ျမန္မာဌာန | သတင္းမ်ား ျဖဴျဖဴခိုင္
2020-07-22
ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး ကုလသမဂၢလုံျခဳံေရးေကာင္စီ အစည္းအေဝး ၂ဝ၁၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔က က်င္းပခဲ့စဥ္ Photo: AFP
ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ နိုင္ငံတကာရဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ျငင္းဆန္မေနဘဲ လက္ေတြ႕ က်က် ပူးေပါင္းေျဖရွင္းသင့္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြက အစိုးရကို တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။
ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ UPR လို႔ေခၚတဲ့ ေလးႏွစ္တစ္ႀကိမ္ နိုင္ငံအားလုံးအလွည့္က် လူ႔အ ခြင့္ အေရးသုံးသပ္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စြပ္ စြဲခ်က္ ေတြကို ျငင္းဆန္တဲ့နည္းနဲ႔ မေျဖရွင္းဘဲ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့နည္းနဲ႔ အေျဖရွာသင့္တယ္လို႔ လူ႔အ ခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက တိုက္တြန္းလိုက္တာပါ။
ျမန္မာနိုင္ငံဟာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအေပၚ နိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံႏႈန္းေတြနဲ႔အညီ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲဖို႔ ပ်က္ကြက္ေနၿပီး ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ့ နိုင္ငံအားလုံးအလွည့္က် လူ႔အခြင့္အေရး သုံး သပ္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္ UPR မွာ ျမန္မာနိုင္ငံဘက္က ပ်က္ကြက္ေနတဲ့ ကတိကဝတ္ေတြ၊ ျပစ္မႈကင္းလြတ္ ခြင့္ရ ေန တာေတြကို ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ HRW က ဇူလိုင္ ၂၀ ရက္ေန႔က တိုက္တြန္း ထားပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ဒီမိုကေရစီ စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြကို တိုးတက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ စိတ္ဆႏၵရွိ တယ္ဆိုရင္ စုံစမ္းစစ္ေဆးတာ၊ က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူတာ စတဲ့နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ နယူး ေယာက္ၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ Fortify Rights အဖြဲ႕ရဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရးသုေတသီ နစ္ကီဒိုင္းမြန္း က အႀကံျပဳတိုက္တြန္းပါတယ္။
“အစိုးရက ထိေရာက္တဲ့ ေျဖရွင္းခ်က္ေတြနဲ႔ ေျဖရွင္းတာမ်ိဳးကို မေတြ႕ရဘဲ စစ္တပ္ရဲ့ က်ဴးလြန္မႈေတြ အစိုးရ က ပါဝင္ပတ္သက္နိုင္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး က်ဴးလြန္မႈေတြကို အကာကြယ္ျပဳတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပဲ သက္ေရာက္ ေန တယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြရွိတယ္လို႔ ေထာက္ျပေျပာဆိုလာၿပီဆိုရင္ အစိုးရက တစ္ခုခု လုပ္ ရ မယ္။ စုံစမ္းစစ္ေဆးတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ရမယ္။ က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူဖို႔အတြက္ ႀကိဳးစားရမယ္“
ျပည္တြင္း လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားေရးအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕ျဖစ္တဲ့ ညီမၽွျခင္းျမန္မာအဖြဲ႕ ဒါရိုက္တာ ဦးေအာင္မ်ိဳး မင္း က ျမန္မာအစိုးရအဆက္ဆက္ နိုင္ငံတကာကစြပ္စြဲေျပာဆိုမႈကို ျငင္းဆိုျခင္းနဲ႔ဘဲ ေတာက္ေလၽွာက္ ေၿဖရွင္း လာခဲ့ၿပီး အခုေနာက္ပိုင္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈပါ အားနည္းလာတယ္လို႔ သုံးသပ္ပါတယ္။
“ဒါမ်ိဳးကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ အားနည္းတယ္ဆိုရင္ တကယ္ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်က္ေတြျဖစ္လို႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ ရြက္မႈ အားနည္းတယ္။ အစိုးရရဲ့ ပ်က္ကြက္မႈေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္က ေနာက္ထပ္ၿပီးေတာ့ နိုင္ငံ တကာရဲ့ဖိအားကို လက္ယက္ေခၚသလို ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ နိုင္ငံတကာရဲ့ အာ႐ုံစိုက္ၿပီးေတာ့ အေရးယူမႈ အပိုင္းကို ဒီလိုပုံစံနဲ႔ ဘယ္လိုမွဆက္ၿပီးေတာ့ မဟန႔္တားနိုင္တဲ့အတြက္ ပိုၿပီးဖိအားေပးမႈေတြက ေနာက္ဆို ရင္ နိုင္ငံတကာရဲ့ တရားစီရင္မႈ ယႏၲရားကို သြားဖို႔အတြက္ ေရာက္ရွိေနတဲ့ အခ်က္မ်ိဳး ေရာက္သြားနိုင္ ပါ တယ္“
