VOA
12 ဒီဇင္ဘာ၊ 2019
ဦးသိန္းထိုက္ဦး
ဦးသိန္းထိုက္ဦး
ၿမန္မာႏိုင္ငံဘက္က ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြအေပၚ လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈေတြ က်ဳးလြန္ခဲ့တယ္။ သတ္ျဖတ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ခိုင္မာတဲ့ အေထာက္အထားေတြနဲ႔ ျပသႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ ICJ ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ုံးက ခ်မွတ္မယ္လို႔ ယုံၾကည္တဲ့အေၾကာင္း ဂမ္ဘီယာ တရားေရး ၀န္ႀကီး Abubacarr Tambadou က ဒီေန႔ ၾကားနာပြဲအၿပီး ေျပာဆိုသြားပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို ကိုသိန္းထိုက္ဦး ေျပာျပပါလိမ့္မယ္။
Gambia ႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီကေန႔ICJ ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ံုးေခ်ပခ်က္ေတြထဲမွာ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြဟာ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ ႀကံ႐ြယ္ခ်က္ မရွိေၾကာင္း၊ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ မေျမာက္ေၾကာင္း ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ေတြကို ျပန္လည္ေခ်ပျခင္း၊ဒုတိယ တခ်က္ကေတာ့ ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးကို ICJ မွာ တင္ျပႏိုင္ခြင့္ မရွိဘူးဆိုတဲ့ Prima Facie လိုအပ္ခ်က္ေတြအေၾကာင္း ထပ္မံ ေခ်ပသြားပါတယ္။ ေနာက္ဆုံးကေတာ့ ၾကားျဖတ္အေရးယူလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား လိုအပ္ေၾကာင္း ထပ္မံေခ်ပခ်က္ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ ဂမ္ဘီယာ တရားေရး ၀န္ႀကီး Abubacarr Tambadou ကေတာ့ ယုံၾကည္မႈ အျပည့္ရွိတဲ့အေၾကာင္း ၾကားနာပြဲအျပီး သတင္းေထာက္ေတြကို သူကေျပာသြားခဲ့တာပါ။
"ဒါကေတာ့ ေနာက္ထပ္ တရက္အတြက္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ျမန္မာဘက္ကေန အၾကမ္းဖက္မႈနဲ႔ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈေတြ ေရရွည္မွာ ဆက္ၿပီး ေပၚေပါက္လာမယ့္ လုပ္ရပ္ေတြ ရပ္ဆိုင္းဖို႔နဲ႔ သက္ေသ အေထာက္အထားေတြကို မေဖ်ာက္ဖ်က္ဖို႔ ေသခ်ာေအာင္ တရား႐ုံးက အမိန္႕ခ်မွတ္ေရးအတြက္ က်ေနာ္တို႔ ဒီမွာ ရွိေနတာပါ။"
ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က ကိုယ္စားလွယ္ေတြ မေန႔ကတင္ျပသြားတဲ့ အထဲမွာ ျမန္မာ စစ္တပ္ရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈေတြအတြင္း အၾကမ္းဖက္သမား၊ ေနာက္အရပ္သား ခဲြျခားမႈမရွိဘဲနဲ႔ စစ္တပ္ ဘက္က လံုျခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔၀င္ေတြဘက္က အင္အားအလြန္အကြ်ံသံုးၿပီးေတာ့ ကိုင္တြယ္ခဲ့တာေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံကိုယ္စားလွယ္ဘက္က ယတိျပတ္္ ျငင္းခဲ့တာ မရွိဘူးဆိုၿပီးေတာ့ Gambia ဘက္ကေထာက္ျပပါတယ္။ ေနာက္ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပသလို ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚမွာ ခဲြျခားဆက္ဆံတာ အမုန္းတရား ၾကီးထြားေအာင္လႈံ႕ေဆာ္တာ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္တာေတြ ေနာက္သူတို႔ရဲ႕ ေက်းရြာေတြကို မီးရိွဴ႕ၿပီးေတာ့ လူေနမႈဘ၀ေတြကို ပ်က္စီးေအာင္ ဖ်က္စီးတာေတြ ဒါေတြကို Gambia ဘက္က အဓိက ေထာက္ျပပါတယ္။
ျမန္မာ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာတာက ၂ ႏိုင္ငံအၾကား သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ဒုကၡသည္ျပန္လည္ လက္ခံေရးကိစၥေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီးေတာ့ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္ဖို႔ ျမန္မာဘက္က ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိမလဲဆိုၿပီးေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္သြားတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း Gambia ဘက္ကေတာ့ ဒီ ဒုကၡသည္ ျပန္လည္လက္ခံေရးအေျခအေနက လံုး၀မေအာင္ျမင္ဘူး ဆိုတာကို အဓိက ေထာက္ျပသြားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာတပ္မေတာ္ရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရးေတြအတြင္းမွာ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့အလုပ္ေတြ လုပ္တယ္။ သူပုန္ေတြကို ႏွိမ္နင္းတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ကေလးငယ္ေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို သတ္ျဖတ္ၿပီးေတာ့ ေရထဲ ပစ္ခ်တာမ်ိဳး ရက္ရက္စက္စက္ အဓၶမက်င့္တာမ်ိဳးေတြ လုပ္ခြင့္မရွိဘူးဆိုၿပီးေတာ့လည္း ဂမ္ဘီယာ တရားေရး ၀န္ႀကီးက ေျပာသြားခဲ့တာပါ။
ေနာက္ျမန္မာအစိုးရက ႐ိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့နာမည္ကို အသိအမွတ္ မျပဳပါဘူး။ ဒီလိုအသိအမွတ္မျပဳတဲ့ ကိစၥကိုလည္း အဓိက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈတခုအျဖစ္ ဂမ္ဘီယာ တရားေရး ၀န္ႀကီး က ေထာက္ျပပါတယ္။
ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္လာမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း လံုျခံဳမႈရွိတယ္လို႔ မခံစားရတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ သူတို႔အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ မရွိတဲ့ ကိစၥေတြကို အဓိက ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒီေန႔ ၾကားနာပဲြအၿပီး သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာတဲ့ေနရာမွာေတာ့ သူက အခုလို ထပ္ေျပာပါတယ္။
"က်ေနာ္တို႔ဘက္က ယုံၾကည္မႈ မရွိဘူးဆိုရင္ ဒီေနရာကို က်ေနာ္တို႔ မလာပါဘူး။ ဒီတရား႐ုံးမွာ အမွန္တရားအတြက္ တရားမွ်တမႈအတြက္ မေျပာင္းလဲဘဲ လုပ္ႏိုင္စြမ္းေတြ ရွိတယ္ဆိုတာကို ယုံၾကည္မႈ အျပည့္ ရွိပါတယ္။"
ဂမ္ဘီယာ တရားေရး ၀န္ႀကီး က ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ကုလသမဂၢအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တဲ့ ကိစၥကို အဓိက ေျပာပါတယ္။ ဒီ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈေတြ က်ဳးလြန္ဖို႔ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈေတြ လုပ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြက သူတို႔ သက္သက္ စြပ္စဲြတာ မဟုတ္ဘူးဆိုၿပီးေတာ့လည္း အဓိက ေထာက္ျပသြားတာပါ။ သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာတဲ့ အခါမွာ သူက အခုလိုထပ္ၿပီးေတာ့ ေျပာသြားပါေသးတယ္။
"ဒီေန႔ က်ေနာ္တို႔ ဆက္ၿပီး ေထာက္ျပေနတာက လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္တယ္ဆိုတာနဲ႔၊ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္ဆိုတာပါ။ ဒါက က်ေနာ္တို႔တင္ေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ အေျခတက် ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရး အဖြဲ႔ေတြကိုယ္တိုင္ကလူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္၊ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္ ဆိုတာကို ေျပာေနတာပါ။ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ အထူး အၾကံေပးကိုယ္တိုင္ကလည္း အလားတူ ေကာက္ခ်က္ခ် ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ကိုယ္တိုင္လည္း ဒီလို အလားတူ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့တာပါ။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေျပာႏိုင္သေလာက္ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ သတ္ျဖတ္ဖို႔ ရည္ရြယ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ခိုင္မာတဲ့၊ မျငင္းႏိုင္တဲ့ အေထာက္အထားေတြ ေတြ႕ေနရပါတယ္ ဆိုတာပါ။"
ဒီလူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ အေျခအေနေတြကို ဆက္ၿပီးေတာ့ လံႈေဆာ္ေစမယ့္ အေျခအေနကို ပိုဆိုးသြားေစမယ့္ အေျခအေနကို တားျမစ္ဖို႔အတြက္ ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ Provisional Measure လို႔ေခၚတဲ့ ဒီအစီအစဥ္ေတြ ICJ ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ံုးက ခ်မွတ္မယ္ဆိုၿပီးေတာ့ Gambia ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေတာ္ေတာ္ေလးယံုၾကည္မႈရွိေနတဲ့ပံုေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီအစီအမံေတြက ဘယ္ေလာက္ထိ ထိေရာက္မႈ ရွိသလဲဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ မွာ အျငင္းပြားမႈေတြ ရွိပါတယ္။ ေကာ္ဆိုပို ကိစၥမွာ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီသတင္းပတ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ ခ်မွတ္ခဲ့ေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာေတာ့ ဘယ္ႏွစ္ပတ္ အတြင္းမွာ ခ်မယ္ဆိုတာ မသိေသးပါဘူး။
ဥပမာအားျဖင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္က ထိုင္းနဲ႔ Cambodia နယ္ေျမအျငင္းပြားတဲ့ ပရ၀ိဟာရ ဟိႏၵဴ ဘုရားေက်ာင္း ကိစၥမွာ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီ ICJ က ေနၿပီးေတာ့ ဒီလိုပဲ ၾကားျဖတ္ စီမံခ်က္ေတြနဲ႔ တားျမစ္ခဲ့ဖူးတာေတြ ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ႏုတ္ထြက္သြားေတာ့လည္း အီရန္ဘက္က ေလွ်ာက္လဲခ်က္အရ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို အကန္႔အသတ္နဲ႔ ယာယီ ဒီလို ၾကားျဖတ္အစီအစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ခဲ့တာေတြ ရွိပါတယ္။
ဒီေတာ့လည္း အခု ျမန္မာႏို္င္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္ဆိုတာကို လူေတြက စိတ္၀င္စားေနၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ကေတာ့ လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ မရွိဘူး၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ မရွိဘူး၊ ဒီလူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ မလုပ္ခဲ့ဘူးဆိုတဲ့ ေခ်ပခ်က္ေတြ ဘယ္လိုထပ္ၿပီးေတာ့ အေထာက္အထားေတြနဲ႔ ထပ္ၿပီးေတာ့တင္ျပမလဲဆိုတာ အားလံုးက စိတ္၀င္စားေနၾကပါတယ္။
No comments:
Post a Comment