ရခိုင္ၿပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ဒုတိယဥကၠဌ ဦးျမသန္းနဲ႔ ဘီဘီစီ အင္တာဗ်ဴး

B B C
ဘီဘီစီ ၿမန္မာပိုင္း
၁၅ ရက္ ဇူလိုင္ ၂၀၁၉။

ရခိုင္ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ဒုတိယဥကၠဌ ဦးျမသန္း နဲ႔ ေတြ႕ဆုံၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ကို ကုလသမဂၢအတြင္းေရး မႉးခ်ဳပ္ရဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥခရစၥတင္း ရွာရနာဘူဂနာ လာေရာက္စဥ္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒နဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ၊ ရခိုင္ စစ္ေဘးေရွာင္ေတြ အေပၚ အကူ အညီေပးေရး လႊတ္ေတာ္ရဲ့ အခန္းက႑၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ ေအေအ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားေနမႈ အေပၚ သူရဲ့ သေဘာ ထားနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ျပန္လည္ ေခၚယူေရးကိစၥစတာေတြကို ဘီဘီစီက ေမးျမန္းထားပါတယ္။



ေမး။။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၁ ရက္ေန႔က ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥခရစၥတင္း ရွာရနာဘူဂနာဟာ ဆရာတို႔လႊတ္ေတာ္နဲ႔ ေတြ႕ခဲ့တယ္လို႔သိရပါတယ္။ အဲ့ဒီေတြ႕ဆုံမႈမွာဘာေတြေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့ပါလဲ။

ေျဖ။။ ဟုတ္ကဲ့။ ကုလသမဂၢ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးရဲ့ကိုယ္စားလွယ္က ရခိုင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒နဲ႔ ေတြ႕ဆုံဖို႔ဆိုၿပီးေတာ့ ေရာက္ရွိလာပါတယ္။ အဲ့ဒီလာတဲ့အခါမွာ သူကကၽြန္ ေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လက္ရွိျဖစ္ပြားေနတဲ့ စစ္ပြဲကိစၥေတြ၊ စစ္ေဘးေရွာင္ေတြရဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနထိုင္ရတဲ့ အခက္အခဲေတြကို သိခ်င္လို႔လာတာပါ ဆိုၿပီးေတာ့ သူကေျပာျပပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌႀကီးက စစ္ေဘးေရွာင္ေတြဟာ တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ မ်ားျပားလာတယ္။ ေနာက္ၿပီး စစ္ေဘးေရွာင္စန္းေတြမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြအေနနဲ႔ ေနေရးထိုင္ေရး၊ စားေရးေသာက္ေရးဟာ လည္း အခက္အခဲရွိ ေနတာေတြ၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈလိုအပ္ေနတာေတြကို ေျပာျပပါတယ္။ ေျပာျပ တဲ့အခါက်ေတာ့ သူက ဒီကိစၥအေပၚမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႔ေတြ႕တဲ့အခါမွာ တင္ျပေပးပါမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ သူကေျပာသြားပါတယ္။ 

ေမး။။ အဲ့ဒီထဲမွာ AA နဲ႔ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြက စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔သူ႔အေ နနဲ႔ ေျပာဆိုခဲ့တာေတြမ်ားရွိလား။
ေျဖ။။သူက AA နဲ႔တပ္မေတာ္တို႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဥကၠ႒ႀကီးအေနနဲ႔ ၾကားဝင္ၿပီးေတာ့မွ ဒီ ကိစၥမွာ ဘယ္လိုျဖန္ေျဖေပးနိုင္ရင္ အဆင္ေျပမလဲလို႔ ေမးတဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒က ဒီ ကိစၥ မွာ ႏွစ္ဖက္ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ကိစၥက တစ္ဘက္ကလည္း AA က သူ႔ရဲ့ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ေနရာလိုခ်င္တာတို႔၊ တပ္မေတာ္ဘက္ကလည္း လိုင္ဇာမွာပဲ ေနရာေပးခ်င္တာတို႔ ျဖစ္ပြားေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီကိစၥကို ျပည္ တြင္းမွာရွိတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ေျဖရွင္းလို႔ရနိုင္မွာမဟုတ္ဘူး။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ နိုင္ငံတ ကာ ရဲ့အကူအညီနဲ႔၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ တ႐ုတ္ျပည္၊ အေမရိကန္တို႔လို နိုင္ငံႀကီးေတြက ဝင္ပါၿပီးေတာ့မွ ၾကားဝင္ ၿဖန္ေျဖေပးရင္ေတာ့ ဒါဟာအ ဆင္ေျပနိုင္ပါတယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာသြား ပါတယ္။

