ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရတဲ့ ေဒသခံတခ်ဳိ႕။ (ၾသဂုတ္ ၂၈၊ ၂၀၁၇)
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕က ေက်ာက္တလုံး ဒုကၡသည္စခန္း ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး အစိုးရအစီအ မံအေပၚ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ သေဘာထားနဲ႔ လိုလားခ်က္ေတြကို မဆုမြန္က စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၈ ႏွစ္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး အသြင္ေဆာင္အၾကမ္း ဖက္ ပဋိပကၡေတြၾကား ေနအိမ္ေတြမီး႐ႈိ႕၊ အုပ္စုလိုက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင့္ ေဒသခံ ရခိုင္ျပည္သူေတြေရာ မြတ္စလင္ေတြပါ အသက္ေဘးလြတ္ရာကို အိုးအိမ္စြန႔္ခြာ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရၿပီး ဒုကၡသည္စခန္းေတြထဲမွာ ေန ထိုင္ေနၾကရတဲ့အထဲ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ေက်ာက္တလုံး ဒုကၡသည္စခန္းထဲက ဒုကၡသည္ ေတြလည္း အပါအဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီက ဒုကၡသည္ေတြဟာ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ေပၚမွာ ကိုယ့္အိုးကိုယ့္အိမ္ ကိုယ့္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ႏွစ္ ေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ ေဒသခံေတြျဖစ္ၿပီး သူတို႔ မူရင္းေနရာေတြမွာ ျပန္ေနထိုင္ခြင့္ရဖို႔ တာဝန္ရွိ သူ ေတြနဲ႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ေပမယ့္လည္း ခုခ်ိန္ထိေတာ့ မေျပလည္ေသးပါဘူး။
အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ဘာပဋိပကၡမွမရွိဘဲ ၿမိဳ႕ေပၚမွာ အတူတူ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ခဲ့ၾကရာကေန ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ အေျခအေနေတြ ျဖစ္ခ်ိန္မွာ ဒုကၡသည္စခန္းထဲ ဘယ္လိုေရာက္သြားရတယ္ဆိုတာကို စေနေန႔က အြန္လိုင္း ကေနလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ဒုကၡသည္တဦးျဖစ္သူ ဦးခင္ေရႊက ေျပာျပပါတယ္။
“၂၀၁၂ မတိုင္ခင္ က်ေနာ္တို႔ဟာ ၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္ေတြမွာ က်ေနာ္တို႔ ဘိုးဘြားမ်ားနဲ႔ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ေပၚမွာ အတူတကြ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားၿပီး အတူတကြ ေနခဲ့ၾကတယ္။ ဘာမွ ျပႆနာျဖစ္ခဲ့ျခင္းလည္း မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္ေလာက္အထိ ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ ေနခဲ့ၾကသလဲဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ေဘးမွာ ဗုဒၶဘာသာရွိတယ္၊ မရမာႀကီးေတြရွိတယ္၊ ဟိႏၵဴေတြရွိတယ္၊ တအိမ္နဲ႔တအိမ္ အားလုံး အတူတူေနခဲ့ၾကတယ္။ ေစ်းမွာဆိုလည္း အတူတူေစ်းေရာင္းတယ္၊ တေယာက္ပြဲေတာ္ကို တေယာက္သြားၿပီးေတာ့ အကူအညီေပးတယ္၊ ပါဝင္ၾက တယ္၊ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကတယ္ က်ေနာ္တို႔။
“အဲဒီလို အတူတကြ ေနထိုင္ရင္းနဲ႔ ၂၀၁၂ ပဋိပကၡကို အေျခခံၿပီး ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ၿမိဳ႕ မိ ၿဖိဳ႕ဖေတြ ေရာက္လာၿပီး သူစိမ္းေတြေရာက္ေနတယ္၊ သံုးရက္တာ ခဏေလး ေရွာင္ေပးပါဆိုၿပီး ခင္ဗ်ား တို႔ အေဆာက္အဦေတြ၊ အိုးအိမ္ေတြ ဘာမွမျဖစ္ေစရဘူး ဆိုၿပီး က်ေနာ္တို႔တာဝန္ယူတယ္၊ ခဏေလးေရွာင္ ေပးပါဆိုတဲ့ ကတိကဝတ္ေတြနဲ႔ သူတို႔ကပဲ ကားေတြစီစဥ္ေပးၿပီး က်ေနာ္တို႔ ကေလးေတြ သက္ႀကီးရြယ္ အို ေတြနဲ႔ အခုလက္ရွိေနတဲ့ ေက်ာက္တလုံးစခန္းမွာ က်ေနာ္တို႔ကို လာထားခဲ့တာပါ။”
“အရင္က က်မတို႔ ေရလုပ္ငန္းေတြလုပ္တယ္၊ တံငါလုပ္ငန္းေတြလုပ္တယ္။ ၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္မွာဆို ေမာ္
