ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လွိုင္၊ ေဖ့စ္ဘုတ္နဲ႔ ဂမ္ဘီယာရဲ့ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ ေလၽွာက္လဲခ်က္ အေပၚ ဘီဘီစီ နဲ႔ အြန္လိုင္း က ဆက္သြယ္ေမးျမန္းမႈ

B B C

ဘီဘီစီ ၿမန္မာပိုင္း
၂၅ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၂၀

ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈလုပ္တယ္ဆိုၿပီး ဂမ္ဘီယာနိုင္ငံကေန ျမန္မာကို တရားစြဲထားတဲ့အမႈမွာ နိုင္ငံတကာတရား႐ုံး (အိုင္စီေဂ်) က လက္ခံခဲ့ၿပီးေနာက္ ဂမ္ဘီယာရဲ့ ပထမဆုံးေလၽွာက္လဲခ်က္ျဖစ္တဲ့ မမ္မိုရီ ယယ္အဆိုလႊာကို ေအာက္တိုဘာ ၂၃ ရက္မွာ အိုင္စီေဂ် တရား႐ုံးကို တင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။

ဂမ္ဘီယာဘက္က တင္သြင္းခဲ့တဲ့အဆိုလႊာအေၾကာင္း ေရွ႕ေန ေပါလ္ရိုက္ကလာကို ဘီဘီစီ က အြန္လိုင္းမွ တစ္ဆင့္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတာကို ျပန္လည္ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ 

ဂမ္ဘီယာနိုင္ငံရဲ့ ေရွ႕ေနအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ေပါလ္ရိုက္ကလာ

ဘီဘီစီ။ ။ ဂမ္ဘီယာက အခုတင္လိုက္တဲ့ အဆိုလႊာ Memorial ထဲမွာ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဘယ္လို သက္ေသထူထားပါလဲ။

ေပါလ္ရိုက္ကလာ။ ။နိုင္ငံတကာဥပေဒမွာက ဂ်ီနိုဆိုက္ဆိုတာ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ၊ မ်ိဳးႏြယ္စုဆိုင္ရာ ဒါမွမ ဟုတ္ လူအုပ္စုတစ္ခုကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ဖ်က္ဆီးပစ္တာပဲျဖစ္ပါတယ္၊၊အခုကိစၥမွာေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ ဘာသာေရးအရေရာ၊ မ်ိဳးႏြယ္စုအရေရာ၊ လူအုပ္စုတစ္ခုအေနနဲ႔ပါ ရွိေနၿပီး ဒါကို ျမန္မာဘက္က ပစ္မွတ္ထား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ နိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ ဂ်ီနိုဆိုက္လုပ္ဖို႔ႀကံရြယ္ေၾကာင္း သက္ေသျပနိုင္ တဲ့ အခ်က္ ၇ ခ်က္ရွိပါတယ္။ ဒီအခ်က္ ၇ ခ်က္လုံးကို သက္ေသအေထာက္အထား အေျမာက္အျမားနဲ႔အတူ ဒီအမႈမွာ ေတြ႕ရတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြထဲမွာ ပထမအခ်က္က လူအုပ္စုတစ္စုကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး ခြဲျခားဆက္ ဆံထားတဲ့၊ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြ ျဖတ္ေတာက္ထားတဲ့ ဥပေဒ နဲ႔ မူဝါဒေတြ ရွိေနတာပါ။ ေနာက္တစ္ခ်က္ က အမုန္းစကားေတြပါ။ ဒီအမုန္းစကားေတြကို အစိုးရေခါင္းေဆာင္ပိုင္းကေျပာတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ လူမႈအဖြဲ႕ အ စည္းေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက ေျပာတာကို အစိုးရေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက ခြင့္ျပဳထားတာမ်ိဳး။ ဒီအမႈမွာဆို ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉး ႀကီး မင္းေအာင္လွိုင္ေရာ၊ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ပိုင္းတခ်ိဳ႕နဲ႔ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႕ကပါ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အေပၚ လူမဆန္စြာ အမုန္းစကားေတြ ေျပာခဲ့တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ခြင့္ျပဳတာေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ ခ်က္ ကေတာ့ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးဆိုတဲ့စစ္ဆင္ေရးအတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ကို သတ္ျဖတ္တာ မီးရွို႔တာေတြ ရွိခဲ့တယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က လိင္အၾကမ္းဖက္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီး အစီအစဥ္တက် ေသြးထြက္သံယိုအၾကမ္းဖက္မႈေတြ လုပ္တယ္။ ဒါက စစ္ သားတခ်ိဳ႕တစ္ေလက ၾကဳံသလို လုပ္တာမ်ိဳးထက္ အထက္ကအမိန္႔နဲ႔ အစီအစဥ္ခ်လုပ္တာမ်ိဳးပါ။ ေနာက္ဆုံး တစ္ခ်က္က အျပစ္က်ဴးလြန္သူေတြကို ျပစ္မႈျပစ္ဒဏ္ မလုပ္ဘဲ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ေပးထားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အ ထူး သျဖင့္ တပ္မေတာ္ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ေတြကို တရားစြဲတာ အျပစ္ေပးတာ မေျပာနဲ႔ စုံစမ္းစစ္ေဆး တာ ေတာင္ မေတြ႕ရပါဘူး။ ဒီလို လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ လုပ္ေဆာင္တယ္ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္ တို႔က အေထာက္အထားအမ်ားႀကီးနဲ႔ သက္ေသထူထားပါတယ္။