ျမန္မာအစိုးရဘက္က ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ့ UPR လူ႔အခြင့္အေရး သုံးသပ္မႈ လုပ္ငန္း စဥ္ မွာ ျမန္မာအစိုးရရဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို လာမယ့္ ၂၀၂၁ ခုနစ္ ဇန္နဝါရီလမွာ ႏႈတ္နဲ႔တင္သြင္းသြားဖို႔ ရွိ တယ္လို႔ နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ့ ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးခ်မ္းေအးက RFA ကို ေျပာပါတယ္။
လက္ရွိ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ HRW ရဲ့ ေထာက္ျပေျပာဆိုမႈေတြဟာ တစ္ ဖက္သတ္ စြပ္စြဲခ်က္ေတြသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဦးခ်မ္းေအးက တုံ႔ျပန္ပါတယ္။
“အစိုးရကလည္း ဒီအေပၚမွာ စိုးရိမ္တာေတြ ေျပာခဲ့တာေတြရွိတယ္။ ဒါေတြအေပၚမွာ အေရးယူဖို႔အတြက္ လည္း ေျပာဆိုေနတာေတြရွိတယ္။ လက္ေတြ႕လည္း လုပ္ေနတာေတြရွိတယ္။ ဒါေတြၾကည့္ရင္ သိပါလိမ့္ မယ္။ လူသားခ်င္းစာနာတဲ့ အကူအညီေပးဖို႔ ကိစၥေတြကိုလည္း တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတဲ့ ၾကားထဲကေနၿပီး ဒါေတြရပ္ မသြားေအာင္ ႀကိဳးစားၿပီးေတာ့ေပးေနတယ္။ တစ္ဖက္မွာလည္း လုံျခဳံေရး ကိစၥေတြကို ထည့္သြင္း စဥ္းစား ေနရတယ္။ ဒီဟာေတြကေတာ့ အစိုးရရဲ့ လုပ္ရပ္ေတြကို ၾကည့္ရင္သိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အားမလို အား မရ တာေတာ့ သူ႔ရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ေပၚ မူတည္ၿပီး မတူတာေတာ့ ရွိမွာေပါ့“
ျမန္မာအေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ၊ နိုင္ငံသားအခြင့္အေရးနဲ႔ နိုင္ငံေရး အခြင့္အေရးေတြကို ေလးစားလိုက္နာပါမယ္လို႔ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္က ကတိကဝတ္ျပဳထားေပမယ့္ တိုးတက္မႈ အနည္းအငယ္ကိုပဲ လုပ္ေဆာင္နိုင္ခဲ့တယ္လို႔ HRW က သုံးသပ္ထားတာပါ။
အထူးသျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ၊ ရခိုင္၊ ကခ်င္၊ ရွမ္း၊ ကရင္နဲ႔ အျခားတိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စုေတြအေပၚ ျမန္မာလုံျခဳံ ေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြရဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကစၿပီး ပိုမိုဆိုးရြားလာတယ္လို႔ HRW က အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
လက္ရွိျမန္မာျပည္အေျခအေနဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအတြက္ ျပစ္တင္ရႈတ္ခ် ကန႔္ကြက္ခံရ တဲ့ အဆင့္မကေတာ့ဘဲ နိုင္ငံတကာရာဇဝတ္မႈနဲ႔ အေရးယူခံရမယ့္အဆင့္ ေရာက္ေနၿပီလို႔ ဦးေအာင္မ်ိဳး မင္း က သတိေပးလိုက္ပါတယ္။
“ျမန္မာနိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြရွိေနတယ္ဆိုတာ အခုမွ ကုလသမဂၢက စြပ္စြဲေျပာဆိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ကတည္းက လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္မွာေရာ အေထြေထြညီလာခံမွာေရာ တင္ ၿပထားတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ အေရးယူမႈေတြရွိလဲဆိုေတာ့ ဆက္ၿပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳး ေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတုန္းပါ။ အထူးစုံစမ္းစစ္ေဆးေရး အရာရွိ ဘာေၾကာင့္ဆက္ၿပီးေတာ့ ခန႔္အပ္ေနလဲ ဆို ရင္ေတာ့ ဆုံးရႈံးသြားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ရွိေနေသးတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အစိုးရရဲ့ လုပ္ေဆာင္ ခြင့္ေတြ ဆက္ၿပီးေတာ့ အားနည္းေနေသးတယ္ဆိုၿပီး ဆက္လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုက်ေတာ့ နိုင္ငံတကာရဲ့ အယူအဆက ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ ဒါက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာတင္ မကေတာ့ဘူး။ ဒါကနိုင္ငံတကာရာဇဝတ္မႈျဖစ္တဲ့ စစ္ပြဲဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြ၊ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈေတြ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ တစ္ ခုလုံးကို ထိခိုက္နစ္နာေစတဲ့ ရာဇဝတ္မႈက်ဴးလြန္တယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္ကိုျဖစ္လာတယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့
