HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က ႏုိင္ငံတကာတရား တရားမွ်မႈဆုိင္ရာ ပူးတြဲညြန္ၾကားေရးမွဴး Param Preet-Singh
ျမန္မာႏုိင္ငံအေနနဲ႔ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ေပၚေနေတာကုိ ဟန္႔တားဖုိ႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တဲ့တြက္ေၾကာင့္ဆုိၿပီး ဂမ္ဘီယာႏုိင္ငံက နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ၊ The Hague ၿမိဳ႕က ႏုိင္ငံတကာတရားရုံးမွာ စြဲဆုိထားတဲ့အမႈကုိ ဒီက
ေန႔ ဒီဇင္ဘာ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ စတင္ ၾကားနာေတာ့မွာပါ။
၃ ရက္ၾကာ ျပဳလုပ္မယ့္ ဒီအမႈကုိ ရင္ဆုိင္ဖုိ႔အတြက္ ႏွစ္ဘက္ႏုိင္ငံက ကုိယ္စားလွယ္ေတြအျပင္ သူ႔ဘက္၊ ကုိယ့္ဘက္ ေထာက္ခံမယ့္သူေတြလည္း The Hague ၿမိဳ႕မွာ ေရာက္ေနၾကပါတယ္။ ဒီအမႈကုိ ျမန္မာႏုိင္ ငံ ကုိယ္စား ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဦးေဆာင္ ရင္ဆုိင္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ရုိက္တာသတင္းကုိ အေျခခံၿပီး ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က စတင္ျပေပးထားပါတယ္။
ICJ ႏုိင္ငံတကာတရားရုံးမွာ အဂၤါေန႔မွာ ၾကားနာမယ့္ အထင္ကရအမႈႀကီး မစခင္ ရုိဟင္ဂ်ာလူနည္းစုေတြ အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံ၊ The Hague ၿမိဳ႕ကုိ ႀကိဳေရာက္ ေနၾကတာမွာ နယူးေယာက္အေျခစုိက္ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က ႏုိင္ငံတကာတရား တရားမွ်မႈဆုိင္ရာ ပူးတြဲညြန္ၾကားေရးမွဴး Param Preet-Singh လည္း ပါ၀င္ပါတယ္။
“ျမန္မာစစ္တပ္က ရုိဟင္ဂ်ာ မြတ္ဆလင္ေတြကုိ သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္၊ အဓမၼျပဳက်င့္ခဲ့တယ္၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေလာက္ ကတည္းက ရြာေတြကုိ မီးရႈိ႕ ဖ်က္ဆီးခဲ့တယ္ဆုိတဲ့ HRW က ျပဳစုထားတဲ့ မေရတြက္ႏုိင္တဲ့ မွတ္ တမ္းျပဳစုထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလုိ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ ဆန္႔က်င္တဲ့ ျပစ္မႈေတြအျပင္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ အ တြင္း နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးလုပ္တုန္းက ရုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူမဆန္တဲ့ ျပစ္မႈေတြ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ အ ေထာက္အထားေတြလည္း ရွိပါတယ္။”
ဂမ္ဘီယာႏုိင္ငံက ဦးေဆာင္ တင္သြင္းထားၿပီး ၃ ရက္ၾကာ ၾကားနာစစ္ေဆးမယ့္ ဒီအမႈကုိ ဦးေဆာင္ရင္ ဆုိင္ ဖုိ႔ ျမန္မာအစုိးရအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္၊ ႏုိဘဲၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္လည္းျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဟာလည္း နယ္သာလန္ႏုိင္ငံကုိ တနဂၤေႏြေန႔က ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းမွာ ျမန္မာစစ္တပ္က ၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္း နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး လုပ္ေဆာင္ခဲ့ တာရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္နဲ႔ ရုိဟင္ဂ်ာ ၇ သိန္းေက်ာ္ တဘက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကုိ ထြက္ေျပးခဲ့ၾက တယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္း၀ုိင္းက ခန္႔မွန္းထားတာပါ။ ဒီျဖစ္စဥ္မွာ လုံၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြဘက္က လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္ေရးဆုိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ေျပာထားပါတယ္။ အမႈ အသြားအလာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ Param Preet-Singh ကဘဲ အခုလုိ ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ဒီအမႈရဲ႕ အႏွစ္သာရကေတာ့ ထင္ျမင္ခ်က္တခုထဲနဲ႔ လုပ္ေနတာပါ။ ဒါေပမယ့္ အဆုံးသတ္မွာေတာ့ လူမ်ဳိး တုံးသတ္ျဖတ္မႈဆုိတာ မျဖစ္ခဲ့ဘူး၊ ဒီလူမ်ဳိးစုကုိ ဖ်က္ဆီးပစ္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္း မရွိဘူးဆုိတဲ့ အ ခ်က္ကုိဘဲ ခုခံ ေခ်ပမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ လူမ်ဳိးသတ္ျဖတ္မႈကုိ ဟန္႔တားတဲ့ ႏုိင္ငံတကာသေဘာတူညီခ်က္ကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့ျခင္း မရွိဘူးဆုိတဲ့ ရလဒ္ဘဲ ထြက္လာမွာပါ။”
