ျမန္မာ့အေရး ကုလလုံျခဳံေရးေကာင္စီကို မေစာင့္ဘဲ ‘ယခုပဲ အေရးယူေဆာင္ရြက္သြားရန္’ နိုင္ငံတကာမွ ကၽြမ္းက်င္သူ မ်ား တိုက္တြန္

Mizimma

05 April 2021

ျမန္မာနိုင္ငံတ၀န္းရွိ ျပည္သူမ်ားက ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ျပသထားခဲ့သည့္ ဦးေဆာင္မႈႏွင့္ စိတ္ပိုင္းျဖတ္လုပ္ေဆာင္ေနမႈတို႔ေၾကာင့္ အဆင့္လယ္ဗယ္တိုင္းရွိ နိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းအေနျဖင့္ ျမန္မာ့အေရးအေပၚ ထိေရာက္သည့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈ လုပ္ေဆာင္သြားေစေရးအတြက္ စိတ္ပါ၀င္စားမႈ ရွိသင့္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢ၏ ျမန္မာနိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အထူးစုံစမ္းစစ္ေဆးေရးမႉး တြန္ အန္ဒ႐ူးစ္က ၿပီးခဲ့သည့္ရက္ပိုင္းက ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အြန္လိုင္းစကားဝိုင္းေဆြး‌ေႏြးပြဲ (webinar) တစ္ခုတြင္ ေျပာသြားခဲ့သည္။

“ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ ထားပါတယ္၊ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြေၾကာင့္ပါ၊ ဒီလိုမ်ိဳး ရဲရင့္မႈ၊ ဇြဲနပဲႀကီးမႈ၊ တီထြင္ဖန္တီးနိုင္မႈမ်ိဳးကို ကၽြန္ေတာ္ တစ္ခါမွ မေတြ႕ခဲ့ဖူးဘူး၊ အာဏာသိမ္းမႈကို ဆန႔္က်င္ရာမွာ အာ႐ုံစူးစိုက္ၿပီး သတၱိရွိရွိနဲ႔ ခုလိုမ်ိဳး စည္းလုံးညီညြတ္မႈမ်ိဳးကို ကၽြန္ေတာ္ တစ္ခါမွ မေတြ႕ခဲ့ဖူးဘူး၊ ဒါေတြအားလုံးက ေမၽွာ္လင့္ခ်က္ကို ျဖစ္ေစပါတယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။

‘ျမန္မာ အာဏာသိမ္းမႈအေပၚ နိုင္ငံတကာ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈ’ ဆိုသည့္ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ပါ၀င္ေဆြး‌ေႏြးသူ ေျခာက္ဦးပါသည့္ အြန္လိုင္းေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုကို မတ္လ ၃၁ ရက္က Burma Rohingya Organization UK က စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။

ေအးတိေအးစက္နိုင္ေသာ နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း၏ လုပ္ေဆာင္မႈ အရွိန္အဟုန္အေပၚ ျမန္မာျပည္သူလူထုက အလြန္ပင္ အားမလိုအားမရ ျဖစ္ေနၾကေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးေျပာဆိုသူအားလုံးက တညီတညြတ္တည္း လက္ခံသေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

“ဒါက အရမ္းကို ရွင္းပါတယ္၊ နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ ဒီ စစ္တပ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြကို အၿပီးအျပတ္ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းနိုင္တဲ့ စြမ္းအား ရွိပါတယ္၊ ဒါကို သူတို႔ လုပ္နိုင္သလား ဆိုတာက ေမးရမယ့္ ေမးခြန္းတစ္ခုမဟုတ္ပါဘူး၊ ဒါကို ဘာေၾကာင့္ သူတို႔ မလုပ္တာလဲ ဆိုတာကပဲ ေမးခြန္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္” ဟု ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားျပဳေကာ္မတီ (CRPH) ၏ ကုလ ဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္ ေဒါက္တာ ဆာဆာက ေျပာသည္။

