BY KALADANPRESS
NOVEMBER 25, 2020
ျမန္မာ အစိုးရ စစ္တပ္ က ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ၂၀၁၆ ႏွင့္ ၂၀၁၇ က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းတဲ့ “ရွင္းလင္း ေရး” စစ္ဆင္မႈမွာ ေနာ္ေဝး အစိုးရပိုင္ တယ္လီေနာ ကုမၸဏီရဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္၊ အလယ္သံေက်ာ္ေက်းရြာရွိ တာဝါတိုင္ အေဆာက္အဦးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး OECD (Organization of Economic Cooperation and Development) ရဲ့ စည္းမ်ဥ္းကို ခ်ိဳးေဖါက္မႈရွိမရွိ တရားဝင္စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ ေနာ္ေဝးရွိ OECD ဆက္သြယ္ေရး႐ုံး က ထုတ္ျပန္ လိုက္ပါသည္။
၂၀၁၇ ခု ၾသဂုတ္လ ေနာက္ဆုံးပတ္အတြင္း အလယ္သံေက်ာ္ေက်းရြာ မွ ထြက္ေျပးခဲ့ေသာ ရိုဟင္ဂ်ာေယာက္ က်ား၊ မိန္းမ၊ ခေလးသူငယ္ေတြကို အစိုးရလုံျခဳံေရးတပ္ေတြက ၎ေဒသရွိတယ္လီေနာ္ဓါတ္အားတိုင္ ေပၚ မွ တက္ၿပီး ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ေၾကာင္း အလယ္သန္ေက်ာ္ရြာမွ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔က တိုင္ၾကခဲ့သည္။ အျမင့္ပိုင္းမွာရွိ တဲ့ တာဝါတိုင္အုတ္ခုံေပၚက အစိုးရ စစ္တပ္တို႔အတြက္ အေဝးကို လွမ္းျမင္နိုင္ၿပီး ေျပးလႊားေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာရြာ သားေတြကို ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ဖို႔ ႏွင့္ ၿခိမ္းေျခာက္ဖို႔ အတြက္ ေနရာလည္းျဖစ္ခဲ့သည္ဟု ရြာသားမ်ား က ေျပာ ဆိုသည္။
စစ္ဆင္ေရးအခ်ိန္ကာလာတြင္ အသတ္ခံရသည့္ အလယ္သံေက်ာ္ေက်းရြာသား တရာေလာက္လည္း တယ္ လီေနာ တာဝါတိုင္ ေအာက္မွာ ပုံထားတယ္လို႔ လည္း ဆိုၾကေၾကာင္းသိရွိရသည္။ဒီရက္စက္မႈေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္လာသူမ်ား၊ ယခု ဘင္ဂါလားေဒးရွ္ ရွိ ကမၻာ့အႀကီးဆုံးဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေရာက္ရွိေနေ သာ သူေတြက “အလယ္သံေက်ာ္ အတြက္ အမႈမွန္ေပၚေဆာင္ေရး ေကာ္မီတီ” မွတဆင့္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ လတြင္ OECD ကို တိုင္တန္းခဲ့သည္။ အခ်ိန္ေတြ အေတာ္ၾကာ ဆက္စပ္စုံစမ္းစစ္ေဆးၿပီးေနာက္ ေနာ္ေဝး OECD ဆက္သြယ္ေရး႐ုံးက ၂၀၂၀ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔မွာ အမႈကိုလက္ခံ လိုက္ေၾကာင္းသိရွိ ရသည္။
ေကာ္မီတီ၏ တိုင္ၾကားခ်က္ထဲတြင္ တယ္လီေနာ မန္ေနဂ်ာမ်ားသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ အစိုးရ စစ္တပ္မွ ရက္ရက္စက္စက္ စစ္ဆင္ေရး လုပ္ေတာ့မယ္ဆိုတာကို ခန႔္မွန္းနိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္၊ အစိုးရ စစ္တပ္၏ “ရွင္းလင္းေရး” ႀကိဳတင္စစ္ဆင္မႈ အျဖစ္ အစုလိုက္အျပဳံလိုက္ မုဒိမ္းက်င့္ျခင္း၊ ႏွိပ္စက္ သတ္ျဖတ္ ၿခင္းတို႔ေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ ၇၀၀၀၀ ေက်ာ္ ဘင္ဂါလားေဒးရွ္နိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးေနခ်ိန္တြင္ တယ္လီေနာ္ ႐ုံး မွ သူတို႔ ၏ ဝန္ထမ္းအားလုံးကို အလယ္သံေက်ာ္ေက်းရြာ မွ ေရႊ႕ထားခဲ့ၾကေၾကာင္း ရြာသားမ်ား ၏ ေျပာျပခ်က္ အရ သိရသည္။
ဒီလို ရက္စက္မႈေတြ အစိုးရစစ္တပ္က က်ဴးလြန္ခဲ့ေပမဲ့ တယ္လီေနာ႐ုံးက ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ အလယ္သံေက်ာ္ သို႔ ျပန္လာၿပီး တာဝါတိုင္ကို ဆက္လက္ေဆာက္ခဲ့ၾကတယ္။ အစိုးရစစ္တပ္ကလည္း ပိုမိုျပင္းထန္တဲ့ “ရွင္း လင္း ေရး” စစ္ဆင္မႈကို ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းတခြင္မွာ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ထပ္လုပ္လို႔ ရိုဟင္ဂ်ာ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ အသတ္ခံရျပန္ၿပီး ၇၀၀၀၀၀ ေက်ာ္ တိုင္းျပည္က ထြက္ေျပးၾကရျပန္တယ္ ဟု အမႈမွန္ေပၚေဆာင္ေရး ေကာ္မီတီ မွ ေျပာဆိုသည္။
