သကၠယ္ျပင္ဒုကၡသည္စခန္းမွ ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္မ်ား (၂၀၁၆ စက္တင္ဘာ ၇ ရက္ေန႔)
႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈကေန အကာအကြယ္ေပးေရး ၾကားျဖတ္အေရးေပၚစီမံခ်က္ ေလး ရပ္ကို ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ လိုက္နာေဆာင္႐ြက္ဖို႔ ကုလသမဂၢတရား႐ုံးုျဖစ္တဲ့ ICJ ကေန ဇန္နဝါရီလက အ မိန႔္ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေလးလျပည့္ ပထမဆုံး အစီရင္ခံစာကို ျမန္မာအစိုးရက ေမလ ၂၃ ရက္ေန႔က ICJ ကို တင္သြင္းခဲ့ေပမယ့္ အမ်ားျပည္သူေအာင္ သိေအာင္ ထုတ္ျပန္ျခင္းမရွိခဲ့ပါဘူး။
ICJ ျမန္မာအစီရင္ခံစာအေပၚ ဂမ္ဘီယာတရားေရး၀န္ႀကီးအျမင္
ျမန္မာရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ဘာေတြပါသလဲဆိုတာ အတိအက် မသိရေသးေပမဲ့ လက္ေတြ႕ေျမျပင္က အေျခ အေနကိုၾကည့္ရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အေျခအေန ဘာမွ ေျပာင္းလဲမႈ မရွိေသးဘူးလို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ တရားမွ်တမႈအစီစဥ္ တြဲဖက္ ၫြန္ၾကားေရးမႉး Param-Preet Singh က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
"က်မတို႔ HRW အဖြဲ႕ႀကီးအေနနဲ႔ ေျမျပင္က အေျခအေနကို ၾကည့္ၿပီးေျပာရရင္ အေျခအေနေတြ ဘာမွ မ ေၿပာင္းလဲေသးပါဘူး။ COVID-19 ကပ္ေရာဂါ အေျခအေနကို အေၾကာင္းျပၿပီး ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္ မႈေတြ ေနာက္ထပ္လုပ္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း ဖန္တီးလိုက္သလိုမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။"
ေမး။။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ICJ တရား႐ုံးရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း အစီရင္ခံစာ တင္သြင္း တာ ကိုၾကည့္ရင္ တရားရဲ႕အမိန႔္ကို လိုက္နာအေကာင္အထည္ေဖၚေနတဲ့သေဘာမ်ိဳး၊ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေန တာမ်ိဳး၊ အေျပာင္းအလဲ လုပ္တယ္ ဆိုတဲ့ အေကာင္းျမင္စရာ အေၾကာင္းေရာ မရွိဘူးလား။
Param-Preet Singh ။ ။ ဒီအပိုင္းမွာေတာ့ အေကာင္းျမင္စရာ အေၾကာင္းမရွိဘူးလို႔ပဲ က်မအေနနဲ႔ ေျဖရမွာပါ။ ICJ တရား႐ုံးရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း လိုက္နာပါတယ္ဆိုၿပီး ဟန္ျပသက္သက္ႀကိဳးစားတဲ့ ကိစၥတခုတည္းမ ဟုတ္ပါဘူး။ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သမၼတရဲ႕ တိုက္႐ိုက္အမိန႔္လမ္းၫြန္ခ်က္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါ တယ္။ တခုက လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ကာကြယ္ေရးရည္႐ြယ္တာ၊ ေနာက္တခုက သက္ေသအေထာက္ အထားေတြကို ထိန္းသိမ္းဖို႔နဲ႔ ေနာက္ဆုံးတခုကေတာ့ အမုန္းစကားပြားမ်ားမႈကို မလုပ္ဖို႔ တားျမစ္တာ စတာ ေတြျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို သမၼတရဲ႕ ၫြန္ၾကားခ်က္ေတြဟာ ဇန္နဝါရီလက ICJ တရား႐ုံးက ခ်မွတ္ထားတဲ့ အမိန႔္ေတြအတိုင္းပါပဲ။ အေရးႀကီးဆုံးေမးခြန္းက ဒီလို ၫြန္ၾကားခ်က္ေတြဟာ စာ႐ြက္စာတမ္းေတြပဲလား။ တကယ့္လက္ေတြ႕မွာဘာလုပ္သလဲ ဆိုတာပါ။ ဒီအဆင့္မွာေတာ့ တကယ္လုပ္ေဆာင္ ေနတယ္ဆိုတာကို ေျပာဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ဟန္ျပသက္သက္လုပ္ေနတယ္လို႔ပဲ ေျပာရမွာပါ။
႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ဆန႔္က်င္တဲ့ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ၂၀၁၇၊ ၂၀၁၆ ဒါမွမဟုတ္ ၂၀၁၂ မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္ဖိႏွိပ္မႈသက္သက္ကို ဆိုလိုတာမဟုတ္ပဲ၊ ဆယ္စုႏွစ္ ေလးစုအတြင္း တိုင္းျပည္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာအသိုင္းအဝိုင္းကို ဖ်က္စီးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရင္းေတြကို ဆိုလိုတာျဖစ္တယ္လို႔ Param-Preet Singh က ေျပာပါတယ္။ အခုခ်ိန္ထိ ျပည္တြင္း ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ မြတ္စလင္ဒုကၡသည္ေပါင္း တသိန္း ေက်ာ္ ဆက္ၿပီးရွိေနဆဲျဖစ္သလို၊ စခန္းေတြကေန အျပင္ထြက္ခြင့္ကိုလည္း ကန႔္သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာ ေၾကာင့္ အက်ဥ္းစခန္းသေဘာမ်ိဳးျဖစ္ေနတယ္လို႔ သူက ေဝဖန္ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာဘက္ကၾကားျဖတ္ စီမံေဆာင္႐ြက္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ICJ ကို တင္သြင္းထားတဲ့ အစီရင္ခံစာကို အမ်ားျပည္သူသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ျခင္းမရွိတဲ့အတြက္ သူတို႔ အေရးကိစၥျဖစ္တာေၾကာင့္ သိပိုင္ခြင့္ရွိတယ္လို႔ ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ႐ိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႕ ဥကၠဌ ဦးထြန္းခင္ က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
"က်ေနာ္တို႔ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဂမ္ဘီယာတို႔ ဘာေတြလုပ္ေနလဲ ဆိုတာ က်ေနာ္ တို႔ သိဖို႔ လိုအပ္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သိပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့အေလ်ာက္ အစီရင္ခံစာကို အမ်ားသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔က တိုက္တြန္းေနတာပါ။"
လက္ရွိ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာရွိေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ အေျခအေနဟာလည္းအသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းခြင့္ မရတဲ့ အျပင္ က်န္းမာေရးလိုအပ္ခ်က္ေတြအတြက္ ေဆးဝါး ကုသခြင့္မရသလို၊ ပညာသင္ၾကားခြင့္ကိုလည္း ကန႔္ သတ္ထားဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ဦးထြန္းခင္က ေျပာပါတယ္။
" အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းထဲမွာရွိေနတဲ့ IDP အတင္းအဓမၼ အိုးအိမ္ေ႐ႊ႕ေျပာင္းခံရသူေတြရဲ႕ စခန္းေတြမွာ ရွိေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အခုခ်ိန္ထိ မူလ သူတို႔ ေနရာေဒသ ေနအိမ္ေတြကို ျပန္ခြင့္မရေသးဘူး။ အထူး သျဖင့္ စစ္ေတြမွာဆိုရင္ ေဈးႀကီးကိုလည္း သြားလို႔ မရဘူး။ ေဆး႐ုံႀကီး ကိုလည္း သြားလို႔မရဘူး။ ေက်ာင္း သားေတြလည္း ေက်ာင္းတက္လို႔ မရဘူး။ ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္းမွာဆိုရင္လည္း ဒီေန႔ထက္ထိ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေတြဟာ တ႐ြာကေန တ႐ြာသြားဖို႔ ဆိုရင္ အကန႔္အသတ္နဲ႔ လုပ္ထားတယ္။ သူတို႔လယ္ယာေျမေတြမွာ လယ္ယာထြန္လို႔ မရဘူး။ ေျမျပင္အေျခအေနကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရေရာ၊ စစ္တပ္ပါ ဘာတခုမွ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့တာ မရွိဘူး။"
ဒီအေတာအတြင္း ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒပညာရွင္ အဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ the International Commission of Jurists (ICJ) အဖြဲ႕ႀကီးကလည္း ျမန္မာအေနနဲ႔ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးက ခ်မွတ္ထားတဲ့ၾကားျဖတ္အေရးယူစီမံ ခ်က္ ေတြနဲ႔ အညီ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ ျပည္တြင္းမွာ ဥပေဒဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျပဳလုပ္သင့္ၿပီး