ဧရာဝတီ
ထြန္းထြန္း
ထြန္းထြန္း
22 January 2020
“ရိုဟင္ဂ်ာ” အေရး လႈပ္ရွားသူ အမည္ခံကာ ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ေနသူ / Maung Zarni
ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွာ ျမန္မာ့မီဒီယာအေနနဲ႔ ထူးျခားတဲ့ ၿခိမ္းေျခာက္ဖိအားေပးျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ကလည္း မဟုတ္၊ အာဏာပိုင္ေတြကလည္း မဟုတ္ပါဘူး။
“ရိုဟင္ဂ်ာ” ဆိုတဲ့ အမည္နာမကို ျမန္မာအစိုးရက အသိအမွတ္ျပဳေရး ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ ျပည္ပေရာက္ေတြပါ။
သူတို႔ဟာ ျပည္တြင္း အေျခစိုက္ မီဒီယာေတြအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္တာေတြ၊ လူပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္းအေပၚ ပစ္မွတ္ ထား စြပ္စြဲတိုက္ခိုက္တာေတြ Facebook စာမ်က္ႏွာေတြေပၚမွာ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းက မြတ္ဆလင္ (ယင္းေဒသအေခၚ ဘဂၤါလီ) ေတြကို “ရိုဟင္ဂ်ာ” အျဖစ္ ျမန္မာ အစိုးရက အသိအမွတ္ျပဳေရး ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ Ro Nay San Lwin ဆိုတဲ့ အမည္နဲ႔ သုံးစြဲသူရဲ့ လူမႈကြန္ရက္ အေကာင့္က တဆင့္ ျမန္မာမီဒီယာ တခ်ိဳ႕ကို ဖိအားေပးၿခိမ္းေျခာက္တဲ့ စာကို ဒီဇင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔က ရက္စြဲနဲ႔ ေရးတင္ထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
“DVB အပါအဝင္ ဘဂၤါလီ သုံးတဲ့ ျမန္မာမီဒီယာအားလုံးကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ သတိေပးခ်င္ပါတယ္၊ ခင္ဗ်ား တို႔ ဘဂၤါလီ သုံးတာရပ္ၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ သုံးမလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ့ မီဒီယာ စီးပြားေရးကို အျပဳတ္ တိုက္ရမလား၊ ႀကိဳက္တဲ့လမ္းကို ေရြးပါ၊ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔အထိ အခ်ိန္ေပးပါတယ္” လို႔ ေရးသား ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အမည္တပ္ ၿခိမ္းေျခာက္ခံလိုက္ရတဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ (DVB) ကေတာ့ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တုန႔္ျပန္ ေနမွာ မဟုတ္ဘဲ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာ တခုရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္အတိုင္းသာ ဆက္လက္ လုပ္ aဆာင္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ DVB ရဲ့ အမႈေဆာင္ ဒါရိုက္တာ ဦးေအးခ်မ္းနိုင္ က ဆိုပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ DVB အေနနဲ႔ေျပာရရင္ ရိုဟင္ဂ်ာဘက္ကလည္း ေဝဖန္သလို ဒီဘက္ျခမ္းကသူေတြကလည္း ေဝဖန္ေနၾကတာပဲ။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ရပ္တည္ခ်က္ မွန္တယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ႏွစ္ဖက္လုံးက ေဝ ဖန္တာကို ခံေနရေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္အတိုင္း မွန္တဲ့အရာကို ေျပာေနမွာပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ အလုပ္ကို က်ေနာ္တို႔ လုပ္ေနမွာပဲေလ။ မီဒီယာအေနနဲ႔ကေတာ့ မၽွတမႈ အရွိဆုံး လုပ္ေနတာပဲ” လို႔ ဦးေအး ခ်မ္းနိုင္က ေျပာပါတယ္။
