ICJ ၾကားျဖတ္စီရင္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရ ေဝ ဖန္ခံေနရ

လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )

ျမန္မာဌာန | သတင္းမ်ား
ေနမ်ိဳးထြန္း
2020-11-24

ျမန္မာအစိုးရဘက္က ICJ နိုင္ငံတကာတရား႐ုံးကို တင္သြင္းထားတဲ့ ဒုတိယအႀကိမ္ အစီရင္ခံစာမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြ ကို ခြဲျခားဆက္ဆံေနတာနဲ႔ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္ခံရမႈတို႔ကေန အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ျမန္မာအစိုးရက လိုက္နာျခင္း မရွိဘူးလို႔ နယူးေယာက္အေျခစိုက္ Global Justice Center က ေဝဖန္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီေဝ ဖန္ေျပာဆိုခ်က္ကို ျမန္မာအစိုးရက ျငင္းဆိုလိုက္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကို နိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ပူး ေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြရွိ ေနေၾကာင္း တုံ႔ျပန္လိုက္ပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္တယ္လို႔ နိုင္ငံတရား႐ုံး ICJ မွာ စြပ္စြဲခံေနရတဲ့ ျမန္မာအစိုးရ ဟာ ဒုတိယအႀကိမ္ အစီရင္ခံစာကို နိုဝင္ဘာ ၂၃ ရက္ေန႔ မေန႔က တင္သြင္းလိုက္ပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရဟာ မၾကာေသးခင္က ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို မဲထည့္ခြင့္မျပဳခဲ့သလို ရိုဟင္ဂ်ာ အ မတ္ေလာင္းေတြကိုလည္း ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ခြင့္ ပိတ္ခဲ့ေၾကာင္း နယူးေယာက္အေျခစိုက္ Global Justice Center ရဲ့ ဥပေဒေရးရာ ဒါရိုက္တာ Grant Shubin က ေထာက္ျပပါတယ္။

တရား႐ုံးစီရင္ခ်က္အတိုင္း လိုက္နာဖို႔ဆိုရင္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို စနစ္တက် ခြဲျခားဆက္ဆံတာေတြ မရွိေစဖို႔၊ တရားေရးဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လိုအပ္သလို တပ္မေတာ္ရဲ့ အာဏာနဲ႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ေလၽွာ့ခ်ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္မွာ တစ္သီးပုဂၢလအျဖစ္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ စာရင္း သြင္း ခဲ့ေပမယ့္ ပယ္ခ်ခံလိုက္ရတဲ့ ဦးသာေအးကလည္း အလားတူ မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။

“အဲဒီမွာရွိေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို မဲထည့္ခြင့္မေပးခဲ့ဘူး။ မဲထည့္ခြင့္မေပးဘူးဆိုတာ ဥပေဒအေၾကာင္းအရ မရ လို႔ ဆိုေကာင္းဆိုလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ မွန္ကန္မႈမရွိဘူး။ သန္းေခါင္းစာရင္းကိုင္ထားတဲ့သူေတြ၊ အမ်ိဳးသား မွတ္ပုံ တင္ ကိုင္ထားတဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ သြားေရာက္ဝင္ၿပိဳင္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ကိုယ္စား လွယ္ ေတြကိုလည္း ဝင္ၿပိဳင္ခြင့္မေပးခဲ့ဘူး၊ သူတို႔ရဲ့ မိဘ နိုင္ငံသားကိစၥနဲ႔ဆိုၿပီးေတာ့။ ဆိုလို ခ်င္တာက ICJ ကေန ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြက ေျမျပင္မွာ တကယ္ အေကာင္အထည္မေဖာ္တဲ့အျပင္ ရွိေနတဲ့အေျခအေနေ တာင္ အရင္ထက္ ပိုဆိုးသြားတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္”

ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ ေအာက္ေျခမွာ ခြဲျခားမႈေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတဲ့ ေျပာဆိုခ်က္ကို ကိုဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္း ဦးေအးလြင္ ကလည္း သေဘာတူပါတယ္။

“ရခိုင္မွာရွိေနတဲ့ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြဟာ တခ်ိန္က မဲလည္းေပးလို႔ရတယ္၊ ဝင္လည္း အေရြးခံလို႔ရ တယ္။ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္ကတည္းက ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြက ဒီအခြင့္အေရးေတြကိုရခဲ့တယ္။ သို႔ ေသာ္ ဒီတေခါက္မွာေတာ့ ဝင္ၿပီးေရြးခ်ယ္ခံမယ့္သူေရာ၊ မဲေပးမဲ့သူေရာ ေရြးေကာက္ခံခြင့္လည္း မရွိ၊ မဲေပးခြင့္ လည္း မရွိဘူးဆိုတဲ့ အမည္းစက္ႀကီးက ထင္က်န္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကလည္း ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေ ဒ ရဲ့ ကန႔္သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈေတြေၾကာင့္ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တာေတြကို မလုပ္နိုင္တာပါ တယ္ လို႔ ျမင္ပါ တယ္”

လက္ရွိအာဏာရအစိုးရကို အတိုက္အခံလုပ္ေနသူေတြက ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ဝါဒမွိုင္း တိုက္တာေတြေၾကာင့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြကို မ်က္ႏွာသာေပးတယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေန မျဖစ္ေစေရးအ တြက္ အစိုးရကလည္း ဒီကိစၥမွာ ထဲထဲဝင္ဝင္ တိုက္တိုက္တြန္းတြန္းမရွိဘူးလို႔ ဦးေအးလြင္က သုံးသပ္ပါတယ္။

ရခိုင္ေဒသက ရိုဟင္ဂ်ာေတြ မဲေပးခြင့္မရခဲ့တာဟာ နိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ မရေသးတာေၾကာင့္လို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။ အဲဒီလို ကန႔္သတ္ခ်က္ဟာ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ မရွိေၾကာင္းလည္း သူတို႔က ေထာက္ျပၾကပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲမွာ နိုင္ငံသား အာလုံးပါဝင္မဲေပးခြင့္ရေအာင္ အစိုးရအေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈအပိုင္းမွာ အားနည္း ခဲ့ေၾကာင္း ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာခဲ့တဲ့ PACE အဖြဲ႕ရဲ့ အမႈေဆာင္ ညႊန္ၾကားေရးမႉး စိုင္းရဲေက်ာ္ စြာျမင့္က ေျပာပါတယ္။

“နိုင္ငံသားျဖစ္မႈေၾကာင့္မို႔လို႔ ရခိုင္မွာရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ မဲေပးခြင့္မရဘူး၊ ဒါကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရွင္းေန တာပါပဲ။ ဥပေဒမူေဘာင္အရေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ၂၀၁၅ ကတည္းက ေတာက္ေလၽွာက္ ေျပာေနတာ ဒီဥပေဒ မူေဘာင္က ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းအရၾကည့္ရင္ နိုင္ငံသားေတြရဲ့ ပါဝင္ခြင့္ကို အျမဲတမ္း အကန႔္အသတ္ျဖစ္ ေစ တယ္ေလ။ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒမွာပဲ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ နိုင္ငံသားေတြ ပါဝင္ခြင့္ ပိုရလာေအာင္ ဥပေ ဒမူေဘာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး မလုပ္ခဲ့ဘူးဆိုတာ ရွင္းေနတာပဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ၿဖစ္စဥ္မွာ နိုင္ငံသားအားလုံး ပါဝင္ခြင့္ရဖို႔ ဆိုရင္ ဥပေဒမူေဘာင္ကေတာ့ ေရရွည္မွာ ျပင္ဖို႔လိုတယ္”

ICJ ရဲ့ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တပ္မေတာ္က ဘာေတြလုပ္ေဆာင္ေနသလဲလို႔ တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕ ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဇာ္မင္းထြန္းကိုRFA ကေမးတဲ့အခါ အစိုးရက ဖြဲ႕စည္းတဲ့ ေကာ္မတီေတြနဲ႔ တပ္မေတာ္က ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ဘူးသီးေတာင္-ေမာင္ေတာေဒသဘက္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပရတာဟာ ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရးကိစၥနဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘဲ လုံျခဳံေရးအေျခအေနေၾကာင့္သာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက ေျပာပါတယ္။

အစိုးရက မြတ္ဆလင္ေတြအေပၚ ဘာမွလုပ္ေဆာင္တာမရွိဘူးဆိုတာ ၾကည့္တဲ့အျမင္ခ်င္း မတူတာျဖစ္နိုင္ၿပီး ေဝဖန္စြပ္စြဲမႈေတြဟာ တဖက္သတ္ ဆန္ေနတယ္လို႔ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန အျမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးခ်မ္းေအးက တုံ႔ျပန္ပါတယ္။

မြတ္ဆလင္အမတ္ေလာင္းေတြ၊ မဲေပးသူေတြ ေရြးေကာက္ခံခြင့္နဲ႔ မဲေပးခြင့္မရတဲ့ကိစၥဟာ ဥပေဒအရ လုပ္ ေဆာင္ခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဦးခ်မ္းေအးက ေျပာပါတယ္။

“ဒီဟာကလည္း ဥပေဒေတြရွိတယ္၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ရဲ့ ဥပေဒ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြရွိတယ္။ ဒီဟာေတြက မြတ္ဆလင္ေတြကိုပဲ ပစ္မွတ္ထားလုပ္ခဲ့တာ မဟုတ္ ဘူး ဆိုတာ ရွင္းပါတယ္။ တျခားပါတီေတြက သူေတြလည္း ဒီလိုမ်ိဳး ဥပေဒေတြနဲ႔ ၿငိစြန္းလို႔ ဝင္မၿပိဳင္ရတဲ့ သူေတြ ရွိခဲ့တယ္။ ဒီဟာကေတာ့ မြတ္ဆလင္မွ ဆိုၿပီးေတာ့ ခြဲျခားဆက္ဆံၿပီး လုပ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ ေတာ္တို႔ရဲ့ ဥပေဒကိုက ဒီလိုျပဌာန္းထားတဲ့အတြက္ ဥပေဒကေတာ့ အားလုံးေပၚမွာ တေျပးညီ သက္ ေရာက္ သြားတဲ့ အတြက္ သူတို႔ကေတာ့မ်ားလို႔ ပါရင္ပါသြားမွာေပါ့။ က်န္တဲ့သူေတြလည္း ဒီဥပေဒနဲ႔ပဲ မပါ ခဲ့ရသူေတြရွိပါတယ္”

