္အသင္းက ဆရာဝန္ႀကီး ေတြ၊ ပါေမာက ၡႀကီးေတြပါတယ္။ သူတို႔နဲ႔ မဆိုင္ဘူးလို႔ သေဘာမထားဘဲ က်န္းမာေရးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ ေပး ေနတယ္။

ႏိုင္ငံမွာျဖစ္ေနတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ အမ်ိဳးသားတုံ႔ျပန္မႈ အေနနဲ႔ ေဆာင္႐ြက္တဲ့အခါမွာ အားရစရာပါ။ လူငယ္ေတြကလည္း လူသားခ်င္းစာနာမႈ အေထာက္အပံ့ေပးတဲ့ေနရာမွာ ဦးစီးၿပီး လုပ္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒါအခြင့္အေရးတစ္ရပ္ေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္၊ ဒါက အဆိုးထဲက အေကာင္းေပါ့။ အခက္ အခဲေတြျဖစ္လာရင္ အားလုံးစည္းလုံးဖို႔လိုတယ္။ အားလုံးစုေပါင္းၿပီး လုပ္မွရမယ္။ ေကာင္းတဲ့အား လိုတယ္။

သူ႕ေနရာနဲ႔သူ တာဝန္ယူ
ေနာက္တစ္ခုက ျပည္ေထာင္စုအဆင့္က အလုပ္ေတြလုပ္တယ္။ ျပည္နယ္အစိုးရကလည္း သူ႕ေနရာနဲ႔သူ တာဝန္ယူလုပ္ေနတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေပါင္းစပ္ထားတာ။ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ ဝန္ႀကီးဌာနေတြ၊ ျပည္ေထာင္ စုအဆင့္ ဝန္ႀကီးဌာန လႈပ္ရွားမႈေတြ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အပါအဝင္၊ ေနာက္တစ္ခုက လႊတ္ ေတာ္၊ လႊတ္ေတာ္ကိုလည္း UEHRD အေနနဲ႔ ဘာေတြ လုပ္ေနတယ္ဆိုတာလည္း ရွင္းျပတယ္။ သူတို႔ လည္း ပါဝင္ပတ္သက္ပါရေစဆိုၿပီး ေတာင္းဆိုတယ္။ သူတို႔ ေတာင္းဆိုခ်က္အရ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရွင္းျပတယ္။

ကိုဖီအာနန္ အစီရင္ခံစာ
ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေျပာရရင္ ကိုဖီအာနန္ အစီရင္ခံစာ အႀကံျပဳခ်က္ ၈၈ ခ်က္ရွိတယ္။ အဲဒါကို အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ ေကာ္မတီကို ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအးက တာဝန္ ယူထား တယ္။ ကိုဖီအာနန္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြအေပၚ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးေကာ္မတီရယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရရယ္၊ ဝန္ႀကီးဌာနေတြရယ္ ဒီသုံးခုနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တာဝန္ယူတဲ့ UEHRD က ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲ႕ အေျခ အေနတစ္ရပ္ကို တုံ႔ျပန္တဲ့ေနရာမွာ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက ကိုဖီအာနန္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပဳခ်က္ကို အ ေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အဖြဲ႕ရွိသလို ျပည္နယ္အစိုးရကလည္း သူ႕နည္းသူ႕ဟန္နဲ႔ ေဆာင္႐ြက္ေနတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရက လူမႈစီးပြားဘ၀ ဖြံ႕ၿဖ္ိဳးမႈ စီမံခ်က္ ငါးႏွစ္စာမွာ ဦးစားေပးေျခာက္ခု သတ္မွတ္ ထား တယ္၊ UEHRD က ၁၀ ခုရွိတယ္၊ သူ႕ေျခာက္ခုနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၁၀ ခုက သိပ္မကြာဘူး၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ထူးျခားတာက ဆက္သြယ္ဆက္ဆံေရးပါတယ္၊ သူ႕ဆီမွာမပါဘူး။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔
ကၽြန္ေတာ္တို႔အဖြဲ႕မွာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ လူငယ္ေတြ၊ အိုင္တီသမားေတြပါေတာ့ အလႉေငြ ေကာက္ခံတဲ့ ေနရာမွာ အိုင္တီနည္းပညာနဲ႔ေကာက္တယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ အိပ္မက္ကေတာ့ ႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ၅၁ သန္းေက်ာ္ ျပည္သူေတြက တစ္လ က်ပ္တစ္ေထာင္ လႉရင္ နည္းတဲ့ေငြမဟုတ္ဘူး။ က်ပ္တစ္ေထာင္လႉႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရမွာေပါ့။ ခ်မ္းသာတဲ့ သူေဌးေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြက လႉတာ တစ္ပိုင္းပါ၊ အားလုံး တစ္ပိုင္တစ္ႏိုင္ တစ္လတစ္ေထာင္နဲ႔ စုလိုက္ရင္ စုစည္းလို႔ရတဲ့ေငြကို စနစ္တက် ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း သုံးႏိုင္ရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔အတြက္ေပါ့။