ကုလလုံျခဳံေရးေကာင္စီ (UNSC) အစည္းအေဝး ၿပီးဆုံးၿပီးေနာက္ ႏွစ္နာရီအၾကာတြင္ က်င္းပသည့္ အဆိုပါ အြန္လိုင္းေဆြးေႏြးပြဲတြင္ နိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းအေနျဖင့္ ျမန္မာအေရး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရာတြင္ ကုလလုံျခဳံေရးေကာင္စီဘက္မွ ဦးေဆာင္မႈေနရာ ရယူမည့္အခ်ိန္ကို ေစာင့္ဆိုင္းေနျခင္းအား ရပ္ဆိုင္းရလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္ဟု အြန္လိုင္းေဆြး‌ေႏြးပြဲ၌ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးသူမ်ားအၾကား သေဘာထားခ်င္းတိုက္ဆိုင္ခဲ့ၾကသည္။ “ကၽြန္မတို႔ဟာ ထိုးထြင္းတီထြင္ႀကံဆၿပီး လုပ္ေဆာင္ရပါလိမ့္မယ္၊ ကုလလုံျခဳံေရးေကာင္စီ နဲ႔ ကုလ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာင္စီရဲ့ အျပင္ဘက္ကေန ေဖာက္ထြက္စဥ္းစားရပါလိမ့္မယ္” ဟု လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ တားဆီးကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ Simon-Skjodt စင္တာမွ ဒါရိုက္တာ နာအိုမီ ကီကိုလာက ေျပာသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ လုံျခဳံေရး အေျခအေနသည္ အလ်င္အျမန္ပင္ ယိုယြင္းဆိုးရြားလာေနေသာ္ျငား UNSC သည္ အားေကာင္းသည့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္ ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ ယင္းသည္ အန္ဒ႐ူးစ္ ေျပာသည့္အတိုင္း ယူေက၊ အေမရိကန္ႏွင့္ ျပင္သစ္က တစ္ဘက္၊ တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားက အျခားတစ္ဘက္ျဖင့္ ယင္းတို႔အၾကား အဓိကက်သည့္ အမ်ားသေဘာဆႏၵဆိုင္ရာ မဆုတ္သာမတိုးသာ အေျခအေနျဖစ္ေနမႈေၾကာင့္လည္း ျဖစ္သည္။ တရား၀င္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္တစ္ရပ္အတြက္ သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိနိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိဘဲ ဧၿပီ ၂ ရက္တြင္ ေကာင္စီသည္ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တစ္ခု ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ယင္းသည္ တရား၀င္မဟုတ္သည့္ ေကာင္စီအစည္းအေဝး ရလဒ္တစ္ခု ျဖစ္ၿပီး ယင္းကေနတဆင့္ ေကာင္စီအေနျဖင့္ အေရးယူျခင္းထက္စာရင္ အေျခအေနကို ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္သြားမည္ဆိုသည့္ မက္ေဆ့ခ်္ကိုသာ ေပးခဲ့သည္။

ျမန္မာစစ္အာဏာသိမ္းအုပ္စု၏ ယေန႔လက္ရွိအခ်ိန္ ၾကမ္းၾကဳတ္ရက္စက္ေသာ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားသည္ ယခင္ၿပီးခဲ့သည့္ ဆယ္စုမ်ားအတြင္းက စစ္အစိုးရ၏ ျပစ္ဒဏ္ခတ္မခံရမႈအေပၚ ကိုင္တြယ္ရန္ နိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္း၏ ပ်က္ကြက္မႈတြင္ အျမစ္တြယ္ေနသည္ဆိုသည္ကို သေဘာေပါက္နားလည္ျခင္းကေနတဆင့္ နိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္း၏ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈ လုပ္ေဆာင္ေရးအတြက္ တြန္းအားတစ္ရပ္ ေပါက္ဖြားသင့္ေၾကာင္း အြန္လိုင္း ေဆြး‌ေႏြးပြဲ ေဆြး‌ေႏြးသူမ်ားက သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ဒီလို လူသားတို႔အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ထပ္ခါတလဲလဲ ျဖစ္ေနခဲ့တယ္” ဟု ‌ေဒါက္တာ ဆာဆာက ေျပာသည္။ တာ၀န္မခံရဘဲ ျဖစ္ေနခဲ့ျခင္းက အာဏာသိမ္းမႈ မစတင္ခင္ စစ္အစိုးရ၏ အမ်ားယုံၾကည္လက္ခံမႈကို မထိမခိုက္ ရွိေနေစခဲ့ေၾကာင္း Burmese Rohingya Organization UK ၏ ဥကၠ႒ ဦးထြန္းခင္က ေျပာသည္။

