ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးတုန္းသတ္မႈျဖင့္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ကို အမႈစစ္ေဆးရန္ အာဂ်င္တီးနား တရား႐ုံးက သမိုင္းဝင္ ဆုံးျဖတ္

မဇၥ်ိမ
28 November 2021

ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈျဖင့္ ျမန္မာအာဏာသိမ္းေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လွိုင္ႏွင့္ လက္ရွိအာဏာသိမ္းစစ္အုပ္စု အႀကီးတန္းေခါင္းေဆာင္ပိုင္းအပါအဝင္ ျမန္မာစစ္တပ္အေပၚ တရား႐ုံးအမႈ ဖြင့္လွစ္ ၾကားနာစစ္ေဆးသြားရန္ သမိုင္းဝင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ရပ္ကို အာဂ်င္တီးနား တရား႐ုံးက ခ်မွတ္ခဲ့ ေၾကာင္း ယူေကအေျခစိုက္ ျမန္မာရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႕ (BROUK) က နိုဝင္ဘာ ၂၈ ရက္တြင္ ေျပာသည္။

၂၀၂၁ နိုဝင္ဘာ ၂၆ ရက္တြင္ ဗ်ဴနိုေအးရိစ္ၿမိဳ႕ရွိ ဖက္ဒရယ္ျပစ္မႈဆိုင္ရာတရား႐ုံးက ယင္းအေနျဖင့္ ဆိုးရြား လြန္း လွသည့္ အမႈမ်ားကို မည္သည့္ေနရာတြင္မဆို စစ္ေဆးၾကားနာနိုင္သည္ဆိုသည့္ နိုင္ငံတကာ တရားစီ ရင္ပိုင္ခြင့္ နိယာမေအာက္တြင္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အမႈစတင္စစ္ေဆးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းအတည္ ၿပဳခဲ့သည္။

ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္မႈျဖင့္ ျမန္မာစစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အမႈဖြင့္စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ BROUK အဖြဲ႕က အာဂ်င္တီးနားတရား႐ုံးထံ ၂၀၁၉ နိုဝင္ဘာလက ပထမဆုံး ဦးတိုက္ေလၽွာက္ထားခဲ့သည္။

"ဒီေန႔ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအတြက္တင္မကဘဲ ေနရာတိုင္းက ဖိႏွိပ္ခံလူေတြအတြက္ ေမၽွာ္ လင့္ခ်က္ေန႔တစ္ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္၊ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြအတြက္ ပုန္းဖို႔ ေနရာမရွိဘူးဆိုတာနဲ႔ ဒီလိုမ်ိဳး စက္ဆုပ္ရြံရွာဖြယ္ ျပစ္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကမၻာက အခိုင္အမာ စည္းလုံးညီညြတ္စြာ ရပ္တည္တယ္ ဆိုတာကို အာဂ်င္တီးနားရဲ့ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္က ျပသေနပါတယ္" ဟု BROUK ၏ ဥကၠ႒ ဦးထြန္းခင္က ေျပာ သည္။

"အျဖစ္အပ်က္ အခ်က္အလက္မ်ား၏ ႀကီးေလးမႈ ႏွင့္ ခ်ိဳးေဖာက္မႈဆိုင္ရာ လက္ခံသေဘာတူရမည့္ စံႏႈန္းမ်ား အရ အဆိုပါ အျဖစ္အပ်က္ အခ်က္အလက္မ်ားကို မိမိတို႔ နိုင္ငံတြင္ စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ ခြင့္ျပဳရမည္" ဟု အာ ဂ်င္တီးနား အယူခံတရား႐ုံးက ယင္း၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တြင္ ထပ္ေလာင္းအတည္ျပဳထားခဲ့သည္။

"ဒီ အမႈကို လက္ခံစစ္ေဆးဖို႔ သတၱိနဲ႔ လူ႔က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာ ဦးေဆာင္မႈကို ျပသတဲ့အတြက္ အာဂ်င္တီးနား တ ရားေရးအာဏာပိုင္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်ီးက်ဴးပါတယ္၊ ျမန္မာမွာ ဆယ္စုႏွစ္ေတြၾကာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို သတ္ျဖတ္မႈေတြ၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာကင္းမဲ့ေစမႈတို႔အတြက္ တရားမၽွတမႈက ခုခ်ိန္မွာ လက္လွမ္းမီေတာ့မယ့္ အေျခအေနမွာ ျဖစ္ေနပါၿပီ" ဟု ဦးထြန္းခင္က ေျပာသည္။

"ဒါက ရိုဟင္ဂ်ာေတြအတြက္ပဲ တာဝန္ခံခိုင္းမႈ သက္သက္မဟုတ္ပါဘူး၊ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ့ လူမဆန္ ရက္စက္တဲ့ စိုးမိုးမႈေအာက္မွာ ထိခိုက္ခံစားခဲ့ရသူအားလုံးအတြက္လည္း တာဝန္ခံခိုင္းေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီထဲမွာ ယခုႏွစ္ ေဖေဖၚဝါရီ အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ပိုင္း အသတ္ခံရတဲ့၊ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရတဲ့၊ ညႇင္းပန္းႏွိပ္စက္ခံရတဲ့၊ ဒါမွမ ဟုတ္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားတဲ့ လူေထာင္နဲ႔ခ်ီတို႔ ပါဝင္ပါတယ္"

အမႈသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားၾကာ ျမန္မာအာဏာပိုင္တို႔က ရိုဟင္ဂ်ာတို႔အေပၚ က်ဴးလြန္ထား သည့္ ျပစ္မႈမ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္သည္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ျမန္မာစစ္တပ္သည္ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးတစ္ခု လုပ္ ေဆာင္ခဲ့ၿပီး အဆိုးဆုံးေသာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ခဲ့ရာ ရိုဟင္ဂ်ာ ၈၀၀,၀၀၀ နီးပါးသည္ နယ္စပ္ကို ျဖတ္ၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံထဲ ထြက္ေျပးဝင္ေရာက္ခဲ့ၾကရသည္။ အမႈတြင္ အဓမၼျပဳက်င့္ခံ၊ ညႇင္း ပန္းႏွိပ္စက္ခံရသည့္ အမ်ိဳးသမီး ေျခာက္ဦး၏ အထူး အေျခအေနလည္း ပါဝင္ၿပီး ၎တို႔၏ ခင္ပြန္းမ်ားႏွင့္ ကေလးမ်ားသည္ ရခိုင္တြင္ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္မႈ ကမ္ပိန္းအတြင္း အသတ္ခံခဲ့ရသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ က်န္ေနသည့္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားသည္ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာကင္းမဲ့ေစေသာ ဖိႏွိပ္မႈစနစ္တစ္ခုေ ေအာက္ တြင္ ဆက္လက္ေနထိုင္ေနရၿပီး ၎တို႔၏ ဘဝမ်ား၏ က႑အားလုံးသည္ ထိန္းခ်ဳပ္ခံထားရသည္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားလာလႈပ္ရွားမႈအေပၚ တင္းက်ပ္သည့္ ကန႔္သတ္မႈမ်ား ရွိေနမႈအရ ပညာေရး၊ က်န္း မာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ အျခား အေျခခံဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကို ရယူရာတြင္ အလြန္အကၽြံ ခက္ခဲေနသည္ဟု အဓိပၸါယ္ထြက္ေနသည္။

၂၀၂၁ ေဖေဖၚဝါရီတြင္ စစ္တပ္သည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ မတရား အာဏာသိမ္းမႈကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ယင္း ေနာက္ နိုင္ငံတဝန္း အာဏာသိမ္းစစ္တပ္ကို အႀကီးအက်ယ္ ဆန႔္က်င္ဆႏၵျပမႈမ်ားအတြင္း လူေပါင္း ၁,၃၀၀ နီးပါး အသတ္ခံခဲ့ရသလို ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံထားခဲ့ရသည္။ လက္ရွိတြင္ ဤျဖစ္ရပ္မ်ား သည္ BROUK ၏ အမႈေအာက္တြင္ လႊမ္းျခဳံျခင္း မရွိေသာ္လည္း အမႈသည္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ႏွင့္ ၎ ကိုယ္ကိုယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ထုတ္ေဖာ္ထားသည့္ မင္းေအာင္လွိုင္ အပါအဝင္ အာဏာသိမ္းစစ္အုပ္စု အႀကီး တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ား ပါဝင္ၿငိစြန္းပတ္သက္ေနသည္။

ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို လူမ်ိဳးတုန္းသတ္မႈက်ဴးလြန္မႈ၊ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ျပစ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္မႈ တို႔တြင္ ျမန္မာ အရပ္ဘက္ႏွင့္ စစ္ဘက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အခန္းက႑ကို စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ BROUK က ၂၀၁၉ နိုဝင္ဘာ ၁၃ ရက္တြင္ အာဂ်င္တီးနား တရား႐ုံးမ်ားကို ဦးတိုက္ေလၽွာက္ထားခဲ့သည္။ နိုင္ငံတကာ တရားစီ ရင္ပိုင္ခြင့္ေအာက္တြင္ ယင္းကဲ့သို႔ ျပစ္မႈမ်ားကို ၎တို႔ မည္သည့္ေနရာတြင္ က်ဴးလြန္ထားထား၊ ကမၻာ့ဘယ္ ေနရာ တြင္မဆို စုံစမ္းစစ္ေဆးနိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

၂၀၁၉ ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာ ေနာက္ပိုင္း အာဂ်င္တီးနားတရားေရးပိုင္းသည္ နိုင္ငံတကာ တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ဆိုင္ရာ အမႈတစ္ခုကို အေသအခ်ာ အေကာင္အထည္ေဖာ္နိုင္ရန္ နိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္ခုံ႐ုံး (ICC) ႏွင့္အၾကား ညႇိႏွိုင္းေဆြးေႏြးမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ထားခဲ့သည္။

Link : Here