ေဝယံမိုးျမင့္
2020-01-29
နိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ICJ မွာ ဂမ္ဘီယာနိုင္ငံရဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ကို ၂၀၁၉၊ ဒီဇင္ဘာ ၁၁ရက္ ေန႔က ျပန္လည္ေခ်ပစဥ္
Photo: Myanmar State Counsellor Office
Photo: Myanmar State Counsellor Office
အဲဒီအခ်က္ ေလးခ်က္က (၁) ျမန္မာနိုင္ငံအေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္လူမ်ိဳးစုေတြအေပၚ သတ္ျဖတ္တာ၊ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ အႏၲရာယ္က်ေရာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္တာ အပါအဝင္၊ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္ မႈေျမာက္ေစ တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အားလုံးကို အစြမ္းကုန္ ကာကြယ္တားဆီးေပးဖို႔၊ (၂) စစ္တပ္ (သို႔မဟုတ္) ပုံမွန္မဟုတ္ တဲ့ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းေတြက ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြကို လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ၊ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ ၿဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ရန္ ပူးေပါင္းႀကံစည္မႈ၊ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ဖို႔အတြက္ ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္မႈ စတာ ေတြ က်ဳးလြန္မႈမရွိေအာင္ ၾကပ္မတ္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔၊ (၃) လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈက်ဳးလြန္ခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စြဲခံထား ရ တဲ့ ေနရာေဒသေတြက သက္ေသအေထာက္အထား အားလုံးကို ဖ်က္ဆီးေဖ်ာက္ဖ်က္မႈမရွိေအာင္ မူလ အ တိုင္း ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းထားဖို႔ (၄)ဒီအမိန႔္ ခ်မွတ္တဲ့ေန႔ကစၿပီး ေလးလအၾကာမွာ ျမန္မာဘက္က ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို တရား႐ုံးေတာ္ကို တင္ျပအစီရင္ခံၿပီး၊ အဲဒီေနာက္ ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ ပုံမွန္တင္ျပဖို႔ အခ်က္ေတြျဖစ္ပါတယ္။
ဘူးသီးေတာင္နဲ႔ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ေတြ ဂူတာျပင္၊ အင္းဒင္၊ ေမာ္တူလာနဲ႔ မင္းႀကီးေက်းရြာဟာ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ ေက်းရြာေတြျဖစ္ပါတယ္။
စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ေက်းရြာေလးရြာထဲက အင္းဒင္ေက်းရြာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ခုံ႐ုံးက ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ မွာ ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ႏွစ္ ခ်မွတ္အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြရွိခဲ့ေပမယ့္ က်ဴးလြန္ခဲ့သူေတြကို တပ္မေတာ္ ရဲ့ အျမင့္ဆုံးအာဏာရွိသူရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ ျပစ္ဒဏ္ ၈ လနဲ႔ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ရခဲ့ၾကပါတယ္။
ထပ္မံၿပီး ဂူတာျပင္ေက်းရြာက စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ က်ဴးလြန္မႈေတြကို စစ္ခုံ႐ုံးက စစ္ေဆးေနၿပီး ေပၚေပါက္လာ တဲ့အခ်က္ေတြေပၚ မူတည္ၿပီး အေရးယူတာေတြ လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔ တပ္မေတာ္က သတင္းထုတ္ျပန္ ထားပါတယ္။