ေမး။။ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြအေပၚ အကူအညီေပးေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေရာ သူ႔ရဲ့သေဘာထားအျမင္ ေလး ေတြကို ေဆြးေႏြးျဖစ္တာေတြမ်ားရွိလား။

ေျဖ။။ စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္ေတြကို စားဝတ္ေနေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေတာ့ သူ႔သေဘာထားအျမင္ကိုေတာ့ ေျပာျပခဲ့ တာမရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘက္ကေျပာျပလိုက္တာကေတာ့ ဒီစစ္ေဘးေရွာင္ေတြဟာ တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ မ်ားျပားလာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ့ကေကာ ျပည္ေထာင္စု အစိုး ရ အဖြဲ႕ကေကာ ေထာက္ပံ့တာေတြ နည္းပါးေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တစ္ဖက္ကလည္းလူမႈအဖြဲ႕အစည္း ေတြ က ကူညီေထာက္ပံ့ ခ်င္ေပမယ့္ ေထာက္ပံ့လို႔မရတဲ့ အခက္အခဲေတြရွိေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ စားဝတ္ေနေရး အခက္အခဲ ေတာ္ေတာ္ရွိေနပါတယ္။ အဲ့ဒါကိုေတာ့ သူကတင္ၿပ လိုက္ပါတယ္။

ေမး။။ ေနာက္တစ္ခုက အစိုးရက ICRC နဲ႔ WFP ႏွစ္ဖြဲ႕တည္းကိုပဲ အကူအညီေပးခြင့္ျပဳထားတယ္။ ေဒသ တြင္း က လူမႈအဖြဲ႕အစည္းေတြကို ကူညီေပးခြင့္မျပဳဘူး။ ဒုကၡသည္ေတြမွာလည္းပဲ အကူအညီေတြ အမ်ား ႀကီး လိုေနတယ္။ လက္ရွိ ရရွိေနတဲ့အကူအညီေတြနဲ႔ လုံေလာက္မႈမရွိဘူးဆိုတာကိုလည္း သိရတယ္။ ဆို ေတာ့ ထိေရာက္စြာ ကူညီေပးဖို႔ အတြက္ ဘယ္လိုေတြေျဖေလၽွာ့ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ျမင္လဲ။

ေျဖ။။ ဒီဒုကၡသည္စခန္းမွာ စားဝတ္ေနေရးအဆင္ေျပဖို႔အတြက္ကို အကူအညီေထာက္ပံ့ေပးဖို႔အတြက္ ကၽြန္ ေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကလည္း အဆိုတစ္ရပ္ကိုတင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီအဆိုဟာလည္း ေအာင္ျမင္ပါတယ္။ ေအာင္ ျမင္ခဲ့တဲ့အဆိုကိုလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရဆီကို ေပးပို႔ခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဒီထက္ ပိုၿပီးေတာ့မွ စားနပ္ရိကၡာေတြကို ေထာက္ ပံ့ေပးဖို႔အတြက္ အဆိုကိုေအာင္ျမင္ေပမယ့္ အစိုးရအဖြဲ႕က ဒီေန႔ ထိ ေဆာင္ရြက္တာမ်ိဳး မရွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ စားဝတ္ေနေရး အဆင္ေျပဖို႔အတြက္ အစိုးရအ ဖြဲ႕အေနနဲ႔ NGO အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ INGO အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ တျခား ၿမိဳ႕နယ္ ေတြကေနၿပီးေတာ့မွ ေထာက္ ပံ့ မယ့္အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ့ ကူညီေထာက္ပံ့မႈကိုေတာ့ ခြင့္ျပဳေပးသင့္ပါတယ္။ ေျဖေလၽွာ့ေပး သင့္တယ္လို႔ျမင္ ပါတယ္။ 

ေမး။။ ဒါေတြအတြက္ေရာ ရခိုင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုေတြစြမ္းေဆာင္ေပးနိုင္မလဲ။ ဘာေတြ ကို ဆက္ၿပီးလုပ္ဖို႔ရွိလဲ။

