VOA
ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန)
13 ဒီဇင္ဘာ၊ 2019
ျမန္မာကို အမႈဖြင့္တိုင္ၾကားခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ICJ တရားရံုးအေနနဲ႔ ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ ဆိုတဲ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ဒီဇင္ဘာလ (၁၂)ရက္ေန႔က ေနာက္ဆံုး ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေတြဟာ ICJ တရားသူႀကီးေတြ လက္ခံစဥ္းစားဖို႔ အတြက္ ထိေရာက္လႊမ္းမိုးႏိုင္မႈ မရွိခဲ့ဘူး လို႔ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒပညာရွင္ Michael Becker ကသံုးသပ္ပါတယ္။
Michael Becker ဟာ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုးမွာ ၂၀၁၀- ၂၀၁၄ခုႏွစ္ထိ လက္ေထာက္ ဥပေဒအရာရွိ အ ၿဖစ္ ေလးႏွစ္ၾကာလုပ္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာကို အျခားႏိုင္ငံတႏိုင္ငံက လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ ဆိုင္ရာ သေဘာ တူစာခ်ဳပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ICJ တရားရံုးမွာ အမႈဖြင့္တရားစဲြႏိုင္တဲ့ အလားအလာဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ စာတမ္းကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္က ေရးသားျပဳစုခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ အခုလက္ရွိ အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံ Durblin က Trinity ေကာလိပ္ ဥပေဒဘာသာရပ္ဌာန လက္ေထာက္ပါေမာကၡျဖစ္တဲ့ Mr. Becker နဲ႔ မအင္ၾကင္းႏိုင္က Skype ကေန သီးသန္႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
အင္ၾကင္းႏိုင္။ ။ အခုေနာက္ဆံုး ICJ တရားရံုး ၾကားနာပဲြမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ရဲ႕ အပိတ္ေလွ်ာက္လဲွခ်က္ကို ဘယ္လိုျမင္လဲရွင့္။
Michael Becker ။ ။ ဒီသီတင္းပတ္အတြင္း သံုးရက္ၾကာ ၾကားနာပဲြျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ေနရာမွာ ဒီကေန႔ ျမန္မာဘက္ က ဒုတိယအႀကိမ္ ျပန္လည္ေလွ်ာက္လဲွခ်က္လုပ္ပါတယ္။ ေမးခြန္းကို ေျဖရမယ္ဆိုရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ရဲ႕ အၿပီးသတ္ေလွ်ာက္လဲွခ်က္ အတိုခ်ဳပ္သေဘာမ်ဳိးပဲ တင္ျပသြားတာပါ။ အဲဒီထဲမွာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ ကို သူက တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ပထမ တခ်က္က ICJ တရားရံုးကေန ျမန္မာအမႈကို ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္ အေသအခ်ာေျပာႏိုင္တာကေတာ့ သူေျပာသလို တရားရံုးက အမႈကိုပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ ဆို တာ ျဖစ္လာလိမ့္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အခု ၾကားနာတဲ့ကိစၥက ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ခ်က္ ေတြ ခ်မွတ္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကိုလည္း ဂမ္ဘီယာဘက္က ေတာင္းဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာက လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ တားဆီး၊ အျပစ္ေပးေရး စာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳိးေဖာက္တယ္ဆိုတဲ့ စဲြခ်က္တင္ထား တဲ့ အမႈ စီရင္ဖို႔ ႏွစ္မ်ားစြာၾကာမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေလာေလာဆယ္ အေျခအေနေတြ အခုထက္ပိုၿပီး ဆိုးရြားမ သြားေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့အေနနဲ႔ အေရးေပၚေၾကညာခ်က္ အမိန္႔မ်ဳိး ထုတ္ျပန္ေပးဖုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေတာင္းဆိုသလိုမ်ဳိး