ျဖစ္ခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာေနၿပီ။ ဒါက သာမန္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဒါကရာဇဝတ္
မႈကို က်ဴးလြန္တယ္ဆိုတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ နိုင္ငံတကာရာဇဝတ္မႈနဲ႔ အေရးယူမယ့္
လမ္းေၾကာင္းကို သြားေန ပါၿပီ။ အရင္တုန္းကလို လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြကို
ျပစ္တင္ရႈတ္ခ်ပါတယ္။ အစိုးရကို ေတာင္းဆို ပါတယ္ မကေတာ့ဘူး။ ဒါက
ရာဇဝတ္မႈျဖစ္တယ္။ ရာဇဝတ္မႈ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းအတိုင္း နိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္မႈ
တရား႐ုံးကို တင္ဖို႔အထိ ႀကိဳးစားေနတယ္”
ျမန္မာအစိုးရဟာ တပ္မေတာ္ရဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈထားတယ္လို႔ HRW က စြပ္စြဲ ထားသလို တပ္မေတာ္ရဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို စုံစမ္းစစ္ေဆးမယ့္ ကုလအခ်က္ အလက္ရွာေဖြ ေရးမစ္ရွင္နဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္ေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီတို႔ကို ျမန္မာနိုင္ငံ လာေရာက္ခြင့္ ပိတ္ပင္တဲ့အခ်က္ကိုလည္း ေထာက္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရက UPR ဆိုင္ရာ အႀကံျပဳတိုက္တြန္းခ်က္မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေရး အမ်ိဳး သား အဆင့္ ေကာ္မတီကို ၂၀၁၈ ခုနစ္ ေအာက္တိုဘာ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။
ဒုတိယသမၼတ ၂ ဦးျမင့္ေဆြက ေကာ္မတီဥကၠ႒အျဖစ္၊ ဒုတိယဥကၠ႒ေတြကေတာ့ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဒုတိ ယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စိုးထြဋ္၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္၊ လူမႈဝန္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအးနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဦးထြန္းထြန္းဦးတို႔က တာဝန္ယူထားၿပီး လာမယ့္ UPR လုပ္ငန္းစဥ္မွာ တင္ျပဖို႔အတြက္ ေကာ္မတီအစည္း အေဝး သုံးႀကိမ္က်င္းပထားပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရဟာ တပ္မေတာ္ရဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို လ်စ္လ်ဴရႈထားတယ္လို႔ HRW က စြပ္စြဲ ထားသလို တပ္မေတာ္ရဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို စုံစမ္းစစ္ေဆးမယ့္ ကုလအခ်က္ အလက္ရွာေဖြ ေရးမစ္ရွင္နဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္ေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ယန္ဟီးလီတို႔ကို ျမန္မာနိုင္ငံ လာေရာက္ခြင့္ ပိတ္ပင္တဲ့အခ်က္ကိုလည္း ေထာက္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရက UPR ဆိုင္ရာ အႀကံျပဳတိုက္တြန္းခ်က္မ်ား အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေရး အမ်ိဳး သား အဆင့္ ေကာ္မတီကို ၂၀၁၈ ခုနစ္ ေအာက္တိုဘာ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။
ဒုတိယသမၼတ ၂ ဦးျမင့္ေဆြက ေကာ္မတီဥကၠ႒အျဖစ္၊ ဒုတိယဥကၠ႒ေတြကေတာ့ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဒုတိ ယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စိုးထြဋ္၊ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရးဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္တင္၊ လူမႈဝန္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအးနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဦးထြန္းထြန္းဦးတို႔က တာဝန္ယူထားၿပီး လာမယ့္ UPR လုပ္ငန္းစဥ္မွာ တင္ျပဖို႔အတြက္ ေကာ္မတီအစည္း အေဝး သုံးႀကိမ္က်င္းပထားပါတယ္။
No comments:
Post a Comment