ေအာက္တိုဘာ ၂၀၊ ၂၀၂၀
ၿမန္မာနိုင္ငံက ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကို ေျဖရွင္းရာမွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွနိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ (အာဆီယံ)ဟာ ထိထိ ေရာက္ေရာက္ တုန႔္ျပန္ေဆာင္ရြက္မႈ မရွိဘဲ၊ ေခါင္းေဆာင္မႈေပ်ာက္ဆုံးကာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ ပမာ ဏာကို ထည့္သြင္းသုံးသပ္မႈမ်ိဳး မရွိဘူးလို႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အာဆီယံ လႊတ္ေတာအမတ္မ်ားအဖြဲ႕ (APHR) ရဲ့ ဒီကေန႔ ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္က ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ့
ညႇင္းပမ္းဖိႏွိပ္မႈေၾကာင့္ ၁၉၇၀ ေလာက္ကတည္းက ေနရပ္စြန႔္ခြာကာ
ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံမွာ ခိုလႈံေနရတာပါ။ အာဆာလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕က
ရဲကင္းစခန္းေတြကို တိုက္ခိုက္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ျမန္မာစစ္တပ္ကလုပ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၇
ခုႏွစ္ စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ေနာက္ထပ္ ၇ သိန္းခြဲ ေလာက္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဖက္ကို
ထပ္မံထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။
APHR ရဲ့ အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ အာဆီယံအဖြဲ႕ဟာ အဖြဲ႕ဝင္နိုင္ငံအားလုံး သေဘာတူညီေရး၊ တစ္ျခားနိုင္ငံရဲ့ ျပည္တြင္းေရးကို ဝင္မစြက္ေရး စတဲ့ အဖြဲ႕ရဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြထဲမွာ ပိတ္မိေနတာေၾကာင့္ ဒီျပႆနာကို တုန႔္ျပန္ ရာမွာ ႐ုန္းကန္ေနရၿပီး၊ အၾကမ္းဖက္ခံရမႈ၊ အိုးအိမ္စြန႔္ခြာ ထြက္ေျပးရမႈ သံသရာကို အဆုံးသတ္နိုင္ေရး ျပတ္ သားတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာ၊ ရည္မွန္းခ်က္မ်ိဳး မခ်မွတ္နိုင္ဘူးလို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
“အာဆီယံဟာ ျမန္မာနိုင္ငံကခ်ေပးတဲ့ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈ ရႈေထာင့္ကေနပဲ ဒီကိစၥကို ၾကည့္ရႈ ပါတယ္။ အာဆီယံဟာ ပိတ္မိေနတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ အေရးႀကီးတဲ့ျပႆနာေတြကိုလည္း လစ္လ်ဴရႈ ထားပါတယ္” လို႔ APHR ဘုတ္အဖြဲ႕ ဥကၠဌ မေလးရွားလႊတ္ေတာ္အမတ္ ခ်ားလ္စ္ဆန္တီေယဂိုက ေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္။
နိုင္ငံသားကိစၥ၊ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္၊ ေျမယာျပႆနာ စတဲ့ အဓိကက်တဲ့ ကိစၥေတြကို အာဆီယံအဖြဲ႕က ေျဖရွင္းမေပးနိုင္ဘူးလို႔လည္း ဆန္တီေယဂိုက ေျပာပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာကိစၥမွာ အာဆီယံရဲ့ခ်ဥ္းကပ္မႈဟာ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရးသာ ျဖစ္ၿပီး ရခိုင္ ၿပည္နယ္က လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ ပမာဏ၊ အာဏာပိုင္ေတြက ျပႆနာဖန္တီးမႈ စတာေတြကို အာဆီ ယံအဖြဲ႕က ထည့္သြင္းမစဥ္းစားဘူးလို႔ APHR ရဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ AA နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္တို႔ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္သူေတြ အိုးအိမ္ စြန႔္ခြာ ထြက္ေျပးရမႈ ဆက္ျဖစ္ေနသလို၊ လုံျခဳံမႈမရွိတဲ့အတြက္ ၿမိဳ႕နယ္တစ္ခ်ိဳ႕မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပေ တာ့ ဘူးလို႔လည္း ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းမွာ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။
“စစ္ပြဲျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုေဆြးေႏြးလို႔ရမွာလဲ။ အာဆီယံ ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ကိစၥမွာ ဘက္ေပါင္းစုံ သုံးသပ္ဖို႔ တြန႔္ဆုတ္ေနၿပီး ျပႆနာရဲ့ က႑အားလုံးကို မေျဖရွင္းနိုင္ တာေၾကာင့္ အာဆီယံအဖြဲ႕ဟာ မေယာင္ရာဆီလူးအဖြဲ႕၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြမွာ တက္တက္ႂကြႂကြ ကူညီပံ့ပိုးေပးတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းပုံစံမ်ိဳး ျဖစ္လာပါတယ္” လို႔ ဆန္တီယာဂိုက ထည့္သြင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့တဲ့ အာဆီယံကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြက သူတို႔ ကို ဖိႏွိပ္မယ့္ နည္းလမ္းတစ္ခုလို႔ ယူဆထားတဲ့ အစိုးရဲ့ NVC ကဒ္ထုတ္ေပးမႈကို အားေပးခဲ့ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အႀကံေပးေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္း လာတီတီယာ ဗန္ ဒန္ အက္စ္ဆမ္က ရိုဟင္ဂ်ာေတြထြက္ ေၿပး ရေအာင္လုပ္တဲ့ အေျခအေနေတြကို အာဆီယံနဲ႔ နိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက လက္မခံသ၍ ရခိုင္ျပည္ နယ္မွာ ေနထိုင္သူေတြအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေမၽွာ္လင့္ခ်က္ဆိုတာ မရွိဘူးလို႔ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
APHR ရဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ အာဆီယံအဖြဲ႕ဟာ ေဒသတြင္းကျပည္သူေတြကို ကာကြယ္ဖို႔နဲ႔ ျပႆနာေတြကို ေျဖ ရွင္းရာမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါဝင္ဖို႔ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ ထည့္သြင္း ေရးသားခ့ဲပါ တယ္။
“အဖြဲ႕ရဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြကို ကိုယ္တိုင္ဆန္းစစ္ အေျဖရွာဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလိုမလုပ္နိုင္ဘူးဆိုရင္ အဖြဲ႕ရဲ့ တရားဝင္မႈ၊ ယုံၾကည္စိတ္ခ်ရမႈေတြကို ထိခိုက္ေစ႐ုံသာမက ရိုဟင္ဂ်ာေတြ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ကလူေတြအျပင္ အာဆီယံျပည္သူေတြပါ ပိုၿပီး ထိခိုက္ခံစားရမွာျဖစ္ပါတယ္”
အင္ဒိုနီးရွားနိုင္ငံ ဂ်ကာတာၿမိဳ႕က အာဆီယံအတြင္းေရးမႉး႐ုံးဟာ ဒီအစီရင္ခံစာအတြက္ မွတ္ခ်က္ေပးဖို႔ျငင္း ဆိုခဲ့ၿပီး အာဆီယံအဖြဲ႕ေအာက္က အျခားအဖြဲ႕ေတြကလည္း ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈကို မတုန႔္ျပန္ ခဲ့ေၾကာင္း၊ သတင္းအခ်က္အလက္ေတာင္းမႈကို ျမန္မာအစိုးရကသာ ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ေၾကာင္း APHR က အစီရင္ခံစာမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
Ref: Aljazeera
Link : Here
No comments:
Post a Comment