Kenneth Roth
Thu 3 Mar 2022
Kenneth Roth သည် Human Rights Watch ၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာဖြစ်သည်။
အစုလိုက်အပြုံလိုက် ခဲယမ်းများကို
ခွဲခြားမှုမရှိစွာ အသုံးပြုခြင်းနှင့် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များနှင့်
ရော့ကက်အမြောက်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခြင်းတို့ကို ကျွန်ုပ်တို့
တွေ့မြင်ပြီးဖြစ်သည်။
မျှော်လင့်ထားတာထက် ပိုအားကောင်းပြီး ထိရောက်တဲ့ ခုခံမှုကို ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ဖို့၊ ကြီးမားတဲ့ မေးခွန်းကတော့ နောက်ဘာဖြစ်လာမလဲ ။ ရုရှားစစ်တပ်သည် အရပ်သားများကို တမင်တကာ ပစ်မှတ်ထားပြီး အချိုးမညီဘဲ အချိုး အ စားမမျှသော တိုက်ခိုက်မှုများ အပါအဝင် စစ်ဥပဒေများကို ပြင်းထန်စွာ ချိုးဖောက်မှုများဖြင့် ခုခံတိုက်ခိုက်သည့် သမိုင်းကြောင်းရှိသည်။
2015 ခုနှစ်မှ 2016 ခုနှစ်အတွင်း ရုရှားနှင့် ဆီးရီးယားတို့၏ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုများ သည် နိုင်ငံ၏လူဦးရေအများ ဆုံးမြို့ဖြစ်သည့် Aleppo အရှေ့ပိုင်းရှိ အတိုက်အခံများ ထိန်းချုပ်ထားသော အစိတ်အပိုင်းများကို အကြီးအကျယ် ပျက်စီးစေခဲ့သည်။ အောက်တွင် နေထိုင်သူများ ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှု အပြင် အစုလိုက်အပြုံလိုက် စည်ဗုံးများ ၊ လောင်မီးလက်နက်များနှင့် ပြင်းထန်သော ပေါက်ကွဲစေတတ်သော ဗုံးများဖြင့် အတိုက်အခံအင်အားစုများက နောက် ဆုံးတွင် လက်နက်ချအညံ့ခံခဲ့သည်။
အလားတူနည်းဗျူဟာများကို ထပ်ခါတလဲလဲ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး အရှေ့ပိုင်း Ghouta နှင့် Idlib တူညီစွာ ဆိုးရွား သောရ လဒ်များ ရရှိခဲ့သည်။ တစ်ချို့ကိစ္စတွေမှာ ဆေးရုံတွေ၊ ဈေးတွေ၊ ကျောင်းတွေနဲ့ တိုက်ခန်းတွေကို တမင်တ ကာ ဗုံး ကြဲတိုက်ခိုက်တယ်။ ရည်ရွယ်ချက်မှာ အရပ်သားများအတွက် ခက်ခဲစွာ ထွက်ခွာသွားစေရန်၊ အတိုက်အခံ တပ် များကို သီးခြားခွဲထားရန်နှင့် ဆီးရီးယားမြေပြင်တပ်များ ဝင်ရောက်ရန် လွယ်ကူစေရန်ဖြစ်သည်။
အလက်ပိုနှင့် အစ်ဒလစ်တို့တွင် ရုရှားတပ်များသည် ကောင်းကင်ယံမှ စစ်ဆင်ရေးများကို အဓိက လုပ်ဆောင် ခဲ့ သည်။ ယူကရိန်းတွင် ရုရှားမြေပြင်တပ်ဖွဲ့များ ပါဝင်နေသဖြင့် ယနေ့အခြေအနေနှင့် အနီးစပ်ဆုံး တူညီမှုမှာ ချေ ချင်းညာတွင် ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှ ၂၀၀၀ ခုနှစ်အတွင်း ဒုတိယစစ်ပွဲဖြစ်ပြီး၊ ရုရှားတပ်ဖွဲ့များ သည် မြို့တော် Grozny ကို လုံးလုံးလျားလျား ခွဲခြားမဆက်ဆံဘဲ ပစ်ခတ်နိုင်သော အစွမ်းအစများဖြင့် ဖြိုခွင်းခဲ့ချိန်ဖြစ်သည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် ကုလသမဂ္ဂက Grozny ကို “ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အပျက်စီးဆုံးမြို့ ခဲ့သည်။ ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် လူသတ်ပွဲအများ အ ပြားကို ထောင်ပေါင်းများစွာသော နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းကာ အတင်းအကျပ် ပျောက်ကွယ်သွားကာ သုတ်သင်ရှင်းလင်း သည့် စစ်ဆင်ရေးတွင် အခြားသော ဆိုးရွားစွာ စော်ကားမှုများလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။