‘လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈကဲ့သို႔ ျပစ္မႈႀကီးမ်ား ေနာင္ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္မလာေစေရး’ အတြက္ နိုင္ငံတကာ နိုင္ငံေရးႏွင့္ ဥပေဒေရးရာ တာ၀န္ကို ထိန္းသိမ္းစြဲကိုင္သည့္ R2P (အကာအကြယ္ေပးရန္ တာ၀န္ရွိမႈ) အေျခခံသေဘာတရားမ်ားက ျမန္မာနိုင္ငံ အေျခအေနႏွင့္ ဆီေလ်ာ္မႈ အရွိဆုံး ျဖစ္ေၾကာင္း ကီကိုလာက ေျပာသည္။ အထူးတလည္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမွာ R2P ၏ အေျခခံက႑ ၁ ႏွင့္ ၂ ကို ထိန္းသိမ္းရန္ နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္း၏ ပ်က္ကြက္မႈ ျဖစ္သည္။ ဤက႑ႏွစ္ခုတြင္ ေျပာထားသည္မွာ နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံအေနျဖင့္ ယင္း၏ ျပည္သူလူထုကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ တာ၀န္ရွိၿပီး ထိုသို႔ လုပ္ေဆာင္ရန္ ႐ုန္းကန္ေနရေသာ နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံကို နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ကူညီေပးရလိမ့္မည္ ဆိုသည္ပင္ ျဖစ္သည္။ စုေပါင္းလိုက္ပါက ယင္းတို႔သည္ R2P အေျခခံသေဘာတရားမ်ား၏ တားဆီးကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ က႑မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းသည္။

လူအမ်ားအျပားက R2P ကို စစ္ေရးၾကား၀င္မႈႏွင့္ ဆက္စပ္ယွဥ္တြဲၾကည့္ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ယင္းသည္ အဆိုပါ စစ္ေရးၾကား၀င္မႈထက္ အေတာ္မ်ားမ်ားပိုၿပီး အေၾကာင္းအခ်က္ အမ်ားအျပားကို အဓိပၸါယ္ေဆာင္နိုင္ေၾကာင္း ကီကိုလာက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။ R2P ကို ေပါင္း႐ုံးထားသည့္ အသုံးအႏႈန္းတစ္ခုအျဖစ္ ရည္ညႊန္းရင္းျဖင့္ ခ်က္ခ်င္း တုံ႔ျပန္မႈမ်ား ရရွိရန္ ယခုလက္ရွိ လုပ္ေဆာင္နိုင္သည့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေဆြး‌ေႏြးသူမ်ားဘက္မွ ခိုင္မာသည့္ ဥပမာမ်ားေပးရန္ moderator အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္သည့္ Myanmar Now မွ ေဒၚသင္းလဲ့၀င္းက ပန္ၾကားခဲ့သည္။

UNGA,
ေဆြးေႏြးသူမ်ားသည္ အဓိကက်သည့္ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး သေဘာတူညီခဲ့ၾကသည္။ ပထမအခ်က္မွာ နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း၏ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈက UNSC သို႔မဟုတ္ ယုတ္စြအဆုံး ကုလ စနစ္အထိသာ အကန႔္အသတ္ရွိသည္ ဆိုသည့္ အိုင္ဒီယာကို ဖယ္ထုတ္လြင့္ပ်ယ္ေစရန္ လိုအပ္မႈ ျဖစ္သည္။ ယင္းသည္ ထိုမၽွေလာက္ပင္ မဟုတ္ေပ။ လူတစ္ဦးတစ္‌ေယာက္ခ်င္းစီတိုင္းက တစ္နည္းနည္းျဖင့္ အေရးယူလုပ္ေဆာင္နိုင္ၿပီး လူတိုင္း ပါ၀င္ေၾကာင္း ေဒၚသင္းလဲ့၀င္းက ေျပာသည္။

ကီကိုလာဟာ အဆိုပါ အခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ျဖည့္စြက္ေျပာဆိုခဲ့ရာတြင္ ဤက်ယ္ျပန႔္ေသာ အသုံးအႏႈန္းမ်ားျဖင့္ စုေပါင္းပါ၀င္ေသာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို သေဘာေပါက္နားလည္ျခင္းက R2P ကို သက္ဆိုင္ပါ၀င္သူအမ်ိဳးအစားအားလုံးအေပၚတြင္ သက္ေရာက္ ေရာက္ရွိေစသည္ဟု ေျပာသည္။

