ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း
၂၅ သြဂုတ် ၂၀၂၂
.png)
မောင်တောမြို့အပြင်ဘက်ရှိ ရိုဟင်ဂျာကျေးရွာမြင်ကွင်း။ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပဋိပက္ခများကြောင့် သိန်းနှင့်ချီသော ရိုဟင်ဂျာ မူဆလင်များ အခြားနိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြရပြီး အချို့မှာ ပြည်တွင်း ဒုက္ခသည် စခန်းများတွင် ၅ နှစ်ကြာ နေထိုင်နေကြရသည်။ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းက ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေအပြင် ရက္ခိုင့် လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့နဲ့ မြန်မာစစ် တပ်တို့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေလည်း ရှိနေပါတယ်။ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဒုက္ခသည်များသည် စခန်းများတွင် စားနပ်ရိက္ခာပြဿနာများ ပိုမိုကြုံတွေ့နေရသည်ဟု ဆိုသည်။ ရန်ကုန်သတင်းကို ကိုသောင်းက တင်ဆက်ထားပါတယ်။
စစ်တွေမြို့နယ် တုံတုံဒုက္ခသည်စခန်းမှာ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကြာ နေထိုင်လာခဲ့တဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည် တစ်ဦးက ဒုက္ခသည် စခန်းမှာ နေထိုင်ရတာ သူတို့အတွက် ဘာမှ အကျိုးမရှိဘူးလို့ ပြောပါတယ်။
“အဓိက ကြုံတွေ့နေရတာက ၉ ပေ၊ ၈ ပေ ရှိတဲ့ အခန်းမှာ မိသားစု တစ်စုလုံး နေထိုင်ရတာ အဆင်မပြေဘူး။ စားနပ်ရိက္ခာ မလုံမလောက်နဲ့ ကလေးတွေရဲ့ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး မကောင်းတော့ စီးပွားရေး လုံးဝ မရှိဘူး ။ ”
တုံပြုံ ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ နေထိုင်တဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည် တဦးက ဒုက္ခသည် စခန်းတွေမှာ အချိန်တွေ တိုးလာတာနဲ့အမျှ စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်လို့ ဒုက္ခသည် စခန်းမှာ သူခိုး ဓားပြတွေ ပိုများလာတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“အခုနောက်ပိုင်း ပိုဆိုးလာတယ်။ ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာအဖွဲ့ မတိုင်ခင်က ဆန်၊ ဆီ၊ ဆား ပေးတယ်။ အခု ပိုက်ဆံပေးရုံနဲ့ မလုံလောက်တော့ ပိုဆိုးတယ်။ ကုန်ဈေးနှုန်းတွေ တက်နေလို့ မကောင်းဘူး၊ နောက်တစ်ခုက ဓားပြတွေ၊ သူခိုးတွေ ပိုများလာတယ်။ စခန်းမှာလည်း ပြဿနာတွေနဲ့ ကြုံနေရတယ်၊ တနေ့ထက်တနေ့ ပိုဆိုးလာတယ်။"
ရခိုင်ပြည်နယ်ရှိ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်စခန်းများသည် ၂၀၁၇ ခုနှစ်အစောပိုင်းနှစ်များအတွင်း စားနပ်ရိက္ခာအတွက် စိုးရိမ်စရာမရှိခဲ့သော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဒုက္ခသည်များအတွက် စားနပ်ရိက္ခာအလုံအလောက်မရှိသလို လုံခြုံရေးလည်း မရှိတော့ကြောင်း ရိုဟင်ဂျာလူငယ်တစ်ဦးက ပြောသည်။