ယူကရိန်းရှိ ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် အလားတူ ခွဲခြားမှုမရှိသော ဦးတည်ရာသို့ ရွေ့လျားနေကြောင်း အရိပ်အယောင် များ ရှိနေပြီး ၎င်းတို့မှာ အစောပိုင်းကာလများဖြစ်သည်။ အရှေ့ပိုင်းရှိ ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် အစုလိုက်အပြုံလိုက် အရပ်သားများကို ၎င်းတို့၏ ကနဦးအသုံးပြုမှုတွင်သာမက ကျန်ရစ်ခဲ့သော များပြားလှသော မပေါက်ကွဲသေး သော လက်နက်များတွင်လည်း အန္တရာယ်ဖြစ်စေသည့် ရုရှားနှင့် ယူကရိန်း သည် သည် ။
အစုလိုက်အပြုံလိုက်လက်နက်များကို တားမြစ်ပိတ်ပင်သည့်သဘောတူစာချုပ်တွင် ပါဝင်ခြင်းမရှိသော်လည်း အဆိုပါတိုက်ခိုက်မှုများသည် ဂျီနီဗာသဘောတူစာချုပ်များနှင့် အစိုးရနှစ်ရပ်စလုံးမှ အတည်ပြုလက်မှတ်ရေး ထိုး ထားသော ဓလေ့ထုံးတမ်းဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာဥပဒေ၏ ရှည်လျားသောအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည့် ခွဲခြားမဆက် ဆံသောစစ်ပွဲများကို တားမြစ်ထား
ထို့အပြင် ပဲ့ထိန်းဒုံးကျည်များနှင့် ဒုံးပျံအမြောက်များကို ပစ်ခတ်ရာတွင် ရုရှားတပ်ဖွဲ့များသည် လူနေထူထပ်သော နေရာများတွင် လုံးဝသင့်လျော်မှုမရှိသော ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသော ဖောက်ခွဲရေးလက် နက် များကို အသုံးပြုလျက်ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် မြို့တော် Kyiv နှင့် ဒုတိယအကြီးဆုံးမြို့ Kharkiv တို့ကို ဝိုင်း ထားကာ ဝိုင်းထားရန် တွန်းအားပေးနေပေလိမ့်မည်။ ဝိုင်းရံခြင်းသည် တရားသောနည်းပရိယာယ်ဖြစ်သော်လည်း၊ ၎င်းတို့သည် အဝိုင်းခံဒေသရှိ အခြားအရပ်သားများကို ဆိုးရွားစွာ ညှင်းပန်းနှိပ်စက်မှုအတွက် အဆင့်သတ်မှတ် နိုင်သည်။
ဒီတော့ မရေမတွက်နိုင်တဲ့ ယူကရိန်းအရပ်သားတွေကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေမယ့် ပိုဆိုးလာတဲ့ ခွဲခြားမှုကင်းတဲ့ စစ်ပွဲကို ရပ်တန့်ဖို့ ဘာလုပ်နိုင်မလဲ။ စစ်ရာဇ၀တ်မှု မှန်သမျှကို မှတ်တမ်းတင်ခြင်းနှင့် လူသိရှင်ကြား ထုတ်ပြန်ခြင်းဖြင့် တိုက်ခိုက်မှုများကို ဆိုရှယ်မီဒီယာတွင် လွှင့်တင်ခြင်း အများအပြားကို အဟန့်အတားဖြစ်စေနိုင်သည်ဟူသော အ ချက်များစွာကို ဖန်တီးထားသည်။ သို့သော် ဆီးရီးယားတွင် တိုက်ခိုက်မှုများကို ဗီဒီယိုဖြင့် မှတ်တမ်းတင်ထားပြီး လုံ လောက်သည့် အကျိုးသက်ရောက်မှုမရှိဘဲ လူမှုကွန်ရက်တွင် ဖြန့်ဝေခဲ့သည်။
Idlib တွင် အရပ်သားအဆောက်အဦများကို ပစ်မှတ်ထား၍ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်းကို ရပ်တန့်ရန် နိုင်ငံတကာဖိအား ပေးမှုများ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ စစ်ရေးဖိအားပေးမှု မောင်းသူမဲ့လေယာဉ်ဖြင့် တိုက်ခိုက်ခြင်း ဆီးရီးယားတပ်ဖွဲ့များ အပေါ် သံတမန်ရေးရာဖိအားပေးမှုများ ၊ ပြင်သစ်သမ္မတ Emmanuel Macron နှင့် ထိုအချိန်က ဂျာမန်အဓိပတိ Angela Merkel တို့ထံမှ ကြီးကြီးမားမား၊ ပြန်မစပါ။
တွင် နိုင်ငံရေးအရ ရှယ်ယာများ ပိုများ ယူကရိန်း ပူတင်၏ အမွေအနှစ်သည် ယခုအခါ ရှယ်ယာဝင်နေသည့် ထို့ အပြင် ကရင်မလင်နန်းတော်အပေါ် ပိုမိုပြင်းထန်သော ဖိအားများ ပေးနေပြီဖြစ်သည်။
