ရိုဟင္ဂ်ာ ဂ်ီနိုဆိုဒ္အမႈ အာဂ်င္တီးနား တရား႐ုံး ၾကားနာ မည္

ဧရာဝတီ
30 November 2021 

Burmese Rohingya Organisation UK ဥကၠ႒ ဦးထြန္းခင္ (ဝဲ) ႏွင့္ တရားလိုေရွ႕ေန ေသာမတ္ အိုေဂ်း ကင္တားနား (ယာ)

 

ျမန္မာစစ္တပ္က က်ဴးလြန္ေသာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈခံရသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားက တင္သြင္းသည့္ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈကို စစ္ေဆးရန္ အာဂ်င္တီးနား တရားစီရင္ေရးက သေဘာတူလိုက္ေသာေၾကာင့္ က်ဴးလြန္ခံရ သူမ်ားႏွင့္ ၎တို႔အတြက္ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားက ထိုဆုံးျဖတ္ခ်က္သည္ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကို ဥပေဒ အရ အေရးယူရန္ သမိုင္းဝင္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း ႀကိဳဆိုၾကသည္။ ထိုအမႈကို ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ ရိုဟင္ ဂ်ာအဖြဲ႕တခုႏွင့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ျမန္မာနိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္မွ စစ္အုပ္စု၏ ၿဖိဳခြဲမႈအတြင္း လြတ္ေျမာက္လာသူ အမ်ိဳးသမီး ၆ ဦးက စြဲဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ျမန္မာစစ္တပ္သည္ လက္နက္ကိုင္ အုံႂကြတိုက္ခိုက္မႈကို ၿဖိဳခြင္းႏွိမ္နင္းေသာ စစ္ဆင္ေရးတြင္ အရပ္သားမ်ားစြာကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားကိုလည္း မုဒိန္းက်င့္ ကာ ၾကာျမင့္စြာ ဖိႏွိပ္ခံေနရေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းေန မြတ္ဆလင္ ၇ သိန္းခြဲကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္သို႔ ေမာင္းထုတ္ခဲ့သည္။

“လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈမွာ တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ သြယ္ဝိုက္ျဖစ္ေစ ပါဝင္သူေတြကို တာဝန္ခံၿပီး အေရးယူဖို႔ ခိုင္ မာတဲ့ရလဒ္ကို က်ေနာ္တို႔ေမၽွာ္လင့္ေနတယ္” ဟု တရားလိုေရွ႕ေန ေသာမတ္ အိုေဂ်း ကင္တားနားက Financial Times သို႔ေျပာသည္။ ေသာမတ္ အိုေဂ်း ကင္တားနားသည္ ကုလသမဂၢ၏ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း တဦးျဖစ္သည္။

“က်ဴးလြန္သူေတြရဲ့အမည္ကို ထုတ္ေဖၚၿပီး အဲဒီလူေတြ အာဂ်င္တီးနားမွာ ဥပေဒကို ရင္ဆိုင္ရဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ႀကိဳးစားမယ္” ဟုလည္း သူေျပာသည္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ၿဖိဳခြဲမႈကို ဦးေဆာင္ၿပီး ေဖေဖၚဝါရီလ အေစာပိုင္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစိုးရကို ျဖဳတ္ခ်ခဲ့သည့္ အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္ မင္းေအာင္ လွိုင္ အပါအဝင္ စစ္အုပ္စု ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ လူကိုယ္တိုင္ လာေရာက္ထြက္ဆိုျခင္းကို က်ဴးလြန္ ခံရသူမ်ားက လိုလားေၾကာင္း ကင္တားနား ေျပာသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံမွ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို တကမၻာလုံးက ၾကားသိရမည့္ ထိုအမႈကို ျပင္းထန္သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားအားကမၻာ့ မည္သည့္ေနရာတြင္မဆို ၾကားနာစစ္ေဆးနိုင္သည္ဆိုသည့္ အႂကြင္းမဲ့ တရားစီရင္ခြင့္ အယူအဆအရ ထိုအမႈ ကို အာဂ်င္တီးနားတြင္ စြဲဆိုလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

“ဒီအမႈကိုကိုင္တြယ္ဖို႔ သတၱိနဲ႔ စ္ိတ္ဓါတ္ေရးရာ ဦးေဆာင္မႈကို ျပသတဲ့အတြက္ အာဂ်င္တီးနား တရားစီရင္ေရး ကို က်ေနာ္တို႔ ခ်ီးက်ဴးတယ္” ဟု ထိုအမႈကို စြဲဆိုခဲ့သည့္ ယူေက ဗမာရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႕ Burmese Rohingya Organisation UK ဥကၠ႒ ဦးထြန္းခင္က ေၾကညာခ်က္တေစာင္တြင္ ေျပာသည္။

ပဏာမ ၾကားနာစစ္ေဆးမႈကို ၂၀၁၉ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ခဲ့ေသာ ထိုအမႈသည္ အေထာက္အထားမ်ားစုေဆာင္း ရန္ င့္ စစ္ရာဇဝတ္မႈေျမာက္ေသာ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္မွ ၿဖိဳခြဲမႈမ်ားႏွင့္ ေဖေဖၚဝါရီလ အာဏာသိမ္း မႈေနာက္ပိုင္း ျပည္သူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကို သတ္ျဖတ္၊ ေထာင္ခ်၊ ညႇင္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားအတြက္ တရားမၽွ တမႈ ရွာေဖြရန္ လူ႔အခြင့္အေရးအုပ္စုမ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢတို႔၏ တြန္းအားေပးမႈ တစ္ိတ္တပိုင္းျဖစ္သည္။

တရား႐ုံးသည္ ပဏာမၾကားနာမႈကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရွိ က်ဴးလြန္ခံရသူ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္ျဖင့္ ၾကားနာခဲ့ေသာ္လည္း အဓိက အစ္ိတ္အပိုင္းမွာ က်ဴးလြန္ခံရသူမ်ားကိုယ္တိုင္ အာဂ်င္တီးနားတြင္ ထြက္ဆို နိုင္ေရးျဖစ္ေၾကာင္း ဦးထြန္းခင္ေျပာသည္။ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို မုန္းတီးေစသည့္ အေျခအေန ဖန္တီးရန္ ျဖစ္ေစ သည့္ အမုန္းစကားျဖန္႔ခ်ိမႈအတြက္ လူမႈကြန္ရက္ အထူးသျဖင့္ Facebook မွ အခ်က္အလက္မ်ားကိုလည္း ေတာင္းခံရန္ ၎တို႔အဖြဲ႕က တရား႐ုံးကို ေတာင္းဆိုထားေၾကာင္း သူေျပာသည္။

သဟိဂ္မွ နိုင္ငံတကာတရား႐ုံးသည္လည္း ၂၀၁၉ ခုႏွစ္က ဂမ္ဘီယာက ျမန္မာကို စြဲဆိုသည့္ လူမ်ိဳးတုန္း သတ္ျဖတ္မႈ စြဲခ်က္ကို ၾကားနာၿပီး ျဖစ္သည္။ ထိုအမႈတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထြက္ဆိုခဲ့သည္။ “အခုျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈက ရိုဟင္ဂ်ာေတြအတြက္ တရားမၽွတမႈ ပိုမိုနီးကပ္လာတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္အနည္း ငယ္က ဆိုရင္ မျဖစ္နိုင္တဲ့ ကိစၥလိုျဖစ္ေနတာ” ဟု နိုင္ငံတကာ ဂ်ဴရီလူႀကီးမ်ားေကာင္စီ International Commission of Jurists မွ ကင္းစေလ အဲ့ေဘာ့ ကေျပာသည္။

“ကမၻာတဝန္းလုံးက လူသားမ်ိဳးႏြယ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြမွာ အႂကြင္းမဲ့တရားစီရင္ခြင့္က ဒီအတိုင္း အတိအက်ျဖစ္ရမွာ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလိုလုပ္ေပးတဲ့ အာဂ်င္တီးနားကို ခ်ီးက်ဴးသင့္တယ္” ဟုလည္း သူေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ အာဂ်င္တီးနားနိုင္ငံသည္ ထိုအမႈကို ကိုင္တြယ္ရာတြင္ လူမႈအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢ ၏ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ ယႏၲရားထံမွ ေထာက္ခံမႈ အႀကီးအက်ယ္လိုအပ္ေၾကာင္းႏွင့္ ဖမ္းဝရမ္း ထုတ္ပါက အႀကီးမားဆုံး စိန္ေခၚမႈမ်ားအနက္ တခုျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သူေျပာသည္။

ကိုးကား။ ။ Financial Times မွ Argentine court to hear Myanmar Rohingya genocide case

Link : Here