ႏိုင္ငံ တကာ တာဝန္ခံမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔လည္း ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္သင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကို လက္မခံတဲ့ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ICJ ရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ၾကားျဖတ္ အေရးယူစီမံခ်က္ ၄ ခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖၚေနေၾကာင္း ေလးလျပည့္ ပထမဆုံး အစီရင္ခံစာကို ေမ လ ၂၃ ရက္ စေနေန႔က တင္သြင္းခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာကို အမ်ားျပည္သူသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိေပမယ့္ ICJ တရား႐ုံးဘက္က ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြကိုသာ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရတာဝန္ရွိသူတဦးက ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
" အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းထဲမွာရွိေနတဲ့ IDP အတင္းအဓမၼ အိုးအိမ္ေ႐ႊ႕ေျပာင္းခံရသူေတြရဲ႕ စခန္းေတြမွာ ရွိေနတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အခုခ်ိန္ထိ မူလ သူတို႔ ေနရာေဒသ ေနအိမ္ေတြကို ျပန္ခြင့္မရေသးဘူး။ အထူး သျဖင့္ စစ္ေတြမွာဆိုရင္ ေဈးႀကီးကိုလည္း သြားလို႔ မရဘူး။ ေဆး႐ုံႀကီး ကိုလည္း သြားလို႔မရဘူး။ ေက်ာင္း သားေတြလည္း ေက်ာင္းတက္လို႔ မရဘူး။ ရခိုင္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္းမွာဆိုရင္လည္း ဒီေန႔ထက္ထိ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ေတြဟာ တ႐ြာကေန တ႐ြာသြားဖို႔ ဆိုရင္ အကန႔္အသတ္နဲ႔ လုပ္ထားတယ္။ သူတို႔လယ္ယာေျမေတြမွာ လယ္ယာထြန္လို႔ မရဘူး။ ေျမျပင္အေျခအေနကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရေရာ၊ စစ္တပ္ပါ ဘာတခုမွ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့တာ မရွိဘူး။"
ဒီအေတာအတြင္း ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒပညာရွင္ အဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ the International Commission of Jurists (ICJ) အဖြဲ႕ႀကီးကလည္း ျမန္မာအေနနဲ႔ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရား႐ုံးက ခ်မွတ္ထားတဲ့ၾကားျဖတ္အေရးယူစီမံ ခ်က္ ေတြနဲ႔ အညီ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ ျပည္တြင္းမွာ ဥပေဒဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျပဳလုပ္သင့္ၿပီး ႏိုင္ငံ တကာ တာဝန္ခံမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔လည္း ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္သင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကို လက္မခံတဲ့ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ICJ ရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ၾကားျဖတ္ အေရးယူစီမံခ်က္ ၄ ခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖၚေနေၾကာင္း ေလးလျပည့္ ပထမဆုံး အစီရင္ခံစာကို ေမ လ ၂၃ ရက္ စေနေန႔က တင္သြင္းခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအစီရင္ခံစာကို အမ်ားျပည္သူသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိေပမယ့္ ICJ တရား႐ုံးဘက္က ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြကိုသာ ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ျမန္မာအစိုးရတာဝန္ရွိသူတဦးက ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
No comments:
Post a Comment