စစ်ရာဇ၀တ်မှုများအတွက် နိုင်ငံတကာတရားစွဲဆိုခံရမည့် အလားအလာသည် ပျော့ပျောင်းသည့်အချက်တစ်ခု အ ဖြစ် ရှိနေသေးသည်။ ဆီးရီးယားသည် နိုင်ငံတကာ ရာဇ၀တ်တရားရုံး (ICC) တွင် ဘယ်တုန်းကမှ မပါဝင်ခဲ့သော ကြောင့် တရားရုံးသည် ထိုနေရာတွင် ကျူးလွန်ခဲ့သော ကြီးလေးသော ရာဇ၀တ်မှုများအပေါ် တရားစီရင်ပိုင်ခွင့် မရှိပါ။ ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံသည် ကြီးလေးသောရာဇ၀တ်မှုများ၏ သက်သေအထောက်အထားများကို စုဆောင်းထိန်းသိမ်းထိန်းသိမ်းရန် ဂျီနီဗာအခြေစိုက်အဖွဲ့ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် ရ ဆီးရီးယားအရာရှိ များ ကို အထူးသဖြင့် ဂျာမနီတွင် အမျိုးသားတရားစွဲဆိုမှုများတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။ ဒါပေမယ့် လူ့အ ခွင့် အရေးစောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့က Idlib မှာ စစ်ရာဇ၀တ်မှုတွေအတွက် တာဝန်ရှိကြောင်း ခြေရာခံပြီး ပူတင်ကို တလမ်းလုံး ခြေရာခံခဲ့ပေမယ့် ရုရှားအရာရှိကို စွဲချက်တင်ထားခြင်း မရှိပါဘူး။ စတင်ရန် အချိန်မနှောင်းသေးပါ။
အရ ယူကရိန်းတွင် ကြီးလေးသော ရာဇ၀တ်မှုများကို ကျူးလွန်ခြင်းအတွက် စီရင်ပိုင်ခွင့်ရှိသည် တင်သွင်းသည့် ကြေငြာချက်များ ။ ICC အစိုးရရှေ့နေက စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုကို ကြေညာထားပြီး သားဖြစ်ပြီး တရားရုံးအဖွဲ့ဝင် ၃၉ ဦး က သူ့ကို ထောက်ခံနေပါတယ်။ နိုင်ငံတကာအသိုက်အဝန်းအနေဖြင့် ဤစုံစမ်းစစ်ဆေးမှုနှင့် တရားရုံး၏ ပိုမို ကျယ်ပြန့်သောလုပ်ဆောင်မှုများကို အပြည့်အဝ အရင်းအမြစ်ဖြစ်ကြောင်း သေချာစေသင့်ပါသည်။
အဆုံးစွန်အားဖြင့်၊ ရုရှားစစ်တပ်၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများကို အပြင်းထန်ဆုံး ဟန့်တားသည့်အရာမှာ ရုရှား ပြည်သူများ ဖြစ်နိုင်သည်။ ဖွယ်ရှိသော်လည်း ရုရှားနိုင်ငံသား ထောင်ပေါင်းများစွာ လမ်းမပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြ သည် ဖမ်းဆီးခံရ ။ လူပေါင်း တစ်သန်းကျော်သည် စစ်ဆန့်ကျင်ရေး ပန်ကြားလွှာ ကို လက်မှတ် ရေးထိုးခဲ့ကြပြီး အထင်ကရ ပုဂ္ဂိုလ်များဖြစ်သည့် အနုပညာရှင်များ၊ ဂီတပညာရှင်များ၊ ပညာရှင်၊ စာရေးဆရာများ သည် စစ်ပွဲဆန့် ကျင်ရေး အိတ်ဖွင့်ပေးစာများ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။
ယူကရိန်းအရေးပေါ် ဆွေးနွေးမှုများတွင် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံနှင့် ကုလသမဂ္ဂလူ့အခွင့်အရေး ကောင်စီ တို့သည် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ရှုတ်ချမှုကို လျှော့ပေါ့ပေးကာ ယူကရိန်းတွင် စစ်ရာဇ၀တ်မှုဆိုင်ရာ အထောက်အထား များ စုဆောင်းရန် အထူးယန္တရားတစ်ခု ဖန်တီးခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်တွင် ပါဝင်နေသည်။ ဤကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့များသည် ရုရှားတွင် ဖိနှိပ်မှုများအတွက် အလားတူ ယန္တရားတစ်ခုကို ထူထောင်သင့်သည်။ အလားတူပင်၊ ကမ္ဘာ့အစိုးရများ သည် ပစ်မှတ်ထား ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ပြုလုပ်ထားသောကြောင့် သာမန်ရုရှားလူမျိုးများကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေ နိုင် သမျှ ရှောင်ရှားသင့်သည်။ ပူတင်၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော နည်းပရိယာယ်များကို ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးပမ်း ရာတွင် ရုရှားပြည်သူများနှင့်အတူ ရပ်တည်နေခြင်းသည် ကိယက်ဗ်နှင့် ခါကိဗ်တို့ကို နောက်ထပ် အလက်ပိုနှင့် ဂရိုဇ်နီတို့ ဖြစ်လာခြင်းမှ တားဆီးရန်အတွက် ကျွန်ုပ်တို့တွင် အကောင်းဆုံးကိရိယာ ဖြစ်နိုင်သည်။
Kenneth Roth သည် Human Rights Watch ၏ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာဖြစ်သည်။
Link : Here
No comments:
Post a Comment