ဒုတိယအခ်က္မွာ အမ်ိဳးအစားစုံရွိ သက္ဆိုင္ပါ၀င္သူမ်ားအေနျဖင့္ အခ်က္သုံးခုကို ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္နိုင္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ယင္းသည္ အထူးအႀကံေပးအဖြဲ႕-ျမန္မာ (SAC-M) က မၾကာေသးခင္က လိုရင္းတိုရွင္း ေဖာ္ျပထားခဲ့သည့္ ျဖတ္သုံးျဖတ္ ဆိုသည့္ လက္နက္ျဖတ္ေတာက္၊ ေငြေၾကး ျဖတ္ေတာက္၊ ဒဏ္ခတ္မခံရျခင္းကို ျဖတ္ေတာက္ တို႔ပင္ျဖစ္သည္။

ထို႔ျပင္ စစ္အစိုးရအေနျဖင့္ တရား၀င္မႈကေန ျငင္းပယ္ခံရသင့္ေၾကာင္း ေလာ္ဘီအဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္သည့္ Fortify Rights မွ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ မက္သ္ စမစ္သ္က ေျပာသည္။

“ဒါက ဥပေဒနဲ႔ဆန႔္က်င္ၿပီး တရားမ၀င္တဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္ပါ၊ လူမဆန္တဲ့ အစိုးရပါ၊ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္ပါ၊ ၿပီးေတာ့ အစိုးရေတြ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြဘက္က သူ႔ကို အဲဒီလိုမ်ိဳး ဆက္ဆံသင့္ပါတယ္”

ကုလ ဖြဲ႕စည္းမႈစနစ္အတြင္း အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္း

နိုင္ငံတကာ အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈကို မတိုးသာမဆုတ္သာ အေျခအေနတြင္ ရွိေနသည့္ UNSC တြင္သာ ထိန္းခ်ဳပ္ကန႔္သတ္ထားရန္ႏွင့္ ယင္းကို ‘ကုလ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလုံး’ ၏ ေဆြး‌ေႏြးမႈတစ္ခုအျဖစ္သို႔ ေရာက္လာေစျခင္း မရွိေစရန္မွာ အာဏာသိမ္းစစ္အစိုးရ၏ အက်ိဳးတရားထဲတြင္ ရွိေနေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ျပဳရင္းျဖင့္ ေဆြး‌ေႏြးသူမ်ားက အျခားေသာ နည္းလမ္းမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။

UNSC အဖြဲ႕၀င္မ်ားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း မဲေပးခြင့္ ျပဳသင့္ေၾကာင္းႏွင့္ သို႔မွသာ အျခားသူမ်ား မည္သည့္ေနရာတြင္ ရပ္တည္သလဲ ဆိုသည္ကို တစ္ဦးခ်င္း သိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အန္ဒ႐ူးစ္က အႀကံျပဳသည္။ထိုနည္းျဖင့္ အကယ္၍ တစ္ခ်ိဳ႕က UNSC လုပ္ငန္းစဥ္ ျပင္ပတြင္ အားေကာင္းသည့္ အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္ လုပ္ေဆာင္ရန္ ဆႏၵရွိပါက ၎တို႔အေနျဖင့္ အမ်ားသေဘာဆႏၵအတြက္ ေစာင့္စရာမလိုဘဲ လုပ္ေဆာင္နိုင္မည္ျဖစ္သည္။ အမွန္တကယ္တမ္းတြင္လည္း UNSC အဖြဲ႕၀င္မ်ားကို ဤလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ိဳး လုပ္ေဆာင္ရန္ အန္ဒ႐ူးစ္က တိုက္တြန္းခဲ့သည္။

ေနာက္တစ္ခုက အကယ္၍ UNSC အေနျဖင့္ ခိုင္မာသည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အဆင့္မ်ား မလုပ္နိုင္ပါလ်င္ ယင္းသည္ ျမန္မာျပည္သူလူထုအတြက္ ယင္း၏ တာ၀န္၀တၱရားကို လ်စ္လ်ဴရႈရာ ေရာက္မည္ျဖစ္ကာ ယခုအေရးကိစၥကို တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားတို႔ ဗီတိုအာဏာ ကိုင္ထားျခင္း မရွိမည့္ ကုလ အေထြေထြညီလာခံ (UNGA) သို႔ ယူေဆာင္သင့္ေၾကာင္း အန္ဒ႐ူးစ္က ေျပာသည္။

