15 ဇန္နဝါရီ၊ 2020
ရိုဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူမ်ဳိးတံုးသတ္ျဖတ္တယ္ဆုိတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ျမန္မာအေပၚ ၾကားျဖတ္ အေရးယူေဆာင္ ရြက္ခ်က္ ခ်မွတ္ေပးဖုိ႔ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုးမွာ ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံက စြဲခ်က္တင္ထားတဲ့ကိစၥကို ႀကိဳဆို ေၾကာင္း ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရးရံုး၀န္ႀကီး Heather Wheeler က ဇန္န၀ါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔က ၿဗိတိန္ပါလီမန္ကို ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။
အခုလို ICJ ကိစၥမွာ တရား၀င္ေထာက္ခံေၾကာင္း ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံအနည္းငယ္ထဲ ၿဗိတိန္ပါ၀င္ လာတဲ့အတြက္ အားရမိေၾကာင္း ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ Burma Campaign UK အဖြဲ႔က အမႈေဆာင္ညြန္ ၾကား ေရးမွဴး Mark Farmaner က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။ အျပည့္အစုံကုိေတာ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္က တင္ျပေပးမွာ ပါ။
ကုလသမဂၢအျမင့္ဆံုး တရားရံုးျဖစ္တဲ့ ICJ မွာ ဂမ္ဘီယာက ျမန္မာကို လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ စြပ္ စဲြခ်က္နဲ႔ စဲြခ်က္တင္ထားတဲ့အေပၚ တရား၀င္သေဘာထား ထုတ္ျပန္ဖို႔ ၿဗိတိန္အစိုးရဘက္က အရင္က ျငင္းဆိုခဲ့ တာ ပါ။ အခုေတာ့ ICJ တရားရံုးဘက္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈရွိမရွိ စဥ္းစားဆံုးျဖတ္မယ့္ကိစၥကို ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ၿဗိတိန္အစိုးရဘက္က တရား၀င္ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဇန္န၀ါရီလ (၁၃)ရက္ေန႔က ၿဗိတိန္ပါလီမန္ကို စာနဲ႔တုံ႔ျပန္ေျဖၾကားခဲ့တဲ့ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံျခားေရးရံုး၀န္ႀကီး Heather Wheeler ရဲ႕စာထဲမွာေတာ့- the Hague တရားရံုးရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို ၿဗိတိန္အစိုးရ ဘက္က ေစာင့္ၾကည့္ေနေၾကာင္းနဲ႔ လူမ်ဳိးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ခဲ့သလား၊ မျဖစ္ခဲ့ဘူးလား ဆိုတာကို ICJ ႏိုင္ငံတကာ တရားရံုးဘက္က စဥ္းစားမွာကို ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ၿဗိတိန္အစိုးရဘက္က လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ဒီအမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာမွ ပါ၀င္ပတ္သက္ျခင္း မရွိဘူး လို႔ ဆိုပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ၂၀၁၇ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လက ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ အေပၚ မွာ အထူးစိုးရိမ္မကင္းျဖစ္မႈေတြကို ၿဗိတိန္၀န္ႀကီးေတြဘက္က ထပ္ခါတလဲလဲ ထုတ္ေဖၚေျပာဆို ထားၿပီးျဖစ္ ပါတယ္။ ဒီိလို ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြအတြက္ က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူသင့္ေၾကာင္းလဲ အဲဒီစာမွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွာ ICJ ကိစၥေပၚေပါက္လာကတည္းက ၿဗိတိန္အစိုးရရဲ႕သေဘာထား တရား ၀င္ ထုတ္ျပန္ဖို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔အစည္းေတြက ဖိအားေပးခဲ့ေပမဲ့ ဒီအမႈကို သတိျပဳမိေၾကာင္း ေလာက္ပဲ ၿဗိတိန္အစိုးရဘက္က တုံ႔ျပန္ခဲ့တာပါ။ ICJ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ရင္ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားသတိထား တံု႔ျပန္တဲ့ အထဲမွာ အခုလို ၿဗိတိန္အစိုးရက သေဘာထား ေျပာင္းလဲၿပီး တရား၀င္ ထုတ္ေဖၚ ေျပာလာတာဟာ သိသာ တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈႀကီးျဖစ္တယ္လို႔ ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ Burma Campaign UK အဖဲြ႕ အမႈေဆာင္ညြန္ၾကားေရးမွဴး Mark Farmaner က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
