ေက်ာ္လြင္ဦး
2020-01-24
နယ္သာလန္နိုင္ငံ သည္ဟိတ္ၿမိဳ႕ရွိ ICJ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာတရား႐ုံးကို ၂၀၂၀၊ ဇန္နဝါရီ ၂၃ ရက္ေန႔က ေတြ႕ရစဥ္။ Photo: ICJ
ရခိုင္အေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ နိုင္ငံတကာအျမင္မွာ ပုံရိပ္က်ဆင္းေနတဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ICJ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ကိုသာ လိုက္နာေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ အျမင္ ေကာင္းလာနိုင္တယ္လို႔ ယူဆၾကတာပါ။
ICJ ခ်မွတ္တာဟာ ဆိုးဝါးတဲ့ေတာင္းဆိုခ်က္မဟုတ္ဘဲ နိုင္ငံတကာနဲ႔ လက္တြဲေဆာင္ရြက္မယ္ဆိုရင္ ျမန္ မာနိုင္ငံဟာ လူ႔အခြင့္အေရးကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ နိုင္ငံအျဖစ္ နိုင္ငံတကာက ျမင္လာနိုင္တယ္လို႔ လူ႔ ေဘာင္သစ္ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ဝင္ ဦးေငြလင္း က ေျပာပါတယ္။
“ဂ်ီနိုစိုက္ ေျမာက္တယ္လို႔ေျပာတာလည္း မဟုတ္ဘူး၊ ေျမာက္တယ္လို႔ဝန္ခံရတာလည္း မဟုတ္ဘူး၊ အဲဒါ မ်ိဳး မျဖစ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္မယ္လို႔ ေျပာတဲ့သေဘာျဖစ္တယ္၊ ဒါကသင့္ေတာ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ တယ္၊ ဆိုးဝါးတဲ့ေတာင္းဆိုခ်က္မဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔ယူဆတယ္၊”
အဲဒီေလးခ်က္ကေတာ့...
(၁) ျမန္မာနိုင္ငံအေနနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္လူမ်ိဳးစုေတြအေပၚ သတ္ျဖတ္တာ၊ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ အႏၲရာယ္ က်ေရာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္တာ အပါအဝင္၊ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈေျမာက္ေစတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အား လုံးကို အစြမ္းကုန္ ကာကြယ္တားဆီးေပးဖို႔၊
(၂) စစ္တပ္ (သို႔မဟုတ္) ပုံမွန္မဟုတ္တဲ့ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႕အစည္းေတြက ရိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြကို လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ၊ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ရန္ ပူးေပါင္းႀကံစည္မႈ၊ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ က်ဴး လြန္ဖို႔အတြက္ ေသြးထိုးလႈံ႔ေဆာ္မႈ... စတာေတြ က်ဳးလြန္မႈမရွိေအာင္ ၾကပ္မတ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔၊
(၃) လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ က်ဳးလြန္ခဲ့တယ္လို႔ စြပ္စြဲခံထားရတဲ့ေနရာေဒသေတြက သက္ေသအေထာက္ အ ထား အားလုံးကို ဖ်က္ဆီးေဖ်ာက္ဖ်က္မႈမရွိေအာင္ မူလအတိုင္း ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းထားဖို႔၊
(၄) ဒီအမိန႔္ခ်မွတ္တဲ့ေန႔ကစၿပီး ေလးလအၾကာမွာ ျမန္မာဘက္က ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို တရား႐ုံးေတာ္ ကို တင္ျပအစီရင္ခံၿပီး၊ အဲဒီေနာက္ ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ ပုံမွန္တင္ျပဖို႔..တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ICJ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ ျမန္မာအစိုးရက လက္ရွိ ေဆာင္ရြက္လက္စေတြနဲ႔ ကြာဟမႈမရွိတာေၾကာင့္ႀကိဳဆို တယ္လို႔ အစၥလာမ္ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္းလည္းျဖစ္တဲ့ ဦးေအးလြင္က ေျပာပါတယ္။
“ဒီဘက္ကလည္း တုံ႔ျပန္အခါမွာ မွတ္သားထားတယ္လို႔ေျပာတယ္၊ လုပ္သင့္လုပ္အပ္တာေတြကို လုပ္မွာ ေပါ့ေနာ္၊ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာထြက္လာတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ေရွ႕ ေနခ်ဳပ္႐ုံးက ေကာ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္႐ုံးကေရာ ဒါေတြကို ဆက္လက္စုံစမ္းစစ္ေဆးၿပီးေတာ့ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ သူ ေတြကို အေရးယူမယ္လို႔ေျပာထားတာရွိတယ္၊ အဲဒါေတြသည္ ဘုံဆုံခ်က္ေတြပဲလို႔ က်ေနာ္တို႔ ထင္ပါ တယ္”
လက္ရွိ ICJ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္က အေကာင္ထည္ေဖာ္မယ္၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္ မယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ မရွိေတာ့ဘူးဆိုရင္ ဒီအမႈဟာ အေျခအေန ေျပာင္းသြားနိုင္တယ္ လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြက ေျပာပါတယ္။
တကယ္လို႔သာ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္က မလိုက္နာဘူးဆိုရင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳး ေတြျဖစ္ လာနိုင္တယ္လို႔ သုံးသပ္တာကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ခ်ယ္ရီဇာေဟာင္ ပါ။
“ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ သက္ေရာက္မႈေတြက အစိုးရနဲ႔တပ္မေတာ္အေပၚမွာ မူတည္ေနတယ္၊ သူတို႔က ဒီဟာ ကို ဘယ္ေလာက္ အေလးအနက္ထားၿပီး လူ႔အခြင့္ေရးကိုေလးစားလာသလဲ၊ အကာအကြယ္ေပးလာ သလဲ ဆိုတဲ့ အခ်က္ေပၚ မူတည္တယ္၊ တကယ္လို႔သာ ဒီဟာကိုျငင္းပယ္လိုက္တယ္၊ ဒီဟာကိုလုပ္ခ်င္တာ ဆက္ လုပ္သြားတယ္ဆိုရင္ ဆိုးက်ိဳေတြကျဖစ္လာနိုင္တယ္၊ နိုင္ငံတကာမွာ ဒီထက္ မ်က္ႏွာပိုပ်က္သြားနိုင္တယ္”
ICJ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ ျမန္မာအစိုးရဘက္က တင္ျပတဲ့အခ်က္ေတြကို ပယ္ခ်ခဲ့ၿပီး ကုလသမဂၢ အခ်က္အ လက္ ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို အေျခခံၿပီး အမိန႔္ခ်မွတ္လိုက္တာလို႔ NLD ပါတီတာဝန္ရွိသူေတြက ရႈျမင္ၾကပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔က အထူးတလည္ အေကာင္ထည္ေဖာ္ဖို႔မလိုဘူးလို႔ သေဘာေပါက္ပါတယ္၊ အခုအစိုးရကေကာ့ တပ္မေတာ္ကေကာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမွာ ပူးေပါင္းပါဝင္မယ္လို႔ ေျပာထားပါတယ္၊ အဲေျပာထားတဲ့အ ခ်က္ ေတြကို ေလးလတစ္ႀကိမ္ ေျခာက္လတစ္ႀကိမ္ အဲလိုအစီရင္ခံစာ တင္႐ုံပဲလိုအပ္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ အဲ လိုသေဘာေပါက္ပါတယ္”
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ပါတီ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေဒါက္တာ မ်ိဳးညႊန႔္ ေျပာသြားတာပါ။
ICJ က ခ်မွတ္တဲ့ ေလးခ်က္ကို တပ္မေတာ္ နဲ႔ အစိုးရက ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာအထိ အေကာင္ထည္ ေဖာ္မလဲဆိုတာလည္း ေစာင့္ၾကည္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
နိုင္ငံတကာက ဘာေျပာေျပာ ကိုယ္ထင္ရာလုပ္မယ္ဆိုတာက လက္ရွိေျပာင္းလဲေနတဲ့ကမၻာမွာ မျဖစ္နိုင္ ေတာ့ ဘူးလို႔ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကရက္တစ္အင္အားစုက ဦးျမေအး က ေျပာပါတယ္။
“ဒီမိုကရက္တစ္စံႏႈန္းေတြ၊ လူ႔အခြင့္ေရးစံႏႈန္းေတြနဲ႔ပဲ ျပႆနာအရပ္ရပ္ကို ခ်ည္းကပ္ရမွာ၊ နိုင္ငံတကာက ဖိအားေပးျခင္း မေပးျခင္းကို ခဏဖယ္ထားလိုက္ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္ထဲမွာျဖစ္ေနတဲ့ ျပႆနာဗ်ာ၊ က်ေနာ္ တို႔ ေျဖရွင္းရမွာေလ၊ နိုင္ငံတကာက ဘယ္လို႔ေျပာေျပာ ငါတို႔ထင္ရာစိုင္းမယ္ဆိုတဲ့ဟာက အခုေခတ္ အခု ကမၻာႀကီးရဲ့ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ပုံစံအရ ဘယ္လို႔မွလုပ္လို႔မရဘူးလို႔ ျမင္တယ္ဗ်”
ျမန္မာနိုင္ငံအေနနဲ႔ ICJ က ခ်မွတ္တဲ့ အခ်က္ေလးခ်က္ထဲမွာ အလြယ္တကူ အေကာင္အထည္ေဖာ္ လို႔ရ မယ့္ ကိစၥေတြကို လူ႔အခြင့္အေရးတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ခ်ယ္ရီဇာေဟာင္ ေျပာျပတာက -
“ပထမအခ်က္နဲ႔ ဒုတိယအခ်က္ဆိုရင္ လူ႔အခြင့္ေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြမလုပ္နဲ႔ေတာ့ အဲဒါေျပာတာ၊ ဘာမွမ လုပ္နဲ႔ေတာ့လို႔ သူကေျပာတာျဖစ္တယ္၊ ဒါကအရမ္းကိုလြယ္ကူတဲ့ဟာျဖစ္တယ္၊ ဘာမွပိုက္ဆံလည္း ကုန္ စရာလည္း မလိုဘူး”
တပ္မေတာ္ကေတာ့ ICJ ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိုးရညႊန္ၾကားခ်က္ကို ေစာင့္ဆိုင္းေနၿပီး အဲဒီအ တိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္သြားမယ္လို႔ တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႕ အတြင္းေရးမႉး ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဇာ္မင္းထြန္းက ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာနိုင္ငံသည္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္တဲ့နိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရအေနနဲ႔က တည္ ဆဲဥပေဒမ်ားအရ ေဆာင္ရြက္ပါလိမ့္မယ္၊ ေဆာင္ရြက္တဲ့အေပၚမွာပဲ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ လိုက္နာ ေဆာင္ ရြက္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္”
ဂ်ီနိုစိုက္ကြန္ဗန္ရွင္းကို လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အခုလို ဂမ္ဘီယာနိုင္ငံက ICJ မွာ ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ ခ်မွတ္ေပးဖို႔ ေလၽွာက္ထားရတဲ့ အေျခအေနအထိ ေရာက္လာရတာဟာ လူအခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ စစ္ရာဇဝတ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ တပ္မေတာ္ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အေရးယူဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့တာေၾကာင့္လို႔ ဆြီဒင္နိုင္ငံမွာ ေနထိုင္တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႕ေန ဦးေအာင္ထူး က ေထာက္ျပပါတယ္။
လက္ရွိအေျခအေနအရ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ICJ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြကို မလိုက္နာရင္ ေနာက္ဆက္တြဲ ဘာေတြ ဆက္ျဖစ္နိုင္မလဲ။ ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳကြန္ရက္တည္ေထာင္သူ လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႕ေန ဦးေအာင္ထူး က ---
“ေဘာစနီးယားနဲ႔ ဟာဇီဂိုးဗီးနားကေနၿပီးေတာ့မွ ယူကိုစလားဗီးယား နိုင္ငံေဟာင္းကို တရားစြဲတဲ့အမႈက ICJ ေရာက္သြားတယ္၊ ေရာက္သြားတယ္အခါမွာ ICJ ကခ်မွတ္ၿပီးတဲ့ မလိုက္နာဘူး၊ ေဘာစနီးယားနဲ႔ ဟာဇီဂိုးဗီး နားက ၾကားျဖတ္စီရင္ခ်က္ ထပ္တင္တဲ့အခါမွာ ဘာကိုပါတင္လဲဆိုေတာ့ ကုလသမဂၢအကာအကြယ္ ေပး ေရး တပ္ကို တကယ္တမ္းေစလႊတ္ခဲ့တာ ရွိတယ္။ တကယ္လို႔သာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျမန္မာစစ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေခါင္းမာမာနဲ႔ ျငင္းၿပီးေတာ့ အဲလိုမလုပ္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဂမ္ဘီယာဘက္က ေနာက္ထပ္ ၾကားျဖတ္စီရင္ခ်က္ ထပ္တင္ၿပီးေတာ့ ဒီလိုေတာင္းဆိုခ်က္မ်ိဳးေတြ ေပၚလာနိုင္တယ္”
ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို တားဆီးပိတ္ပင္ကန႔္သတ္တာေတြ ႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔၊ ဖိႏွိပ္သတ္ျဖတ္တာေတြ ထပ္မလုပ္ဖို႔နဲ႔ နိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ဥပေဒေတြကို ျပဳျပင္ဖို႔လိုတယ္လို႔လည္း ဦးေအာင္ ထူးက ေထာက္ျပထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဂ်ီနီဗာကြန္ဗန္းရွင္းအရ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈေတြ ကာကြယ္တားဆီးနိုင္ေရး အျပစ္ေပးျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြ၊ စစ္ရာဇဝတ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့သူေတြကို အေရးယူနိုင္ေရးအတြက္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာဥပေဒေတြကို ျပည္တြင္းမွာ ေရးဆြဲျပဌာန္းသင့္တယ္လို႔လည္း တိုက္တြန္းၾကပါတယ္။
No comments:
Post a Comment