UEHRD ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္တင္ မကဘူး၊ ႏိုင္ငံရဲ႕ အျခားေဒသေတြမွာလည္း ဒီပုံစံ အတိုင္း လုပ္လို႔မရဘူးလား။ UEHRDဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္က ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရရယ္၊ ျပည္နယ္အစိုးရရယ္၊ ျပည္နယ္မွာ ရွိတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြရယ္၊ ရန္ကုန္မွာရွိတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြေပါင္းၿပီး ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးပါ။ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးေကာ္မရွင္ဘက္က ႀကိဳးစားေနတာကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းအတြက္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ဘယ္လိုပါလာမလဲဆိုတာပါ။

ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ မဟာဗ်ဴဟာ
ျဖစ္ႏိုင္တာကေတာ့ မြန္၊ ကရင္၊ ကယားျပည္နယ္ေတြနဲ႔ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးတို႔မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္က ရတဲ့ အေတြ႕အႀကဳံ၊ သင္ခန္းစာေတြကို ဘယ္လို ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ရမလဲ။ ခုနကေျပာတဲ့ စိန္ေခၚမႈေန ရာမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ မဟာဗ်ဴဟာက အေရးႀကီးတယ္။ လုပ္ပုံကိုင္ပုံက မတူဘူး။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ နားလည္မႈရွိဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။ သေဘာသဘာ၀ခ်င္းက မတူဘူး။ အစိုးရလုပ္ပုံကိုင္ပုံနဲ႔ ပုဂၢ လိက လုပ္ပုံကိုင္ပုံခ်င္းက မတူဘူး။ အစိုးရက အၿမဲတမ္း စည္းစနစ္မူေဘာင္နဲ႔ လုပ္တယ္၊ ပုဂၢလိကက ျမန္ တယ္၊ သြက္တယ္။ သြက္တာ၊ ျမန္တာနဲ႔၊ စနစ္က်ဖို႔နဲ႔က ေတာ္ေတာ္ခ်ိန္ဆ ရတယ္။ သိပ္ျမန္ရင္လည္း ေဘာင္လြတ္သြားမယ္၊ ေဘာင္ၾကည့္ျပန္ရင္လည္း လိုခ်င္တဲ့အခ်ိန္မၿပီးဘူး၊ ခ်ိန္ဆရတာေပါ့။

ေမး ။ ။ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျဖည့္စြက္ေျပာစရာရွိရင္ေျပာေပးပါခင္ဗ်ား။

ေျဖ ။ ။ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ အခုျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ကိစၥက ကိုယ့္ႏိုင္ငံအတြက္ အင္မတန္ အေရး ပါတယ္။ အေရးပါတဲ့အျပင္ကို ဒီအေျခအေနက ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈေတြရွိတယ္။ ဒါကို ျပည္သူေတြ သိေစခ်င္တယ္။ ဒါကို ဂ႐ုမစိုက္ဘူး၊ အေရးမပါဘူး၊ မလိုဘူးလို႔ဆိုတာထက္ကို လူေတြ အားလုံးအေနနဲ႔ ႏိုးႏိုးၾကားၾကား ရွိေစခ်င္တယ္။ ဒီမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔တတ္ႏိုင္သမၽွ ဖိအားေတြေၾကာင့္ ဘာအက်ိဳး ဆက္ေတြ ရွိႏိုင္တယ္ဆိုတာရွင္းျပတယ္။ ရွင္းျပေပမယ့္ ပိုၿပီး အခုေခတ္မွာ ဆိုရွယ္မီဒီယာ ရွိတယ္။ ဘယ္ ေလာက္အထိ အႏၲရာယ္ရွိတယ္ဆိုတာ ေထာက္ၾကည့္ရင္၊ ပြတ္ၾကည့္ရင္ သိတယ္။ တစ္ဖက္ကလည္း ဒီအႏၲရာယ္ကို ရွိ႐ုံတင္မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ကိုယ့္ဘက္က ကိုယ္ဘာလုပ္ႏိုင္တယ္၊ ဥပမာ အခုဆိုရင္ UEHRD ဖြဲ႕ ထားတယ္၊ ေအာက္တိုဘာလကေနစၿပီး လုပ္လိုက္တဲ့အခါ အခုဆို ေျခာက္လေလာက္ရွိသြားၿပီ။ အေတာ္ အသင့္ ေအာင္ျမင္မႈရတယ္၊ အဆင္သင့္ေတာ့ျဖစ္တယ္။ လူႀကီးေတြ တာဝန္ေပးထားတဲ့ လူသားခ်င္းစာ နာမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးလုပ္ျဖစ္တယ္။

အလယ္အလတ္ မဇၥ်ိမပဋိပဒါ
ေနာက္တစ္ခုက လုပ္ျဖစ္တာက ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးကိစၥ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကေတာ့ လုပ္ရဦးမယ္။ တကယ္က ဒါေတြက အမာေတြလို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္မွတ္တယ္။ အမာေတြဆိုတာ လုပ္လို႔ လြယ္တယ္။ အေပ်ာ့က လုပ္ဖို႔လိုေသးတယ္။ အေပ်ာ့ဆိုတာက တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ယုံၾကည္မႈ ပ်က္ျပားခဲ့တာ။ တစ္ေယာက္ နဲ႔ တစ္ေယာက္ စိုးရိမ္စိတ္ေတြ၊ ေၾကာက္႐ြံ႕စိတ္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ လူ႕ရဲ႕စိတ္က ထိန္းလို႔ သိပ္ရတာမ ဟုတ္ဘူး။ ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ဖို႔ဆိုတာ ပ်က္တာ လြယ္တယ္၊ ျပန္တည္ေဆာက္ရတာခက္တယ္။

ေရရွည္သည္းခံမွရမယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ နားလည္မႈရွိဖို႔ လိုတယ္။ ဒီေနရာမွာ တိုက္တြန္း ခ်င္ တာက ကိုယ့္လူမ်ိဳးရဲ႕ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ အၿမဲတမ္း အလယ္အလတ္ မဇၥ်ိမပဋိပဒါ စိတ္ထား ေစခ်င္တယ္။ အစြန္းမေရာက္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္၊။ က႐ုဏာထားဖို႔၊ စာနာဖို႔ လူတိုင္းမွာလိုတယ္။ ဒီၾကားထဲ မွာလည္း စိန္ေခၚမႈေတြက အမ်ားႀကီးရွိေနတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီထက္ေကာင္းတဲ့ အေျခအေန တစ္ခု အခြင့္အေရးေပးတယ္လို႔ယူဆတယ္။

ျဖစ္ေစခ်င္တာက ရခိုင္ျပည္နယ္က လက္ရွိအေျခအေနမွာ ျပည္ေထာင္စုအတြင္းမွာ ဒုတိယအနိမ့္က်ဆုံး ေဒသျဖစ္တယ္။ အေျခအေနတစ္ခုမွာ လုံး၀မျဖစ္သင့္ဘူး။ သူ႕ရဲ႕ သဘာ၀အေနအထား၊ သယံဇာတ ပစၥည္းႂကြယ္၀မႈ ပိုၿပီးအေရးႀကီးတာ သူ႕ရဲ႕တည္ေနရာ။ ရခိုင္ကိုၾကည့္ရင္ ကမ္း႐ိုးတန္းျဖစ္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေရးအေနနဲ႔ ၾကည့္ရင္ အင္မတန္မွ အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ေဒသျဖစ္တယ္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသနဲ႔ ေတာင္အာရွေဒသခ်ိတ္ဆက္တဲ့ ေဒသျဖစ္တယ္။ သူ႕မွာ အခြင့္အလမ္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဓာတ္ ေငြ႕ေတြလည္း ရွာေတြ႕တဲ့ အေနအထားရွိတယ္။ ေဘးကပ္လ်က္မွာလည္း အိႏၵိယႏိုင္ငံရွိတယ္။ အိႏၵိယႏိုင္ ငံဟာ အခ်က္အခ်ာက်တဲ့ႏိုင္ငံလည္း ျဖစ္တယ္။