ေျဖ။။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ကေတာ့ ေစာေစာကေျပာသလိုပါပဲ။ စားနပ္ရိကၡာေတြ ကို ပိုမိုေထာက္ပံ့ေပးဖို႔အတြက္ကို အဆိုတင္ခဲ့လို႔ အဆိုေအာင္ျမင္ခဲ့ေပမယ့္၊ အစိုးရအဖြဲ႕ကိုလည္းတြန္း အားပးခဲ့ေပမယ့္ အစိုးရအဖြဲ႕ကေတာ့ ေဆာင္ရြက္မႈအားနည္းေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဒီအ ဆိုအေပၚမွာ ဆက္ၿပီးေတာ့မွ အစိုးရအဖြဲ႕ကို ဒီအဆိုနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထိထိေရာက္ေရာက္ေဆာင္ ရြက္ဖို႔အ တြက္ ဆက္ၿပီးတြန္းအားေပးသြားဖို႔ အစီအစဥ္ရွိ ပါတယ္။

ေမး။။ ဟုတ္ကဲ့ပါ။ မစၥဘူဂနာဘက္ကေရာ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ရဲ့သေဘာထားေတြ၊ အႀကံ ဉာဏ္ ေတြကို ေမးျမန္းခဲ့တာေတြမ်ား ရွိပါသလား။

ေျဖ။။ ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမႉးရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္က ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လႊတ္ေတာ္ရဲ့ အႀကံျပဳ ခ်က္ေတြကို၊ ဘယ္လိုေဆာင္ရြက္ရမလဲ ဆိုတာကို ေမးျမန္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌက ခုနက ေျပာသလို ပါပဲ။ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို သြားလာခြင့္ေပးဖို႔။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တစ္ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔တစ္ၿမိဳ႕နယ္၊ တစ္ရြာ နဲ႔ တစ္ရြာကို လည္း စားနပ္ရိကၡာေတြ ကူညီေထာက္ပံ့ေပးဖို႔အတြက္ကို ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ ကိစၥကိုလည္း အစိုးရအဖြဲ႕နဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရနဲ႔ ေတြ႕ဆုံတဲ့အခါမွာ တြန္းအားေပးပါ ဆိုၿပီးေတာ့မွ မွာ ၾကားလိုက္ပါတယ္။

ေမး။။ ၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာရွိတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ ၈ ၿမိဳ႕နယ္မွာ အင္တာနက္လိုင္းေတြ ပိတ္ထားတဲ့ကိစၥ အေပၚ မွာေရာ သူ႔အေနနဲ႔ ဘာေတြေျပာၾကားခဲ့တာရွိလဲ။

ေျဖ။။ အဲ့လို ၿမိဳ႕နယ္ ၈ ၿမိဳ႕နယ္မွာ အင္တာနက္လိုင္းျဖတ္တာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူကဘာမွေတာ့ေျပာတာမရွိ ပါဘူး။ 

ေမး။။ မၾကာခင္ကေပါ့ေနာ္။ စစ္ပြဲေတြျဖစ္ေနတဲ့ အာဖရိကနိုင္ငံတစ္ခုမွာ ဒီလိုမ်ိဳးအင္တာနက္လိုင္းေတြကို ျဖတ္လိုက္ တယ္။ တစ္လအၾကာျဖတ္ၿပီးမွ ျပန္ဖြင့္ေပးလိုက္တယ္။ ဖြင့္ေပးလိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ စစ္တပ္ဘက္ ကေနၿပီးေတာ့ စစ္ရာဇဝတ္ မႈ က်ဴးလြန္ထားတယ္ဆိုတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင္တို႔၊ ဓါတ္ပုံတို႔ထြက္လာတယ္။ရခိုင္ျပည္ မွာေရာ ဒီလိုမ်ိဳးအင္တာနက္လိုင္းေတြကို ျဖတ္ ထားတဲ့အတြက္ အဆက္အသြယ္ျပတ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီလို မ်ိဳးျပႆနာေတြ ျဖစ္လာနိုင္တဲ့အေနအထားေတြကို စိုးရိမ္ၾကတဲ့ အသံေတြလည္း ၾကားရတယ္။ လႊတ္ေတာ္ ဘက္ကေရာ ဒီကိစၥအေပၚမွာ ဘယ္လိုအေရးယူေဆာင္ရြက္ဖို႔ေတြရွိေနလဲ။

ေျဖ။။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်ား။ အင္တာနက္လိုင္း ျဖတ္လိုက္တဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေနတဲ့ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ စစ္တပ္ ဘက္က ျပဳမူေဆာင္ရြက္တဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊ ဗီဒီယိုအေ ထာက္အထား ေတြကို သက္ဆိုင္ရာကိုယ္စားလွယ္ေတြက နယ္ေျမအသီးသီးကိုဆင္းၿပီးေတာ့ ယူေနၾကပါ တယ္။ တကယ္လို႔ အဲ့ဒီသတင္းအခ်က္ အလက္ေတြကို စုေဆာင္းၿပီးေတာ့မွ ကၽြန္ေတာ္တို႔လႊတ္ေတာ္မွာ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အေရးႀကီးအဆိုကို တင္သင့္ရင္ လည္း တင္သြင္းဖို႔အစီစဥ္ရွိပါတယ္။

ေမး။။ ေနာက္ထပ္ေမးခြန္းတစ္ခုက မစၥဘူဂနာ ရခိုင္ျပည္နယ္ကိုလာတာ အခုဆိုရင္သုံးႀကိမ္ရွိၿပီေပါ့ေနာ္။ အရင္ကခရီး စဥ္ေတြနဲ႔ေရာ အခုေနာက္ဆုံးခရီးစဥ္ေတြအေပၚမွာေရာ ျခဳံငုံသုံးသပ္လို႔ရွိရင္ လႊတ္ေတာ္ရဲ့ သေဘာထားအျမင္ေလးကို သိခ်င္ပါတယ္။ (အထူးသျဖင့္ မစၥယန္ဟီးလီနဲ႔စာရင္ သူ႔ရဲ့လုပ္ေဆာင္ခ်က္၊ ရပ္တည္ခ်က္ေတြက ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာထိကို ေတြ႕ျမင္ရလဲ။ သမာသမတ္က်မႈရွိရဲ့လား။)

ေျဖ။။ အခုလာတဲ့ ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ကေတာ့ သမာသမတ္က် ပါ တယ္။ မၽွတပါတယ္။ သူကလည္းေျပာသြားပါတယ္။ ေျမပုံဒုကၡသည္စခန္းကိုသြားခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီမွာ ဘဂၤါလီ လူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ေတြ႕ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္း၊ ေနာက္ၿပီး ရခိုင္အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ ေတြ႕ခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ေလးေတြ လည္း ေျပာျပပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ စစ္ေတြမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို သြားေရာက္ဖို႔ရွိတယ္ဆိုၿပီးေတာ့လည္း ေျပာျပပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ သူ႔ရဲ့ေျပာတာဆိုတာ၊ ေဆြးေႏြး တာ၊ ဆက္ဆံတာေတြသည္ အရင္က မစၥယန္ ဟီးလီထက္ သေဘာထားျပည့္ဝတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ သုံးသပ္ပါ တယ္။

ေမး။။ ေနာက္တစ္ခုက ရခိုင္ျပည္နယ္ျဖစ္စဥ္။ AA နဲ႔ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ေရးအေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိုး ရ ရဲ့ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းပုံအေပၚမွာေရာ ဆရာ့အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။

ေျဖ။။ AA အဖြဲ႕နဲ႔ျဖစ္တဲ့ကိစၥမွာ တပ္မေတာ္သတင္းထုတ္ျပန္ေရးအဖြဲ႕ကလည္း သတင္းထုတ္ျပန္ထား တာ ရွိပါတယ္။ အစိုးရက စစ္ပြဲကိုရပ္ေပးပါလို႔ဆိုလို႔ရွိရင္ ရပ္ေပးမယ္လို႔ သူတို႔ကေျပာပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ အခု တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေနတဲ့ ကိစၥသည္ အစိုးရအရပ္ရပ္မွာ တာဝန္ရွိေနပါတယ္။ အစိုးရကသာ ရပ္ေပးပါလို႔ ဆိုလို႔ရွိ ရင္ေတာ့ တပ္မေတာ္က ရပ္ဖို႔အဆင္သင့္ ရွိတယ္လို႔ သတင္းထုတ္ျပန္ေရးမွာ ၾကားသိလိုက္ရပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ အစိုးရမွာ တာဝန္ရွိတဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ လာမယ့္ ပုံမွန္လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးမွာ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အဆိုတင္သြင္းဖို႔ အစီစဥ္ေတြရွိပါတယ္။ 

ေမး။။ ဆိုေတာ့တပ္မေတာ္ကဒီလိုေျပာတဲ့အခ်ိန္မွာ အစိုးရဘက္က ဘာေၾကာင့္ ဒီလိုဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ေရငုံႏႈတ္ပိတ္ေနေနတယ္လို႔ ယူဆပါသလဲ။

ေျဖ။။ အဲ့ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌႀကီးက ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးရဲ့ ကိုယ္စား လွယ္ကို တစ္ခ်က္မွာလိုက္တာက "ဒီမိုကေရစီမင္းသမီးျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ရခိုင္ျပည္မွာ ၿဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြ နဲ႔ပတ္သက္လို႔၊ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စကားတစ္ခြန္းမၽွမဟတာသည္ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ အလြန္အံ့ၾသတယ္။" အဲ့ဒီစကားေလးကို လက္ေဆာင္ပါးလိုက္ပါရေစဆိုၿပီးေတာ့မွ မွာ လိုက္ပါတယ္။

ေမး။။ ၿပီးေတာ့ AA ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အမႈဖြင့္လိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ တရားခံေျပးေတြအျဖစ္ ေၾကညာ ထားတယ္။ ဒီအေပၚမွာေရာ ရခိုင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္။ ဆရာ့အေနနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လို ၿမင္ပါ သလဲ။

ေျဖ။။ AA တပ္မေတာ္က ေခါင္းေဆာင္ေလးဦးကို အၾကမ္းဖက္ဥပေဒပုဒ္မနဲ႔ အမႈဖြင့္ထားတယ္။ တရားခံ

ေၿပး ေၾကညာထားတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ကလည္း ဥပေဒ သမား တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေၾကာင့္ ဥပေဒအျမင္အရ သုံးသပ္ရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒါက သူတို႔ဟာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့အခ်ိန္မွာ၊ ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္တဲ့ေနရာမွာ မရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျပစ္မႈမေျမာက္ဘူးလို႔ သုံးသပ္မိပါတယ္။

ေမး။။ ဒီလိုမ်ိဳးျဖစ္စဥ္ေတြက အရင္ကလည္းျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ဒါဟာ ရခိုင္မွာလည္းရွိတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံ အ တြင္းမွာလည္း တျခားတိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္ ေတြမွာလည္းရွိတယ္။ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြျဖစ္ေနတဲ့ ေဒသ တိုင္းမွာ ဒီလိုမ်ိဳးျဖစ္စဥ္ေတြကရွိတယ္။ သံသယနဲ႔ဖမ္းဆီးတာတို႔ဆိုတာ။ ဒါေပမဲ့လို႔ အရင္ကလက္နက္ ကိုင္ အဖြဲ႕အစည္း ေတြက ပုဂၢိဳလ္ေတြကို ဖမ္းဆီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီလိုမ်ိဳးေခါင္းေဆာင္ေတြကို အေရးယူတာတို႔၊ အမႈ ဖြင့္တာတို႔၊ တရားခံေျပး အျဖစ္သတ္မွတ္တာတို႔ဆိုတာ မရွိခဲ့ဘူး။ ဥပေဒေၾကာင္းအရ ျဖစ္သင့္သလား။ ဘယ္လိုျမင္လဲ။

ေျဖ။။ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ျဖစ္ပြားတဲ့တိုက္ပြဲေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အဲ့ဒီအဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ့ ေခါင္းေဆာင္ ေတြကို အဲ့လိုတရားစြဲဆိုခဲ့တာေတာ့ မေတြ႕ဖူးပါဘူး။ ၾကားလည္းမၾကားဖူးပါဘူး။ အခုမွ AA အဖြဲ႕အစည္းက ေခါင္းေဆာင္ ေတြကို ဒီလိုအၾကမ္းဖက္ဥပေဒနဲ႔ တရားစြဲဆိုတယ္ဆိုတာဟာ အခုၾကားဖူး တဲ့အတြက္ အံ့ေတာင္အံ့ၾသမိပါတယ္။

•  ေအေအ ေျပာခြင့္ရ ခိုင္သုခရဲ့ ေယာက္ဖေတာ္သူအပါအဝင္ လူသုံးဦးကို တပ္မေတာ္ဖမ္း

• ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုတရားစြဲတာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ထိခိုက္နိုင္လို႔ ေအေအေျပာ 