“ဒီငါးနှစ်မတိုင်ခင်က ဒုက္ခသည်တွေရဲ့ စားဝတ်နေရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သိပ်စိုးရိမ်စရာ မလိုပါဘူး။ သူတို့ကို ထောက်ပံ့တဲ့ NGO INGO တွေရှိတော့ သိပ်စိုးရိမ်စရာ မလိုပါဘူး။ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ကုန်စည်ဈေးနှုန်းတွေ၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အခြေအနေက မကောင်းတော့ အရင် ပြောခဲ့သလို ပဲ NGO တွေက စားနပ်ရိက္ခာ အပြည့် အ၀ မပေးနိုင်တဲ့အတွက် ပိုဆိုးလာတယ်လို့ ပြောလို့ရတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ရိုဟင်ဂျာဒုက္ခသည်တွေတင်မကဘူး။ ၂၀၁၈ နှစ်ကုန်ပိုင်းလောက်မှာ ရက္ခိုင့် လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ AA နဲ့ မြန်မာတပ်မတော်တို့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒုက္ခသည် အများအပြား နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးပြီး ဒုက္ ခသည် စခန်းတွေမှာ နေထိုင်နေရဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အလှူရှင်များ၏ ပံ့ပိုးမှုကြောင့် အစပိုင်းတွင် စားနပ်ရိက္ခာ အဆင်ပြေသော်လည်း စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်တွင် စားနပ်ရိက္ခာ အခက်အခဲ ပိုမိုကြုံတွေ့ရကြောင်း ဒုက္ခသည်များက ပြောသည်။
ကျောက်တော်မြို့နယ် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းမှာ နေထိုင်တဲ့ ဒေါ်မြရီက ဘာမှမအဆင်ပြေတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းကနေ ထွက်ပြေးချင်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
"ဒုက္ခသည်စခန်းမှာ ဘာမှ အဆင်ပြေတာ မရှိဘူး။ အားလုံးက အခက်အခဲတွေ ရှိတယ်။ တင်းကျပ်တဲ့ အစားအ သောက်တွေ မသုံးရင် နေမကောင်းရင် ပိုဆိုးတယ်။ နေရာကလည်း မသက်သာဘူး၊ ပူတယ်၊ ကျဉ်းတယ်။ ငရဲမှာ နေနေရသလိုပဲ ။ ထွက်ပြေးသည်။"
ဒုက္ခသည်စခန်းများတွင် အဆိုပါအခက်အခဲများကြောင့် နေရပ်မပြန်လိုသော်လည်း နှစ်ဖက်တပ်များ ရွာနှင့်ရွာများအနီးတွင် တပ်စွဲထားသောကြောင့် နေရပ်ပြန်ရန် အခက်အခဲရှိသည်။
မြန်မာဖက်က ရိုဟင်ဂျာအမည်ကို အသိအမှတ်မပြုဘဲ ရိုဟင်ဂျာသည် မြန်မာမှမဟုတ်ဟု ပြောဆိုသည်။ ရိုဟင်ဂျာ ဒုက္ခသည် အများစုဟာ ဘယ်လိုပဲဖြစ်ဖြစ် နေရပ်ပြန်ဖို့ မျှော်လင့်နေကြတယ်လို့ ဒုက္ခသည် လူငယ်တဦးက ပြောပါတယ်။
“ရိုဟင်ဂျာတွေကို ရက်စက်စွာ သတ်ဖြတ်ခဲ့တဲ့အတွက် တခြားတိုင်းရင်းသားတွေ ဒုက္ခရောက်အောင် မခံစားကြ ရပါစေနဲ့၊ ငါတို့ဆီက ပြန်သိမ်းသွားခံရတဲ့ ရိုဟင်ဂျာတွေရဲ့ အခွင့်အရေးကို လိုချင်ပြီး မူလနေရာတွေကို ပြန်သွားနိုင်အောင် စီစဉ်ပေးမယ်လို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်သမျှမြန်မြန်။"
ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ် မြန်မာလုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေရဲ့ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်တဲ့လုပ်ရပ်တွေဟာ လူမျိုးတုံးသတ် ဖြတ် မှုနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ လူမျိုးတုန်းသတ်ဖြတ်မှုဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာသဘောတူညီချက်ကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ချိုးဖောက်တယ်လို့ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက တရားစွဲထားပါတယ်။ သို့ သို့ သော် လည်း နှစ်ပေါင်းများစွာ ဒုက္ခသည်စခန်းများတွင် နေထိုင်ခဲ့ကြသူများအတွက်မူ အိမ်ပြန်ရန် မျှော်လင့်ချက်သည် ဝေးကွာနေသေးသည်။
Link : Here
No comments:
Post a Comment