RFA
လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ
ေနရိန္ေက်ာ္ (ဝါရွင္တန္ဒီစီ)
2022.02.17
Photo: Reuters
ရိုဟင္ဂ်ာေတြ
ႏွိပ္စက္သတ္ျဖတ္ခံရမႈအတြက္ ဂမ္ဘီယာနိုင္ငံက အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံး ICJ
မွာ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္က စလို႔ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြကို တရားစြဲထားတဲ့ ကိစၥ
ဒုတိယအႀကိမ္ ၾကားနာပြဲကို လာမယ့္ တနလၤာေန႔ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၁ ရက္ေန႔မွာ
ျပဳလုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာအေရး လႈပ္ရွားသူေတြ၊
လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕ေတြက ၾကားနာပြဲ မတိုင္ခင္မွာ အြန္လိုင္း ကေန
သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ တစ္ရပ္ကို မေန႔က ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၇ ရက္ေန႔မွာ
ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအတြက္ေရာ
ျမန္မာနိုင္ငံသားေတြအတြက္ပါ အခုေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ တရားစီရင္ ေရးက ဘယ္ေလာက္
အေရးႀကီးလဲဆိုတာ ရွင္းျပေပးဖို႔ HRW အဖြဲ႕က အာရွေရးရာသုေတသီ Shayna
Bauchaner ကေျပာပါတယ္။
ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ Women’s Peace Network လို႔ေခၚတဲ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ရက္ ေခါင္းေဆာင္ မေဝေဝႏုက ....
"ျမန္မာနိုင္ငံမွာ
စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္ ျပည္သူေတြ ဖိႏွိပ္ခံရတာကို မ်က္ဝါးထင္ထင္
ေတြ႕ လာၾကသလို ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ခံစားခဲ့ရတာကိုလဲ စာနာနားလည္လာၾကတာေတြ႕ရတဲ့
အေၾကာင္းနဲ႔ လူထုအ ေၿချပဳ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕ေတြက ရိုဟင္ဂ်ာေတြဘက္က ရပ္တည္လာတာကို
ေက်းဇူးတင္တဲ့ အေၾကာင္း၊ အခု လို တရားစီရင္ေရး ေဆာင္ရြက္လာတာဟာ
က်ဴးလြန္သူေတြကို တာဝန္ခံမႈ တာဝန္ယူမႈေတြ ရွိၿပီး အေရးယူ မယ္ဆိုရင္
ရိုဟင္ဂ်ာေတြအတြက္ေရာ၊ ျမန္မာေတြအတြက္ပါ တရားမၽွတမႈ၊ တန္းတူညီမၽွမႈေတြ
ရလာနိုင္မွာ ၿဖစ္ တဲ့အေၾကာင္း" ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
ၿဗိတိန္နိုင္ငံအေျခစိုက္ ျမန္မာရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႕ဥကၠ႒ ဦးထြန္းခင္ကလည္း ....
"ျမန္မာျပည္ဘက္မွာ
ရွိေနေသးတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အခုလည္း ဆက္ၿပီး ႏွိပ္ကြပ္ခံေနရေသးသလို
ဘဂၤ လားေဒ့ရွ္မွာ ေရာက္ေနတဲ့သူေတြလဲ အကန႔္အသတ္ အခ်ဳပ္အခ်ယ္ေတြေအာက္မွာ
ေနရၿပီး ဘာဆန္ ခ်ာ ကၽြန္းကို ပို႔တာပါ ခံေနရတဲ့ အေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္
ျမန္မာျပည္မွာ ႏွိပ္စက္ခံေနရတဲ့ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူ ေတြ နဲ႔
ရိုဟင္ဂ်ာေတြအတြက္ ဖက္ဒရယ္ ဒီမိုကေရစီနိုင္ငံျဖစ္ဖို႔ ကမၻာႀကီးက
ဝိုင္းကူညီဖို႔ လိုပါတယ္"လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။
HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ရဲ့ အာရွဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမႉး Phil Robertson ကလည္း ........
"ျမန္မာျပည္မွာ
လက္လြတ္စပယ္ ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္တာေတြ ႏွိပ္စက္တာေတြ ရွိေနေသးတဲ့အတြက္
ဒီလုပ္ ရပ္ေတြ ရပ္ဖို႔ဆိုရင္ တရားမၽွတမႈရွိရမွာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ICJ
တရား႐ုံးအေနနဲ႔ အခုအမႈကို Genocide ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈအျဖစ္
သတ္မွတ္ၿပီး အေရးယူနိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနတာကို အသိအမွတ္ ျပဳတဲ့အေၾကာင္း၊
က်ေနာ္တို႔ ဆက္ၿပီး ခက္ခက္ခဲခဲ ႀကိဳးစားအားထုတ္ဖို႔ လိုတဲ့အေၾကာင္း၊
က်ဴးလြန္ထားတဲ့ တပ္မေတာ္ကို အေရးယူနိုင္ဖို႔ တေျဖးေျဖး နီးသထက္ နီးလာေနၿပီ
ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္း" ေျပာပါတယ္။
စစ္တပ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ စစ္ေကာင္စီက ရိုဟင္ဂ်ာေတြေနရပ္ျပန္နိုင္ဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ၾကားခဲ့ရတဲ့အတြက္ အဲဒီအေပၚမွာ ဘယ္လိုျဖစ္ေပၚတိုး တက္မႈ ေတြ႕ရပါလဲဆိုေတာ့ ဦးထြန္းခင္က.....
"စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ သူတို႔ဟာ အာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တိုင္းေရးျပည္ ရာ ေတြ ကို သူတို႔ ေျဖရွင္းနိုင္တယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ျပ႐ုံသက္သက္ပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ ျဖစ္ ေနတဲ့ လက္ရွိအေျခအေနအရ ဘယ္ရိုဟင္ဂ်ာမွ ျပန္မွာ မဟုတ္ပါဘူး" လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။
HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ရဲ့ အာရွဆိုင္ရာလက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမႉး Phil Robertson က လည္း အခုလို အေျခအေနေအာက္မွာ ဘယ္ရိုဟင္ဂ်ာမွ ယုံၾကည္မႈရွိမွာ မဟုတ္သလို ဘယ္သူမွလည္း ျပန္ၾကမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။
NUG အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးအစိုးရက အခု ဒုတိယတစ္ေခါက္ၾကားနာပြဲအတြက္ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္ မာ သံအမတ္ႀကီး ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းနဲ႔ ေရွ႕ေနအဖြဲ႕ကို ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေစလႊတ္တဲ့အေပၚ သေဘာထားနဲ႔ NUG အစိုးရဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ အသိုင္းအဝိုင္းတို႔ သေဘာတူညီမႈ တစ္ခုခုရလားလို႔ RFA က ေမးျမန္းတဲ့အခါမွာေတာ့ ....
"NUG ရဲ့ အခုေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို ၾကားသိရၿပီး မူအားျဖင့္ ႀကိဳဆိုတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ ေလာေလာဆယ္ အထိ ေတာ့ NUG နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာအသိုင္းအဝိုင္းတို႔ တိုက္ရိုက္ဆက္ဆံတာ မရွိေသးတဲ့အေၾကာင္း၊ ေနာင္မွာ ဆက္ သြယ္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ဆႏၵျပဳတဲ့အေၾကာင္း၊ ဒါဟာတရားမၽွတမႈအတြက္ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း" မေဝေဝႏုက ေျဖဆိုသြားပါတယ္။
ျမန္မာရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႕ဥကၠ႒ ဦးထြန္းခင္ကလည္း အခုလိုေျပာပါတယ္။
"အမွန္ပါပဲ။ NUG နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ေဆာင္ရြက္တာကို က်ေနာ္တို႔ ျမင္ခ်င္ပါတယ္။ NUG အေနနဲ႔ ေရွ႕ကို ဆက္ ၿပီး နိုင္ငံတကာမွာလဲ ေအာင္ျမင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္နိုင္ဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါဟာ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ ခ်င္ တာပါ"
ICJ မွာ အခုဒုတိယအႀကိမ္ ၾကားနာပြဲကေန ဘာေတြ ေပၚထြက္လာမယ္လို႔ ေမၽွာ္လင့္ထားပါလဲလို႔ RFA က ေမးတဲ့အခါ ....
"မ်ားေသာအားျဖင့္ ICJ တရား႐ုံးက ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ၾကာတတ္တဲ့အတြက္ ဒီတစ္ေခါက္မွာ လည္း သိပ္ၿပီး ထူးျခားတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳးေတြ ထြက္လာဖို႔ မရွိနိုင္ေသးပါဘူးလို႔" မေဝေဝႏုက ေျပာပါတယ္။
"တကယ္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ လက္ရွိအေျခအေနအရ ဘယ္ရိုဟင္ဂ်ာမွ ျပန္မွာ မဟုတ္ပါဘူး"
ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ရဲ့ အာရွဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမႉး Phil Robertson က .....
"ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ရွိခဲ့ၿပီး ဒီအေပၚမွာ တာ ဝန္ယူမႈ တာဝန္ခံမႈ မရွိခဲ့တဲ့ေၾကာင္း၊ အခုလည္း PDF ပဲျဖစ္ျဖစ္ CDM ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာ့အက်ပ္အတည္း အဆုံးသတ္ဖို႔ ဆိုရင္ တာဝန္ခံမႈ တာဝန္ယူမႈေတြ ရွိဖို႔လိုအပ္တဲ့ အေၾကာင္း" ျဖည့္စြက္ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
အခုဆိုရင္ စစ္ေကာင္စီဘက္ကလည္း ICJ ကိစၥအတြက္ သူတို႔ဘက္က အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ေရးဝန္ႀကီး ဦးကိုကိုလွိုင္နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ေဒၚသီတာဦးတို႔ကို ခန႔္အပ္လိုက္သလို NUG အစိုးရ ဘက္ကလဲ ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းနဲ႔ နိုင္ငံတကာက ဥပေဒပညာရွင္ႏွစ္ေယာက္ကို ခန႔္လိုက္တယ္လို႔ ေၾကညာ ထား ပါတယ္။
ICJ အေနနဲ႔ေတာ့ ခုခ်ိန္ထိ ဘယ္ဘက္ကို လက္ခံမယ္ဆိုတာ မဆုံးျဖတ္ရေသးသလို ၾကားနာပြဲ စတင္မယ့္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၁ ရက္ တနလၤာေန႔ကိုပဲ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာျဖစ္တယ္လို႔ မေန႔က ရွင္းလင္းပြဲမွာ တက္ေရာက္ခဲ့ တဲ့ Global Justice Center ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ တရားမၽွတမႈဗဟိုအဖြဲ႕ ဥကၠ႒ Akila Radhakrishnan (အကီ လာ) က ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
Link : Here
No comments:
Post a Comment