• ရခိုင္နဲ႔ ခ်င္းက ၿမိဳ႕နယ္ ကိုးခုမွာ အင္တာနက္ပိတ္

ေမး။။ ေနာက္တစ္ခုက မူဆလင္ဒုကၡသည္ေတြေနရပ္ျပန္ေရးအေပၚမွာ ရခိုင္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ရဲ့ သေဘာ ထား အျမင္ေလး ဘယ္လိုရွိလဲဆိုတာ သိလိုပါတယ္။ (မူဆလင္ဒုကၡသည္ေတြကေတာ့ သူတို႔ ျပန္လာလို႔ ရွိရင္ နိုင္ငံသားျပဳခြင့္ေပးရမယ္။ လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္ေပးရမယ္။ စသျဖင့္ေပါ့ေလ။ သူတို႔ေတာင္းဆို ခ်က္ ေတြရွိတယ္။ ဒီအေပၚမွာေရာ ဆရာတို႔အေနနဲ႔ ဘယ္လိုသေဘာရလဲ။)

ေျဖ။။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရာက္ေနတဲ့ ဘဂၤါလီေတြကို နိုင္ငံေတာ္အစိုးရက လက္ခံဖို႔အတြက္ တရားဝင္ စခန္းႏွစ္ ခုဖြင့္ထား ပါတယ္။ သူတို႔ဘက္က ျပန္မဝင္လာတာသည္ ေျပာသံၾကားတာကေတာ့ သူတို႔ဘက္ကလည္း ဖိအားေတြ ေပးထားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ျပန္ဝင္လာတာမရွိဘူးလို႔ေတာ့ သိရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အစိုးရ ဘက္ကေတာ့ ဘဂၤါလီေတြကို စနစ္တက်နဲ႔လက္ခံဖို႔အတြက္လည္း စခန္းႏွစ္ခုကို ဖြင့္ထားပါတယ္။ အဲ့ဒီ အေပၚမွာ သူတို႔ကေတာင္းဆိုတဲ့၊ ဝင္လာလို႔ရွိရင္ နိုင္ငံသားေပးရမယ္ဆိုတာဟာ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ နိုင္ငံသားျဖစ္ ခြင့္ဥပေဒနဲ႔အညီ စိစစ္ၿပီးမွ ေပးသင့္တဲ့လူကို ေပးရမွာပါပဲ။ ရသင့္တဲ့လူရရမွာပါပဲ။ 

ေမး။။ တစ္ဖက္နိုင္ငံကိုေရာက္ေနတဲ့ မူဆလင္ေတြျပန္လာေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာဘက္ကလည္း လုပ္ေဆာင္ ေနတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကေျပာေနတာက ျမန္မာဘက္ကေနၿပီးေတာ့ ဒီလူေတြမျပန္ရဲ ေအာင္ အတားအဆီးတစ္ခုခု ကိုလုပ္ေနတယ္။ သူတို႔ဟာ အဲ့ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီကိုျပန္မလာရဲတာျဖစ္တယ္ဆို တဲ့ ေျပာဆိုခ်က္ေတြအေပၚမွာေရာ ဆရာ့ အေနနဲ႔ ဘာေတြတုံ႔ျပန္ခ်င္လဲ။

ေျဖ။။ အစိုးရဘက္က အခုနကေျပာသလိုပါပဲ။ လုပ္ေဆာင္ေနတာက တရားဝင္သမာသမတ္က်က်နဲ႔ လုပ္ ေဆာင္ ေနတာေတြ႕ရပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကိုေရာက္ေနတဲ့ ဘဂၤါလီဒုကၡသည္ေတြကို တစ္ဖက္အဖြဲ႕အ စည္းတြက ဖိအားေပးေနတယ္လို႔ ၾကားသိရတဲ့အတြက္ သူတို႔က ျပန္မလာရဲဘူးလို႔သိရွိရပါတယ္။ အဲ့ဒါ ေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘက္က လက္ခံမယ့္ဟာကို သူတို႔မလာတာဟာ သူတို႔ဘက္ကအပိုင္းပဲျဖစ္တယ္။ သူတို႔ဘက္မွာပဲ တာဝန္ရွိပါတယ္။

ေမး။။ ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိုးရဘက္က ျပင္ဆင္ေနမႈေတြနဲ႔ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ေတြ အေ ပၚမွာေရာ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။

ေျဖ။။ တဖက္နိုင္ငံကိုေရာက္ေနတဲ့ ဘဂၤါလီေတြကို လက္ခံဖို႔အတြက္ အစိုးရက စနစ္တက်ျပင္ဆင္ထားတာ ကို ေတြ႕ရွိ ရပါတယ္။ သူတို႔သည္ ဥပေဒနဲ႔အညီေဆာင္ရြက္ေနတာျဖစ္တဲ့အတြက္ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ကေ တာ့ အထူးေျပာစရာမရွိပါဘူးခင္ဗ်ား။

လင့္၊https://www.bbc.com/burmese/burma-48992662