“အခုေတာ့ ၿဗိတိန္အစိုးရက ICJ အမႈကို ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ေျပာလာရပါၿပီ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလက ICJ တရား ရံုးမွာ ၾကားနာပဲြေတြမတိုင္ခင္ ကေနဒါနဲ႔ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံေတြက သူတို႔ေထာက္ခံေၾကာင္း တရား၀င္ ထုတ္ ေဖၚေျပာဆိုလာတာနဲ႔ အတူတူပါပဲ။ ေနာက္ၿပီး ဒီတေခါက္မွာ ICJ ကိစၥကို ႀကိဳဆိုေၾကာင္း ၿဗိတိန္အစိုးရဘက္ က တရား၀င္ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီ ေၾကညာခ်က္ကို ၿဗိတိန္အစိုးရက အမ်ား ၿပည္ သူသိေစတဲ့ ေၾကညာခ်က္မ်ဳိး မလုပ္ခဲ့ေပမဲ့ ၿဗိတိန္ပါလီမန္ကို တရား၀င္စာနဲ႔ ႏွစ္ႀကိမ္ သူတို႔သေဘာ ထားကို ေရးသားတံု႔ျပန္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ၿဗိတိန္အစိုးရနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႀကီးမားတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈႀကီး တခုျဖစ္ပါတယ္။”
ဒီအေတာအတြင္း ICJ တရားရံုးကလည္း ျမန္မာအေပၚ ၾကားျဖတ္အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဇန္န၀ါရီလ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ ခ်မွတ္မယ္လို႔ ဂမ္ဘီယာတရားေရး၀န္ႀကီးရံုးက အဂၤါေန႔က သ တင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ Mark Farmaner ရဲ႕ အျမင္ကေတာ့
“ၾကားျဖတ္အေရးယူေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ICJ ဘက္က အေတာ္ေလး ျမန္ျမန္ ဆန္ဆန္ လုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုတရားရံုးမ်ဳိးဟာ အမႈကို ဆံုးျဖတ္စီရင္ရာမွာ ပံုမွန္အားျဖင့္ အခ်ိန္ယူ ၾကာျမင့္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အခု ICJ က ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ခ်မွတ္မယ့္ကိစၥဟာ လမ္းေၾကာင္းတခုေပၚကို ယိမ္းသြားတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အျခားတဘက္ကို ေရြးခ်ယ္တာ မ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။ ၾကားျဖတ္အမိန္႔ကို ခ်မွတ္တာျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ခဲ့၊ မျဖစ္ခဲ့ဆိုတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ ဖို႔အတြက္ ႏွစ္ေတြအမ်ားႀကီး ၾကာအုံးမွာျဖစ္ပါတယ္။”
ဂမ္ဘီယာက ျမန္မာကို လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ စဲြခ်က္တင္ထားတဲ့အမႈဟာ အေတာ္ေလးခိုင္မာတယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႕ေန အမ်ားအျပားက သံုးသပ္ၾကတယ္လို႔ Mark Farmaner ကဆိုပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း ICJ တရားရံုးက ေနာက္ဆံုးမွာ ဘယ္လိုဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မလဲဆိုတာကို ဘယ္သူမွ တိတိ က်က်ခန္႔မွန္းႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ Mark Farmaner ကေျပာပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလက ICJ တရားရံုးၾကားနာပဲြမွာ ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကို လက္မခံတဲ့ ျမန္မာအစိုးရ ကို ကိုယ္စားျပဳၿပီး ဦးေဆာင္တင္ျပခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ ျမန္ မာ စစ္တပ္ရဲ႕ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္မႈေတြဟာ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈအဆင့္ထိ မေျမာက္ေၾကာင္းနဲ႔ တရားရံုးၾကား နာမယ့္ အမႈစာရင္းထဲက ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔၊ ၾကားျဖတ္အေရးယူေဆာင္ရြက္ေတြခ်မွတ္ဖို႔ဆိုတဲ့ ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံ ရဲ႕ ပန္ၾကားခ်က္ကို ပယ္ဖ်က္ဖို႔ စတဲ့အခ်က္ေတြကို တရားရံုးကို ေတာင္းဆိုေလ်ာက္လွဲခဲ့ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment