လူ႔အခြင္႔အေရးေကာင္စီရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာဆံုးျဖတ္ခ်က္

VOA
ဗီြအိုေအၿမန္မာပိုင္း
မသိဂႌထုိက္
13 ဇူလိုင္၊ 2021 

လူ႔အခြင္႔အေရးေကာင္စီရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္
 

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ရိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ေတြနဲ႔ တျခား လူနည္းစုမ်ားရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီမွာ တနလာၤေန႔က ခ်မွတ္ခဲ႔ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုးဆိုးရြားရြား ခ်ိဳးေဖာက္မႈမွာ တာ၀န္ရွိသူေတြကို တရားဥပေဒေၾကာင္းအရ အျပစ္ေပး အေရးယူႏိုင္ေရးနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဌာေနျပန္ေရးကို အဓိက တိုက္တြန္းထားတဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ စစ္အာဏာသိမ္းမႈ အေရးကိုေတာ့ ထည့္သြင္း မထားပါဘူး။ မသိဂၤ ီထိုက္ စုစည္းတင္ျပေပးမွာပါ။

 

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ရိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ေတြနဲ႔ တျခား လူနည္းစုမ်ားရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနဆိုင္ရာ အ ဆိုျပဳခ်က္ မူၾကမ္းကို မဲမခြဲဘဲ ခ်မွတ္လိုက္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီ သဘာပတိက ေၾက ညာခဲ႔တာပါ။ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ ဂ်ီနီဗာ ကုသလမဂၢ ဌာနခ်ဳပ္မွာ တနလာၤေန႔က က်င္းပတဲ႔ အစည္းအေ၀း အ တြင္း OIC -အစၥလာမၼစ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အဖြဲ႔ ကိုယ္စား ဂ်ီနီဗာ ကုလသမဂၢ ဆိုင္ရာ ပါကစၥတန္ သံအ မတ္ႀကီး Khalil Ur Rahman Hashmi က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ တျခား လူနည္းစုေတြရဲ႕ လူ႔အ ခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မူၾကမ္းကို တင္ျပခဲ႔ပါတယ္။

႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ အတြက္ တရားမွ်တမႈ ရရွိေရး အတြက္ လြတ္လပ္ ပြင့္လင္းတဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး နဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အႀကီးအက်ယ္ ခ်ိဳးေဖာက္သူေတြကို အျပစ္ေပးႏိုင္ေရး အေရးႀကီးတဲ႔ အေၾကာင္းကို ဆံုးျဖတ္ ခ်က္မွာ အထူးတလည္ ထည့္သြင္းထားေၾကာင္း သံအမတ္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။

"ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ေတြနဲ႔ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားေတြ အေပၚ ဆိုးဆိုးရြားရြား လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို စံုစမ္း စစ္ေဆးႏိုင္ေရး အတြက္ ျပည္တြင္း၊ ေဒသတြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ တရားေရး ယႏၲရားေတြ၊ ေနာက္ ဥပေဒေၾကာင္း အရ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သမွ် အားလံုး အသံုးျပဳ ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း အခု ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။"

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းက ျပသနာ အရင္းအျမစ္ေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ ေနာက္ထပ္ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ တ ၿခား လူနည္းစုေတြ ေနရပ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရတာမ်ိဳး မျဖစ္ရေလေအာင္ စစ္တပ္ေတြ သံုးတာကိုလည္း ခ်က္ ခ်င္း ရပ္ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။

ဂ်ီနီဗာ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ သံအမတ္ႀကီး Mustafizur Rahman က ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ဌာေနျပန္ နိုင္ေရးကို အေလးထား ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုအပ္ေနေၾကာင္း အစည္းအေ၀းမွာ ေျပာပါတယ္။

"ဘဂၤလားေဒရွ္႕ကို အတင္းအၾကပ္ ေမာင္းထုတ္ခံရတဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္ႏိုင္ေရး အတြက္ ျမန္ မာဘက္က စတင္ ေဆာင္ရြက္ရပါမယ္။ ဌာေနျပန္ေရးကို မၾကာခင္မွာ မစတင္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ လက္ရွီ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အမ်ားအျပား လက္ခံထားတဲ႔ ေကာဇ္ဘဇားမွာ အေျခအေန တခုလံုး ယိုယြင္း ဆိုးရြားသြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါ႔အျပင္ ေဒသတြင္းနဲ႔ ေဒသတြင္း ျပင္ပထိ မတည္ၿငိမ္မႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ေျခ ပိုၿပီး မ်ားလာေစပါတယ္။"

အရင္ ျမန္မာ အရပ္သား အစိုးရ လက္ထက္မွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ႔ အသံုးအႏႈန္းကို လက္မခံေပမယ့္လည္း ႐ို ဟင္ဂ်ာ ျပသနာ ေျဖရွင္းေရး အတြက္ ရခိုင္အၾကံေပး ေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႔စည္းေဆာင္ရြက္ခဲ႔တာပါ။ အဲဒီက ထြက္ ေပၚလာတဲ႔ အၾကံျပဳခ်က္ေတြ အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း ဘဂၤလားေဒရွ္႕ သံအမတ္ႀကီးက တိုက္တြန္းသြား ပါတယ္။