ဒီလို ၿခိမ္းေျခာက္၊ စြပ္စြဲတိုက္ခိုက္တာကို DVB မီဒီယာအျပင္ The Irrawaddy၊ Myanamr Time၊ The Voice Myanmar နဲ႔ BBC ျမန္မာပိုင္းတို႔လည္း ၾကဳံေတြ႕ခဲ့ၾကရပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေထာက္ခံသူမ်ားအား စြပ္စြဲထားမႈ
နိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ သံ႐ုံးေတြက ဒီမိုကေရစီေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ပေရာဂ်က္ေတြကို ေလၽွာက္ထားသုံးစြဲေပမယ့္ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ မူဝါဒအရ လြတ္လပ္စြာ ရပ္တည္ၾကတဲ့ ျမန္မာမီဒီယာေတြ အတြက္ ယခုလို ၿခိမ္းေျခာက္မႈဟာ မီဒီယာေတြရဲ့ ရွင္သန္ရပ္တည္ေရးကို ထိုးႏွက္ တိုက္ခိုက္တာလို႔ ရႈျမင္ ခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။
သတင္းစာဆရာ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးျမင့္ေက်ာ္က “ဒီအသုံးအႏႈန္း မသုံးရင္ အေၾကာင္းသိေစရမယ္ ဘာမယ္ ဆို တာက အရပ္ထဲက ေျပာစကားဆန္တယ္။ ဒါက မူအရ ေျပာတာမဟုတ္ဘူး။ က်င့္ဝတ္ဆိုင္ရာ ေထာက္ျပ တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ၿခိမ္းေျခာက္တဲ့ ေျပာဆိုမႈပဲလို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ သူ႔ရဲ့ေနာက္ကြယ္ကရည္ရြယ္ခ်က္ ကို ခန႔္မွန္းၾကည့္ရင္ေတာ့ နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္း တခ်ိဳ႕က ေပးတဲ့ funding (ေထာက္ပံ့ေငြ) ရထားတဲ့ မီဒီ ယာ တခ်ိဳ႕ကို funding ေပးတဲ့သူကို တိုင္မယ္ဆိုတဲ့ ကေလးကလား စကားမ်ိဳးလို႔ပဲ နားလည္ပါတယ္။ လူ မိုက္ စကားလိုမ်ိဳး ေျပာတာလို႔ပဲ နားလည္တယ္” လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာ အမည္ခံ လႈပ္ရွားေနသူေတြရဲ့ မီဒီယာေတြအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြဟာ သူတို႔ရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ အထေျမာက္ေရးအတြက္ ဖိအားေပးျခင္းလည္း ျဖစ္ၿပီး မီဒီယာေတြအေပၚ လႊမ္းမိုးရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈတခု သာ ၿဖစ္ တယ္လို႔ သုံးသပ္မႈေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ရိုဟင္ဂ်ာ ဆိုတဲ့ အမည္ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက ပဋိပကၡေတြအၾကား အျငင္းပြားဖြယ္ အသုံးအႏႈန္း တခုအျဖစ္ ရွိေနဆဲျဖစ္တာမို႔ ျပည္တြင္းအေျခစိုက္ မီဒီယာအဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ဒီနာမည္ အသုံးအႏႈန္း အေပၚ သတိထား သုံးစြဲေနရပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား စြပ္စြဲထားမႈ
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အႀကံေပးေကာ္မရွင္ မွာ ဥကၠ႒ အျဖစ္ တာဝန္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ကုလသမဂၢအေထြေထြ အတြင္းေရမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္းလည္းျဖစ္ နိုလ္ဘယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္လည္းျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာ ကိုဖီအာနန္ ကိုယ္တိုင္လည္း အမုန္းပြားေစမယ့္ ဒီအ မည္နာမကို မသုံးခဲ့ပါဘူး။ မတူကြဲျပားတဲ့ ႏွစ္ဘက္အသိုင္းအဝိုင္းေတြအၾကား သဟဇာတ ျဖစ္ေစဖို႔ အတြက္ “ဘဂၤါလီ” “ရိုဟင္ဂ်ာ” ဆိုတဲ့ အသုံးအႏုန္းအစား “ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းေန မြတ္ဆလင္မ်ား” လို႔သာ ႏွစ္ဘက္ မထိခိုက္ေအာင္ သုံးစြဲပါတယ္။