UNGA သို႔ အစပ်ိဳးေရာက္ရွိေစရန္ နည္းလမ္းတစ္ခုမွာ တ႐ုတ္ သို႔မဟုတ္ ႐ုရွားက ဗီတိုအာဏာကို အကယ္စစ္စစ္ အသုံးျပဳမႈ မေရာက္မခ်င္းအထိ UNSC အစည္းအေဝးမ်ားတြင္ အေမရိကန္၊ ယူေက ႏွင့္ ျပင္သစ္ (အျမဲတမ္းအဖြဲ႕၀င္ သုံးနိုင္ငံ) က ဆက္လက္ ဖိအားေပးေနျခင္းပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ကီကိုလာက ေျပာသည္။ “ဗီတိုအာဏာတစ္ခု သုံးတဲ့ အေျခအေနတစ္ခု ေရာက္ရင္ အဲဒီေနာက္ လုပ္ရမယ့္ တာ၀န္၀တၱရားက အေထြေထြညီလာခံကို ေရႊ႕ဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္”

UNGA အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္သည္ ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စည္းလုံးညီညြတ္ျခင္း’ ဆိုသည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ၃၇၇ ကေနတဆင့္ ျဖစ္ေနေၿခ ရွိသည္။

ယင္း၏အဆိုအရ မတိုးသာမဆုတ္သာ အေျခအေနတစ္ခုေၾကာင့္ နိုင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လုံျခဳံေရးကို ထိန္းသိမ္းရန္ UNSC ဘက္က လုပ္ေဆာင္နိုင္ျခင္း မရွိသည့္ ကိစၥရပ္မ်ားကို အေရးေပၚ အထူးအစည္းအေဝးတစ္ရပ္ ေခၚယူျခင္းကေနတဆင့္ UNGA က ခ်က္ခ်င္း ဆုံးျဖတ္စဥ္းစားလုပ္ေဆာင္သြားသင့္ေၾကာင္း ေျပာထားသည္။ ထို႔ေနာက္ UNGA အေနျဖင့္ စုေပါင္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအတြက္ ကုလ အဖြဲ႕၀င္မ်ားထံ သင့္ေလ်ာ္သည့္ ေထာက္ခံခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္နိုင္သည္။

ထို႔ျပင္ ကုလပဋိညာဥ္အပိုဒ္ ၉၉၊ အခန္း ၁၅ ေအာက္တြင္ ကုလ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္သည္ နိုင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ လုံျခဳံ‌ေရး ထိန္းသိမ္းမႈအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္နိုင္သည္ဟု ၎ ထင္ျမင္သည့္ ကိစၥရပ္တစ္ခုခုကို လုံျခဳံေရးေကာင္စီ သိရွိအာ႐ုံစူးစိုက္ေစရန္အတြက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ရွိသည္ဟု ဆိုထားသည္။

ဤ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ႏွစ္ခုစလုံးတြင္ ပစ္မွတ္ထား အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈမ်ားကေနစၿပီး လက္နက္ ကုန္သြယ္မႈ ပိတ္ပင္မိန႔္မ်ား၊ ျပစ္ဒဏ္ခတ္မခံရျခင္းအေပၚ ကိုင္တြယ္တိုက္ဖ်က္ေျဖရွင္းျခင္း၏ အေရးပါမႈကို အားေပးျခင္းအထိ ထုတ္ျပန္ေဆာင္ရြက္သည့္ အစီအမံမ်ားကို ျမင္ရနိုင္သည္။

သီးျခားနိုင္ငံမ်ားက စုေပါင္းအေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား လုပ္ေဆာင္ျခင္း

သီးျခားနိုင္ငံမ်ား ယင္းတို႔၏ အေရးယူဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈစနစ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အတူတကြလုပ္ေဆာင္၊ ညႇိႏွိုင္းခ်ိတ္ဆက္၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ပ်က္ကြက္မႈအတြက္ UNSC ႏွင့္ GA ၏ အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္ပ်က္ကြက္မႈက ဆင္ေျခတစ္ခု မျဖစ္သင့္ေပ။

