ရခိုင္အင္တာနက္ ျဖတ္ေတာက္မႈ ICJ ကို မ်က္ကြယ္ျပဳသ လား

လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )
ျမန္မာဌာန | သတင္းမ်ား
2020-02-04


နိုင္ငံတကာတရား႐ုံး ICJ က ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ ၾကားျဖတ္အမိန႔္ ျမန္မာအေပၚခ်ထားေပမယ့္၊ ေျမ ၿပင္မွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြပစ္ခတ္ခံရလို႔ ေသဆုံးတာေတြဆက္ျဖစ္ေနဆဲပါ။ ပစ္ခတ္ခံရတာကို အင္တာနက္ ရရွိ စဥ္က လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ တင္နိုင္ေပမယ့္ ဒီေန႔ကစၿပီး အင္တာနက္မရွိေတာ့လို႔ ျမင္ နိုင္ခြင့္ နည္းပါး သြားပါၿပီ။



နိုင္ငံတကာတရား႐ုံး ICJ က ျမန္မာအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔ ၾကား ၿဖတ္စီရင္ခ်က္ ေလးရပ္ခ်မွတ္ၿပီး ႏွစ္ရက္အၾကာမွာပဲ ဇန္နဝါရီ ၂၅ ရက္ေန႔မွာ ဘူးသီးေတာင္နယ္ ကင္းေတာင္ရြာထဲ လက္နက္ႀကီးက်လို႔ အသက္ ၁၈ ႏွစ္နဲ႔ အသက္ ၂၀ အရြယ္ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီး ႏွစ္ဦး ေသဆုံးခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ ရိုဟင္ဂ်ာ ခုႏွစ္ဦးလည္း ဒဏ္ရာရွိသြားခဲ့ပါတယ္။ ေသသြားတဲ့ ႏွစ္ေယာက္ထဲက တစ္ေယာက္ ဟာ ကိုယ္ဝန္နဲ႔ပါ။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ဇန္ဝါရီ ၂၅ ရက္ေန႔ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီး ႏွစ္ဦး ေသဆုံးမႈဟာ ICJ အ မိန႔္နဲ႔ ဆန႔္က်င္ဖက္ျဖစ္ေနပါတယ္။

ICJ က ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ ၾကားျဖတ္စီရင္ခ်က္ေလးရပ္မွာ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အစုလိုက္ ၿဖစ္ေစ၊ တစိတ္တပိုင္းျဖစ္ေစ၊ သတ္ျဖတ္ျခင္း ဒါမွမဟုတ္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္ျခင္းကေန ကာကြယ္ေပး ရန္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

မေန႔တုန္းက ေနျပည္ေတာ္က တပ္မေတာ္သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာေတာ့ ဒီပစ္ခတ္မႈက AA လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕ ကလုပ္တယ္လို႔ စြပ္စြဲပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးကိုလည္း AA တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြ မုဒိန္းက်င့္ တယ္ လို႔ တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕က ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေဇာ္မင္းထြန္း က ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

Rohingya သတင္းေတြတင္ေလ့ရွိတဲ့ Rohingya Today နဲ႔ ရိုေနစန္းလြင္တို႔ရဲ့ လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာေတာ့ AA တပ္ဖြဲ႕တခ်ိဳ႕က ရိုက္ႏွက္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳးသမီး ႏွစ္ဦး လက္နက္ႀကီးထိမွန္ေသ ဆုံး တဲ့ကိစၥကို ရိုေနစန္းလြင္က တပ္မေတာ္ဘက္က ပစ္ခတ္တာျဖစ္တယ္လို႔ ေနစန္းလြင္က ေျပာပါတယ္။

AA ေျပာခြင့္ရ ခိုင္သုခကေတာ့ မုဒိန္းက်င့္တဲ့ျဖစ္စဥ္ လုံးဝမရွိဘူးေျပာပါတယ္။ အဲဒီရြာက ရိုဟင္ဂ်ာရြာ သားေတြနဲ႔ ရခိုင္လူငယ္ ႏွစ္ဦး ခိုက္ရန္ျဖစ္ပြားခဲ့တာကို လုပ္ႀကံေျပာဆိုတာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ကင္းေတာင္ရြာ လက္နက္ႀကီး က်ေရာက္ေပါက္ကြဲတဲ့ကိစၥနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ေဒသခံတခ်ိဳ႕က ဒဏ္ရာရသြား တဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင္ေတြကို ေဖ့စ္ဘြတ္နဲ႔ တြစ္တာ လူမႈကြန္ယက္ေပၚမွာ နာရီပိုင္းအတြင္း ပ်ံ႕ႏွံ့လာပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအာင္ေသာင္းေရႊ ကလည္း အဲဒီဖိုင္
ေတြ ကို တင္ထားပါတယ္။ အဲဒီထဲက ဗြီဒီယိုဖိုင္တစ္ခုမွာ ဘူးသီးေတာင္ တပ္ရင္း ၅၅၁ က လက္နက္ႀကီး သုံးခ်က္ပစ္ရာ ကေန တစ္လုံးဟာ ရြာထဲကေနအိမ္ကိုထိမွန္တယ္လို႔ ေသဆုံးသူ ရိုဟင္ဂ်ာအမ်ိဳး သမီးရဲ့ အကိုက ေျပာထား ပါတယ္။

တပ္မေတာ္သတင္းစာရွင္းတဲ့ေန႔မွာပဲ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာေနထိုင္တဲ့ ဖုန္းသုံးစြဲသူတခ်ိဳ႕က အင္တာနက္ လိုင္း ရတဲ့ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာမွာ အင္တာနက္ပိတ္ေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းၾကားစာရရွိတယ္လို႔ လူမႈကြန္ရက္ ေပၚမွာ ေရးသားၾကပါတယ္။ အပိတ္ခံရတဲ့ၿမိဳ႕နယ္က ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ၊ ရေသ့ ေတာင္၊ ေျမပုံနဲ႔ ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္ဝၿမိဳ႕နယ္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။

အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္တာဟာ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာျဖစ္ပြားေနတဲ့ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ လူမႈ ကြန္ရက္ ေပၚမွာ ဗြီဒီယိုဖိုင္ေတြ၊ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ျပန႔္တာကို ဖုံးဖိဖို႔ လုပ္ေဆာင္တဲ့သေဘာလို႔ AA ေျပာခြင့္ရ ဦးခိုင္သုခ က ေျပာပါတယ္။

Athan အဖြဲ႕ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ ေမာင္ေဆာင္းခ ကေတာ့ အင္တာနက္ပိတ္တဲ့ကိစၥဟာ ICJ အမိန႔္ကို မလိုက္နာတဲ့ သေဘာလားလို႔ ေမးခြန္းထုတ္ဖြယ္ရာျဖစ္ေနတယ္လို႔ေျပာပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာလူ႔အခြင့္အေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ရိုေနစန္းလြင္က ရခိုင္ျပည္နယ္မွာေနထိုင္တဲ့ လူမႈအသိုင္း အဝိုင္း ႏွစ္ခုလုံးအေပၚမွာ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆက္ျဖစ္မွာကိုစိုးရိမ္လို႔ အင္တာနက္ဖြင့္ေပး ဖို႔ေျပာပါတယ္။

တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ဒီလိုရႈျမင္ေနေပမဲ့လည္း ေသနဂၤဗ်ဴဟာ ေလ့လာေရး အင္စတီက်ဴအဖြဲ႕ရဲ့ အမႈ ေဆာင္ဒါရိုက္တာ ဦးသိန္းထြန္းဦး ကေတာ့ အင္တာနက္ပိတ္တာကို လုံျခဳံေရးအရလို႔ သုံးသပ္ေျပာဆိုပါ တယ္။

"အင္တာနက္ကြန္ရက္ကိုသုံးၿပီးေတာ့ ARSA လို အၾကမ္းအဖက္အဖြဲ႕ေတြရဲ့ သတင္းေပးတာယူတာေတြကို ဒုကၡသည္စခန္းေတြကေန လုပ္ေဆာင္ေနတာေတြရွိတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြအရ အဲလိုလုပ္လို႔မရေအာင္ ပိတ္ထားတဲ့ သေဘာလို႔ပဲျမင္ပါတယ္၊ လုံျခဳံေရးအရဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကပိတ္ရမွာပဲ၊ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့လုံျခဳံေရးက ဆိုးဆိုးရြားရြားျဖစ္ေနတာေပါ့၊ အခုလည္း ဖုန္းလိုင္းကရွိေနတာပဲေလ၊ အင္တာ နက္ပိတ္ျခင္းအားျဖင့္ သတင္းအမွားေတြ မလိုအားလားအပ္တာေတြကို ေရွာင္ရွားနိုင္မယ့္အေန အထားရွိတာေပါ့"

ရခိုင္မွာ အင္တာနက္လိုင္း ျပန္ပိတ္ရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းကို အစိုးရက တရားဝင္ရွင္းလင္းထုတ္ျပန္တာမ်ိဳး မရွိပါဘူး။ ဆက္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနရဲ့ အျမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးဝင္းခန႔္ကို RFA က ဒီေန႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆက္ သြယ္ ေပမယ့္ ေျဖဆိုျခင္းမရွိခဲ့ပါ။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ ဇြန္လပိုင္းကတည္းက ၿမိဳ႕နယ္ ၉ ခုကို အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ NLD ပါတီအစိုးရ ရဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွာရွိတဲ့ ဆက္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနက ပိတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ အထက္မွာပါတဲ့ ငါးၿမိဳ႕ နယ္ ကို စက္တင္ဘာလထဲမွာပဲ အင္တာနက္လိုင္းျပန္ဖြင့္ေပးခဲ့တာပါ။

အင္တာနက္ပိတ္ရတဲ့အေၾကာင္းအရင္းကို ဒီမိုကေရစီအစိုးရအေနနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔ လိုတယ္လို႔ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေစာေဝ က ေျပာပါတယ္။

လက္ရွိမွာေတာ့ အစိုးရ တပ္မေတာ္နဲ႔ ရခိုင္တပ္ေတာ္တို႔ၾကား တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း စစ္ေဘးဒုကၡသည္အေရအတြက္ တစ္သိန္းေက်ာ္ရွိေနၿပီလို႔ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕ေတြက ေကာက္ယူထားတဲ့ စာရင္းေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ဒီရိုဟင္ဂ်ာ ရြာသားေတြဟာ ၂၀၁၇ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ရွင္းလင္းေရးစစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ခုနစ္သိန္းဝန္းက်င္ ထြက္ေျပးခဲ့ရပါတယ္။ ကုလသမဂၢအခ်က္လက္ရွာေဖြေရးမစ္ရွင္ FFM က လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈလို႔ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဂမ္ဘီယာနိုင္ငံက ျမန္မာကို ICJ မွာ တရားစြဲဆိုထား တာပါ။

လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/news/rakhine-internet-and-icj-02042020073909.html