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) အစိုးရကလည္း ကိုဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္ အတိုင္းအဲဒီ အမည္နာမကို သုံးစြဲခဲ့ၿပီး နိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္လည္း မၾကာေသးခင္က အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံး (ICJ) ကို တင္ျပခ်က္ထဲမွာလည္း “ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းေန မြတ္ဆလင္ မ်ား” လို႔ပဲ သုံးစြဲခဲ့ပါတယ္။
တရားလႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေနႀကီး ဦးႀကီးျမင့္ က “လြတ္လပ္စြာ သေဘာထားကြဲလြဲနိုင္ပါတယ္။ သူတို႔လည္း သူတို႔ အခြင့္အေရး ေျပာခြင့္ရွိပါတယ္။ ဥပေဒနဲ႔အညီေတာ့ ေျပာရမွာေပါ့။ ဘဂၤါလီလို႔ သုံးလို႔ မီဒီယာေတြ အေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္ ေျပာဆိုမႈေတြကေတာ့ အၾကမ္းဖက္ခ်င္တဲ့ စိတ္ဓာတ္ပဲ။ တို႔လည္း သူတို႔ကို မၿခိမ္း ေၿခာက္ ဘူး၊ သူတို႔လည္း တို႔ကို မၿခိမ္းေျခာက္နဲ႔။ ဒါကေတာ့ အၾကမ္းဖက္ ဝါဒကို အားေပးရာေရာက္တယ္။ ဒါကိုေတာ့ လက္မခံဘူး။ ကန႔္ကြက္တယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။
ျမန္မာတိုင္းမ္ သတင္းဌာနအား စြပ္စြဲထားမႈ
Ro Nay San Lwin အေကာင့္ရွင္ အေနနဲ႔ ဒီအသုံးအႏႈန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာမီဒီယာေတြအေပၚ ဖိအားေပး ၿခိမ္ေျခာက္မႈေတြ လုပ္ခဲ့တဲ့အျပင္ နယ္သာလန္နိုင္ငံ သည္ဟိဂ္ၿမိဳ႕ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံး (ICJ) ေရွ႕ မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အတူ ရပ္တည္ေၾကာင္း ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ျပသခဲ့သူေတြကိုလည္း လူမ်ိဳသုဥ္း သတ္ ၿဖတ္မႈ အားေပးသူေတြအျဖစ္ စြပ္စြဲ တိုက္ခိုက္ခဲ့ၿပီး ေထာက္ခံသူေတြရဲ့ ဓာတ္ပုံကို သူ႔ရဲ့ လူမႈကြန္ရက္မွာလႊင့္ တင္ၿပီး သေရာ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အျငင္းပြားဖြယ္ အသုံးအႏႈန္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႐ုပ္သံအင္တာဗ်ဴးတခုမွာ “ဘဂၤါလီ” လို႔သုံးႏႈန္းေျပာ ဆိုခဲ့တဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ဂ်ပန္သံအမတ္ႀကီး Mr. Ichiro Maruyama ကိုလည္း သူတို႔ရဲ့ Twitter စာမ်က္ႏွာ ေပၚကေန ေဝဖန္တိုက္ခိုက္တာေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို သူတို႔ရဲ့ စြပ္စြဲတိုက္ခိုက္မႈကို ခံရသူေတြထဲမွာ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့ တဦးတည္းေသာ ရဟန္းအမတ္ျဖစ္တဲ့ ကာ ဒီ နယ္ ခ်ားလ္စ္ေမာင္ဘိုလည္း မလြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါဘူး။ ခရစ္စမတ္ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္မွာ တပ္မေတာ္ ကာ ကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လွိုင္နဲ႔ အတူ ယွဥ္တြဲ လမ္းေလၽွာက္လာတဲ့ ကာဒီနယ္ ခ်ားလ္ စ္ေမာင္ဘို ကိုလည္း နာဇီစစ္သားေတြနဲ႔ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ တဦး အတူရွိေနတဲ့ ပုံနဲ႔ ခိုင္းႏွိုင္း ကာ ေဝဖန္ပုတ္ခတ္ထားပါေသးတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား စြပ္စြဲထားမႈ
Maung Zarni ဆိုသူဟာ ယခင္ စစ္အစိုးရ လက္ထက္ အေမရိကန္ အခ်ိဳရည္ ပက္ဆီကို သပိတ္ေမွာက္ေရး ကန္ပိန္းေၾကာင့္ လူသိမ်ားလာသူပါ။ ေနာက္ပိုင္း စစ္အစိုးရနဲ႔ ျပန္ပူးေပါင္းခဲ့ၿပီး ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအကူး အ ေၿပာင္းမွာ အထီးက်န္ေနရာက ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာေနထိုင္တဲ့ မြတ္စလင္အသိုင္း အဝိုင္းအေရး ေပၚေပါက္လာခ်ိန္မွာ “ရိုဟင္ဂ်ာ” အေရး လႈပ္ရွားသူ အမည္ခံကာ ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ေနသူျဖစ္ပါတယ္။
သူတို႔ ၂ ဦးက ရိုဟင္ဂ်ာလို႔ လက္မခံ မေခၚေဝၚသူေတြဟာ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈကို အားေပးသူေတြလို႔ စြပ္စြဲေျပာဆိုတတ္ၾကပါတယ္။
သတင္းစာဆရာ ဦးျမင့္ေက်ာ္က “Genocide supporters လို႔ စြပ္စြဲတာေတြက ဆိုက္ဝါးလုပ္တဲ့ဟာေတြေပါ့။ တကယ္ ဒီအေရးကို အမွန္တကယ္ ယုံၾကည္တယ္ဆိုရင္ လုပ္ေဆာင္သူေတြက မူဝါဒနဲ႔ နည္းလမ္းတက် လုပ္သင့္တာေပါ့။ ဒီလိုေတြ ေျပာေနတာကေတာ့ ဘာမွအဆင့္ မရွိတဲ့ဟာေတြလို႔ပဲ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေနာက္ တခုက ဆိုရွယ္မီဒီယာ ပလက္ေဖာင္းေပၚကေန ဖိအားေပးမယ္။ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရး လုပ္တယ္ ဆိုတာက တြန႔္ဆုတ္သြားေအာင္ လုပ္တဲ့သေဘာလို႔ပဲ ထင္ပါတယ္” လို႔ သုံးသပ္ပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရက ICJ မွာ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းေနခ်ိန္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အတူ ရပ္တည္သူေတြအေပၚ ဂ်ီနို ဆိုက္ က်ဴးလြန္ေၾကာင္း တြန္းအားေပးေန သူေတြက ဖိအားေပး တိုက္ခိုက္ခံေနရမႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ကေလာၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚျပဳံးေကသီနိုင္ က ေထာက္ျပပါတယ္။
“ဂ်ီဆိုဆိုက္ကို က်ဴးလြန္ပါတယ္ဆိုၿပီး စြပ္စြဲေနတဲ့သူေတြဘက္က သိပ္ၿပီးေတာ့ ရန္လိုတယ္။ ရိုင္းတယ္။ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ထိုးႏွက္မႈေတြကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းပဲ ဆိုရွယ္မီဒီယာေတြ။ press အင္တာဗ်ဴးေတြမွာ ေဖာ္ျပလာတာေတြ႕ရတယ္။ အရမ္းကို တဖက္သတ္ ဆန္တယ္။ ျပင္းထန္တယ္။ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔မညီတဲ့ ေစာ္ကားတာေတြ။ အထူးသျဖင့္ ၿခိမ္းေျခာက္တာေတြ လုပ္လာတာေတြ႕တယ္။ အဲ့ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ကို လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာၾကတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ။ အစိုးရေတြ။ လူပုဂၢိဳလ္ေတြကေန ဘာမွမေျပာ တာကလည္း အရမ္းပဲ ထူးျခားပါတယ္” လို႔ ေဒၚျပဳံးေကသီနိုင္က ရွင္းျပပါတယ္။
သူက “တကယ္ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာၾကတယ္ဆိုရင္ ဒီေလာက္အထိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တုန႔္ျပန္စရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ညိဳးႏြမ္းေအာင္ ၿခိမ္းေျခာက္တာ။ ေႏွာက္ယွက္တာ။ လူသား အခ်င္းခ်င္း ရန္ဘက္ ျဖစ္သြားေအာင္ အမုန္းစကားကို မၽွေဝတာေတြ အားလုံးကို လူ႔အခြင့္အေရး တကယ္ပဲ ေလးစား လိုက္ၾက တယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ မလုပ္အပ္တဲ့အရာေတြျဖစ္တယ္” လို႔ လည္း ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ဂ်ပန္ သံအမတ္ႀကီးအား စြပ္စြဲထားမႈ