ICJ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အမိန႔္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရကို သီးျခား ညႊန္ၾကားခ်က္ ထုတ္ျပန္တာမရွိေသးဘူးလို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ လုံျခဳံေရးနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီး ဗိုလ္မႉးႀကီး မင္းသန႔္က ေျပာပါတယ္။
သက္ေသေတြ ထိန္းသိမ္းဖို႔ ခ်မွတ္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရအေနနဲ႔ ရွိၿပီးသားသက္ေသေတြကို ေဖ်ာက္ ဖ်က္ ပစ္စရာ ဘာအေၾကာင္းမွမရွိေၾကာင္း ဗိုလ္မႉးႀကီး မင္းသန႔္က RFA ကို ေျပာပါတယ္။
“ငါတို႔အစိုးရက ဘယ္ေတာ့မွ သက္ေသမေဖ်ာက္ဖ်က္ဘူး၊ ဘယ္သူမွလည္း သက္ေသမေဖ်ာက္ဖ်က္ဘူး၊ အဲေတာ့သူတို႔ကလည္း သက္ေသမေဖ်ာက္ဖ်က္ဖို႔ ေျပာစရာကို မလိုတာ၊ ဘာမွညႊန္ၾကားစရာ မလိုဘူးေလ၊ နဂိုထဲက ဘာမွေဖ်ာက္ဖ်က္တာမွ မဟုတ္တာ ဒီတိုင္းပဲ”
ICJ ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ အခ်က္ေလးခ်က္အရ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ကာကြယ္ေပးနိုင္ဖို႔ ဥပေဒ ေလးခုျပဌာန္းေပးဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး ေရွ႕ေနတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္ထူးက ေျပာပါတယ္။
ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းကေန ကာကြယ္တဲ့ဥပေဒ၊ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈမွ ကာကြယ္တဲ့ဥပေဒ၊ စစ္ဖက္ဆိုင္ရာ က်ဴးလြန္မႈေတြကို အရပ္သားအေနနဲ႔ ျပန္လည္တရားစြဲဆိုလို႔ရတဲ့ ဥပေဒ၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ ၁၉၈၂ နိုင္ငံသားဥပေဒကို အသစ္ျပန္လည္ေရးဆြဲဖို႔ လိုအပ္ေနတယ္လို႔ သူက ေထာက္ျပပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ လက္ရွိမွာ ICJ ခ်မွတ္ထားတဲ့အေပၚ ဘာမွလိုက္နာတာမ်ိဳး မေတြ႕ရေသးပဲ လုပ္ရင္ လည္း အေပၚယံသေဘာပဲရွိမယ္လို႔ ေရွ႕ေန ဦးေအာင္ထူးက ေျပာပါတယ္။
“ဘာမွ ကၽြန္ေတာ္မၾကားေသးဘူး၊ ဒီတိုင္းဆိုရင္လည္း လုပ္မယ္မထင္ဘူး၊ ဦးေက်ာ္တင့္ေဆြကို MRTV က အင္တာဗ်ဴးလုပ္တယ္ အဲမွာ သူတို႔က ဂ်ီနိုဆိုက္ က်ဴးလြန္တာမဟုတ္ဘူးလို႔ ထပ္ကာထပ္ကာ ေျပာသြား တယ္။ ေနာက္တစ္ခုက NLD အစိုးရက ျပင္ဆင္ထားၿပီးျဖစ္ပုံရတယ္၊ ၂၃ ရက္ေန႔ ICJ အမိန႔္ခ်တဲ့ေန႔မွာ အ သင့္ေရးထားၿပီးသား ျဖစ္ပုံရတဲ့ စတိတ္မန႔္ထြက္လာတယ္ အဲဒီမွာ ေခါင္းစဥ္က ဂ်ီနိုဆိုက္ကို က်ဳးကို မက်ဴး လြန္ဘူးလို႔ ေရးထားတယ္။ အဲဒါကိုၾကည့္ရင္ ဂ်ီနိုဆိုက္ကြန္ဗန္းရွင္းကို လိုက္နာစရာမလိုဘူးလို႔ သေဘာ ပါလာပုံရတယ္။ လက္ေတြ႕လည္း အခ်က္အလက္အရ ဘာမွမေတြ႕ေတာ့ ဒီတိုင္းထားရင္ အစိုးရအေနနဲ႔ ဘာမွလုပ္မယ့္ပုံမေပၚဘူး၊ လုပ္ရင္လည္း အေပၚယံသေဘာပဲျဖစ္မယ္”
အမိန႔္ခ်မွတ္ခဲ့တာ အခုဆိုရင္ တစ္ပါတ္နီးပါး ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။
ICJ ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ အမိန႔္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ သူတို႔လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြျဖစ္တာ ေၾကာင့္ အေထြအထူး ထပ္မံလုပ္ေဆာင္စရာမရွိဘူးလို႔ ေျပာဆိုခ်က္ေတြ ရွိေနပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ပထမအခ်က္မွာတင္ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အမည္သုံးစြဲခြင့္ကို တားျမစ္ထားတာျဖစ္ၿပီး အမည္ကို တရားဝင္ေခၚဆိုခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရအေနနဲ႔ ေျပာင္းလဲသြားနိုင္ဖို႔ ရွိေနေၾကာင္း ကိုဖီအာ နန္ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္း ဦးေအးလြင္က ေျပာပါတယ္။
“ျပည္သူ႔အစိုးရဖက္က ေျပာထားတာက လူအုပ္စုတစ္စုက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ လြတ္လပ္စြာ အမည္တပ္ ခြင့္ ရွိတယ္။ သို႔ေသာ္ ျပႆနာျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ျပႆနာေျဖရွင္းတဲ့အခါမွာ အျငင္းပြားဖြယ္ ကိစၥရပ္ေတြကို ေရွာင္ ရွားၿပီး ဦးစားေပးရမွာဟာေတြကို ဦးစားေပးၿပီးမွ ပြင့္လင္းလြတ္လပ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ အျပည့္အဝရရင္ ကိုယ့္အ ခြင့္အေရးကို ဥပေဒအတြင္းက ေတာင္းဆိုခြင့္ျပဳတယ္လို႔ အသိအမွတ္ျပဳထားတယ္။
ျပသနာမေျဖရွင္းနိုင္မီမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကိုဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္ကိုလည္း ရိုဟင္ဂ်ာေရာ ဘဂၤလီေရာမသုံးဖို႔ အျငင္းပြားမႈကို ေရွာင္ရွားဖို႔ ေျပာထားတယ္။ ဒါက ေရရွည္မွာ ျပန္လည္သုံးသပ္စဥ္းစားၿပီး လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ အရ ေျဖရွင္းအေျဖရွာရမယ္ ထင္ပါတယ္”
လက္ရွိမွာ အစိုးရအေနနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံေရာက္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ျပန္လည္လက္ခံနိုင္ေရးကို နိုင္ငံတကာနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြရွိေနၿပီး ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းက ေကာ့ေသာင္းေရာက္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ေမာင္ေတာကို ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့ပါတယ္။
ေမာင္ေတာ ငါးခူရေက်းရြာမွာ ရိုဟင္ဂ်ာ ၁၅၅ ဦးကို လက္ခံရရွိထားၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔ ေမာင္ေတာခရိုင္ အုပ္ ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးစိုးေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္ဆီ ၁၅၅ ေယာက္ ေရာက္တယ္၊ သူတို႔အမ်ိဳးေတြရွိတဲ့ ဆႏၵျပဳတဲ့ ေနရာေတြကို ၁၃၄ ေယာက္ ပို႔ိလိုက္တယ္၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ ႏွစ္ေနရာကို က်န္တဲ့ ၂၁ ေယာက္ကေတာ့ စစ္လို႔မၿပီးေသးဘူး”
အစိုးရအေနနဲ႔ ICJ ကခ်မွတ္လိုက္တဲ့အေပၚ အလြယ္ကူဆုံး လုပ္ေဆာင္နိုင္မယ့္ အခ်က္ေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္း ရွိေနၿပီးျဖစ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အသိအမွတ္ျပဳၿပီး လြတ္လပ္စြာသြားလာခြင့္နဲ႔ သူတို႔ေတြရဲ့ ပညာေရး၊ က်မ္းမာေရးကိစၥေတြကို ေဆာင္ရြက္ေပးနိုင္မယ္ဆိုရင္ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္လာနိုင္တယ္လို႔ ေလ့လာသုံးသပ္သူေတြက ေျပာပါတယ္။
ICJ က ပထမ ေလးလတြင္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို တင္ျပေပးဖို႔ ေတာင္းခံထားတာမွာ ျမန္မာက နိုင္ငံ တကာ လက္ခံလာေအာင္ အစိုးရအေနနဲ႔ အေကာင္းမြန္ဆုံးလုပ္ေဆာင္ျပခ်က္ေတြကို တင္ျပနိုင္ဖို႔ လိုအပ္ တယ္လို႔ ေထာက္ျပၾကပါတယ္။
လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/program_2/icj-myanmar-provisional-measures-01292020080804.html
No comments:
Post a Comment