ျမန္မာ့ စစ္အာဏာသိမ္းမႈကို ရည္ၫႊန္းၿပီး ျမန္မာ့ ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ အ သိုင္း အဝိုင္း အေနနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာ အေရးကေန အာရံုေျပာင္းမသြားၾကဖို႔လည္း ဂ်ီနီဗာ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ဘဂၤ လားေဒရွ္႕ သံအမတ္ႀကီး Mustafizur Rahman က တိုက္တြန္းပါတယ္။

အခု ျမန္မာဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ လက္ရွိ စစ္အာဏာသိမ္းမႈကို ရႈတ္ခ်ထားတာ မပါတဲ႔ အခ်က္ကို ဂ်ီနီဗာ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ၾသစတီးယား သံအမတ္ႀကီး Elisabeth Tichy-Fisslberge က အစည္းအေ၀းမွာ ေျပာပါ တယ္။

"အခု ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ စစ္အာဏာသိမ္းမႈ၊ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးေတြ၊ လူနည္းစုေတြ အပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္း လူေတြ ေသဆံုး ဒုကၡေရာက္ရတဲ႔ စစ္တပ္ရဲ႕ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ႔ လုပ္ရပ္ေတြကို ေဖာ္ျပ ရႈတ္ခ်မႈ မပါတဲ႔ အတြက္ေတာ့ က်မတို႔ အေနနဲ႔ အေတာ္ေလး စိတ္မသက္မသာ ျဖစ္ရပါတယ္။ ဒီအျဖစ္မွန္ေတြကို ထင္ ဟပ္ ေဖာ္ျပျခင္း မျပဳတာဟာ သူတို႔ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီကို ကာကြယ္ေနၾကတဲ႔ ရဲရင့္တဲ႔ ျမန္မာ ျပည္သူေတြ အေပၚ အေတာ္ေလး မတရားမႈ ျဖစ္ေစပါတယ္။ အာဆီယံရဲ႕ ဘံုသေဘာတူညီခ်က္ ၅ ခ်က္မွာ သေဘာတူထားတဲ႔ အ တိုင္း သက္ဆိုင္သူ အားလံုးပါ၀င္တဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြကေန တဆင့္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ လမ္း ေၾကာင္း ေပၚကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပန္ေရာက္လာမွသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ျပသနာလည္း ေျပလည္သြားႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။"

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ကူမႈ ဆိုင္ရာ အေျခအေနေတြ တိုးတက္ေကာင္း မြန္ေရး အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏိုင္ငံမ်ား အသင္း အာဆီယံရဲ႕ ႀကိဳးစားမႈေတြကို ဂ်ပန္က ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ဂ်ီနီဗာ ကုလသမဂၢ ဆိုင္ရာ ဂ်ပန္ သံအတ္ႀကီး Ken Okaniwa က ေျပာပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ အၾကမ္းဖက္တာေတြ ရပ္ဖို႔ ျမန္မာ စစ္တပ္ကို ေတာင္းဆိုသြားပါတယ္။

"ျမန္မာ စစ္တပ္ အေနနဲ႔ အရပ္သားေတြကို အၾကမ္းဖက္ေနတာေတြ ခ်က္ခ်င္း ရပ္တန္႔ဖို႔၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ဖမ္းဆီးထားသူ အားလံုးကို ျပန္လႊတ္ေပးၿပီး ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ ငံေရး စနစ္ကို အျမန္ဆံုး ျပန္လည္ က်င့္သံုးဖို႔ ဂ်ပန္က အခိုင္အမာ တိုက္တြန္းပါတယ္။"

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာ မူဆလင္ေတြနဲ႔ တျခား လူနည္းစုေတြရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူနညး္စုေတြ အပါအ၀င္ ျမန္မာျပည္သူေတြၾကား ေဆြးေႏြး ဆံုးျဖတ္ရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္လည္း လက္ရွိ အေျခအေနေၾကာင့္ ဒီလို ေဆြးေႏြးလို႔ မရတာဟာလည္း ၀မ္းနည္းဖြယ္ ျဖစ္တယ္လို႔ လည္း ဂ်ပန္ သံအမတ္ႀကီးက ေျပာပါတယ္။ တ႐ုတ္ ကိုယ္စားလွယ္ဘက္ကေတာ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေ ရး ေကာင္စီရဲ႕ တနလာၤေန႔ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ တစံုတရာ ေဆြးေႏြးတာ မရွိေပမယ့္လည္း ဒီ ျမန္မာဆိုင္ရာ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ အတည္ျပဳတာမွာ တ႐ုတ္ မပါ၀င္ေၾကာင္း မွတ္တမ္း အေနနဲ႔ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။

Link : Here