ေတာ္ ယာဥ္လုပ္ငန္းေတြ ကုန္စုံဆိုင္ေတြ လုပ္ကိုင္ေတာ့ က်မတို႔ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႔ စားဝတ္ေနေရးလည္း အဆင္ေျပခဲ့ပါတယ္။ အခု ၂၀၁၂ ေနာက္ပိုင္းမွာဆိုရင္ စားဝတ္ေနေရးဟာ လုံးဝ က်ပ္က်ပ္တည္းတည္းနဲ႔ အခက္အခဲမ်ားစြာ ရင္ဆိုင္ရတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ရွိရင္လည္း ဒီထဲေရာက္တဲ့ အခ်ိန္က်ေတာ့ လူဦးေရက ၁,၅၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ရွိပါတယ္။ ၁,၅၀၀ ေက်ာ္ေလာက္မွာ ၁၂၀ နီးပါး အသက္ဆုံး႐ႈံးရတယ္။ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းဆိုတာ မရွိပါ။ ဒီေနရာမွာေနဖို႔ဆိုတာ က်မတို႔အတြက္ လုံးဝ မသင့္ေတာ္ပါ။ က်မ အေမ တေယာက္အေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ကေလးေတြရဲ႕ စားဝတ္ေနေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး အကုန္ဆံုး႐ံႈး ရပါတယ္။ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီးနဲ႔ ႀကဳံေတြ႔ေနရပါတယ္။”
ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ တာဝန္ရိွသူေတြနဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြၾကား အႀကိမ္ႀကိမ္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး သူတို႔ဘက္ က လုိလားခ်က္ေတြကို တင္ျပထားၿပီးျဖစ္တယ္လုိ႔ ေက်ာက္တလုံး ဒုကၡသည္စခန္း စီမံခန္႔ခြဲေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ကိုျဖဴေခ်က ေျပာပါတယ္။
“အစိုးရဌာနဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲေတြ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအး ဦးေဆာင္တဲ့အဖြဲ႔ ျပည္ေထာင္ စုဝန္ႀကီး ၆ ပါးပါတယ္၊ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးပါတယ္၊ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးပါတယ္၊ အလုပ္သမား လူဝင္မႈႀကီး ၾကပ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူ႔အင္အားဝန္ႀကီး ပါတယ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ေတြ ပါတယ္၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ ဝန္ ႀကီး ခ်ဳပ္နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ IDP စခန္းကိုလာပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အေခ်အတင္ ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ျပန္လည္ေန ရာခ်ထားေရးေတြကို။ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးသည္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ၿမိဳ႕ရြာ ၿဖစ္ တဲ့ အရာရွိရပ္ကြက္ ရပ္ကြက္ၿမိဳ႕ေပၚမွာပဲ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးဖို႔ပါလို႔ လူႀကီးေတြေရွ႕မွာ ကြက္ ကြက္ကြင္းကြင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ အခုေနာက္ဆုံး Plan ျဖစ္တဲ့ ၂၀၂၀ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတကို လိပ္မူၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံကို ပို႔ၿပီး မိမိရဲ႕ ေနရာေဒသကို ျပန္ေရႊ႕ေပးဖို႔ အခု က်ေနာ္တို႔ IDP တည္ရွိေနတဲ့ ၂ ဖာလုံအကြာမွာ တာပတ္ၿပီး ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေပးတာကို မေဆာင္ရြက္ဖို႔အတြက္နဲ႔ က် ေနာ္တို႔ကို ကိုယ့္ေနရာ ကိုယ့္ေဒသကိုပဲ ပို႔ေပးပါလို႔ က်ေနာ္တို႔လူထုေတြ IDP စခန္း ရပ္မိရပ္ဖေတြ၊ေကာ္ မတီေတြက စာတင္ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။”
ဒုကၡသည္ေတြက သူတို႔ရဲ႕ မူရင္းေနရာေတြမွာ ျပန္ၿပီး ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ၾကခ်င္ေပမယ့္လည္း အဲဒီလို ျဖစ္ လာႏုိင္ေျခ ရွိတယ္လုိ႔ တာဝန္ရွိသူေတြက ျမင္မထားဘူးဆိုတာ ေမလ ၃၀ ရက္၊ စေနေန႔ကလုပ္တဲ့ အြန္ လိုင္း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း သမၼတ႐ုံးေျပာခြင့္ရ ဦးေဇာ္ေဌး ေျပာသြားတာကေန သိႏိုင္ပါတယ္။
“တခ်ိဳ႕ကလည္း မူလေနရာကို ျပန္ခ်င္တာရွိတယ္။ မွန္တယ္ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ မူလေနရာကို ျပန္ထားရင္
ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့။ သို႔ေသာ္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အေျခအေန ေက်ာက္ျဖဴ ေက်ာက္တလုံးလို အေနအထား က သိပါလိမ့္မယ္၊ မူလေနရပ္ေနရာေတြမွာ ျပန္ေနထိုင္ဖို႔ သဟဇာတ ျဖစ္မျဖစ္ေပါ့၊ ဒါေတြကိုလည္း ၾကည့္ရ ပါတယ္။ အခုေတာ့ လက္ရွိကမ့္ပ္မွာထက္ ပိုၿပီးအဆင္ေျပေအာင္ အိမ္ေတြေဆာက္ေပးၿပီး ေနဖို႔ စီစဥ္ပါ တယ္။ နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ႀကီးဌာနကလည္း ဘယ္ေလာက္ ဘယ္ေလာက္ သုံးမယ္ဆိုၿပီး လႊတ္ေတာ္မွာကို တင္ျပထားတာပါ။ အဲ့ဒါကို လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ DIP ကမ့္ပ္ထဲကသူေတြက အထင္လြဲတယ္။ ဒါႀကီးကို ဇြတ္ အတင္းေဆာက္ၿပီး သူတို႔ကို အတင္းအဓမၼ ေရႊ႕ပါတယ္ဆိုၿပီး စိုးရိမ္တယ္။ မျဖစ္ပါဘူး၊ က်ေနာ္တို႔ အတင္း အက်ပ္ သြားဆိုတဲ့ပံုစံမ်ိဳး မလုပ္ပါဘူး။ အဲ့ဒါကို လူကယ္ျပန္နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရက သူတို႔နဲ႔ေတြ႕ၿပီး Consultation ထပ္လုပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔လိုအပ္ခ်က္ေတြ ဘာရွိလဲ၊ သူတို႔စိုးရိမ္ခ်က္ေတြ ဘာရွိလဲ ေမးၿပီး ဒါေတြထပ္လုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
အစိုးရရဲ႕ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး အစီအစဥ္ကို ႀကိဳဆိုေပမယ့္ လက္ရွိ ေက်ာက္တလုံး ဒုကၡသည္ စခန္း ကေန ေရႊ႕ေပးမယ္ဆိုတဲ့ ေနရာဟာ ဆားငန္ဒီေရေတာကို တာပတ္ၿပီး စခန္းျပန္လည္ေနရာခ်ထားမွာျဖစ္လို႔ လူ႔အသိုက္အဝန္းတခု ေနသင့္ေနအပ္တဲ့ ေနရာေဒသ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ဒုကၡသည္ေတြဘက္က လက္မ ခံဘဲ မေနလိုၾကတာျဖစ္တယ္ ဆုိတာကိုလည္း ဒုကၡသည္ေတြဘက္က ရွင္းလင္းပါတယ္။
ဒုကၡသည္ေတြဘက္က သူတို႔ အရင္ေနထိုင္ခဲ့တဲ့ ၿမိဳ႕ေပၚက ေနရာေတြမွာပဲ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ျပန္လည္ေန ရာခ်ထားေပးဖို႔၊ ေငြေၾကးအခက္အခဲေၾကာင့္ အိမ္ယာ ေရာင္းခ်ခဲ့ရသူေတြကိုလည္း ေဒသခံေတြနဲ႔အတူ ေနရာခ်ေပးဖို႔၊ အမွီအခိုကင္းစြာနဲ႔ ေနထိုင္စားေသာက္ေရး ေဘးကင္းလုံၿခဳံမႈရွိေစဖို႔ ေတာင္းဆိုထားၾက တာ ပါ။
ဒုကၡသည္ေတြကို လူသူကင္းေဝးတဲ့ ေဝးလံေခါင္သီတဲ့ ေနရာေတြမွာ ေနရာခ်ေပးဖို႔ စီစဥ္တာဟာ သူတို႔ကို လူမႈအသိုင္းအဝိုင္းကေန သီးျခားဖယ္ထုတ္လိုတဲ့ သေဘာျဖစ္ၿပီး မတူကြဲျပားတဲ့ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ အသိုင္း အဝိုင္းထဲ ေပါင္းစည္းေနထိုင္ေရးကို အခက္အခဲျဖစ္ေစတဲ့ အစီအမံသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒုကၡသည္ေတြက ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
ကုလအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကိုဖီအာနန္ ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ အႀကံေပးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ ထဲ မွာေတာ့ IDP ေတြကို သူတို႔ မူလေနထိုင္ေနတဲ့ေနရာ ဒါမွမဟုတ္ တျခားေနရာသစ္ကို ျပန္လည္ ေရႊ႕ေျပာင္း ေပးမယ္ဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာဆႏၵအရသာ ေဆာင္ရြက္ေပးရမယ္၊ လုံၿခဳံမႈရွိရမယ္၊ ဒါ့အျပင္ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ အညီ ေျပာင္းေရႊ႕ႏိုင္ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္လည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူတို႔ မူလေနထိုင္ရာ ေဒသေတြမွာ ျပန္လည္ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီလို မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ IDP ေတြ ေျပာင္းေရႊ႕ လိုတဲ့ ေနရာသစ္ကို ေျပာင္းေရႊ႕ႏိုင္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေပးရမယ္လို႔လည္း အႀကံေပးထားပါတယ္။
လင့္၊ https://burmese.voanews.com/a/rakhine-refugees-kyauk-phyu/5452622.html
No comments:
Post a Comment