" ယူနီကုတ်နှင့် ဖော်ဂျီ ဖောင့် နှစ်မျိုးစလုံးဖြင့် ဖတ်နိုင်အောင်( ၂၁-၀၂-၂၀၂၂ ) မှစ၍ဖတ်ရှုနိုင်ပါပြီ။ (  Microsoft Chrome ကို အသုံးပြုပါ ) "

Wednesday, December 2, 2020

ရုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ေဆာင္းတြင္းအတြက္ အခက္ႀကံဳ

VOA

ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန)

မဆုမြန္
02 ဒီဇင္ဘာ၊ 2020  
ဒုကၡသည္သိန္းခ်ီ ခိုလႈံေနထိုင္တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲမွာ ျပင္းထန္တဲ့ရာသီဥတု ေဆာင္းအေအးဒဏ္ခံႏိုင္ေရး ဒုကၡသည္ေတြ ျပင္ဆင္ေနၾကသလို-စုၿပဳံ ေနထိုင္ေနၾကရတဲ့မိသားစုေတြၾကား အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ အေျခအေနေတြအေၾကာင္း မဆုမြန္ စုစည္းတင္ျပေပးခ်င္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္ကေန ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာတဲ့ သိန္းခ်ီတဲ့႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ခိုလႈံေနထိုင္ ေန တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေကာ့ဇ္ဘဇားက ႐ိုဟင္ဂ်ာစခန္း ၃၀ေက်ာ္မွာ ဒုကၡသည္ေတြ ေန႔စဥ္စားနပ္ရိကၡာ၊ က်န္း မာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈနဲ႔ ေနထိုင္ေရး၊ လံုျခံဳေရးအတြက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရနဲ႔ ကုလသမဂၢအပါအဝင္ ႏိုင္ငံတ ကာအဖြဲ႕အစည္းေတြဘက္က တာဝန္ယူေဆာင္႐ြက္ေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လူဦးေရ ထူထပ္မ်ား ၿပား လြန္းလွတဲ့အတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာစခန္းေတြထဲမွာ အထူးသျဖင့္ေသာက္သံုးေရ အမႈိက္သန္႔ရွင္းေရး၊ မိလႅာစနစ္နဲ႔ ရာသီဥတုအလိုက္ လံုျခံဳစိတ္ခ်စြာေနထိုင္ႏုိင္ေရးမွာေတာ့ ႔ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြဟာ အခက္အခဲမ်ားစြာနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနၾကရတာပါ။

မိသားစုမ်ားျပားတဲ့ အိမ္ေထာင္စုေတြ ျပြတ္သိပ္-စုျပံဳေနရတဲ့အတြက္ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ေနထိုင္မႈစနစ္ မဟုတ္လို႔ အခက္အခဲမ်ားစြာ ၾကံဳေနၾကရတာလို႔ ကုတုပေလာင္ဒုကၡသည္စခန္း အမွတ္(၇)မွာေနထိုင္တဲ့ ေစ တနာ့ဝန္ထမ္း ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္ၿမိဳင္ကေျပာျပပါတယ္။

" ဒီမွာ စခန္းစုစုေပါင္းက (၃၄) ခုရွိတယ္။ အဲ့ဒီ့စခန္း ၃၄ခုမွာ စခန္းတာဝန္ခံဆိုၿပီး အစိုးရကေန လူ၁ေယာက္စီ ခ်ေပးထားတာရွိတယ္။ သူက စခန္းကို စီမံခန္႔ခြဲတဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေပါ့ေနာ္။သန္႔ရွင္းပိုင္းက အရမ္းကို အား နည္း ခ်က္ရွိပါတယ္။ သူတို႔ NGO၊ INGO ေတြဘက္ကေတာ့ လုပ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လုပ္ေနတာက လံု ေလာက္မႈ မရွိတာေပါ့ေနာ္။ ဒီမွာလူဦးေရက အရမ္းမ်ားတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔ဘက္ကလည္း လံုလံုေလာက္ ေလာက္ မလုပ္ေပးႏုိင္ပါဘူး။ ေလာေလာဆယ္ ေရအခက္အခဲျဖစ္ေနတာလည္းရွိတယ္။ ေနာက္ အမိႈက္ပစ္တဲ့ စနစ္ကိုလည္း ေသေသခ်ာခ်ာ လုပ္တာမေတြ႔ပါဘူး။ ေနာက္ ကိုဗစ္စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းအတြက္ဆိုၿပီး ဆပ္ျပာ တို႔ဘာတို႔ေဝတာလည္း လူစုလူေဝးနဲ႔ေဝေနတာေတြကို က်ေနာ္တို႔ေတြ႔ေနရတယ္။ ၿပီးေတာ့ Shelter အတြက္ ဝါးတို႔ဘာတို႔ ထုတ္ေပးတဲ့ အခ်ိန္မွာလည္း လူစုလူေဝးနဲ႔ေပးတယ္။ ဒီမွာက ကိုဗစ္စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းနဲ႔အညီ လုပ္ေနတာဆိုလို႔ WFP Distribution Point တခုပဲရွိပါတယ္။"

အခုေဆာင္းရာသီဝင္လာခ်ိန္ မိုးရာသီတုန္းက မုန္တုိင္းဒဏ္ခံခဲ့ရတဲ့ ဒုကၡသည္စခန္းထဲက တဲအိမ္ေလးေတြကို ရာသီဥတုေအးတဲ့ဒဏ္ခံႏုိင္ေအာင္ Shelter ေတြ ေဆာက္ဖို႔ စတင္ျပင္ဆင္ေနၾကၿပီလို႔လည္း ဦးေအာင္ၿမိဳင္ ကေျပာျပပါတယ္။

"Shelter ျပႆနာက အမ်ားၾကီးပါ ဒီ Shelter ျပႆနာကို ဒုကၡသည္ေတြ ေအာ္ေနတာ ၾကာလွၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ စခန္း အတုိင္းအတာနဲ႔ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၄ေသာင္းရွိတယ္။ Shelterက ၁ေသာင္းေလာက္ ပဲရွိ တယ္။တျခားလူေတြအတြက္ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ေဆာက္ေပးတာမရွိဘူး။ အခုေတာ့ ဝါးတို႔ဘာတို႔ေဆာက္ ဖို႔ထုတ္ေပးတယ္ အခုထုတ္ေပးေနတာပါ။စခန္းအလိုက္ ဝါးလံုးအၾကီးေတြ ဝါးလံုးေသးေသးေလးေတြထုတ္ေပး ေနတယ္ ဒါေပမဲ့ အဆင္မေျပပါဘူး နည္းနည္းပဲ အဆင္ေျပတာပါ။ အမ်ားၾကီးအဆင္မေျပဘူး အမိုးအကာ လည္း မေပးဘူး။တဲေတြေဆာက္ေပးမယ္ အလုပ္သမားလည္း လုပ္ေပးမယ္ဆိုရင္ အဆင္ေျပမွာပါ ဒုကၡ သည္ ေတြမွာက ပိုက္ဆံလည္း မရွိဘူးေလ။ ေဆာင္းရာသီအတြက္ အဆင္သင့္လုပ္ထားရမွာပါ။”

ႏွစ္ခ်ီေနထိုင္လာၾကရတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းတြင္းက ယာယီတဲအိမ္ေလးေတြ အေဆာက္အဦးေတြဟာ ခိုင္ခန္႔မႈ အားနည္းလာတဲ့အတြက္ ကေလးငယ္ေတြ သက္ၾကီးရြယ္အိုေတြနဲ႔ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္ေတြ အပါ အဝင္ ဒုကၡသည္ေတြ လံုျခံဳစြာေနထိုင္ႏုိင္ေရး ဒုကၡသည္ေတြဘက္က စိုးရိမ္ေနၾကတယ္လို႔ ဘာလုခါလီဒုကၡ သည္စခန္း အမွတ္ ၉ မွာေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ ဦးအီစလံေခၚ ဦးေက်ာ္ျမင့္ကေျပာျပပါတယ္။

"ေကာ့ဇ္ဘဇားဧရိယာမွာ ေနထုိင္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အရင္က ေဆာက္လုပ္ေပးထားတဲ့ Shelter ေတြ တဲအိမ္ေတြကို ျပန္ၿပီးျပဳျပင္ေဆာက္လုပ္ေပးတာ မရွိေသးပါဘူးခင္ဗ်။အခု ေဆာင္းရာသီ လည္း ေရာက္လာၿပီဆိုေတာ့ ေဆာင္းအေအးဒဏ္ကိုလည္း ခံေနၾကရပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြ လံုျခံဳမႈရွိေအာင္ ဘဂၤ လားေဒ့ရွ္အစိုးရနဲ႔ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းၾကီးရံုး UNHCR ေနာက္ IOM ရွိတယ္ ကုလသ မဂၢလက္ေအာက္ခံ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္ခင္ဗ်။ သူတို႔အေနနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ေတြ ေဆာင္းဒဏ္ ကေန လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ေအာင္ ေရာဂါေတြကိုလည္း ကာကြယ္ႏိုင္ေအာင္ ဒီပ်က္စီးေနတဲ့ တဲအိမ္ေလးေတြကို ျပန္ေဆာက္လုပ္ေပးဖို႔ က်ေနာ္တို႔က ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။"

ႏိုဝင္ဘာလ ၃၀ရက္ေန႔က ေနအိမ္အတြက္ လိုအပ္တဲ့ တာတမံဖို႔ဖို႔ ေျမၾကီးသြားတူးရင္း ေျမၾကိဳက်လို႔ ဒုကၡ သည္ ၂ဦးေသဆံုးၿပီး တဦးဒဏ္ရာအျပင္းထန္ရခဲ့တဲ့အေပၚ အခုလိုစခန္းတြင္း ရာသီဥတုေဘး မုန္တုိင္းေဘး ေျမၿပိဳက်မႈနဲ႔ မေတာ္တဆထိခိုက္မႈေတြျဖစ္ပြားေနတဲ့အေပၚ ဒုကၡသည္ေတြလံုျခံဳေရး ပိုကာကြယ္ေပးေစခ်င္ ပါတယ္လို႔ ဦးေအာင္ၿမိဳင္ကေျပာပါတယ္။

"စခန္းအမွတ္ ၂ အေရွ႕မွာပါ။အမ်ိဳးသမီးေတြေပါ့ေနာ္ သူတို႔က ေျမသြားယူၾကတာ။ အဲ့ဒီ့အခ်ိန္မွာ ေျမၿပိဳၿပီး ေတာ့ သူတို႔ေအာက္ကိုက်သြားတယ္။ ၂ေယာက္ဆံုးတယ္ ၃၀ႏွစ္တေယာက္ ၇ႏွစ္တေယာက္ ခ်က္ျခင္းေသ သြားတယ္ ေျမၾကီးက သူတို႔အိမ္အတြက္ လိုတာပါေလ။ဒီမွာ Protection အမ်ားၾကီးလိုတယ္ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ေတြအတြက္ အရမ္းလိုတယ္ ဒီမွာ ေရနစ္ၿပီးလည္းေသၾကတယ္။ကုတုပေလာင္နဲ႔ ဘာလုခါေလ ၾကား ေခ်ာင္းရွိတယ္ေလ အဲ့မွာလည္း ကေလးေတြ ေသၾကတာ အမ်ားၾကီးပဲ ေနာက္ ေျမၿပိဳၿပီးေသဆံုးၾကတာ လည္း မၾကာခဏျဖစ္တယ္။"

ကုိအီစလံကလည္း သဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ေတြေၾကာင့္ မၾကာခဏ ကေလးသူငယ္ေတြ အသက္ဆံုးပါးရတဲ့ အေျခ အေနအေပၚ သူ႔စိုးရိမ္ခ်က္ေျပာျပပါတယ္။

" ဒီကုတုပေလာင္ဒုကၡသည္စခန္း အမွတ္(၂)မွာ ေျမၿပိဳက်ၿပီးေတာ့ ၂ဦးေသဆံုးတယ္ ေနာက္တဦးကေတာ့ အသက္ရွင္ကယ္တင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္းမွာကေလးသူငယ္ေတြဒီလိုသဘာဝေဘးအႏၱရာယ္ေၾကာင့္ ေသဆံုးတာတို႔ အမ်ားအျပားေတြ႔ရွိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တို႔က အင္မတန္မွ စိုးရိမ္ၾကပါတယ္ ကေလးသူငယ္ေတြေသဆံုးေနရတာကို။"

ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ဘက္ ခုိလံႈေနရတာ သံုးႏွစ္ေက်ာ္လာၿပီ ျဖစ္ေပမယ့္ သူတို႔ ဌာေနျပန္ႏုိင္မယ့္ အေျခအေနမ်ိဳး ျမန္မာဘက္က ဖန္တီးမေပးတာေၾကာင့္ တဦးတေယာက္မွ ျပန္မပို႔ႏုိင္ေသးဘူးလို႔ ဘဂၤလား ေဒရွ္႕ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး က ဘဂၤလားေဒရွ္႕ဆုိင္ရာ ဆြိဒင္နဲ႔ေနာ္ေဝ သံအမတ္သစ္ေတြနဲ႔ေတြ႔ဆုံခ်ိန္ႏိုဝင္ဘာ လ ေနာက္ဆံုးပတ္ကပဲေျပာဆိုထားတာပါ။ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့အသံုးကိုလက္ခံမထားတဲ့ျမန္မာအစိုးရဘက္ကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္လက္ခံေရး သေဘာတူညီမႈေတြအတိုင္း ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔ေျပာဆိုထားပါတယ္။

Link : Here

No comments:

Post a Comment

/* PAGINATION CODE STARTS- RONNIE */ /* PAGINATION CODE ENDS- RONNIE */