ICJ မွာ တရားရင္ဆိုင္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကို ျပန္လာတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကို ေနျပည္ေတာ္မွာ ျပည္သူမ်ားက ေသာင္းေသာင္းျဖျဖ ႀကိဳဆိုမႈျမင္ကြင္း။ (ဓာတ္ပုံ - ဗြီအိုေအျမန္မာပိုင္း၊ ဒီဇင္ဘာ ၁၄၊ ၂၀၁၉)
ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ဂမ္ဘီယာႏုိင္ငံကေန ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြအေပၚ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ တ ရား႐ံုး (ICJ) မွာ အမႈရင္ဆိုင္ခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာအေနနဲ႔ အျပန္အလွန္ ၾကားနာမႈအၿပီး ႏုိင္ငံတကာတရား႐ုံး ဘက္က အျမန္ဆံုး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏိုင္ေျခ ရွိပါတယ္လို႔ ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒေရးရာ ပညာရွင္တဦးကသံုးသပ္ လိုက္ပါတယ္။ ဒီကေန႔မွာေတာ့ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံ The Hague ႏိုင္ငံတကာတရား႐ံုး (ICJ) ကေန တရားရင္ ဆိုင္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကို ျပန္လာတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကို ေနျပည္ေတာ္မွာ ျပည္သူအမ်ားက ေသာင္းေသာင္းျဖျဖ ႀကိဳဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ အျပည့္ အစုံကုိ မဆုမြန္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက ႐ိုဟင္ဂ်ာ မြတ္စလင္ေတြအေပၚ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္ဆိုၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈဆိုင္ရာ စြပ္စြဲခ်က္နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာတရား႐ံုး (ICJ) မွာ ဂမ္ဘီယာႏုိင္ငံကတိုင္ၾကား ထားတာကို ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္ ICJ တရား႐ံုးမွာ သြား
ေရာက္ ရင္ဆိုင္ ေျဖရွင္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဇင္ဘာ ၁၀ ရက္ေန႔ကေန စတင္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာနဲ႔ ဂမ္ဘီယာ ႏိုင္ငံ ခ်င္းအလုိက္ ေလွ်ာက္လဲမႈေရာ အျပန္အလွန္ ေလွ်ာက္လဲမႈေတြက ဒီဇင္ဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔မွာ အဆံုးသတ္ ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကေန႔ ဒီဇင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔ စေနေန႔မွာေတာ့ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံ The Hague ႏိုင္ငံတကာတရား႐ံုး (ICJ) ကေန တရားရင္ဆိုင္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကိုျပန္လာတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကို ေနျပည္ေတာ္မွာ ျပည္သူအမ်ားက ေသာင္းေသာင္းျဖျဖ ႀကိဳဆိုခဲ့ၾက ပါတယ္။