ICJ တရား႐ုံးကိုတင္တဲ့ ဒုတိယအႀကိမ္ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာမွာပါတဲ့ ေဖာ္ျပခ်က္ေတြကို သူ႔အေနနဲ႔ မသိရွိသ လို ေျပာဆိုခြင့္မရွိဘူးလို႔ ဦးခ်မ္းေအးက ဆိုပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲ့ ေျမျပင္အေျခအေနအရ တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ၾကဳံေတြ႕ခံစားေနရတာေတြဟာ မြတ္ဆလင္ေတြ ထက္ တိုင္းရင္းသားေတြ ပိုမ်ားေနတာေတြ႕ရၿပီး ကပ္ေဘးကာလမွာလည္း မြတ္ဆလင္ေတြအတြက္ နိုင္ငံ တ ကာ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး က်န္းမာေရးအတြက္ ဦးစားေပးလုပ္ေဆာင္ေနတယ္လို႔ ဦးခ်မ္းေအးက ဆိုပါတယ္။

ICJ က ၾကားျဖတ္စီရင္ခ်က္ ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ အခ်ိန္ကေန လက္ရွိအခ်ိန္အထိ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆက္ေတြ႕ေနရၿပီး အာဏာပိုင္ေတြက ICJ ရဲ့ Provisional measures လို႔ ေခၚတဲ့ ၾကားျဖတ္စီရင္ခ်က္ကို မ လိုက္နာတဲ့ သေဘာေတြ႕ရတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္တဲ့အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္တဲ့ Fortify Rights အဖြဲ႕ရဲ့ တာဝန္ရွိသူတဦးျဖစ္တဲ့ ကိုနစ္ကီဒိုင္းမြန္းက ေျပာပါတယ္။

“ICJ ရဲ့ Provisional measures မွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆက္ၿပီး မက်ဴး လြန္ဖို႔ဆိုၿပီး တားျမစ္ထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ရွိ Provisional measures ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ ဇန္နဝါရီကေန အခုခ်ိန္အထိ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြက ေတြ႕ေနရတယ္။ ရပ္တန႔္မႈမရွိဘဲ ဆက္ၿပီးက်ဴးလြန္တာ မ်ိဳးေတြ ရွိေနတယ္ေပါ့။ အဲဒါေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရေရာ၊ စစ္တပ္ေရာက ICJ ရဲ့ ၾကား ၿဖတ္ စီရင္ခ်က္ကို မလိုက္နာဘူးဆိုတဲ့ သေဘာသက္ေရာက္ေနတယ္ေပါ့။ အဲဒါကို Global Justice Center က ေထာက္ျပတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ Fortify Rights က သေဘာတူတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရထားတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြအရလည္း ျမန္မာအစိုးရေရာ၊ စစ္တပ္ေရာက ICJ Provisional မလိုက္တာ ေတြ႕ရတယ္”

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ တပ္မေတာ္နဲ႔ AA အဖြဲ႕တို႔ တိုက္ပြဲေတြအတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အေသအေပ်ာက္ရွိခဲ့သလို တပ္မေတာ္က ရိုဟင္ဂ်ာကေလးငယ္ေတြကို လမ္းျပအျဖစ္ အသုံးျပဳတာေတြ ေတြ႕ေနရတယ္လို႔ ကိုနစ္ကီ ဒိုင္းမြန္း က ေထာက္ျပပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ၿပိဳင္ခြင့္မရေအာင္နဲ႔ မဲေပးခြင့္မရတဲ့ အေျခအေနေတြအပါအဝင္ Global Justice Center ရဲ့ ေဝဖန္ေျပာဆိုခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး နိုင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ုံး ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးကို အိမ္ေတာ္ သတင္းသမားမ်ား ေဖ့စ္ဘြတ္ဂ႐ုကေန RFA က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ေပမယ့္ တစ္စုံတစ္ရာ တုံ႔ျပန္ ေၿပာဆိုျခင္း မရွိေသးပါဘူး။

ရိုဟင္ဂ်ာေတြ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္ခံရမႈကေန အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ICJ နိုင္ငံတကာတရား႐ုံးက ၂၀၂၀ ဇန္န ဝါရီလ မွာ ၾကားျဖတ္စီရင္ခ်က္ ခ်မွတ္ထားတာပါ။

ျမန္မာအစိုးရက တရား႐ုံးကို ၆ လတစ္ႀကိမ္ အစီရင္ခံရမွာျဖစ္ၿပီး ပထမအစီရင္ခံစာကို ေမလက တင္သြင္း ခဲ့ပါတယ္။ 

Link : Here