၂၀၂၀ မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ၿပီးျပတ္ေအာင္ လုပ္ ေဆာင္နိုင္ပါ့မလား

လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )
ျမန္မာဌာန | သတင္းမ်ား
ေဝမာထြန္း
2020-06-22


တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လွိုင္က လက္ရွိ ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ၿပီးျပတ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ရည္မွန္းထားတယ္လို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ပိုင္း က တည္းက အမ်ားသိရွိေအာင္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

တပ္မေတာ္ရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရည္မွန္းခ်က္ဟာ လက္ရွိ ၂၀၂၀ ႏွစ္ဝက္တာကာလမွာ ဘယ္လိုအေျခအေနကို ေရာက္ေနပါၿပီလဲ။



တပ္မေတာ္က ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အားလုံး တစ္နိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္ စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးနိုင္ေရး ရည္မွန္းခဲ့ေပမယ့္ ၂၀၂၀ ႏွစ္လယ္ပိုင္း၊ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ အရင္လက္မွတ္ ေရးထိုး ထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ၁၀ ကလြဲၿပီး ေနာက္ထပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးလာတဲ့အ ဖြဲ႕ေတြ မရွိလာေသးပါဘူး။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ဟာ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္က ေမၽွာ္မွန္းထားသေလာက္ မျဖစ္ခဲ့ဘူးလို႔ တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕က ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္း RFA ကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာပါတယ္။

“၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ NCA လက္မွတ္ကို အားလုံးထိုးနိုင္ဖို႔ ရည္မွန္းၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔က လုပ္ေနတာျဖစ္တယ္။ သို႔ေသာ္ NCA လက္မွတ္ထိုးျခင္း၊ မထိုးျခင္းကေတာ့ လက္ခုပ္ကေတာ့ တစ္ဖက္တည္းတီးလို႔ ျမည္တာမ ဟုတ္ ဘူးေပါ့။ ႏွစ္ဖက္တီးမွ ျမည္တာေပါ့။ NRPC မွာလုပ္ေနတဲ့သူေတြကလည္း ေျပာၿပီးျဖစ္လို႔ ထပ္ၿပီးေျပာ စရာ မရွိဘူး။ ျခဳံငုံေျပာရမယ္ဆိုရင္ NRPC ဘက္က ေမၽွာ္မွန္းထားသေလာက္ေတာ့ ျဖစ္ခဲ့တာမရွိဘူး လို႔
ေတာ့ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္”

၂၀၁၈ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ပိုင္းကစလို႔ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ဒီၾကားကာလထဲမွာ ေျမာက္ပိုင္း အဖြဲ႕ေတြျဖစ္တဲ့ KIA၊ AA၊ MNDAA၊ TNLA နဲ႔ တပ္မေတာ္ၾကား ႏွစ္ဖက္အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔ ညႇိႏွိုင္းခဲ့တာ ရွိေပမယ့္ ေဆြးေႏြးပြဲေနရာ သတ္မွတ္တာကစလို႔ ႏွစ္ဖက္ညႇိႏွိုင္းမႈ အဆင္မေျပျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ KIA၊ KIO နဲ႔ အစိုးရတပ္မေတာ္တို႔ၾကား အပစ္ရပ္လက္မွတ္ ေရးထိုး ေတာ့ မယ္ဆိုတဲ့ သတင္းမ်ိဳးေတြထြက္ခဲ့ေပမယ့္ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ လက္မွတ္ေရးထိုးမႈ မျဖစ္ေသးပါဘူး။

တပ္မေတာ္က မူဝါဒေတြနဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံမေျပာင္းလဲမခ်င္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက ရလာနိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ KIO ရဲ့ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဒုတိယဗိုလ္မႉးႀကီး ေနာ္ဘူ က ေျပာပါတယ္။

“KIO ရဲ့ သေဘာထားကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာလို႔မရဘူး။ တပ္မေတာ္က အေျပာင္းအလဲေတြရွိၿပီးမွေဆာင္ ရြက္လာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခုပုံစံအတိုင္းပဲ သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မျဖစ္နိုင္ပါဘူးလို႔ ေျပာလိုပါတယ္။ စစ္တပ္က မူဝါဒေတြကို ကိုင္စြဲတဲ့ဟာေတြမွာ တကယ့္ဗမာလူမ်ိဳးႀကီး ဝါဒနဲ႔ကိုင္စြဲေနတာ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို ကိုင္စြဲမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးကေတာ့ ရလာနိုင္မွာမဟုတ္ ဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာလိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္”

ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ ၄ ဖြဲ႕နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးေနမႈ ေနာက္ဆုံးအေနအထားကို နိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ုံး ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးက အခုလ ၁၉ ရက္ေန႔က က်င္းပတဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ အခုလို ထုတ္ ေဖာ္ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“သူတို႔ဘက္က ျပန္ၾကားလာတာက ကိုဗစ္ ၁၉ ေၾကာင့္ ကန႔္သတ္ခ်က္ေတြ မရွိေတာ့တဲ့ အခ်ိန္မွ သြားလို႔၊ လာလို႔ အဆင္ေျပမယ္ဆိုတဲ့ တုံ႔ျပန္ခ်က္ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျပာခ်င္တာက အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္ ဘက္က ေတာ္ေတာ္ေလးၿပီး ျပတ္ေအာင္အထူးသျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း၊ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းမွာတိုက္ပြဲ ေတြ မျဖစ္ေအာင္၊ အဲဒီတုန္းက ကၽြန္ေတာ္တို႔ စဥ္းစားတာ ရခိုင္ပါ ပါတယ္။ တိုက္ခိုက္မႈေတြ ရပ္ေအာင္၊ Bi lateral Ceasefire agreement ျမန္ျမန္ရမွရမယ္။ အပစ္ရပ္သြားၿပီဆိုရင္ တစ္ဖြဲ႕ခ်င္းတစ္ဖြဲ႕ခ်င္း ဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးသြားမယ္။ ေဆြးေႏြးမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြလည္း ႏွစ္ဖက္ အၾကမ္းဖ်ဥ္း သေဘာတူထားၿပီး ျဖစ္ ပါတယ္”

တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ၂၀၂၀ ျပည္ႏွစ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေျပာၾကားခဲ့ ၿပီး ေနာက္မွာေတာ့ တပ္မေတာ္ဘက္က ဒီၾကားကလာအတြင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းကလြဲလို႔ က်န္ေဒ သေတြမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့တာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈေတြမွာ တပ္ဘက္က ကိုယ္ စား လွယ္ေတြ မပ်က္မကြက္ တက္ေရာက္ခဲ့တာနဲ႔ တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္ေတြမွာ သမၼတက ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို တိုက္ ရိုက္ခန႔္အပ္ခြင့္ ေပးထားတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၆၁ ကို တိုင္းရင္းသားေတြအလိုက် သက္ဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္ေတြကေန ခန႔္အပ္နိုင္ေရး တပ္မေတာ္က သေဘာထား ေပးခဲ့တာေတြရွိခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့လို႔ ပုဒ္မ ၂၆၁ ျပင္ဆင္ေရးလည္း မျဖစ္ခဲ့သလို တိုက္ပြဲေတြလည္း ဆက္ရွိေနဆဲပါ။ တပ္မေတာ္ရဲ့ အ ပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမွာ ရခိုင္ေဒသမပါလို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးမေပါက္ခဲ့တာလို႔ ေျပာၾကားမႈေတြရွိသလို တပ္မ ေတာ္ ဘက္ကေတာ့ ဒီလိုေျပာဆိုမႈေတြဟာ လက္ေတြ႕နဲ႔ မကိုက္ညီဘူးဆိုတဲ့ တုံ႔ျပန္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။

လာမယ့္ နိုဝင္ဘာလမွာ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပမယ္လို႔ ေကာ္မရွင္က ေျပာထားၿပီး ၂၀၂၀ ေရြးေကာက္ပြဲ မ တိုင္ ခင္စပ္ၾကားမွာေတာ့ အပစ္ရပ္လက္မွတ္ မေရးထိုးရေသးတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေတြ တစ္နိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ NCA မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးလာမယ့္ အေျခအေနဟာ မလြယ္ကူ ဘူးလို႔ ျမန္မာနိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ တပ္ဦးရဲ့ ဒုတိယဥကၠ႒ ရဲေဘာ္မ်ိဳးဝင္းက RFA ကို မွတ္ခ်က္ေပးထားဖူးပါတယ္။

NCA စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးမယ့္ အဖြဲ႕ေတြ တိုးမလာရင္ေတာ့ လာမယ့္ ဇူလိုင္လနဲ႔ ၾသဂုတ္လအတြင္း က်င္းပမယ့္လို႔ လ်ာထားတဲ့ စတုတၳအႀကိမ္၂၁ ရာစု ပင္လုံညီလာခံမွာ ဖက္ဒရယ္မူေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးဘယ္ ေလာက္သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိမလဲဆိုတဲ့အခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီး တပ္မေတာ္ရဲ့ ၂၀၂၀ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီးဘယ္ ေလာက္ခရီးေရာက္ခဲ့သလဲဆိုတာ ေျပာလို႔ရနိုင္ေသးတယ္လို႔ ေမၽွာ္လင့္သူေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။

ဖက္ဒရယ္မူေတြကို သေဘာတူခ်မွတ္နိုင္မယ္ဆိုရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးခရီး လမ္းတဝက္ေရာက္ၿပီလို႔ ေျပာလို႔ရ ေၾကာင္း ပအိုဝ္းအမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ PNLO ရဲ့ နာယက ဗိုလ္မႉးႀကီး ခြန္ဥကၠာက ေျပာပါ တယ္။

“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက တကယ့္ခရီးရွည္ပဲ။ Step by step ပဲသူရနိုင္တယ္။ ဖက္ဒရယ္ အေျခခံမူေတြကိုရတဲ့ အဆင့္ ေရာက္ရင္ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက လမ္းတစ္ဝက္ေရာက္ၿပီေပါ့။ စတုတၳအႀကိမ္ ပင္လုံညီလာခံ ေခၚယူၿပီးေတာ့ ဖက္ဒရယ္ အေျခခံမူကို ရရွိသြားမယ္ဆိုရင္ အဲဒါက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ရဲ့ လမ္းတစ္ဝက္ေက်ာ္ ေရာက္ သြားနိုင္တဲ့ သေဘာေပါ့ေလ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အဲသလို မွန္းၿပီးေတာ့ ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္”

တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုခ်င္တယ္လို႔ ေျပာၾကေပမယ့္ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရး ရရွိနိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြကို ညႇိႏွိုင္းေဆာင္ရြက္နိုင္မႈ မရွိၾကဘူးလို႔ ေလ့လာသူေတြက ယူဆပါတယ္။

၂၀၂၀ မွာၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ဆိုတာက မျဖစ္နိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ နိုင္ငံေရးေလ့လာသူ ဦးေမာင္ေမာင္စိုးက ေျပာပါ တယ္။

“၂၀၂၀ မွာေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရဖို႔ဆိုတာကေတာ့ မျဖစ္နိုင္ေတာ့ပါဘူး။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတြထဲမွာ တ ကယ္ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ရခိုင္စစ္မ်က္ႏွာမပါတဲ့ အခါက်ေတာ့ ေျမာက္ပိုင္းအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ မေျပလည္နိုင္ဘူးဗ်။ လက္ေတြ႕မွာ ဒါတစ္ခုေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္တစ္ခုက NCA လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ RCSS တို႔ KNU တို႔နဲ႔ အခု ခ်ိန္မွာကို တိုက္ပြဲေတြက ျဖစ္ေနတယ္။ ဘာျဖစ္တာလဲဆိုေတာ့ NCA ထိုးၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာကို တပ္ေနရာ ခ်ထားေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လက္ေတြ႕က်က် ညႇိႏွိုင္းေဆာင္ရြက္ ေျဖရွင္းနိုင္တာ မရွိဘူး။ အဲအားနည္း ခ်က္ေတြေၾကာင့္ ၂၀၂၀ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟာ ေဝးသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္”

NLD အစိုးရလက္ထက္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ဆိုတာထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္ေျမာက္ဖို႔ေတာင္ မ နည္းေဆာင္ရြက္ေနရတယ္လို႔ NLD ပါတီရဲ့ ဗဟိုျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕ အတြင္းေရးမႉး မုံရြာေအာင္ရွင္ က ေျပာ ပါတယ္။

“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ကလည္း သိပ္ေတာ့ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ မရွိပါဘူး။ NLD အစိုးရ သက္တမ္းကာလမွာ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးရဖို႔ဆိုတာထပ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ ထပ္ၿပီးလုပ္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ႀကိဳးပမ္းေနရတယ္။ အစိုးရက ၾကား ကေနၿပီး ဖ်န္းေျဖတဲ့အဆင့္မ်ိဳးပဲ တကယ္တမ္းက လက္နက္ကိုင္တိုက္ေနၾကတဲ့ တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္း သား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ဆိုင္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ေတာ့ ထင္တယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ က်င္းပေရးအတြက္ သူကိုယ္တိုင္ ကမကထ လုပ္ခဲ့တာပဲ။ ဒါေပမဲ့ မရခဲ့ဘူး။ အက်ိဳး စီးပြား ျပႆနာက ႏွစ္ဖက္စလုံးမွာရွိေနလို႔ မရတာပဲလို႔ ေျပာခ်င္တာပဲ”

၂၀၂၀ ခုႏွစ္အတြင္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေတြအားလုံး တစ္နိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ NCA မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးလာဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္နိုင္ဘူးလို႔ အမ်ားက သုံးသပ္ေနၾကၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္ပိုင္း အစိုးရအေျပာင္းအလဲ မရွိဘူးဆိုရင္ ေရွ႕ဆက္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္အ တြက္ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္ၾကား ညႇိႏွိုင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ဦးစြာလုပ္ေဆာင္သင့္တယ္လို႔ ေျပာၾကသူေတြ လည္း ရွိေနပါတယ္။

လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/program_2/2020-peace-process-06222020052039.html