Ro Nay San Lwin အေကာင့္ပိုင္ရွင္ အပါအဝင္ ရိုဟင္ဂ်ာအေရး လႈပ္ရွားေနသူတခ်ိဳ႕ရဲ့ ဒီလိုစြပ္စြဲ တိုက္ ခိုက္ မႈဟာ လူမႈကြန္ရက္ေပၚမွာ ျပန႔္ႏွံ့လာခဲ့ၿပီး မတူညီတဲ့ အသိုင္းအဝိုင္းေတြ အေၾကား သာမကဘဲ လူမႈကြန္ရက္ သုံးတဲ့ ျမန္မာေတြအၾကားမွာ ေဒါသဆြေပးသလို ျဖစ္ေစပါတယ္။
ဒီလုပ္ရပ္ေတြဟာ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ျပင္းထန္တဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ျဖစ္သလို Facebook ကို အသုံးျပဳၿပီး အသေရ ဖ်က္ မႈကို က်ဴးလြန္တာ၊ Cyberbullying လုပ္တာျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသားေရးဆရာေတာ္ ဦးဝီရသူရဲ့ Facebook စာမ်က္ႏွာ၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕တခ်ိဳ႕ရဲ့ စာမ်က္ႏွာေတြတုန္းက အေရးယူ သ လို မ်ိဳး ဘာေၾကာင့္ မလုပ္တာလဲ စတဲ့ ေမးခြန္းေတြ လူမႈကြန္ရက္သုံးစြဲသူ ျမန္မာေတြဆီကေန ထြက္ လာ ေနပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေနဘုန္းလတ္က “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေထာက္ခံတိုင္း ဂ်ီနိုဆိုက္ကို ေထာက္ခံေနတာ မဟုတ္ဘူး၊ ဒါကိုပဲ လူေတြက ေထာက္ခံေနပါဆိုၿပီး လုပ္တာက တဖက္ကၾကည့္ရင္ အသေရဖ်က္မႈ ေျမာက္ပါတယ္၊ အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေအာင္ တြန္းအားေပးတဲ့ ဟာေတြ ပါလာရင္ အမုန္းစ ကားေတြထဲမွာ အဆိုးဆုံး အေျခအေနပါပဲ၊ ဒါေတြအေပၚမွာ တစုံတရာ အေရးယူ၊ တားဆီးတာေတြ လုပ္ သင့္ ပါတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
တကယ့္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေနရာကမဟုတ္ဘဲ တိုင္းျပည္ျပင္ပကေနၿပီး ရိုဟင္ဂ်ာ အေရးလႈပ္ရွားသူေတြ လို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ေခၚဆိုေနသူေတြဟာ ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ထိလြယ္ ရွလြယ္တဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ မတူကြဲျပားတဲ့ အသိုင္းအဝိုင္း အၾကား အမုန္းမီးစ ပြားေစမယ့္ အသုံးအႏႈန္းေတြနဲ႔ တိုက္ခိုက္ေနမႈေတြအေပၚ ျမန္မာနိုင္ငံထဲမွာ ေနထိုင္တဲ့ မြတ္ဆလင္ အသိုင္းအဝိုင္း အၾကားမွာလဲ စိုးရိမ္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။
အႏႈတ္သေဘာေဆာင္တဲ့ အမုန္းစကားေတြ၊ အမုန္းတရားေတြကို တြင္တြင္ က်ယ္က်ယ္ သုံးလာတာက ေကာင္းတဲ့လကၡဏာေတာ့ မဟုတ္တဲ့ အျပင္ ေျပာဆိုသူကိုယ္တိုင္ရဲ့ ဂုဏ္သိကၡာ၊ တန္ဖိုးေတြကိုေတာ့ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ထိန္းသိမ္းသင့္တယ္လို႔လည္း အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးထြန္းၾကည္ က ဆိုပါတယ္။
“လူ႔က်င့္ဝတ္၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ၊ လူ႔တန္ဖိုးေတြကိုေတာ့ ေလးစားလိုက္နာဖို႔လိုလိမ့္မယ္။ အခုလို ေျပာဆိုေန တာေတြက အေျဖမဟုတ္ဘူး၊ ျပႆနာကို ဖန္တီးေနတယ္လို႔ပဲ ရႈျမင္သုံးသပ္တယ္၊ အေျဖကို အမွန္တ ကယ္ ရွာေဖြမယ္ဆိုရင္ ဒီလိုေျပာဆိုေနတာေတြကို ရပ္တန္းက ရပ္သင့္ၿပီ။ တရား႐ုံးရဲ့ အဆုံးအျဖတ္ကို ေစာင့္ပါ၊ တရား႐ုံးရဲ့ အဆုံးအျဖတ္က အေျဖပါပဲ။ တရား႐ုံးရဲ့ ၾကားျဖတ္အမိန႔္က ဘယ္ဆီေနမွန္း မသိေသး ဘူး၊ အဲ့ဒီအေပၚမွာ တိုက္ခိုက္တာ၊ ၿခိမ္းေျခာက္တာ၊ အမနာပ ေျပာတာေတြကေတာ့ မလုပ္သင့္မလုပ္ ထိုက္တဲ့ လုပ္ရပ္နဲ႔ စိတ္ဓာတ္လို႔ပဲ သုံးသပ္ မိပါတယ္” လို႔ ဦးထြန္းၾကည္က ေျပာပါတယ္။