စိုးရိမ္စိတ္ေတြ ေလ်ာ့ပါးေအာင္
ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေတြကို အားေပးဖို႔လိုတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြ၊ သူတို႔ရဲ႕ စိုးရိမ္စိတ္ေတြ ေလ်ာ့ ပါးေအာင္ အားလုံးဝိုင္းလုပ္ရမွာ။ အဲဒီလိုလုပ္တဲ့အခါမွာ မီဒီယာက သိပ္အေရးႀကီးတယ္။ သတင္းမွန္ေတြ ထုတ္ေဖာ္ဖို႔လိုတယ္။ အခုက်ေတာ့ သိတဲ့အတိုင္း ဆိုရွယ္မီဒီယာကို ေမ့လို႔မရဘူး။ ကိုယ့္ရဲ႕ ျဖစ္ရပ္မွန္ေတြ မ်ားမ်ားေဖာ္ျပႏိုင္ဖို႔လိုတယ္။ ကိုယ္နဲ႔မဆိုင္ဘူး၊ အေဝးႀကီးလို႔ မေတြး ၾကေစခ်င္ဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့အတြက္ ကိုယ္နဲ႔ မိတ္ဖက္ႏိုင္ငံေတြရွိသလို ကိုယ့္ကို နားလည္မႈေပးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ အကူ အ ညီေပးဖို႔ အဆင္သင့္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ရမွာပါ။

ကိုယ့္ကို နားလည္မႈလြဲေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကိုလည္း ရွင္းျပရမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔တာဝန္ပါ။ ျပည္သူေတြ အားလုံး အေနနဲ႔ ရခိုင္အေရးဟာ ကိုယ့္ရဲ႕အေရးလို႔ ျမင္ေစခ်င္တယ္။ ေျပာတာဆိုတာ သတိထား ေစခ်င္တယ္။ အေျခ အေနကို ဒီထက္ပိုမဆိုးေအာင္ ပိုမေကာင္းရင္ေတာင္ ကိုယ့္တာဝန္ပဲလို႔ ခံယူဖို႔လိုတယ္။

အခုလို ေျဖၾကားေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။



----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

We have been ready for repatriation since 23 January 2018: UEHRD Chief Coordinator

2018, April 4

The Union Enterprise for Humanitarian Assistance, Resettlement and Development in Rakhine (UEHRD) is setting up and implementing a work process to reconstruct and develop Rakhine State.

Following is the interview with UEHRD Chief Coordinator Prof. Dr. Aung Tun Thet on the present status of reconstruction and development works and works conducted to receive the returnees who left for another country.

Q. Explain about the reconstruction and development works conducted by UEHRD in Maungtaw Region, Rakhine State.

A. The work was started since 17 October 2017. There are three basic works. First is humanitarian. Next is resettlement and the third is development. That is why we call it HRD. The first thing to know is the three works of HRD was in a way that was never done in our country before. The private sector is cooperating in it. It is a joint response by the government and private sector on events that occurred in Rakhine State. In the past, the usual response after such events is by the government only. This time, it is a national response. The government led, but the private sector, civil society organisations, media and youth all participated. We are doing emergency works as well as important works.

The emergency work is to be ready to receive the returnees. The first challenge was agreeing to start receiving the returnees according to the agreement on 23 January 2018. We took lessons from past experiences and readied Nga Khu Ya and Taung Pyo reception centres.

As we prepare the reception centres, we have to prepare to resettle them. We are striving toward resettling them nearest to where they stay in the past. Our understanding is to reconstruct Rakhine State into a better situation than it was in the past.

Rakhine State actually has a lot of potential. Outsiders saw Rakhine State as only Maungtaw, Buthidaung and Yathedaung. Actually, there are 17 townships in Rakhine State. People don’t see Ngapali when they hear the word Rakhine State. They don’t see Myo Haung and Mrauk-U. They don’t see Kyaukphyu Special Economic Zone. Rakhine State shouldn’t be seen narrowly. Don’t look at it selectively. Our duty is to complete the three tasks assigned by the State Counsellor up to standards. Resettlement is important and so is humanitarian.

Here, relevant ministry is assessing the people who left our country in order for them to return. If the people really lived in our country, relevant ministries are preparing to receive them according to international norm. On our part, we cooperate with private businesses and private sector organisations to construct buildings, build roads and provide health care. Not only doctors but business owners also provide health care. It is very encouraging to see businesses engaging deeply in these matters.

On the other hand, a special economic zone is being established in Maungtaw. Maungtaw merchant’s association is leading this with the support of the Myanmar chamber of commerce. Now the port is ready and goods can be sent through the port.

Another is the agriculture sector. After the event of 25 August 2017, rice fields became ripe. There was no one to reap it. The owners were nowhere nearby. Our UEHRD agriculture group provided machineries to harvest the rice. We are not confiscating the rice as accused. We kept a record. Some were sold and this was also recorded. If owners can show that they are the rightful owners, they’ll be provided with cash for what is sold or in kind in rice.

As assigned by the country, we are creating a situation to enable those who want to return. In the three townships, there are people who lived peacefully and we are creating job opportunity for them. Looking at the situation from an economic point of views, the root of the problems in Rakhine State is lack of economic development. Job creation was low. Because there is no job, other problems happen. That is why we are discussing with businesses to create job opportunity and increase income. If we can do these and establish an economic zone, there can be changes in the situation.

The view from inside the country is important and so is the view from outside the country. We can ignore international views and concentrate only on the local views. On the other side, it is not possible to take the international views and neglect the local views. There is the matter of the sovereignty of our country. At this situation, the international side is not satisfied and so is the national side. So we have to be careful between the two.

Questions were raised for accepting the returnees and questions were raised for not accepting the returnees. But we will prove by our work.

Local media could not overwhelm the international media. News in the international media is in a different form. Due to that the view on our country is not clear. It is lopsided. We are now working on a strategy of proving with our work. This is the situation of our country. We will say it very simply. This is why the events happen. We are not being extreme as accused. But we could not counter it this way. We will counter it by our work.

For UEHRD’s works, the role of the ministries and private sector are very important. As they are paying attention to the political situation, they have offered to throw their weight behind the activities of UEHRD. Some thought that the businessmen would participate in the activities of UEHRD first and take their own opportunities. There is no situation here to get such kinds of opportunities for them. We just seek help from them. No big developers from Yangon and Mandalay are involved in these activities. But they help to control the quality of the buildings. Developers for the buildings are ethnic Rakhine businessmen, developers from Sittway and Maungtaw. We are satisfied with this. It is the strength of the private sector.

We want to prove that the role of the government, the private sector and SCOs are important for the UEHRD’s works. We must build trust. At this point, one thing is we need to consider the opinion of ethnic people, and about their worries and anxieties. We need to understand that Rakhine State is the border region and the security of the border region is the first priority.

From an economic point of view, Rakhine State has significant prospects for business. There are natural gas fields off the Rakhine coast. The fishing industry can be expanded in Rakhine State. When we accomplished the airport in MraukU, we attracted many tourists. We consider these points not for businessmen, but for creating job opportunities for local people.

On the other side, the government is negotiating with the UN agencies and NGOs to provide aid from international communities to Rakhine.

International businesses are invited to Rakhine as a place for good investment. Invitations are made to come to this place where there are good opportunities. But there is one thing. The security must be good.

As mentioned in current news, it is important to come back. If they don’t come back, they will have more challenges to meet. Some don’t come back and went to Thailand by boat. There are mentions of people from here going to Malaysia. We assured them three things.

We will provide security in the best possible way. Returnees shouldn’t be forced to return. They should return of their own free will. When they return, we’ll provide them with opportunities to live a life of dignity. These are the three assurances we gave to them. The UEHRD is doing its part to create job opportunities. Schools, hospitals and clinics are being built.

Ethnic Rakhine nationals are the majority in Rakhine State, but in northern Rakhine State, ethnic Rakhine nationals are the minority. The majority are of a different religion. The concerns and worries of the ethnic Rakhine nationals also need to be put into consideration. Other society’s concerns should also be noted. We have to keep in mind these two things.

Q. What is the current situation of areas where terrorist acts occurred?

A. Security operations were no longer conducted in areas where the UEHRD is working. What can be seen are the reception centres being readied to receive the returnees. There are no security operations near the reception centres, resettlement areas and villages built for ethnic nationals. There are only some border forces who are taking up normal security works. The area is stable and peaceful.

Q. Explain a bit more about the readiness to receive the returnees.

A. We were ready since 23 January 2018 to receive the returnees. It is included in the newspaper. A bilateral agreement was already signed. Since then, forms were sent for returnees to fill in so that it can be done quickly. Those who want to return are to fill out the forms. Detailed instructions were provided on how to fill out the form. Forms could not be entered in any way they want. Requirement of a family photo and thumb prints were explained repeatedly. But the forms were not filled out completely. I don’t know whether they don’t understand what we say or don’t know how to fill the form.

To answer the question of whether we are ready, I will have to say we are ready. The buildings are ready. The hospital and clinics are ready. Whether they return or not, we are discussing with international organisations on what to do and how to coordinate for them to return.

Q: International media agencies report that the Muslim residents in Maungtaw fled because of low food supply and fear for their security. How do you respond to that?

A: Everyone has their own anxieties and worries. My response is that we provide humanitarian aid from our side. The International Committee of the Red Cross is providing aid and the security forces are not stationed in that area. We have done what we can; if they don’t feel safe then there isn’t anything we can do.

Q: What are some difficulties for UEHRD in developing Maungtaw?

A: I don’t like to think of them as difficulties. That way of thinking can destroy a person’s motivations. They are challenges with opportunities. For example, we want to start building residences for the returnees, but we have no labour force. So we can transport workers from Yangon, Sittway, or other regions.

We also need more media coverage. We need our own people and the international community to know what we’re doing. Our people have a habit of doing the best we can, but neglecting to inform other people of it. But now we need to tell everyone what we’re doing so they can understand the current situation. We need to clearly define the worries of the Rakhine people too, and to that end the UEHRD has a domestic communications and relations team and an international one. We need to respond to the international media’s comments, we cannot just ignore them. We need to rationalize ourselves so that hate speech is not spread and conflicts are not instigated.

I’m personally delighted that civilian organisations like the Myanmar Engineers Society and the Myanmar Medical Association are helping with the various works in Rakhine. They do not view the situation as not concerning them. It’s also encouraging seeing the youth of the country helping out in humanitarian projects.

The UEHRD cooperates with the Union government, State Government, and the Implementation Committee headed by Union Minister Dr. Win Myat Aye. The Rakhine State Government has a five-year socio-economic development plan with six prioritized goals and the UEHRD has 10 goals. There’s not much difference between our goals, but they did not include communications as a goal.

We collect donations using information technology. Our dream is that the 51 million people in the country will be able to each donate Ks1,000 a month. The combined money will be enormous for the development of Rakhine State.

Something else to consider is how the UEHRD can use the experience gathered in Rakhine State to do similar development projects in Mon, Kayin and Kayah states and Taninthayi Region. There also needs to be an understanding between the government sector and private sector. The government sector is strict and operates on a framework, while the private sector is quick to take action. If we go too fast, then we may go astray, and if we focus too much on regulations, we may not reach the deadline. So it’s a delicate balancing act.

Q: Is there anything else you would like to tell us concerning Rakhine State?

A: I wish for the public to be aware of the pressure from the international community. Some may consider what’s happening in Rakhine as inconsequential to them, but if they’re not informed then they will not be able to realize the true situation in their own country.

I want our people to remember the ‘middle way thinking’ mindset we have when dealing with things like these. Do not gravitate to any extreme points of view, and keep a rational and compassionate perspective.

It is also our duty to clarify to the countries that are misunderstanding the situation. I wish for the whole country to view the Rakhine situation as relating to them. Even if you cannot make it better, you have the power to keep it from getting worse.