ဘီဘီစီ။ ။သက္ေသအေထာက္အထားေတြကိုေရာ ဘယ္လိုယူခဲ့ပါသလဲ။ ကိုဗစ္ကပ္ေရာဂါ လည္းျဖစ္ေနေတာ့ အခက္အခဲေတြ ရွိခဲ့လား။

ေပါလ္ရိုက္ကလာ။ ။ကိုရိုနာဗိုင္းရပ္စ္ေၾကာင့္ အတားအဆီးအခက္အခဲတခ်ိဳ႕ေတာ့ ရွိခဲ့ပါတယ္။အထူးသျဖင့္ ခရီးသြားဖို႔ ခက္ခဲတာပါ။သက္ေသအေထာက္အထားစုဖို႔ အခ်ိန္လည္း ပိုယူခဲ့ရပါတယ္။ သက္ေသေတြ ကို လည္း သူတို႔ရွိတဲ့ေနရာေတြမွာ အင္တာဗ်ဴးေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ ဘယ္သူေတြလဲ၊ ဘယ္ေနရာမွာ လုပ္ခဲ့ သလဲဆိုတာကိုေတာ့ အခုခ်ိန္မွာ သူတို႔လုံျခဳံေရးအရ မေျပာနိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တို႔လိုခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ၊သက္ေသအေထာက္အထားေတြ ရခဲ့လို႔ အခုလို အဆိုလႊာကို တင္နိုင္ခဲ့ တာ ပါ။

ဘီဘီစီ။ ။ ၿပီးခဲ့တဲ့လပိုင္းကပဲ ေဖ့စ္ဘုတ္ဆီကေန သက္ေသအေထာက္အထားေတြရယူနိုင္ဖို႔ မစၥတာရိုက္က လာတို႔ဘက္က ေဖ့စ္ဘုတ္ကို ေတာင္းဆိုခဲ့ေပမဲ့ ပယ္ခ်ခံခဲ့ရတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီအမႈအတြက္ တခ်ိဳ႕အေ ထာက္ အထားေတြရဖို႔က ခက္သြားခဲ့သလားဗ်။