ျမန္မာအာဏာပုိင္ေတြကေတာ့ ရုိဟင္ဂ်ာ စစ္ေသြးႂကြေတြရဲ႕ တုိက္ခုိက္မႈကုိ ျပန္လည္ တုန္႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ကုလသမဂၢကေျပာသလုိ လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ျခင္း မဟုတ္ ဘူးဆုိၿပီး ျငင္းဆုိထားပါတယ္။
၃ ရက္တာ ၾကားနာမယ့္ကာလအတြင္း ဒီအမႈကုိ အျပည့္အ၀ ၾကားနာ စစ္ေဆးျခင္း မစတင္ခင္ Provisional Measures လို႔ ေခၚတဲ့ ၾကားကာလ အစီအစဥ္ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ဂမ္ဘီယာက ICJ တရားသူႀကီး ၁၇ ဦးကုိ ေလွ်ာက္ထားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏုိင္ငံနဲ႔ ႏုိင္ငံသားမ်ားရဲ႕အက်ဳိးစီးပြားကုိ ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ ICJ မွာ ဒီအမႈကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကုိယ္ တုိင္ ဦးေဆာင္ ရင္ဆုိင္သြားမယ္လုိ႔ ျမန္မာအစုိးရက ႏုိ၀င္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ ေျပာဆုိထားၿပီး ျဖစ္ပါ တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကုိယ္တုိင္ ဒီအမႈကုိ ရင္ဆုိင္မယ့္အေပၚ ရုိဟင္ဂ်ာလူ႔အခြင့္အေရး ကြန္ယက္ ဥကၠဌ Yasmin Ullah က အခုလုိ သုံးသပ္ပါတယ္။
“ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူ႔ႏုိင္ငံသားေတြအတြက္ ဒီကုိလာတယ္လုိ႔ေျပာ ပါတယ္။ သူဒီကုိလာျခင္းဟာ အမွားတခုမဟုတ္ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ဒီကေန ေရွ႕ေလွ်ာက္ ဘယ္လုိ ရပ္တည္ သြား မလဲဆုိတာက အဓိကအခ်က္ပါ။ သူမကုိ စစ္တပ္နဲ႔ အတူတူဘဲလုိ႔ လူေတြက ျမင္သြားၾကမွာပါဘဲ၊ ဒါကုိ ဂရုမစုိက္ဘဲ လုပ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ က်မတုိ႔က ဘာမွ ေျပာစရာ မရွိပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ သူနဲ႔က်မတုိ႔ဟာ သမုိင္း စာမ်က္ႏွာေပၚမွာ အတူ ရွိမေနၾကဘူး ဆုိတာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္။”
ဒီကေန႔မွာေတာ့ ရုိဟင္ဂ်ာေတြေရာ ျမန္မာအစုိးရကုိ ေထာက္ခံသူေတြပါ The Hague ၿမိဳ႕မွာ ဆႏၵျပပြဲေတြ အၿပိဳင္အဆုိ္င္ ျပဳလုပ္ၾကဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။ ရုိဟင္ဂ်ာ လူ႔အခြင့္အေရးကြန္ယက္က Yasmin Ullah ကေတာ့ ဒီကိစၥဟာ အလ်င္အျမန္ ၿပီးဆုံးမွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“ဒီခရီးလမ္းက ရွည္ပါမယ္။ ဒါေပမယ့္ တရားမွ်တမႈဆုိတာက စြဲခ်က္တင္လုိက္ယုံ၊ ဘယ္သူမွန္တယ္၊ မွား တယ္လုိ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ေပးလုိက္ယုံနဲ႔ မၿပီးပါဘူး။ အဲဒီေနာက္မွာ လုပ္ရမယ့္ ကုစားမႈ၊ ျပန္လည္ ရင္ၾကား ေစ့ေရးေတြက ပုိအေရးႀကီးပါတယ္။”
ကမၻာ့ တရားရုံးလုိ႔ တင္စားေခၚဆုိတဲ့ ICJ တရားရုံးဟာ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ႀကီးရဲ႕ အဆင့္အျမင္ဆုံး တရား ရုံးျဖစ္ ၿပီး ႏုိင္ငံအျခင္းျခင္းအၾကား အျငင္းပြားမႈေတြကုိ ကုိင္တြယ္ ေျဖရွင္းတဲ့ တရားရုံးျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ တဘက္ႏုိင္ငံကုိ ထြက္ေျပးသြားၾကသူေတြကုိ ရုိဟင္လုိ႔ ေခၚဆုိတာကုိ လက္မ ခံေပ မယ့္ ဒီလူေတြ ျပန္လက္ခံေရးအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစုိးရနဲ႔ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာထုိးၿပီး ေဆာင္ရြက္ေန သ လုိ ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာ အသုိင္း၀ုိင္းနဲ႔လည္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာဆုိ ထားပါတယ္ ။
No comments:
Post a Comment