နိုင္ငံေတာ္ကိုယ္တိုင္က ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အေပၚ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေနတာကို ထင္ရွားေနေပမဲ့ တယ္လီေနာ႐ုံးက ဂ႐ုမ စိုက္ခဲ့တဲ့ အတြက္ OECD ရဲ့ လမ္းညႊန္ခ်က္ ျဖစ္တဲ့ “Due diligence (အေသအခ်ာစီစစ္သင့္)” ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔ ဆန႔္က်င္ေနတယ္ လို႔ ေကာ္မီတီက အခိုင္အမာဆို ထားေၾကာင္းသိရွိရသည္။
ေနာ္ေဝး OECD ဝက္ဗ္ဆိုက္(https://www.responsiblebusiness.no/committee-seeking-justice-for-alethankyaw-csja-vs-telenor/) မွာ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ သက္ေသလုံေလာက္တယ္၊ “ အခ်က္ အလက္ရွာ ေဖြတဲ့ အစီရင္ခံစာ အရ တိုင္းၾကားခ်က္က အျဖစ္မွန္ နဲ႔ ခိုင္မာမႈရွိတယ္။” လို႔ ဆိုတယ္။အလယ္သံေက်ာ္ အ တြက္ အမႈမွန္ေပၚေရး ေကာ္မီတီ” ဥကၠဌ ရာမတ္အူလာ က “OECD ရဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈကို ႀကိဳဆိုလိုက္တယ္။ “အသတ္ခံရတဲ့ လူေတြအတြက္ တရားနည္းလမ္း အရျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ေနာ္ေဝးက ကုမၸဏီ အေနနဲ႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း တာဝန္ခံ ေစခ်င္တယ္။”
စုံစမ္းေတြ႕ရွိခ်က္အရ အလယ္သံေက်ာ္ရွိ တာဝါတိုင္ကို တယ္လီေနာက Irrawaddy Green Towers ( ဧရာ ဝတီ ဂရင္း တာဝါစ္) ကုမၸဏီမွ ငွါးထားသည့္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဧရာဝတီ ဂရင္း တာဝါစ္ ကုမၸဏီဟာ ျမန္မာ ၿပည္ မွာ အႀကီးဆုံး တယ္လီဖုန္း တာဝါကုမၸဏီ ျဖစ္ၿပီး ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတဲ့ အစိုးရေတြက ၿဗိတိန္၊ ျပင္သစ္၊ နယ္ သာ လန္၊ ေအာ္စတီးယား၊ ဂ်ာမဏီ၊ ဘယ္ဂ်ီယန္ စတဲ့အစိုးရေတြ ျဖစ္တဲ့ အျပင္ ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ့ ပုဂၢလိက ကဏၰ လက္ကိုင္းျဖစ္တဲ့ နိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးေကာ္ပို ေရးရွင္း (IFC) လည္းပါဝင္ေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။ေတြ႕ရွိ တဲ့ မွတ္ခ်က္အရ ျမန္မာအစိုးရ၏စစ္တပ္က တယ္လီေနာတာဝါကို သုံးၿပီး ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈေတြ လုပ္တယ္ ဆို တာကို တယ္လီေနာက မျငင္းဆန္ေပမဲ့ ဒီလုပ္ရပ္က သူတို႔ တာဝန္ ယူနိုင္တဲ့ အပိုင္း မဟုတ္ဘူး လို႔ ဆိုတယ္။
ျပည္တြင္း တရားေရးမဏၰိဳင္က စစ္ဘက္ဆိုင္ရာအရာရွိႀကီးေတြကို တာဝန္မခံခိုင္းနိုင္လို႔ နိုင္ငံတကာ တရား ႐ုံးမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ အျဖစ္ စြဲခ်က္တင္ရတဲ့ ရွင္းလင္းတဲ့ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ေနေပမဲ့ တယ္ လီေနာ က ျမန္မာ အာဏာပိုင္ေတြကို ဒီရက္စက္မႈအတြက္ စုံစမ္းေပးဖို႔ ေျပာေနတယ္။
အလယ္သံေက်ာ္ လူအစုလိုက္အျပဳံလိုက္သတ္မႈသတင္းကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္တြင္ ကုလားတန္ သတင္းကြန္ယက္ မွ “အလယ္သံေက်ာ္ လူသတ္ကုန္း” ဆိုတဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ပထမဦးဆုံး ေဖၚျပခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ တြင္ ကုလသမဂၢ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္ဟီလီက “တာဝါတိုင္ေတြေပၚကေန စနိုက္ပါေတြနဲ႔ ပစ္ခတ္ တာဟာ ကုမၸဏီေတြနဲ႔ (ျမန္မာျပည္မွာ) ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြ အေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အတြက္ (due diligence) ေသေသခ်ာခ်ာ လုပ္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္ ဆိုတာထင္ရွားတယ္” လို႔ဆိုခဲ့သည္။
Link : Here
No comments:
Post a Comment