ေပါလ္ရိုက္ကလာ။ ။ေဖ့စ္ဘုတ္ေပၚက အခ်က္အလက္အမ်ားအျပားက လူတိုင္းၾကည့္နိုင္တဲ့ အရာေတြ ျဖစ္ပါ တယ္။ အထူးသျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လွိုင္ေျပာတဲ့ အမုန္းစကားေတြဆိုရင္ လူသိရွင္ၾကား တင္ ထား တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတရားစြဲတာ မျဖစ္ခင္က၊ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးလုပ္စဥ္က တင္ထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို သက္ေသေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ေဖ့စ္ဘုတ္ကေရာ တြစ္တာကပါ ရထားပါတယ္။ အေမရိကန္တ ရား႐ုံးက တစ္ဆင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေဖ့စ္ဘုတ္နဲ႔ တြစ္တာဆီက အခ်က္အလက္ေတာင္းတယ္ဆိုတာက စစ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြၾကား ခ်က္ေဘာက္စ္ေတြ၊သီးသန္႔ ခ်က္ ဂ႐ုပ္ေတြထဲမွာ ဆက္သြယ္ စကားေျပာတာေတြကို ေတာင္းတာပါ။ တြစ္တာကေတာ့ ခ်က္ခ်င္းပဲ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ ေဖ့စ္ဘုတ္ဆီကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ လိုခ်င္တဲ့ အခ်က္အလက္အားလုံး မရေသးဘူးလို႔ ခံစားရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဖ့စ္ဘုတ္ဟာ အခ်က္အလ က္အေတာ္မ်ားမ်ားကို ဂ်နီဗာက ကုလသမဂၢရဲ့လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းေရးအဖြဲ႕တစ္ခုဆီကို ေပးထားတာ ရွိပါ တယ္။ အဲဒီကေန ကၽြန္ေတာ္တို႔ အခ်က္အလက္ေတြ ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဖ့စ္ဘုတ္ဆီက က်န္ေနေသးတဲ့ အ ခ်က္အလက္ေတြကို တရား႐ုံးကတစ္ဆင့္ ဆက္ေတာင္းပါမယ္။

ဘီဘီစီ။ ။Provisional Measures လို႔ေခၚတဲ့ ၾကားျဖတ္အစီအမံေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာဘက္က တရား႐ုံး ကို တင္ထားပါတယ္။ ဒီအေပၚ ဘယ္လို မွတ္ခ်က္ေပးခ်င္ပါဘလဲ။

ေပါလ္ရိုက္ကလာ။ ။တရား႐ုံးအမိန္႔အရဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာဘက္ကေန ၾကားျဖတ္အစီအမံေတြကို လိုက္နာ ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာကို တရားရံးက အမိန္႔ခ်ၿပီးေနာက္ ၄ လအၾကာမွာ တင္ရပါတယ္။ အဲ ဒီေနာက္ ၆ လ တစ္ႀကိမ္ ဆက္တင္ေနရပါမယ္။ ၄လၾကာေတာ့ ျမန္မာဘက္က တင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအစီရင္ခံစာကို တရား ရံးကေန ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဂမ္ဘီယာဘက္ကိုဖတ္ရႈခြင့္နဲ႔ မွတ္ခ်က္ေပးဖို႔ ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာဘက္က ေနာက္ တစ္ႀကိမ္အေနနဲ႔ နိုဝင္လာလကုန္ေလာက္မွာ ထပ္တင္ရပါမယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ေတာ့ ဒီအစီရင္ခံစာမွာ ဘာေတြ ပါတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တိုဘက္က ဘာမွတ္ခ်က္ျပဳတယ္ဆိုတာ ထုတ္ေျပာဖို႔ အေျခအေနမရွိပါဘူး။ တ ရား႐ုံးက စၾကားနာတဲ့အထိ အစီရင္ခံစာပါအခ်က္ေတြက လၽွို႔ဝွက္ထားရမယ္လို႔ တရား႐ုံးက ယူဆပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အခုတင္တဲ့ အဆိုလႊာထဲ ပါတဲ့အခ်က္ေတြကလည္း လၽွို႔ဝွက္ထားရမွာျဖစ္ၿပီး အခု ကၽႊန္ေတာ္ ခင္ဗ်ားကို ေျပာတာကလည္း အေသးစိတ္ကို ေျပာတာမဟုတ္ဘဲ ေယဘုယ်ကိုပဲ ေျပာနိုင္တာျဖစ္ပါတယ္။

ဘီဘီစီ။ ။ ဒီအမႈက ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္လို႔ မွန္းပါလဲ။

ေပါလ္ ရိုက္ကလာ။ ။ ျမန္မာဘက္ကေန Counter-Memorial ေခ်လႊာတင္တာက ေနာက္ ၉ လေနမွပါ။ အဲဒါ ၿပီး ရင္ ေနာက္တစ္ေက်ာ့ စာနဲ႔ေရးၿပီး ေလၽွာက္လဲခ်က္ေတြ တင္ရဖြယ္ရွိပါတယ္။ အဲဒါကလည္း တစ္ဖက္စီမွာ ေလးလစီေလာက္ အခ်ိန္ရနိုင္ပါတယ္။ အဲဒါ ေနာက္ထပ္ ၁၇ လေလာက္ဆိုေတာ့ တစ္ႏွစ္ခြဲေလာက္က ဒီလို ေလၽွာက္လဲခ်က္ေတြ အျပန္အလွန္တင္ရမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္တရား႐ုံးက လအနည္း ငယ္ ေလာက္ အတြင္း ၾကားနာဖို႔ လုပ္နိုင္ပါတယ္။ၾကားနာမႈကလည္း ဒီလိုအမႈႀကီးမ်ိဳးမွာ ၂ ပတ္ ၃ ပတ္ၾကာနိုင္ပါ တယ္။ ၾကားနာမႈေတြ ၿပီးသြားတဲ့အခါ တရား႐ုံးရဲ့ေနာက္ဆုံး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကေတာ့ ဒီလိုအမႈအတြက္ ၈ လေ လာက္ထိ ၾကာတတ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း တရာ႐ုံးအေပၚပဲ မူတည္ပါမယ္။ ကၽြန္ေတာ္မွန္းတာေတာ့ ေနာက္ ဆုံးအမိန္႔က်ဖို႔ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ ၂၆ လကေန ၂၈ လ၊အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ၂ ႏွစ္ခြဲေလာက္ထိ ၾကာနိုင္ပါ တယ္။

ဘီဘီစီ။ ။ ဒီအမႈကေန ဘယ္လို ရလဒ္မ်ိဳးထြက္လာဖို႔ ေမၽွာ္လင့္ထားပါလဲ။

ေပါလ္ ရိုက္ကလာ။ ။ ကၽႊန္ေတာ္တို႔ ေမၽွာ္မွန္းခ်က္က တစ္ခုပဲ ရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ တရား႐ုံးကေန အခ်က္ အလက္ေတြကို အေျခခံၿပီး ဥပေဒအရပဲ ဆုံးျဖတ္တာကို ေမၽွာ္လင့္ထားပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ျမန္မာဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ အျပစ္ရွိတယ္ဆိုတာပါပဲ။ နိုင္ငံတကာတရား႐ုံး အိုင္စီေဂ်ကို တင္လာ တဲ့ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈေတြထဲမွာ ဒီလိုထင္ရွားခိုင္မာတဲ့ အမႈမ်ိဳးက ဒီတစ္ခုပဲ ရွိတယ္လို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

• ၿမန္မာ အိုင္စီေဂ်အမႈ ဂမ္ဘီယာဘက္က ပထမဆုံး ေလၽွာက္လဲခ်က္တင္  
• ICJ မွာ ျမန္မာအမႈဖြင့္ခံရမႈ သိသင့္တဲ့ အခ်က္ ၅ ခ်က္

Link : Here