ICC တရားရံုး
ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးအတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈေတြမွာ ျပစ္မႈက်ဴး လြန္ေၾကာင္း သက္ေသအခိုင္အလုံတင္ျပႏိုင္မယ္ဆိုရင္၊ က်ဴးလြန္သူေတြကို ေနာက္ပိုင္းမွာ ဖမ္းဝရမ္း ထုတ္ ၿပန္ မွာျဖစ္ေၾကာင္း ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးက ဗြီအိုေအကို တနလၤာေန႔က တံု႕ျပန္တဲ့ အီးေမးလ္မွာ ေဖၚျပ ထားပါ တယ္။
ျမန္မာစစ္သားႏွစ္ဦး နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ the Hague ကိုေရာက္ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ICC ႏိုင္ငံတကာရာဇဝတ္ခုံ႐ုံးကို ဗြီအိုေအက တိုက္႐ိုက္ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာမွာ ဘယ္အမႈမ်ိဳးမဆို စုံစမ္းေနဆဲ ကာ လျဖစ္တဲ့အတြက္လွ်ိဳ႕ဝွက္ထိန္းသိမ္းဖို႔ အေရးႀကီးေၾကာင္း ျပန္ၾကား ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစုံကို တင္ျပမွာပါ။
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ၂၀၁၇ခုႏွစ္က တပ္မေတာ္နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးအတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ ေတြကို အစုလိုက္ အၿပဳံလိုက္သတ္ျဖတ္တာ၊ ႐ြာေတြကို မီးရႈိ႕ဖ်က္စီးတာ၊ အတင္းအဓမၼျပဳက်င့္တာ စတဲ့ ျပစ္ မႈေတြက်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း ဗြီဒီယိုနဲ႔ ဝန္ခံေျပာၾကားထားတဲ့ျမန္မာစစ္သားႏွစ္ဦး ဟာ ICC ခုံ႐ုံးအေျခစိုက္ တဲ့ the Hague ကို ေရာက္ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးကို ဗြီအိုေအက တိုက္ ႐ိုက္ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့တာပါ။
စက္တာဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ အီးေမးလ္ကေန တုံ႔ျပန္ခဲ့တဲ့ စာမွာေတာ့ ျမန္မာစစ္သားႏွစ္ဦးကိစၥ တိုက္ ႐ိုက္ေျဖဆိုထားျခင္းမရွိပဲ ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။
” ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးအတြက္မည္သည့္ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ိဳးမဆို ထိန္းသိမ္းလွ်ိဳ႕ဝွက္ထားဖို႔ ဆိုတဲ့ အခ်က္ ဟာ အလြန္ အေရးႀကီးတဲ့ ကိစၥရပ္တခုျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ကို ေစာင့္စည္းလိုက္နာျခင္း မရွိဘူး ဆိုရင္ ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံး အေနနဲ႔ သူရဲ႕အလုပ္တာဝန္ကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ ပါ ဘူး။ စုံစမ္း စစ္ေဆးမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ထင္ျမင္ခ်က္ေတြ ဒါမွမဟုတ္သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြ အေပၚ မွာ ICC ေရွ ႕ေန ခ်ဳပ္႐ုံးအေနနဲ႔ လူသိရွင္ၾကား မွတ္ခ်က္ေပးတာမ်ိဳးမရွိပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးရဲ႕ စုံစမ္း စစ္ေဆး မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း ေဆြးေႏြးတာမ်ိဳးလည္း မရွိပါဘူး။”
အခုလို စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြမွာ သိကၡာသမာဓိရွိေရး ကာကြယ္ဖို႔ လိုအပ္ခ်က္တင္မက ကိုယ္တိုင္ႀကဳံ ေတြ႕ ခဲ့ရ သူေတြ၊မ်က္ျမင္သက္ေသေတြနဲ႔အတူ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးရဲ႕ ဝန္ထမ္းေတြအတြက္ လုံၿခဳံမႈ ရွိေစဖို႔ မရွိ မျဖစ္ လို အပ္တယ္လို႔လည္း ေရးသားထားပါတယ္။
လက္ရွိ ICC ခုံ႐ုံးကေန ျမန္မာကိစၥ စုံစမ္းစစ္ေဆးေနတဲ့ ေနာက္ဆုံးအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေမးခြန္းကို ေတာ့ အခုလို တံု႕ျပန္ထားပါတယ္။
"ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ေမာင္းထုတ္ခံရတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သူတို႔ ဘယ္လိုေတြ႕ႀကဳံေတြ႕ ခဲ့ရ လဲ၊ ဘာေတြျဖစ္ခဲ့သလဲ ဆိုတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အမွန္တရားထုတ္ေဖၚဖို႔ ICC စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးမႉးေတြက ႀကိဳးပမ္း ရာမွာ သူတို႔ စုေဆာင္းထားတဲ့ အေထာက္အထားေတြကို ဂ႐ုတစိုက္ ျပန္လည္သုံးသပ္ေနပါတယ္။ စုံစမ္း စစ္ ေဆးမႈေတြ အၿပီးသတ္ခ်ိန္ တကယ္လို႔ သက္ေသ အခ်က္အလက္ဟာ လိုအပ္တဲ့ ဥပေဒေတြနဲ႔ ကိုက္ညီမႈရွိ မယ္ဆိုရင္ ရက္စက္ျပင္းထန္လွတဲ့ ျပစ္မႈေတြကို က်ဴးလြန္ခဲ့ေၾကာင္း အေထာက္အထားခိုင္လုံ သူေတြကို ဖမ္းဝရမ္းအမိန႔္ထုတ္ျပန္ဖို႔ICC တရားသူႀကီးေတြကို ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးက ေလွ်ာက္ထားမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။"
အခုလို ICC ႏိုင္ငံတကာရာဇဝတ္ခုံ႐ုံးကေန ဥပေဒလုပ္ထုံးလုပ္နည္းနဲ႔အညီ ျမန္မာစစ္တပ္က တာဝန္ရွိသူ ေတြ ကို ဖမ္းဝရမ္း ေနာက္ပိုင္းမွာ ထုတ္ျပန္လာမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို႐ိုက္ခတ္မႈေတြရွိမလဲလို႔ နယူးေရာက္ အေျခ စိုက္ Global Justice Center ဥကၠဌ Akila Radhakrishnan ကိုေမးၾကည့္ေတာ့
"ဒါက ႏိုင္ငံတကာပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မွ ထိေရာက္မယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ICC ဖမ္းဝရမ္းမွာ ပါလာမယ့္ သူ ေတြ ရဲ႕အမည္စာရင္းေတြ အတိုင္း ဖမ္းဆီးတာ၊ ICC ခုံ႐ုံးကိုလႊဲေျပာင္းတာေတြ လုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ ပါ တယ္။ ဒါ ေပမယ့္ အားလုံးသိတဲ့အတိုင္း ျမန္မာအစိုးရကICC နဲ႔ပူးေပါင္းဖို႔ အစီအစဥ္မရွိဘူးဆိုတာ ရွင္းရွင္း လင္းလင္း ေၿပာခဲ့တာပါ။ အဲေတာ့ တစုံတရာေျပာင္းလဲမႈ မရွိဘူးဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္ တိုင္က ဘယ္သူ႔ကိုမွ လႊဲေျပာင္းေပးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။"
႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကို အသိအမွတ္မျပဳတဲ့ ျမန္မာအစိုးရက ICC နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မွာ မ ဟုတ္ ဘူးလို႔ တုံ႔ျပန္ထားၿပီသားျဖစ္ပါတယ္။
ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးက ဗြီအိုေအ ကို အီးေမလ္ကေန တံု႕ျပန္ထားတဲ့ စာမွာေတာ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြနဲ႔ စပ္ လ်ဥ္းၿပီး သိသာထင္ရွားတဲ့ တိုးတက္မႈေတြနဲ႔ အေရးႀကီးတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြျပဳလုပ္တဲ့အခါတိုင္း ICC ေရွ႕ေန ခ်ဳပ္႐ုံးအေနနဲ႔ အမ်ားျပည္သူ သိေအာင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေဖၚျပထားပါတယ္။
ျမန္မာဘက္ကေန ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ အတင္းအၾကပ္ ေမာင္းထုတ္ခဲ့မႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ Fatou Bensouda ႐ုံးကေန ICC တရားသူႀကီးေတြရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္အရ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔မွာစုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကို စတင္ခဲ့တာပါ။
လက္ရွိ ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ုံးရဲ႕ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြထဲမွာ ၂၀၁၀ျပည့္ႏွစ္ ဇြန္လ ၁ ရက္ေန႔က စၿပီး အဲဒီ ေနာက္ ပိုင္း အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြႀကဳံ ေတြခဲ့ ရတဲ့ အျဖစ္ အပ်က္ေတြလည္း ပါဝင္ႏိုင္ဖို႔ရွိတယ္လို႔ ဗြီအိုေအ ကို အီးေမးလ္ကေန တုံ႔ျပန္ထားတဲ့ စာမွာ ေဖၚ ၿပထား ပါတယ္။
ဒါအျပင္ သူတို႔ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြမွာ အဓိက အာ႐ုံစိုက္မယ့္ အပိုင္း ၂ ပိုင္းရွိေနၿပီး အဲဒါေတြကေတာ့ ၂၀၁၆ နဲ႔ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ေတြမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈ ႏွစ္ခုအတြင္း အနည္းဆုံး႐ိုဟင္ဂ်ာ ၇ သိန္း ေလာက္ ကို ျမန္မာကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ ေမာင္းထုတ္ခဲ့တဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ပဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ေရးသား ထားပါ တယ္။
ဒီအေတာအတြင္း တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕က စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ ထုတ္ ၿပန္ခ်က္မွာ တပ္မေတာ္ဘက္က က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ၂၀၂၀ျပည္ႏွစ္ မ ကုန္ ခင္မွာ စစ္တရား႐ုံးနဲ႔ကိုင္တြယ္ စစ္ေဆးဖို႔ရွိေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။
၂၀၁၇ ခုႏွစ္ကရခိုင္ျပည္နယ္ ခြ်တ္ျပင္၊ ေမာင္ႏု၊ ေတာင္ဘဇာရြာေတြ မွာ ျမန္မာတပ္မေတာ္က က်ဴးလြန္ မႈ ေတြရွိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြကိုသူတို႔ကိုယ္တိုင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြလုပ္ခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆက္တဲြ အေနနဲ႔ အ ခုလို စစ္တရားရံုးနဲ႔ စီရင္ေဆာင္ရြက္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူေတြ ဘယ္လို က်ဴး လြန္ ခဲ့သလဲ၊ ဘယ္သူေတြကို အေရးယူ ခံုရံုးတင္စစ္ေဆးမွာလည္းစတဲ့ အခ်က္အလက္ အေသးစိတ္ ကို ေတာ့ အဲဒီထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖၚျပထားျခင္းမရွိပါဘူး။
No comments:
Post a Comment