နိုင္ငံတစ္ခ်ိဳ႕သည္ စစ္အစိုးရထံ ေငြေၾကးစီးဆင္းမႈ ျဖတ္ေတာက္ရန္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အ‌ေရးယူဒဏ္ခတ္မႈ စနစ္မ်ားကို ယင္းတို႔ဘာသာ ထုတ္ျပန္လုပ္ေဆာင္ေနၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ နိုင္ငံမ်ားသည္လည္း လက္နက္ ကုန္သြယ္မႈ ပိတ္ပင္မိန႔္မ်ားကို ခ်မွတ္ထားသည္။ ဤကဲ့သို႔ေသာ အေရးယူဒဏ္ခတ္မႈအမ်ိဳးအစားမ်ားႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အေျခခံ ျပႆနာသုံးရပ္ကို အန္ဒ႐ူးစ္က ခြဲျခားထုတ္ေဖာ္ခဲ့သည္။ ပထမတစ္ခုမွာ ၀င္ေငြ ျဖတ္ေတာက္မႈ ျပဳလုပ္ေနသည့္ နိုင္ငံအေရအတြက္မွာ မလုံေလာက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဒုတိယတစ္ခုမွာ လက္နက္ ကုန္သြယ္မႈ ပိတ္ပင္မိန႔္ ထုတ္ထားသည့္ နိုင္ငံမ်ားမွာ လုံေလာက္မႈ မရွိေသးျခင္း ျဖစ္သည္။ တတိယအခ်က္မွာ ဤ အားထုတ္မႈမ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ အစီအစဥ္ မက် အခ်ိတ္အဆက္ ျပတ္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။

ဤအပိုင္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အေရးယူလုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ပါ၀င္လိုသည့္ စိတ္ဆႏၵရွိ‌ေသာ နိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအတြက္ အေရးေပၚ အစည္းအ‌ေဝးတစ္ရပ္ ျပဳလုပ္ရန္ အန္ဒ႐ူးစ္က တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ ၎တို႔အေနျဖင့္ စုစည္းညီညြတ္ေသာ မဟာဗ်ဴဟာတစ္ရပ္ကို အတူတကြ ေဖာ္ေဆာင္နိုင္သည္။ အထူးသျဖင့္ ေရနံႏွင့္ ဓာတ္ေငြ႕၊ လက္နက္ က႑မ်ားတြင္ ယင္းကဲ့သို႔ေသာ ညႇိႏွိုင္းခ်ိတ္ဆက္လုပ္ေဆာင္သည့္ အားထုတ္မႈမ်ား၏ စုစည္းေပါင္းစုံေသာ သက္ေရာက္မႈက သိသာသည့္ မတူကြာျခားမႈတစ္ခုကို ျဖစ္ေစနိုင္သည္ဟု ၎က ေျပာသည္။

သိသာထင္ရွားသည္မွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီအတြက္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ရန္အတြက္ႏွင့္ ထိုေငြေၾကးမ်ား အာဏာသိမ္းစစ္အစိုးရထံ ေရာက္ရွိမသြားေစေရး ေသခ်ာေအာင္လုပ္ေဆာင္ရန္အတြက္ စုစည္းၿပီး ခ်ိတ္ဆက္ညႇိႏွိုင္းမႈရွိသည့္ အေရးယူလုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို အားခ်င္း လိုအပ္ေနသည္။

အရွိန္အဟုန္ျမႇင့္ရမည့္ အာဆီယံ

အာဆီယံအေနျဖင့္ အကယ္၍ ဆႏၵရွိခဲ့သည္ဆိုပါက အာဏာသိမ္းစစ္အုပ္စု၏ အၾကမ္းဖက္မႈကို တားဆီးနိုင္သည့္ လုပ္နိုင္စြမ္း ရွိေၾကာင္း ေဒါက္တာ ဆာဆာက ေျပာသည္။ ယင္း၏ ကိုယ္ပိုင္ ပဋိညာဥ္အတိုင္းသာ လုပ္ေဆာင္႐ုံပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ အဖြဲ႕၀င္နိုင္ငံမ်ား၏ ျပည္တြင္းေရးတြင္ ၾကား၀င္မစြက္ဖက္ရန္ စုစည္းညီညြတ္သည့္ သေဘာထားရွိေနသည္ ဆိုေသာ္လည္း ယင္းအေနျဖင့္ အာဏာသိမ္းစစ္အုပ္စုကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြး‌ေႏြးမႈမ်ားအတြက္ ေဆြး‌ေႏြးညႇိႏွိုင္း‌ေရးစားပြဲ၀ိုင္းသို႔ ေခၚေဆာင္ရန္ အဓိကအခန္းက႑ကေန ပါ၀င္နိုင္သည္။