ေနျပည္ေတာ္ ႏုိင္ငံတကာေလဆိပ္ကေန ေနအိမ္ကိုျပန္လာေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢဳိ္လ္ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ကို လမ္းမဝဲယာတေလွ်ာက္က ျပည္သူေတြ ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ ႀကိဳ ဆိုခဲ့ၾကတာပါ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လာေရာက္ႀကဳိဆိုသူေတြထဲမွာ ပဲခူးကလာခဲ့တဲ့ ကိုမင္းမင္းလည္း ပါဝင္ပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ လူထုေခါင္းေဆာင္ အေမစုဟာ အသက္ ၇၅ ႏွစ္လည္း ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဒါေပ မယ့္ တုိင္းျပည္အတြက္ သူ ကမၻာပတ္ၿပီး စည္း႐ုံးေတြလည္း ဆင္း၊ တုိင္းျပည္ တုိးတက္ရာ တုိးတက္ေၾကာင္း လည္း လုပ္တယ္။ အခုလို ICJ ကိစၥ ဂမ္ဘီယာ ကိစၥမွာလည္း သူ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ေျဖရွင္းတယ္။ ဒီလို အသက္လည္း ႀကီးေနတဲ့ အေမစုကုိ က်ေနာ္တုိ႔က အေမျပန္လာတဲ့လမ္းမွာ အေမ့သားသမီးေတြ အေနနဲ႔ အေမအေမာေျပ ပါေစ ဆုိတဲ့စိတ္နဲ႔ အဲဒီရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ လာႀကိဳတာပါ။ အေမ အေကာင္းဆုံး လုပ္ႏုိင္ခဲ့တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။ ICJ တရား႐ုံး အေနနဲ႔ကလည္း တရားမွ်တတဲ့ စဥ္းစားဉာဏ္ရွိတဲ့ တရားသူႀကီးေတြ အေန နဲ႔လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ျဖစ္စဥ္အမွန္ကုိ ေသေသခ်ာခ်ာေလး ေလ့လာၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္ပါေစလုိ႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။” လုိ႔ ကိုမင္းမင္းက ေျပာပါတယ္။
အခုဆိုရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံတကာတရား႐ံုးမွာ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံလည္းျဖစ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးလည္းျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူကိုယ္တုိင္ သြားေရာက္ရင္ဆိုင္ ေလွ်ာက္လဲခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံကို ျပန္ေရာက္ လာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာတရား႐ံုး (ICJ) ရဲ႕အမိန္႔ တရားသူႀကီးေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ တရားစြဲခံရတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံေရာ တရားစြဲဆိုသူ ဂမ္ဘီယာႏုိင္ငံဘက္က တရားဥပေဒ လမ္း ေၾကာင္းအရ ေစာင့္ဆိုင္းရမယ့္ အေျခအေန အေနအထား အခ်ိန္ကာလနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေျခအေန ဘယ္ လိုရွိႏုိင္ပါသလဲ။
ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒေရးရာ ေလ့လာသူ ဥပေဒပညာရွင္ ေဒါက္တာျမင့္ဇံက အခုလို သံုးသပ္ပါတယ္။
“တရား႐ုံး ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကိုေတာ့ ျပန္ေျပာရမယ္ဆုိရင္ တရားသူႀကီးဥကၠ႒ ကုိယ္တုိင္က ေနာက္ဆုံးမွာ အား လုံး ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေတြ ၿပီးတဲ့အခါမွာ ေျပာတာက Order လို႔ သုံးပါတယ္၊ ဗမာလုိ တုိက္႐ုိက္ျပန္ ရရင္
ေတာ့ အမိန္႔ေပါ့ေလ၊ ဆုံးျဖတ္ခ်က္လည္း ေခၚတယ္။ Provisional measures လို႔ေခၚတဲ့ လတ္တေလာ ေဆာင္ ရြက္မႈကို သုံးတာ။ က်ေနာ္ ေသခ်ာေတြ႔ပါတယ္။ We will issue the order as soon as possible အျမန္ဆုံးထုတ္ျပန္မယ္လို႔ ေျပာတယ္။
“အခု ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္ ဆုိတာေတာ့ ခန္႔မွန္းဖို႔ ခက္သားပဲ။ တရားသူႀကီးေတြကုိယ္တုိင္ သူတို႔က အ မႈတခုတည္း မဟုတ္ဘူးဗ်။ အခုေလာေလာဆယ္ ဂမ္ဘီယာနဲ႔ ျမန္မာအမႈမွာ ဂမ္ဘီယာ စတင္တာက ႏုိ ဝင္ဘာလ ၁၁ ရက္ဆုိရင္ ဒီေန႔ဆုိရင္ တလနဲ႔သုံးရက္ ရွိသြားပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာက ၾကားနာမႈၿပီးတာ ႏွစ္ ရက္ပဲရွိပါေသးတယ္။ ဘယ္ေလာက္ၾကာမလဲ ဆုိတာေတာ့ အတိအက် မတြက္ႏုိင္ဘူးခင္ဗ်။ က်ေနာ့္ အ ထင္ကေတာ့ ခရစၥမတ္မတုိင္ခင္ ျဖစ္ဖို႔၊ ျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္မယ္ေပါ့။ ျဖစ္ဖုိ႔ အခြင့္အေရးနည္းတယ္၊ ေနာက္ ခရစၥမတ္ၿပီးမွပဲ Provisional measures ICJ ရဲ႕အမိန္႔ကို ထုတ္လိုက္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။”
မဆုမြန္ - အခု အဲလုိမ်ဳိး တကယ္လို႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ က်ၿပီဆုိရင္ေတာ့ တရား႐ုံးကို ျပန္ၿပီးေတာ့ ဂမ္ဘီယာေရာ ျမန္မာေရာ သြားျပန္ရင္ဆုိင္ရမယ့္ အေနအထားလား ဆရာ။
ေဒါက္တာျမင့္ဇံ - “အဲဒါက တရား႐ုံးက ဘယ္လိုအမိန္႔ေပးမလဲဆုိတာ အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ အမိန္႔က တကယ္လို႔ ဂမ္ဘီယာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးအေနနဲ႔ ေတာင္းတာ ႏွစ္ခုရွိတယ္။ အမႈကို တခုလုံးကုိ ဖ်က္ပစ္လုိက္ဖို႔၊ ဖ်က္တယ္ဆုိတာ ဒီအမႈက ရွိတယ္ဆုိတာကို မဟုတ္ေအာင္ စာရင္း ကေန ဖ်က္ေပးဖုိ႔။ အဲဒါ နံပါတ္တစ္အခ်က္ပါ။ အဲဒါကို အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ တရား႐ုံးက မေပးဘူးဆုိရင္၊ ခြင့္ မျပဳဘူးဆုိပါေတာ့ ဒုတိယအေနနဲ႔ Provisional measures လုိ႔ေခၚတဲ့ ၾကားျဖတ္လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ ေန တဲ့ ဂမ္ဘီယာရဲ႕ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ကုိ ပယ္ဖို႔၊ မေပးဖုိ႔ တင္ျပထားပါတယ္။ အဲေတာ့ တရား႐ုံးက အမႈတြဲ ကို ျဖဳတ္မယ္၊ မျဖဳတ္ဘူးဆုိတာေတာ့ တခ်ဳိ႕၊ အားလုံးကို ေျခာက္ခုစလုံးကို ေပးခ်င္ေပးမယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ လည္း တရားသူႀကီးတခ်ဳိ႕က ပထမႏွစ္ခုကို ေပးမယ္၊ သေဘာေျပာျပတာပါ၊ က်န္တဲ့သုံးခုကို မေပးဘူးဆိုၿပီး အမ်ားစုမဲနဲ႔ ဆုံးျဖတ္ခ်င္လည္းျဖတ္မယ္။ အဲဒါဆုိရင္ေတာ့ ဆုံးျဖတ္ရန္အဆင့္ကို ေရာက္ရင္ေတာ့ ဘယ္ လိုျဖစ္မယ္ ဆုိတာကေတာ့ ျမန္မာအစုိးရပုိင္း အေနနဲ႔ အဲဒါကို ဆက္ေလွ်ာက္လဲမလား၊ မေလွ်ာက္လဲ ဘူး လား၊ ဒါကေတာ့ အခုေျပာရင္ အနာဂတ္ကုိေျပာသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။”
ဒါကေတာ့ ICJ တရား႐ုံးကေန ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ႏုိင္ေျခေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏုိင္ငံတကာ တရားခြင္ရဲ႕ အေျခ အေန ေဒါက္တာျမင့္ဇံ သံုးသပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တရားရင္ဆိုင္အၿပီးမွာေတာ့ နယ္သာလန္ႏုိင္ငံ ICJ တရား႐ုံးအထိ သူ႔ကို လိုက္ လံဝန္းရံအားေပးတဲ့ ျမန္မာနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာက ျမန္မာအသိုင္းအဝိုင္းကုိ ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ လက္ခံေတြ႔ဆံု ခဲ့ေပ မယ့္ ေသာၾကာေန႔က နယ္သာလန္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္၊ ႏုိင္ငံျခားေရးေကာ္မတီနဲ႔ ေတြ႔ဆံုဖို႔ စီစဥ္ထားတာ ကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြေၾကာင့္ဆိုၿပီး ပ်က္ခဲ့ရတယ္လို႔ နယ္သာလန္ ေအာက္လႊတ္ ေတာ္ကို ကိုးကားၿပီး နယ္သာလန္ သတင္းေတြမွာေတာ့ ေဖာ္ျပပါရွိခဲ့ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment