ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှ ရိုဟင်ဂျာများ တတိယနိုင်ငံ ထွက်ခွါမှု များ လာ

ဧရာဝတီ
Muktadir Rashid
30 November 2023

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၊ ကောက်ဘဇားရှိ ကူတူပါလောင် ဒုက္ခသည်စခန်းတွင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်က စားနပ်ရိက္ခာတန်းစီနေသော ရိုဟင်ဂျာ မွတ်စလင် ဒုက္ခသည်များ / AFP

မြန်မာသို့ အလုံးအရင်းဖြင့် ပြန်ရန် မဖြစ်နိုင်လောက်အောင် မတည်ငြိမ်မှုများဖြစ်နေစဉ် ယခုနှစ် ဘင်္ဂ လားဒေ့ရှ်မှ ရိုဟင်ဂျာများကို ပြန်လည်နေရချထားမှု၊ အထူးသဖြင့် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုနှင့်ကနေ ဒါသို့ ပြန်လည်နေရာချထားမှု များပြားလာသော်လည်း ဒုက္ခသည် ၁ သန်းကျော် ကျန်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။

ကုလသမဂ္ဂ ဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံး (UNHCR) သည် ရိုဟင်ဂျာ ၃၅၅ ဦးကိုအမေရိကန် ပြည်ထောင်စုတွင် ပြန်လည် နေရာချထားရန် စီစဉ်ပေးခဲ့ပြီး အခြားရိုဟင်ဂျာ ၃၀၇ ဦး၏ လျှောက်လွှာ များကို စိစစ်နေဆဲဖြစ်ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးဌာနက ပြောသည်။

ကနေဒါက ရိုဟင်ဂျာ ၁၃၁ ဦးကို လက်ခံခဲ့ပြီး အခြား ရိုဟင်ဂျာ ၁၄၈ ဦးကို စိစစ်နေသည်။

သြစတြေးလျက ရိုဟင်ဂျာ ၄၈ ဦးကို လက်ခံပြီး အခြားရိုဟင်ဂျာ ၆၂ ဦးကို နယ်သာလန် အီတလီအာ ဂျင် တီးနား၊ ဆွီဒင်၊ ဗြိတိန်၊ အိုင်ယာလန်၊ ဂျာမနီနှင့် ဂျပန်တို့က လက်ခံသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး မစ္စတာ အန်ထော်နီ ဘလင်ကန်က ပြန် လည် နေရာချထားရေး လုပ်ငန်းစဉ်ကို ကြေညာပြီး အမေရိကန် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေး အကြီးအကဲ မစ္စ ဂျူလီယက်တာ နိုယက်စ်သည် လွန်ခဲ့သောနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ကောက်ဘဇားရှိ ရိုဟင်ဂျာစခန်းများသို့ သွားရောက်သည်။

စိစစ်သော လုပ်ငန်းများ အရှိန်မြှင့်တင်ရန် အမေရိကန် သံအမတ် မစ္စတာ ပီတာဟက်စ်နှင့် လွန်ခဲ့သော လတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြောင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီး မစ္စတာ အဆက်ဒတ်ဇမန် ခန်းကမီဒီယာ သို့ ပြောသည်။

၂၀၁၇ ခုနှစ်က ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် စစ်တပ်ဖြိုခွဲမှုနောက်ပိုင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်သည် မြန်မာမှ ရိုဟင်ဂျာ ၁ ဒသမ ၁ သန်းကျော်ကို လက်ခံထားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလက ကူတူပါလောင် ဒုက္ခသည်စခန်းတွင် ရိုဟင်ဂျာခေါင်းဆောင် မိုဟစ် အူလာ လုပ်ကြံခံရပြီးနောက် ပြန်လည်နေရာချထားရေး လုပ်ငန်းများကို အရှိန်မြှင့် လုပ်ဆောင်နေ သည်။ သူ့မိသားစုနှင့် လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက်များကို ကနေဒါနိုင်ငံတွင် ပြန်လည် နေရာချထားခဲ့သည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် အမေရိကန် သံတမန်ဟောင်း မစ္စတာ ဂျွန် ဒန်နီလို ဝစ်ဇ်က “ထင်ထားတာနဲ့ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်နေတာက အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုက ရိုဟင်ဂျာ အများ အပြားကို တတိယနိုင်ငံတွေမှာ နေရာချထားဖို့ နှစ်ပေါင်းများစွာ အားပေးတယ်။ အဲဒီလို လုပ်တာဟာ နောက်ထပ် ဒုက္ခသည်တွေကို ဆွဲဆောင်သလိုဖြစ်မယ်၊ ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေးအရ ထောက်ခံမှုရမှာမ ဟုတ် ဘူးဆိုပြီး ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်က ဆန့်ကျင်တယ်” ဟု ပြောသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အစိုးရသည် ရိုဟင်ဂျာများကို တတိယနိုင်ငံတွင် ပြန်လည် နေရာချထားရေးထက်မြန်မာ သို့ ပြန်လည် ပို့ဆောင်ရေးကိုသာ တွန်းအားပေးသော်လည်း နိုဝင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့တွင် ရက္ခိုင့်တပ် တော် (AA) နှင့် စစ်ကောင်စီတပ်အကြား တိုက်ပွဲများ ပြန်လည် ဖြစ်ပွားခြင်းသည် ထိုလုပ်ငန်းစဉ်ကို မအောင်မမြင် ဖြစ်စေသည်။

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံမှ ဒုက္ခသည်ဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ မစ္စတာ မိုဟာမက် မီဇနာ ရာမန်က “အဲဒီတိုက်ပွဲ တွေ က ဒုက္ခသည် ပြန်လည် ပို့ဆောင်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို သေချာပေါက် အဟန့်အတား ဖြစ်စေမယ်။ အခြား လူမျိုးစုတွေလည်း အဲဒီတိုက်ပွဲတွေကြောင့် ထိခိုက်နေတယ်” ဟု ဧရာဝတီသတင်းဌာနသို့ ပြော သည်။

များပြားလှသော ရိုဟင်ဂျာများသည် အန္တရာယ်များသော လှေခရီးဖြင့် မလေးရှား၊ အင်ဒိုနီးရှားနှင့် သြ စ တြေးလျသို့ အသက်စွန့် သွားရောက်နေပြီး လွန်ခဲ့သော ၁၀ ရက်အတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် အာဏာပိုင် များသည် ကောက်ဘဇားမှ မလေးရှားသို့ လူကုန်ကူးခံရသည်ဆိုသည့် ရိုဟင်ဂျာ ၂၀၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီး ခဲ့သည်။

“ဒုက္ခသည် ပြန်လည်ပို့ဆောင်ရေး ဖြစ်နိုင်ခြေကို အပြည့်အဝ အသုံးချဖို့ ပိုမိုမြန်ဆန်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်က အထောက်အကူပြုမယ်” ဟု ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှ ကုလသမဂ္ဂလူသားချင်းစာနာမှု ညှိနှိုင်းရေးမှူး မစ္စ ဂွင် လူး ဝစ်က ပြောသည်။

(ဒါကာမြို့အခြေစိုက် ဧရာဝတီသတင်းထောက် Muktadir Rashid မှ ပေးပို့သော Rohingya Resettlements From Bangladesh Increase While Myanmar Instability Grows ကို ဘာသာပြန်သည်။)

Link : Here