ကိုဗစ္ ဒုတိယလွိုင္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျပန္ေတြဆီက အစျပဳသ လား

လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )

ျမန္မာဌာန | သတင္းမ်ား

မိုးျမင့္
2020-10-02

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ကိုဗစ္-၁၉ သံသယလူနာမ်ားအား ေစာင့္ၾကည့္ေရးစခန္းမ်ားကို ပို႔ေဆာင္ေပးေနၾကေသာ PPE ကာကြယ္ေရးဝတ္စုံျပည့္ ဝတ္ဆင္ထားသည့္ ေစတနာ့ဝန္ထမ္းမ်ား။
Photo: AFP

ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ ဒုတိယလွိုင္းဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံဘက္ကေန ျပန္လာတဲ့ ေနရပ္ျပန္လာသူေတြဆီကေန အစျပဳတာ ျဖစ္နိုင္ေျခမ်ားေၾကာင္း ဗဟိုကူးစက္ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးဌာန ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာခင္ခင္ ႀကီး က RFA ကိုေျပာပါတယ္။

ဒုတိယလွိုင္းျဖစ္ေပၚလာျခင္းေနာက္ကြယ္မွာ ထိုင္း၊ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယဘက္ကေန ဧၿပီ၊ ေမလေတြတုန္းက သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ေနရပ္ျပန္လုပ္သားေတြကို စစ္ေဆးရာကေန လြတ္သြားတာ မျဖစ္နိုင္ဘူးလားဆိုတဲ့ ေဝဖန္မႈ ကို ေဒါက္တာခင္ခင္ႀကီး ျပန္လည္သုံးသပ္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

ထိုင္းကေန ၀င္လာတယ္။ ေအာက္လမ္းကေနလည္း ၀င္လာ တယ္။ ဒီလို၀င္လာတဲ့ကိစၥေတြက မတ္၊ ဧၿပီလ ေလာက္တုန္း ကျဖစ္ပါ တယ္။ သူတို႔ဆီကသာ ကူးစက္မႈျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုရင္၊ အခုေလာက္ဆို ကူးစက္မႈမရွိေတာ့ပါဘူး။ ေျပာခ်င္တာက ေရာဂါ က အၾကာႀကီးျပန႔္ ပြားေနတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ဆီက ကူးစက္နိုင္တဲ့ (chance)  အခြင့္အလမ္းက နည္းပါ တယ္။ သို ႔ေသာ္ ဘယ္ကကူး စက္နိုင္လဲဆိုရင္ ဒုတိယလွိုင္း အစဟာ ရခိုင္ ၿဖစ္ပါတယ္။ ရခိုင္ျဖစ္ တဲ့အတြက္ ဒီေနရာမွာ ဟိုဘက္ ဘဂၤလား ေဒ့္ရွ္ဘက္က တရားမဝင္ ဝင္ေရာက္လာသူေတြကေနၿပီးေတာ့ ကူးစက္ဖို႔ ရာခိုင္ႏႈန္းမ်ားပါ တယ္။ အဲဒီကေန ရခိုင္မွာ ကူးစက္မႈ ဆက္ျဖစ္တယ္။ ရခိုင္ကေန ၿပီးေ တာ့မွ ေလယာဥ္နဲ႔ ျမန္မာနိုင္ငံ ရန္ကုန္၊ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္ ကို သြားတယ္။”

ဗိုင္းရပ္စ္ ဒုတိယလွိုင္းမွာ လူေပါင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ေသဆုံးခဲ့သလို၊ ၁၃၀၀၀ ေက်ာ္ ကူးစက္ခံထားရပါတယ္။ အာဆီယံမွာ ျမန္မာ နံပါတ္ ၄ ေနရာေရာက္သြားပါတယ္။ အာရွတိုက္မွာ ျမန္မာနဲ႔နယ္စပ္ခ်င္း ထိစပ္ေနတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္မႈအမ်ားဆုံးႏွစ္နိုင္ငံက အိႏၵိယနဲ႔ဘဂၤလားေဒ့္ရွ္နိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ ေန႔၊ Worldometer က်န္းမာေရးဝက္ဘ္ဆိုက္ ေဖာ္ျပခ်က္အရ ကူးစက္ခံရသူ အိႏၵိယမွာ ၆ သန္းေက်ာ္ရွိၿပီး ေသဆုံးသူကိုးေသာင္းရွစ္ေထာင္ေက်ာ္ပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေတာ့ ၃ သိန္းခြဲေက်ာ္ကူးစက္ခံရၿပီး၊ ငါး ေထာင္ေက်ာ္ေသဆုံးခဲ့ပါၿပီ။