ဤကဲ့သို႔ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားအတြက္ မူေဘာင္တစ္ရပ္ ဖန္တီးေရး လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုကို လြယ္ကူေခ်ာေမြ႕ေစေရးအတြက္ အာဆီယံနိုင္ငံမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္စင္ကာပူတို႔သည္ အားေကာင္းသည့္ အခန္းက႑တစ္ခုကေန ပါ၀င္လ်က္ ရွိသည္။ နယ္စပ္ဧရိယာမ်ားတြင္ အရပ္သားမ်ားအေပၚ အာဏာသိမ္းစစ္အုပ္စု၏ အသစ္တဖန္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ားေၾကာင့္ လူေထာင္ႏွင့္ခ်ီတို႔ကို နယ္စပ္ကို ျဖတ္ကာ ေနရပ္စြန႔္ခြာေစမႈမ်ားကို ျဖစ္ေစခဲ့သလို ေဒသတြင္း မတည္မၿငိမ္ျဖစ္မႈကိုပါ တိုးျမင့္ေစသည္ျဖစ္ရာ အာဆီယံနိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ဤအပိုင္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ၎တို႔၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို မျဖစ္မေနအရွိန္ျမႇင့္တင္ရနိုင္သည္။

ေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ား


လက္ရွိအခ်ိန္အထိ ေရနံႏွင့္ ဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္းက႑အပါအ၀င္ တူးေဖာ္ေရးကုမၸဏီႀကီးမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး ယင္းတို႔သည့္ အာဏာသိမ္းစစ္အစိုးရထံ ႀကီးမားသည့္ ေငြေပးေခ်မႈမ်ားကို ထိေရာက္စြာ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ေနသည္။ ဤကုမၸဏီမ်ားကို ျမန္မာျပည္သူမ်ား ပိုင္ဆိုင္ေသာ ေငြမ်ားအား တရားမ၀င္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုထံေပးအပ္ရန္ တရား၀င္ ခြင့္ျပဳမထားေၾကာင္း စမစ္သ္က ေထာက္ျပသည္။ ဤအပိုင္းတြင္ ျပင္သစ္၏ Total ၊ အေမရိကန္၏ Chevron ၊ ထိုင္း၏ PTTEP ႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယား၏ Posco တို႔သည္ ဥပမာမ်ားအျဖစ္ ဆက္ရွိေနၾကသည္။ ဤကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီကူးေျပာင္းမႈ မူလအတိုင္း ျပန္မျဖစ္မီမတိုင္ခင္အထိ အခ်ိန္မျဖဳန္းသင့္ဘဲ ေငြေပးေခ်မႈ ျပဳလုပ္မႈမ်ားကို ရပ္ဆိုင္းထားသင့္သည္။

ယင္းတို႔တင္မကဘဲ ကုမၸဏီအားလုံးအေနျဖင့္ ယင္းတို႔ဘာသာ ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္သြားၾကရမည္ဟု ေဒါက္တာ ဆာဆာက ေျပာသည္။ “သူတို႔ဟာ အသက္လား ဒါမွမဟုတ္ က်ည္ဆန္ေတြလား ဆိုတာ ေရြးရပါမယ္။ သူတို႔ဟာ နိုင္ငံ ဒါမွမဟုတ္ ကုလ လယ္ဗယ္အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြ မပါဘဲ ဒါကို လုပ္နိုင္ပါတယ္၊ သူတို႔ဟာ သူတို႔ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အေျခခံအေပၚမွာ ဒါကိုလုပ္နိုင္ပါတယ္”

ေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ား စစ္အုပ္စုအား တိုက္ရိုက္ေထာက္ပံ့ျခင္း မရွိဘဲ ယင္းတို႔၏ R2P ကို ေဆာင္ရြက္ေစရန္သာမက ယင္းတို႔အေနျဖင့္ စီးပြားေရး အခ်ိတ္အဆက္မ်ားႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကေနတဆင့္ ယင္းတို႔၏ အစိုးရမ်ားႏွင့္ R2P လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို အားေပးသင့္ေၾကာင္း အဆိုျပဳျခင္းအားျဖင့္ ေနာက္ထပ္တဆင့္ ေကာ္ပိုရိတ္ဆိုင္ရာ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမည့္ တာ၀န္၀တၱရား၏ အယူအဆသေဘာထားကို ကီကိုလာက ေျပာသြားခဲ့သည္။

နိုင္ငံတကာ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္း

အထူးသျဖင့္ CDM လႈပ္ရွားမႈအပါအ၀င္ ျမန္မာနိုင္ငံရွိ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ ေထာက္ခံအားေပးသူမ်ား၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ားႏွင့္အတူ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ေနေသာ အျခားနိုင္ငံမ်ားမွ လူမ်ား၏ အားထုတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဤလုပ္ေဆာင္ခ်က္၏ အမ်ားအျပားသည္ ျဖစ္လာမည္ျဖစ္သည္။ ၎တို႔သည္ ျမန္မာနိုင္ငံကေနတဆင့္ႏွင့္ ယခုအ‌‌ေရးကိစၥကို အာ႐ုံစိုက္ေနသည့္ NGOs မ်ားကေနတဆင့္ အေရးယူလုပ္ေဆာင္နိုင္သည္။

ျမန္မာနိုင္ငံ၏ လမ္းမ်ားေပၚရွိ ျပည္သူမ်ားႏွင့္အတူ တစ္သားတည္းရွိေၾကာင္း ျပသရန္ ကမၻာတ၀န္းမွ နိုင္ငံမ်ားရွိ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ၎တို႔၏ လမ္းမ်ားေပၚတြင္ ဆက္ရွိေစရန္ အေရးႀကီးသည္။ ဆိုရွယ္မီဒီယာကေနတဆင့္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္းသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ့လာေသာ ဓာတ္ပုံမ်ား၊ ဗီဒီယိုမ်ားက စိတ္ခံစားမႈဆိုင္ရာႏွင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အားေပးေထာက္ပံ့မႈကို ခ်က္ခ်င္း ပံ့ပိုးေပးသည္။ထို႔ျပင္ အရပ္သားမ်ားအေပၚ စစ္ပြဲဆင္ႏႊဲမႈ တစ္စိတ္တစ္ေဒသအျဖစ္ အာဏာသိမ္းစစ္အုပ္စုက လုပ္ေဆာင္ေသာ အင္တာနက္ပိတ္ဆို႔ကန႔္သတ္ၿပီး ဒစ္ဂ်စ္တယ္ သီးျခားရွိေစျခင္းျဖင့္ တိုက္ခိုက္မႈေအာက္တြင္ အဆက္အသြယ္ခ်ိတ္ဆက္မႈဆိုင္ရာ ခံစားမႈကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။

ေနာက္ဆုံးအေနျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ပုံစံအားလုံးကို သက္ဆိုင္ပတ္သက္သူ အမ်ိဳးအစားစုံတြင္ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း ခ်ိတ္ဆက္ညႇိႏွိုင္းရန္ လိုအပ္သည္။ သာဓကတစ္ခုအေနျဖင့္ တ႐ုတ္၊ အာဆီယံႏွင့္ အာဆီယံနိုင္ငံမ်ားဘက္မွ ယခုအၾကမ္းဖက္မႈကို တားဆီးရန္ ယင္းတို႔၏ အတန္ႀကီးမားေသာ လုပ္နိုင္စြမ္းကို ျဖန႔္က်က္အသုံးခ်လာေစနိုင္ေရး ဆြဲေဆာင္မႈမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း စမစ္သ္က ေျပာသည္။


ဤ ဆြဲေဆာင္မႈမ်ားကို အသက္၀င္ေဖာ္ေဆာင္နိုင္ေစရန္အတြက္ NGOs မ်ားႏွင့္ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ပါ၀င္ေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ျဖစ္ သို႔မဟုတ္ စု‌ေပါင္းပါ၀င္ေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ျဖစ္ႏွင့္အတူ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ နိုင္ငံမ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို စည္း႐ုံးလႈံ႔ေဆာ္နိုင္သည္။သို႔မဟုတ္လၽွင္ အကူအညီမရဘဲ ၎တို႔ဘာသာ အေျခအေနကို ျဖစ္သလို ရင္ဆိုင္ရပါက လူသားတို႔အေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ား ပ်ံ႕ႏွံမည္ကို ၎တို႔အေနျဖင့္ ၾကည့္ရႈရလိမ့္မည္ဟု စမစ္သ္က ေျပာသည္။

Link : Here