ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကို စုံစမ္းစစ္ေဆးမယ္လို႔ တပ္မေတာ္ေျပာ

လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )
ျမန္မာဌာန | သတင္းမ်ား ေက်ာ္လြင္ဦး
2020-09-15

၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္နိုင္ဖြယ္ရွိတဲ့ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို တပ္မတာ္ အေနနဲ႔ စုံစမ္းစစ္ေဆးတာေတြလုပ္ေနၿပီး ဒီအထဲမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းက စြပ္စြဲမႈေတြရွိခဲ့တဲ့ ဘူးသီးေတာင္ ၿမိဳ႕နယ္ ေတာင္ဘဇားေက်းရြာကိစၥ၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္က ေက်းရြာေတြကိစၥလည္း ပါဝင္တယ္လို႔ တပ္မေ တာ္ သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕က မေန႔က သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။



ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အစုလိုက္ အျပဳံလိုက္သတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ဂူတာျပင္ကိစၥအေရးယူမႈမွာ တပ္မေတာ္ က မထုတ္ျပန္တာေၾကာင့္ အခုတစ္ခါ တပ္မေတာ္က စုံစမ္းစစ္ေဆးေနမႈေတြဟာလည္း ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ လူ႔အခြင့္ေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ေဝဖန္ၾကပါတယ္။

တပ္မေတာ္ဘက္ကေတာ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ခၽြတ္ျပင္၊ ေမာင္ႏုရြာျဖစ္စဥ္ေတြကို တပ္မေတာ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ျမတ္ေက်ာ္ ဦးေဆာင္စစ္ေဆးေနၿပီး ၂၀၂၀ ႏွစ္မကုန္ခင္မွာ ဒီျဖစ္စဥ္ကို စစ္တရား႐ုံးမွာ စတင္စစ္ ေဆးမယ္လို႔ မေန႔က ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။

ဘယ္အခ်က္ေတြပါဝင္တယ္၊ ဘာေတြေဆာင္ရြက္ေနတယ္ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပိုမိုသိရွိနိုင္ဖို႔ တပ္မေတာ္ သတင္းမွန္ ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာမွာေတာ့

"အဓိကသတင္းထုတ္ျပန္ရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ အဲဒီ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ျမတ္ေက်ာ္ ဦးစီးတဲ့အဖြဲ႕ေတြ ခၽြတ္ ၿပင္ ၊ ေမာင္ႏုရြာျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ ျပဳလုပ္မယ္၊ ဇူလိုင္လ code of enquiry နဲ ႔ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ဆိုတာကို ဇူလိုင္လတုန္းထဲက ထုတ္ျပန္ထားတယ္၊ ဇူလိုင္လတုန္းက ထုတ္ျပန္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒီဟာေတြကို အဖြဲ႕အစည္းေတြက ဘာေတြလုပ္ေနလဲဆိုတာ သိခ်င္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဘာေတြလုပ္ေနတယ္၊ ဘာေတြဆက္လုပ္မယ္ဆိုတာ သိနိုင္ေအာင္၊ ဘာေတြပါတယ္ဆိုတာ သိနိုင္ေအာင္ မလို႔ သတင္းထုတ္ျပန္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္အဆင့္ထိေရာက္ေနတယ္ဆိုတာ အေသးစိတ္ က်ေနာ္မေ ေၿပာနိုင္ဘူး၊ ၂၀၂၀ ႏွစ္မကုန္ခင္မွာေတာ့ ပုံမွန္အတိုင္းသြားေနရင္ စစ္တရား႐ုံးမွာ ႐ုံးတင္စစ္ေဆးနိုင္ ေအာင္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိတယ္။"

ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မွာ တပ္မေတာ္က စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ လုပ္မယ္ဆိုတာ ၾကားရေပမယ့္ ခုခ်ိန္ထိ အရပ္ သားေတြကို ေခၚယူစစ္ေဆးတာ မရွိေသးဘူးလို႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

ေခၚယူစစ္ေဆးမယ္ဆိုရင္လည္း လုံျခဳံေရးအေျခအေနအရ အမွန္အတိုင္းထြက္ဆိုဖို႔ ခက္ခဲမယ္လို႔ လုံျခဳံေရး အရ အမည္မေဖာ္လို႔တဲ့ ေဒသခံတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

"ဒီမွာရွိတဲ့ ေဒသခံကိုေခၚရင္ တစ္ေယာက္မွ အစိုးရကို ဆန႔္က်င္တဲ့စကား မေျပာရဲဘူး၊ ေၾကာက္စိတ္ပါ တာေပ့ါဗ်ာ၊ အမွန္တရားေျပာမယ္ဆိုရင္၊ သူတို႔က အစိုးရနဲ႔ ဆန္က်င္ၿပီး တစ္ေယာက္မွ ေျပာမွာမဟုတ္ဘူး၊ ဒုကၡသည္စခန္းေျပာရင္ေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေျပာလို႔ရတယ္၊ ဒီမွာက အကုန္လုံး သိတဲ့အတိုင္းပဲ။ ေၾကာက္စိတ္ပါတယ္ေလ။"

နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြပါတဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ ဆိုရင္ေတာ့ ေဒသခံေတြ အေနနဲ႔ အမွန္အတိုင္း ေျပာဆိုၾကမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ တပ္မေတာ္က နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး လုပ္ေဆာင္ခ်ိန္အတြင္း ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ အရပ္သား အေျမာက္အျမားကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ရာမွာ ကိုယ္တိုင္ပါဝင္ခဲ့တယ္လို႔ ဝန္ခံ ထား တဲ့ တပ္သား မ်ိဳးဝင္းထြန္းနဲ႔ တပ္သား ေဇာ္နိုင္ထြန္းတို႔ကို နိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္မႈဆိုင္ရာ တရား႐ုံး (ICC) မွာ သက္ေသအျဖစ္ထြက္ဆိုဖို႔ ေရာက္ရွိေနတယ္လို႔ နိုင္ငံတကာမီဒီယာေတြမွာ ေဖာ္ျပၾကပါတယ္။။

ဒီတပ္သား ႏွစ္ဦးဟာ ရကၡိဳင့္တပ္ေတာ္(AA) က ထိန္းသိမ္းထားခဲ့သူေတြျဖစ္ၿပီး၊ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ေတာင္ဘဇားေက်းရြာမွာ တပ္က ရိုဟင္ဂ်ာ အေယာက္ ၃ဝ ခန႔္ သတ္ျဖတ္မႈမွာ ကိုယ္တိုင္ပါဝင္ခဲ့တယ္လို႔ AA အဖြဲ႕က ေမလ ၂၈ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္တဲ့ ႐ုပ္သံမွာ ထြက္ဆိုထားၾကပါတယ္။

အဲဒီ႐ုပ္သံထဲမွာ တပ္သား မ်ိဳးမင္းထြန္းဟာ ၂၀၁၇ စက္တင္ဘာလအတြင္း ေတာင္ဘဇာေက်းရြာက ကေလးငယ္ေတြ အပါအဝင္ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီး ၃၀ ထက္မနည္း သတ္ျဖတ္ရာမွာ ပါဝင္ခဲ့ၿပီး၊ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္က တျခား ေက်းရြာေတြမွာ အရပ္သား ၆၀ ကေန ၇၀ ေလာက္အထိ သတ္ျဖတ္ရာ မွာ ပါဝင္ခဲ့ရေၾကာင္း ဝန္ခံထားပါတယ္။

တပ္သား ေဇာ္နိုင္ထြန္း ကလည္း ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး လုပ္ေဆာင္စဥ္ အတြင္းမွာ ေမာင္ ေတာ ၿမိဳ႕နယ္က ေက်းရြာ ၂၀ေလာက္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ ကေလးငယ္ စုစုေပါင္း ၈၀ ေလာက္ကို သတ္ျဖတ္တာနဲ႔ အေလာင္းေတြကို ေျမျမႇုပ္ေဖ်ာက္ဖ်က္ရာမွာ ပါဝင္ခဲ့ေၾကာင္း ဝန္ခံထားပါ တယ္။

တပ္က စုံစမ္းစစ္ေဆးတာေတြ မလုပ္ခဲ့ဘဲ တပ္မေတာ္သား ႏွစ္ဦး ICC ေရာက္မွ စုံစမ္းစစ္ေဆးမယ္ ဆိုတာ ဟာ ယုံၾကည္ဖို႔ ခက္ခဲတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ Fortify Rights အဖြဲ႕က ကိုနစ္ကီဒိုင္းမြန္းက သုံး သပ္ပါတယ္။

စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကို လူထုနဲ႔ နိုင္ငံတကာ လက္ခံဖို႔ဆိုရင္ လြတ္လပ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ သတင္းမီဒီ ယာေတြ ပါဝင္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ကိုနစ္ကီဒိုင္းမြန္းက ေျပာပါတယ္။

"စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြက လူထု လက္ခံနိုင္မႈရယ္၊ နိုင္ငံတကာ လက္ခံနိုင္မႈရွိဖို႔ဆိုရင္ နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အ စည္းေတြ၊ လြတ္လပ္တဲ့ မီဒီယာေတြရဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ လိုအပ္တယ္၊ စစ္တပ္ကခ်ည္းပဲ သူတို႔က စုံ စမ္းေဖာ္ထုတ္ေနတယ္ဆိုတာနဲ႔ နိုင္ငံတကာက ယုံၾကည္မႈရမွာ မဟုတ္ဘူး၊ သူတို႔လုပ္ေနတာေတြကို နိုင္ငံ တကာရဲ့ ယုံၾကည္မႈရဖို႔အတြက္ဆိုရင္ ျပည္တြင္းျပည္ပ သတင္းမီဒီယာေတြ၊ လြတ္လပ္တဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး အ ဖြဲ႕ေတြ ပူးေပါင္းၿပီး ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ လိုတယ္။"

၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္က ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ စစ္ဆင္ေရးအတြင္း ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ဂူတာျပင္ရြာမွာ လူအစု အျပဳံလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အရာရွိ ႏွစ္ဦးနဲ႔ စစ္သည္ တစ္ဦးကို စစ္တရား႐ုံးက အျပစ္ရွိ ေၾကာင္း နဲ႔ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္လိုက္တယ္ဆိုၿပီး တပ္မေတာ္က သတင္းထုတ္ျပန္ေပမယ့္ ဘယ္လို ခ်မွတ္ တယ္ ဆိုတာ မပါဝင္တာေၾကာင့္ ေဝဖန္မႈေတြ ျမင့္တက္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီဂူတာျပင္ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တပ္မေတာ္သားေတြကို ဘယ္လိုအေရးယူထားတယ္၊ ဘယ္လို႔ေဆာင္ ရြက္ထားတယ္ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စက္တင္ဘာလ ၅ ရက္ေန႔က ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပတဲ့ သတင္း စာရွင္းလင္းပြဲမွာ RFA က ေမးျမန္းခဲ့ေပမယ့္ ခုံ႐ုံးစီရင္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မေျပာနိုင္ဘူးလို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေဇာ္ မင္း ထြန္းက ျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဂူတာျပင္ကိစၥလို တပ္မေတာ္က စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြ၊ အေရးယူမႈေတြဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိတာ ေၾကာင့္ တရားမၽွတမႈ ရွိမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ လူအခြင့္ေရးလႈပ္ရွားသူေတြက ေျပာၾကပါတယ္။

တပ္မေတာ္က က်ဴးလြန္တဲ့အမႈေတြကို စစ္ေဆးအေရးယူတဲ့အခါ က်ဴးလြန္မႈေတြ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုပါ့ မ လား၊ က်ဴးလြန္တဲ့ အေထာက္အထားေတြ ထြက္လာပါ့မလားနဲ႔ ထိန္ခ်န္မလား ဆိုၿပီး သံသယေတြ လူေတြမွာ အရင္ကတည္း ရွိတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္ေရးလႈပ္ရွားသူ Equality Myanmar အဖြဲ႕က ဦးေအာင္မ်ိဳးမင္းက ေျပာပါတယ္။

"တကယ္လို႔ စုံစမ္းစစ္ေဆးလို႔ၿပီးရင္ေရာ တရားစီရင္မႈအရ တကယ္ထိေရာက္စြာ အေရးယူပါမလားဆိုတဲ့ သံသယက အျမဲတမ္း ရွိပါတယ္၊ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ အရင္တုန္းက က်ဴးလြန္တယ္ဆိုတဲ့လူေတြကို သူတို႔အေနနဲ႔ အေရးယူတယ္ဆိုတာ သိတယ္၊ ေျပာတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ေလာက္ထိ အေရးယူသလဲ၊ ဘယ္လိုမ်ိဳး ထြက္ဆိုခ်က္ေတြကို နားေထာင္ၿပီးေတာ့ အေရးယူလဲဆိုတဲ့အခ်က္ကို က်ေနာ္တို႔ မသိရဘူး၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိေသာ တရားစီရင္မႈေတြ၊ ပြင့္လင္းျမင့္သာမႈ မရွိေသာ ျပစ္ဒဏ္ေပးမႈေတြက ေနာက္ထပ္ သံသယကို ပိုႀကီးပါေစတယ္။"

ဒီလိုလူအခြင့္ေရးအဖြဲ႕ေတြက တပ္မေတာ္ရဲ့စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြဟာ တရားမၽွတမႈ မရွိနိုင္ဘူးဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ဘာမွမွတ္ခ်က္မေပးလိုဘဲ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အစိုးရရဲ့ အရပ္သားတရား စီရင္မႈေရာ၊ တပ္မေတာ္ရဲ့ တရားစီရင္မႈစနစ္ဟာ ေကာင္းမြန္စြာအလုပ္လုပ္ေနၿပီး တရားဥပေဒအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/news/army-said-that-they-will-investigate-rohingya-case-09152020065227.html