သတင္းစာဆရာ ဦးျမင့္ေက်ာ္က “အြန္လိုင္းေပၚက hate speech ေတြက ႏွစ္ဖက္လုံးမွာရွိတယ္။ လူတိုင္း
ေတာ့ မ ဟုတ္ဘူး။ အစြန္းေရာက္တဲ့ သူေတြမွာရွိတယ္။ ဒီဟာမ်ိဳးကို ဖယ္ရွာဖို႔က ပလက္ေဖာင္းပိုင္ရွင္ေတြ
မွာ တာဝန္ရွိတယ္” လို႔ ေထာက္ၿပ ပါတယ္။
ရဟန္းအမတ္ ကာဒီနယ္ ခ်ားလ္စ္ေမာင္ဘိုအား သေရာ္ထားမႈ
အမုန္းမီးပြားေနတဲ့ ဒီလိုလႈံ႔ေဆာ္မႈ စြပ္စြဲ တိုက္ ခိုက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္ အေထာက္ အထားေတြ ကို အမုန္းစကားဆိုင္ရာ ေစာင့္ၾကည့္ေန တဲ့ အဖြဲ႕ အစည္းေတြကိုေတာ့ ဆက္သြယ္ ေပးပို႔ထားပါတယ္။
ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ Facebook တာဝန္ရွိသူေတြဘက္ကေတာ့ အမုန္းမီးပြားေစမယ့္ စြပ္စြဲတိုက္ခိုက္မႈ အ ေထာက္ အထားေတြ ေပးပို႔ထားခ်က္ေတြအေပၚ ေဆြးေႏြးေနေၾကာင္း အေၾကာင္း ျပန္ခဲ့ေပမယ့္ အေရးယူမႈ အပိုင္းကိုေတာ့ ဒီေန႔အထိ မေတြ႕ရေသးပါဘူး။
အလားတူ ဒီလိုစြပ္စြဲ၊ ၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာနိုင္ငံအေျခစိုက္ အမုန္းစကား ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕ ေတြျဖစ္တဲ့ ဖန္တီးရာ (Phandeeyar) နဲ႔ မီဒို (MIDO) တို႔ထံ ဧရာဝတီက ဆက္သြယ္ကာ သေဘာထား မွတ္ခ်က္ေပးဖို႔ ေမးျမန္းခဲ့ေပမယ့္ ေျဖဆိုေပးဖို႔ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို အမုန္းစကား စြပ္စြဲတိုက္ခိုက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေနာက္တိုင္း သံတမန္တဦး က “ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡ သည္ေတြကို စာနာနားလည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ႏွစ္ဘက္ ထိခိုက္ေစမယ့္ အမုန္းစကားေတြနဲ႔ တိုက္ ခိုက္ေနမႈေတြကိုေတာ့ သံ႐ုံးေတြဘက္က ေစာင့္ၾကည့္ေနတာရွိပါတယ္” လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
လူမ်ိဳးသုဥ္း သတ္ျဖတ္မႈ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္က ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ သူေတြကို ဖုံးကြယ္ျငင္းဆန္ေနတာ မဟုတ္ေၾကာင္းနဲ႔ ျဖစ္ရပ္ေတြဟာ လူမ်ိဳးျပဳန္းတီးေစဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ မရွိတာကို ရပ္တည္ ေျဖရွင္းခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ICJ အေရး ျပည္သူထံ အစီအရင္ခံရာမွာ ထုတ္ ေဖာ္ေျပာၾကားထားပါတယ္။
“လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြ ရင္ဆိုင္ၾကဳံေတြ႕ေနရတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ မႈေတြ ရွိနိုင္တယ္၊ တရားမၽွတမႈနဲ႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး နိုင္ငံတကာက လက္ခံထားတဲ့ စံႏႈန္း ေတြနဲ႔ ေသြဖည္နိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို အျငင္းမပြားခဲ့ပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီလိုခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို လူမ်ိဳးျပဳန္းတီးမႈနဲ႔ လူမ်ိဳးျပဳန္းတီးေစဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ေဆာင္ရြက္တယ္လို႔ မသတ္မွတ္နိုင္ပါဘူး” လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာထားပါတယ္။
You may also like these stories:
လင့္၊https://burma.irrawaddy.com/article/2020/01/22/213578.html
No comments:
Post a Comment