■ ဒုတိယလွိုင္း အစ

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္မွာ ဗိုင္းရပ္စ္ကူးစက္မႈ ျမင့္တက္လာခ်ိန္ ေမာင္ေတာ-တက္ခနက္ဖ္ (Taknaf) ကုန္ သြယ္ေရးနဲ႔ တရားမဝင္ျပန္လာတာကို ပိတ္ပင္ေပးဖို႔ေဒသခံေတြက ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတာရွိပါတယ္။ စီးပြား ေရး အပ္ခ်က္အရ ကုန္သြယ္မႈကို ဇြန္လအထိဖြင့္ျဖစ္ခဲ့တယ္လို႔ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈး ဦးစိုး ေအာင္ က RFA ကို ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ေန႔မွာေျပာပါတယ္။ ဧၿပီလကေန ဇူလိုင္လအထိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းေတြဖက္က ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ ျပန္လာၾကသူ စုစုေပါင္း ၁၅၀ ခန႔္ရွိတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

အဲဒီထဲက ၈ ေယာက္မွာ ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီရွစ္ေယာက္ဟာ ၂၀၁၇ တုန္းက တပ္မေတာ္ ရွင္း လင္းေရးစစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရတဲ့ လူ ရ သိန္းေက်ာ္ထဲက တခ်ိဳ႕ျဖစ္ပါတယ္။ ျပန္လာသူ ေတြထဲမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ေတြ႕သလို၊ နယ္စပ္ကုန္သြားေရးအတြက္ တက္ခနက္ဖ္ ခရိုင္ဖက္နဲ႔ ကုန္ေရာင္းကုန္ ဝယ္ လုပ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ၃ ဦးလည္း ပိုးေတြ႕ပါတယ္။ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန ဝက္ဘ္ဆိုက္ရဲ့ ဇြန္၊ ဇူလိုင္၊ ၾသဂုတ္ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြအရ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ခရီးသြားရာဇဝင္ရွိသူ စုစုေပါင္း ၁၄ ဦးရွိပါတယ္။

ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာကေန စစ္ေတြဘက္ ကြင္းဆက္ကူးစက္တဲ့အမႈေတာ့ မရွိပါဘူး။ ၁၄ ဦးထဲက ထူးျခားတဲ့လူနာ က အမွတ္စဥ္ C-292 ျဖစ္ပါတယ္။ သူက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေန စစ္ေတြကို တိုက္ရိုက္ျပန္ လာသူျဖစ္ပါတယ္။ အေသးစိတ္ကို က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ထားျခင္းမရွိပါဘူး။

ရခိုင္မွာကူးစက္မႈျပန႔္တဲ့ကိစၥကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကလာတယ္လို႔ တရားေသယူဆဖို႔ခက္ေၾကာင္း ျပည္နယ္ ေပည္ သူ႔က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန ဦးစီးမႉး ေဒါက္တာစိုင္းဝင္းေဇာ္လွိုင္ကေျပာပါတယ္။ dr.saizawwinhlaing.jpg

“ေမာင္ေတာမွာ ေတြ႕တဲ့လူနဲ႔ ဒီမွာေတြ႕တဲ့သူ ဆက္စပ္ တယ္လို႔ ေတာ့ တရားေသေျပာလို႔မရဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၾကားကာလမွာ ရန္ ကုန္  ကလာတဲ့ ေလယာဥ္ေတြလည္းရွိတယ္။ အနယ္နယ္ အရပ္ ရပ္က ကားနဲ႔လာတဲ့သူလည္းရွိတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ေမွာင္ခို သေဘၤာေတြနဲ႔ ျပန္ဝင္တဲ့သူလည္းရွိတယ္။ နည္းေပါင္းစုံရွိ တယ္။”

ဇူလိုင္လလယ္ပိုင္း ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ျဖစ္ ပြားေနသလို၊ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ရန္ကုန္မွာလည္းပဲ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္ ခရီးသြားရာဇဝင္နဲ႔ ေဝဘာဂီေဆး႐ုံမွာ တက္ေရာက္ကုသခဲ့ သူတစ္ ဦးလည္း ရွိပါတယ္။ လူနာအမွတ္ C-334 ျဖစ္ပါတယ္။ အာရပ္နိုင္ ငံေတြကိုသြားေရာက္ထားတဲ့ ၄ ဦးကိုလည္း ဇူလိုင္ ၁ ရက္ေန႔ ရန္ကုန္မွာပဲေတြ႕ရွိသလို၊ တျခားနိုင္ငံျခား ၿပန္ေတြဆီမွာလည္း ပိုးေတြ႕ပါတယ္။

ၾသဂုတ္လ ဒုတိယအပတ္မွာ စစ္ေတြ CB Bank ၀န္ထမ္းတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ အသက္ ၂၆ ႏွစ္အရြယ္အမ်ိဳးသမီး လူနာအမွတ္ C-375 စစ္ေတြမွာ ကူးစက္ခံရပါတယ္။ အတည္ျပဳလူနာေတြနဲ႔ ထိေတြ႕ျခင္းမရွိဘဲ ကူးစက္ခံရ သူျဖစ္ပါတယ္။ သူကေန လူနာအမွတ္ C-395 ကိုကူးစက္ၿပီး ဆက္ျပန႔္ပါတယ္။ ၾသဂုတ္လ ၂၆ ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲက စစ္ေတြလူနာအမွတ္ C-428 တစ္ေယာက္တည္းကေန လူေပါင္း ၂၀ ၀န္းက်င္ ကူးခဲ့ တာပါ။ ထပ္ဆင့္ျပန႔္ပြားတဲ့ အေရအတြက္ မပါေသးပါဘူး။

C-375 ကူးစက္ခံရမႈက ရက္တာရွည္တဲ့အတြက္ ကူးစက္မႈဇစ္ျမစ္ရွာရခက္ေၾကာင္း ေဒါက္တာ စိုင္းဝင္းေဇာ္ လွိုင္က ရွင္းျပပါတယ္။

“ဒီမွာေတာ့ စၿပီးလက္ညႇိးထိုးခံရတဲ့ (Index case) လို႔ေခၚတာေပါ့။ ဘဏ္ဝန္ထမ္းေက့စ္ကေတာ့ေလယာဥ္ စီးထားတဲ့ခရီးစဥ္တစ္ခုပဲရွိတယ္။ ၃၀ ရက္ေန႔ ၇ လပိုင္း ေက်ာက္ျဖဴသြားၿပီးေတာ့ ၂ ရက္ေန႔ ၈ လပိုင္းမွာ စစ္ေတြကို ျပန္ေရာက္တယ္။ ၁၄ ရက္ေန႔မွာ ေရာဂါလကၡဏာ စျပၿပီးေတာ့ ၁၆ ရက္ေန႔မွာအတည္ျပဳ (confirm) ေတာ့ ၾကားမွာ ၁၂ ရက္ ဟေနၿပီ။ ေက်ာက္ျဖဴက သယ္လာတာလည္းျဖစ္နိုင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေလယာဥ္ေပၚမွာလည္း ရန္ကုန္က ျပန္လာတဲ့သူေတြဆီကေန ကူးတာလည္းျဖစ္နိုင္တယ္။ သူက ဘဏ္ကို ၄ ရက္ေန႔ (၈ လပိုင္း) မွာ အလုပ္ဆင္းတယ္ဆိုေတာ့ ၾကားထဲမွာ ဘဏ္ကိုလာတဲ့သူဆီက ပါလာတာ လည္း ျဖစ္နိုင္တယ္။”

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္က ျပန္ဝင္လာတဲ့ရိုဟင္ဂ်ာေတြဆီကေန ဗိုင္းရပ္စ္ျပန႔္တာမွန္ရင္ ခိုင္လုံတဲ့အေထာက္ အထား ထုတ္ျပန္သင့္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္ေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားတဲ့ Fortify Rights အဖြဲ႕က ကိုနစ္ကီဒိုင္း မြန္း က RFA ကို ေျပာပါတယ္။

“ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကျပန္လာလို႔ ပိုးျပန႔္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆမ်ိဳး ေျပာခ်င္တယ္ဆိုရင္ အဓိကသက္ေသအေ ထာက္အထားေပါ့။ ေသခ်ာၿပီဆို ပိုးျပန႔္တဲ့ဟာကို သုေတသနလုပ္ထားတဲ့ အေထာက္ အထားရွိလား။ ရွိတယ္ဆိုရင္ တရားဝင္ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔ လိုပါ တယ္”

■ အစိုးရ တာဝန္လစ္ဟင္းမႈလို႔ေဝဖန္

ၾသဂုတ္လလယ္ပိုင္းမွာ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ရခိုင္ကို ေလေ ၾကာင္းလိုင္းနဲ႔ ခရီးသြားထားသူ ငါး ေထာင္ခန႔္ကို လာေရာက္ စစ္ ေဆးခံဖို႔ေခၚယူေပမယ့္ လူႏွစ္ေထာင္ဝန္းက်င္က မဆက္သြယ္ခဲ့ပါ ဘူး။

စက္တင္ဘာလ ပထမအပတ္မွာ ရန္ကုန္တိုင္း၊ မႏၲေလးတိုင္း၊ ဧရာဝတီတိုင္း၊ ပဲခူးတိုင္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ မြန္ ၿပည္နယ္၊ ေနျပည္ေတာ္ စတဲ့ၿမိဳ႕နယ္ေတြကို ေရာက္ရွိေနတဲ့သူေတြဆီက ဗိုင္းရပ္စ္ေတြ႕ရွိေၾကာင္း က်န္း မာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒီလူနာအမ်ားစုက ရခိုင္ကို သြားေရာက္ခဲ့သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ စက္ တင္ဘာလထဲမွာ တစ္ေန႔ကို ၅၀၀ ကေန ၈၀၀ အထိေတြ႕ရွိလာရပါတယ္။ ရန္ကုန္ဟာ တစ္နိုင္ငံလုံးရဲ့ ကူး စက္မႈ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိျဖစ္လာတာပါ။ ဗိုင္းရပ္စ္ လကၡဏာ မျပတဲ့သူက ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိပါတယ္။

စက္တင္ဘာလ RFA နဲ႔ ေမးျမန္းခန္းမွာ ေဒါက္တာခင္ခင္ႀကီးက ဗိုင္းရပ္စ္ျပန႔္ပြားမႈ ျမန္ဆန္တာဟာ ျပည္ သူေတြေပါ့ဆတာနဲ႔လည္းဆိုင္သလို၊ မျပည့္စုံတဲ့သတင္းမွားေတြေၾကာင့္ ျပည္သူေတြ ေပါ့ဆသြားတယ္လို႔ ေျပာထားပါတယ္။ ျပည္သူေတြေပါ့ဆတာက ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ အျပဳအမူနဲ႔လည္းဆိုင္တယ္လို႔ Fortify Rights က ကိုနစ္ကီဒိုင္းမြန္းက ေဝဖန္ပါတယ္။ nikke-diamond.jpg

“တကယ္တမ္း က်ေနာ္တို႔ သတိထားမိတာက ပထမလွိုင္း (first wave) မွာ က်ေနာ္တို႔နိုင္ငံက ဆိုးဆိုး ရြား ရြား ခံစားရတာမ ဟုတ္ဘူး။ နိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ က ႏွာေခါင္းစည္း (mask) တပ္လိုက္၊ မတပ္လိုက္၊ လူထုစုေဝး ပြဲေတြ အမ်ားႀကီး လုပ္ျပတယ္။ အဲလိုလုပ္ျပေတာ့ လူထုက အ ရမ္း ကို ေပါ့ဆသြားတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ရဲ့ ေပါ့ဆမႈကလည္း ျမင္ ေနရတယ္။ လူစုလူေဝးျဖစ္တဲ့ ပါတီစည္း ႐ုံးေရးေတြဆိုလည္း ကိုဗစ္ အႀကိဳက္ျဖစ္သြားနိုင္တယ္ဆိုတာ သိရက္နဲ႔ အေရးယူဟန႔္ တားတာမ်ိဳးမလုပ္ ဘူး။”

ဗိုင္းရပ္စ္ျပန႔္ပြားမႈ ျမန္ေနေပမယ့္ ၾသဂုတ္နဲ႔စက္တင္ဘာလေတြမွာ အာဏာရ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ ခ်ဳပ္ (NLD) နဲ႔ ျပည္ ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ဖြံ့ၿဖိဳးေရးပါတီတို႔ လူစုလူေဝးနဲ႔မဲဆြယ္ပြဲေတြ ဆက္တိုက္ရွိေနခဲ့ ပါတယ္။ NLD ပါတီ ေၿပာခြင့္ရ မုံရြာေအာင္ရွင္ကေတာ့ လူထုေထာက္ခံတာကို မေထာက္ခံနဲ႔တားဖို႔ ခက္ တယ္လို႔ ဧရာဝ တီမဂၢဇင္းကို မၾကာေသးခင္ကပဲ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“ဝန္းရံတဲ့လူထုရဲ့ဆႏၵကို တားမယ္ဆိုရင္ ဆန႔္က်င္ဘက္ျဖစ္သြားမွာကိုး။ အဲဒါေၾကာင့္ ထိန္းထိန္းသိမ္း သိမ္း လုပ္ဖို႔ေလာက္ပဲ ေျပာနိုင္ေတာ့တဲ့အေနအထားရွိတယ္။ Mask ေတြတပ္ၾကပါ။ တေယာက္နဲ႔ တေ ယာက္ သိပ္ၿပီး ပူးပူးကပ္ကပ္မေနပါနဲ႔အဲဒီေလာက္ပဲ ေျပာနိုင္ေတာ့တယ္။ ကိုယ့္ကို ဝန္းရံသူေတြကို ျပန္ၿပီးေတာ့ အေရးယူဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္နိုင္ပါဘူး။”

ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္အတည္ျပဳလူနာနဲ႔ ထိေတြ႕ခဲ့သူျဖစ္လို႔ ျပည္ၿမိဳ႕မွာ ေစာင့္ၾကည့္စခန္း ႏွစ္ပတ္ေက်ာ္ဝင္ခဲ့ ရ သူ သတင္းစာ ဆရာ ဦးေဇယ်လွိုင္ကေတာ့ “လက္ရွိအစိုးရရဲ့ေျခလွမ္းက ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရးနဲ႔ ေအာင္နိုင္ေရးကိုပဲ ပိုၿပီးေတာ့ ဖိေနတာေတြ႕ရတယ္” လို႔ ေဝဖန္ပါတယ္။

ျပည္တြင္းကူးစက္မႈ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိေန စက္တင္ဘာ ၂၃ ရက္ေန႔ စာရင္းအရ တစ္နိုင္ငံလုံးမွာ ေစာင့္ၾကည့္ လူနာ (PUI) တစ္ေသာင္းေက်ာ္၊ အတည္ျပဳလူနာနဲ႔ ထိေတြ႕ခဲ့သူ ၁ ေသာင္းေက်ာ္နဲ႔ ေစာင့္ၾကည့္စင္ တာ မွာေနထိုင္ရသူ တစ္သိန္းေက်ာ္ထိရွိေၾကာင္း ေဒါက္တာခင္ခင္ႀကီး ကေျပာပါတယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ျမန္ မာ နိုင္ငံက ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ (WHO) သတ္မွတ္ခ်က္အရ ျပည္တြင္းကူးစက္မႈျဖစ္ပြားေနၿပီးေတာ့ ကူးစက္မႈ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းထိရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ေရာဂါျပန႔္ပြားတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ ျပည္သူေတြေဆး႐ုံေဆးခန္းမလာဘဲ ႀကိတ္မွိတ္ကုေနတဲ့ ျပႆ နာ လည္းပါ၀င္ေနပါတယ္။ ေနအိမ္မွာ ေသဆုံးၿပီးမွ ေဆး႐ုံကိုေရာက္လာတဲ့ လူနာ ၄၅ ဦးကိုစစ္ေဆးတဲ့ အခါ ဗိုင္းရပ္စ္ေတြ႕ရေၾကာင္း ေဒါက္တာခင္ခင္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။ ဒါဟာ ေသဆုံးသူ အားလုံးရဲ့ ၁၇ ရာခိုင္ႏႈန္းထိ ရွိပါတယ္။

ဗိုင္းရပ္စ္ျပန႔္ရာမွာ သံသယလူနာ၊ ထိေတြ႕လူနာေတြကို ေျခရာခံမရတဲ့ျပသနာကလည္း အေၾကာင္းအရင္း တစ္ရပ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေတာင္ဥကၠလာ ဖ်ားနာကုေဆးခန္းမွာ ကူညီေပးေနတဲ့ ေဒါက္တာေစာနိုင္က ကြမ္း ယာဆိုင္ရွင္ဗိုင္းရပ္စ္ ေတြ႕တဲ့အခါ ဆိုင္ကိုသာ ပိတ္လိုက္ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

“ကြမ္းယာေရာင္းတဲ့သူမွာ ဗိုင္းရပ္စ္ေတြ႕တယ္။ ကြမ္းယာဆိုင္မွာလာစားသူေတြက ဘယ္ေလာက္ရွိမလဲ က်ေနာ္တို႔လည္း မသိနိုင္ပါဘူး။ အဲဒါက်ေတာ့ ဘယ္လိုမွ ေျခရာခံလို႔မရတာမ်ိဳးပါ။ ဘာမွလုပ္မရေတာ့ ကြမ္းယာဆိုင္ကိုပိတ္ခ်လိုက္တာမ်ိဳးပဲလုပ္လို႔ရတယ္။”

ဗိုင္းရပ္စ္ေတြ႕တဲ့ ကြမ္းယာဆိုင္သည္နဲ႔ ထိေတြ႕ခဲ့သူ ဘယ္ႏွစ္ဦးက ကူးစက္ခံရ၊ မခံရဆိုတာ စုံစမ္းဖို႔ခက္ခဲ သြားတဲ့အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုင္းရပ္စ္ဗဟိုခ်က္မျဖစ္လာတဲ့ ရန္ကုန္ကို အိမ္မွာေနအမိန႔္ စက္တင္ဘာ ၂၀ မွာထုတ္ျပန္ခဲ့ေပမယ့္ တစ္ပတ္ေက်ာ္တဲ့အထိ ပိုးေတြ႕ရွိမႈႏႈန္းက က်ဆင္းမလာေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အစိုးရက ေအာက္တိုဘာလကုန္အထိ သက္တမ္းထပ္တိုးလိုက္ပါတယ္။ ဆရာဝန္တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ျပည္သူ ေတြအိမ္မွာေနရင္ ေအာက္တိုဘာလအကုန္မွာ ကူးစက္မႈေလ်ာ့က်သြားမယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။

ေဒါက္တာခင္ခင္ႀကီးကေတာ့ ....

“ျပည္သူလူထုပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈဟာ ေျပာင္းျပန္အခ်ိဳးက်ပါတယ္။ စည္းကမ္းလိုက္နာ ရင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈက်ဆင္းလာမွာျဖစ္ၿပီး၊ မလိုက္နာရင္ေတာ့ လက္ရွိအရွိန္ဟာ ဆက္ရွိေနဦးမွာပဲ”

ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ WHO ကေတာ့ ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ဖို႔ အနည္းဆုံး ၂ ႏွစ္ၾကာနိုင္တယ္လို႔ တြက္ဆ ထား ပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ COVID-19 ကမၻာ့ကပ္ေရာဂါ အေျခအေနနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး(WHO) ရဲ့ သုံးသပ္ခ်က္နဲ႔ တြက္ခ်က္ေလ့လာမႈေတြကို သိနိုင္ဖို႔ ျမန္မာနိုင္ငံ WHO ဌာေနကိုယ္စားလွယ္ Stephan Pual ကို RFA က စာနဲ႔တဆင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ဆက္သြယ္ေပမယ့္ ေျဖဆိုဖို႔ ျငင္းဆိုပါတယ္။

ကာကြယ္ေဆးေတြ ၂၀၂၁ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းရလာခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာင္ ဖြံ့ၿဖိဳးဆဲနိုင္ငံေတြ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ရဖို႔ မလြယ္ကူနိုင္ဘူးလို႔ သုံးသပ္ၾကပါတယ္။ နိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ ကာကြယ္ေဆးထြက္လို႔ရွိရင္ ျမန္မာျပည္သူေတြ အျမန္ဆုံးရရွိဖို႔ နိုင္ငံတကာကို အကူညီေတာင္းထား ေၾကာင္း ေျပာဆိုထားပါတယ္။

လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/program_2/covid-second-wave-and-myanmar-10022020123231.html