တရားရံုးကေန ျမန္မာကို ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္ အ တြက္ အမိန္႔ခ်မွတ္ေပးဖို႔ ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို ပယ္ဖ်က္ေပးပါဆိုတဲ့အခ်က္က မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ဒီကေန႔ သူေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ အေလးအနက္ေထာက္ျပခဲ့တဲ့အခ်က္ျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ ၿပည္နယ္မွာ အရင္အတိတ္က အေျခအေနေတြ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ခဲ့ျဖစ္ခဲ့ အခုေတာ့ အေျခအေနေတြျပန္ၿပီး ေကာင္းမြန္လာေနၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး အစီအစဥ္ေတြ အေကာင္အထည္ေဖၚေနတာ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လံုး၀သံုးႏႈန္းမသြားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး အေျခအေနေတြ ဖန္တီးေပး
Michael Becker ဟာ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုးမွာ ၂၀၁၀- ၂၀၁၄ခုႏွစ္ထိ လက္ေထာက္ ဥပေဒအရာရွိ အ ၿဖစ္ ေလးႏွစ္ၾကာလုပ္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာကို အျခားႏိုင္ငံတႏိုင္ငံက လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ ဆိုင္ရာ သေဘာ တူစာခ်ဳပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ICJ တရားရံုးမွာ အမႈဖြင့္တရားစဲြႏိုင္တဲ့ အလားအလာဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ စာတမ္းကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္က ေရးသားျပဳစုခဲ့သူလည္းျဖစ္ပါတယ္။ အခုလက္ရွိ အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံ Durblin က Trinity ေကာလိပ္ ဥပေဒဘာသာရပ္ဌာန လက္ေထာက္ပါေမာကၡျဖစ္တဲ့ Mr. Becker နဲ႔ မအင္ၾကင္းႏိုင္က Skype ကေန သီးသန္႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
အင္ၾကင္းႏိုင္။ ။ အခုေနာက္ဆံုး ICJ တရားရံုး ၾကားနာပဲြမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ ရဲ႕ အပိတ္ေလွ်ာက္လဲွခ်က္ကို ဘယ္လိုျမင္လဲရွင့္။
Michael Becker ။ ။ ဒီသီတင္းပတ္အတြင္း သံုးရက္ၾကာ ၾကားနာပဲြျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ေနရာမွာ ဒီကေန႔ ျမန္မာဘက္ က ဒုတိယအႀကိမ္ ျပန္လည္ေလွ်ာက္လဲွခ်က္လုပ္ပါတယ္။ ေမးခြန္းကို ေျဖရမယ္ဆိုရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ရဲ႕ အၿပီးသတ္ေလွ်ာက္လဲွခ်က္ အတိုခ်ဳပ္သေဘာမ်ဳိးပဲ တင္ျပသြားတာပါ။ အဲဒီထဲမွာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ ကို သူက တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ ပထမ တခ်က္က ICJ တရားရံုးကေန ျမန္မာအမႈကို ပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္ အေသအခ်ာေျပာႏိုင္တာကေတာ့ သူေျပာသလို တရားရံုးက အမႈကိုပယ္ဖ်က္ေပးဖို႔ ဆို တာ ျဖစ္လာလိမ့္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အခု ၾကားနာတဲ့ကိစၥက ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ခ်က္ ေတြ ခ်မွတ္ေပးဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကိုလည္း ဂမ္ဘီယာဘက္က ေတာင္းဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာက လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ တားဆီး၊ အျပစ္ေပးေရး စာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳိးေဖာက္တယ္ဆိုတဲ့ စဲြခ်က္တင္ထား တဲ့ အမႈ စီရင္ဖို႔ ႏွစ္မ်ားစြာၾကာမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေလာေလာဆယ္ အေျခအေနေတြ အခုထက္ပိုၿပီး ဆိုးရြားမ သြားေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့အေနနဲ႔ အေရးေပၚေၾကညာခ်က္ အမိန္႔မ်ဳိး ထုတ္ျပန္ေပးဖုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေတာင္းဆိုသလိုမ်ဳိး တရားရံုးကေန ျမန္မာကို ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္ အ တြက္ အမိန္႔ခ်မွတ္ေပးဖို႔ ေလွ်ာက္ထားခ်က္ကို ပယ္ဖ်က္ေပးပါဆိုတဲ့အခ်က္က မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ဒီကေန႔ သူေျပာသြားတဲ့အထဲမွာ အေလးအနက္ေထာက္ျပခဲ့တဲ့အခ်က္ျဖစ္တဲ့ ရခိုင္ ၿပည္နယ္မွာ အရင္အတိတ္က အေျခအေနေတြ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ခဲ့ျဖစ္ခဲ့ အခုေတာ့ အေျခအေနေတြျပန္ၿပီး ေကာင္းမြန္လာေနၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။ ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး အစီအစဥ္ေတြ အေကာင္အထည္ေဖၚေနတာ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လံုး၀သံုးႏႈန္းမသြားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရး အေျခအေနေတြ ဖန္တီးေပး
ေန တာ စတဲ့ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အေျခအေနေတြကို သူက ေျပာသြားပါတယ္။ အေျခအေနေတြ ေကာင္းလာၿပီျဖစ္တဲ့ အတြက္ စိုးရိမ္စရာ အႏၱရာယ္ေတြအဲဒီမွာ မရွိေတာ့ဘူး၊ အေရးေပၚ အေျခအေနမ်ဳိး ဆိုတာ မရွိေတာ့တဲ့အတြက္ ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္ဆိုတာမ်ဳိး မလိုအပ္ဘူးလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္း စု ၾကည္ က ခုခံေခ်ပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္လို႔ ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား အေရးေပၚထုတ္ျပန္ ေပးဖို႔အတြက္ သီးသန္႔အေနနဲ႔ တဘက္က ေလွ်ာက္လဲတင္ျပထားခ်က္ကို တကယ္တမ္း စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ မယ့္ တရားသူႀကီးေတြအေပၚ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ခုခံေခ်ပခ်က္ေတြက လႊမ္းမိုးမႈရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
အင္ၾကင္းႏုိင္။ ။ Prima Facie jurisdiction တရား႐ုံးက ဥပေဒေၾကာင္းအရ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိမရွိကို ဆုံးျဖတ္ေပး ဖို႔ဆိုတဲ့အခ်က္ကို အဓိက အျပန္အလွန္ေလွ်ာက္လွဲၾကရာမွာ ျမန္မာဘက္က ဥပေဒပညာရွင္တဦးျဖစ္တဲ့ Mr. Christopher Staples ဘက္က အဓိက ေခ်ပခဲ့တဲ့အခ်က္က ဂမ္ဘီယာဟာ OIC ရဲ႕တဆင့္ခံအျဖစ္ တရားစဲြတာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူမ်ဳိးုတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးမထားတဲ့ OIC ကိုယ္ စား ၿပဳၿပီး ဂမ္ဘီယာဘက္က တရားစဲြတာကို ျမန္မာဘက္က တရားၿပိဳင္အျဖစ္ သတ္မွတ္တုံ႔ျပန္ဖို႔ မလိုဘူး စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
Michael Becker ။ ။ ေကာင္းပါၿပီ။ ဒီေနရာမွ က်ေနာ္ မျဖစ္မေနေျပာခ်င္တာက ျမန္မာအစိုးရဘက္က ဒီခု ခံေခ်ပခ်က္အတြက္ အခ်ိန္ေတြအမ်ားႀကီးသံုးခဲ့တာကို တကယ္ပဲအံၾသမိပါတယ္။ ဒီအခ်က္က အေတာ္
အင္ၾကင္းႏုိင္။ ။ Prima Facie jurisdiction တရား႐ုံးက ဥပေဒေၾကာင္းအရ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိမရွိကို ဆုံးျဖတ္ေပး ဖို႔ဆိုတဲ့အခ်က္ကို အဓိက အျပန္အလွန္ေလွ်ာက္လွဲၾကရာမွာ ျမန္မာဘက္က ဥပေဒပညာရွင္တဦးျဖစ္တဲ့ Mr. Christopher Staples ဘက္က အဓိက ေခ်ပခဲ့တဲ့အခ်က္က ဂမ္ဘီယာဟာ OIC ရဲ႕တဆင့္ခံအျဖစ္ တရားစဲြတာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူမ်ဳိးုတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးမထားတဲ့ OIC ကိုယ္ စား ၿပဳၿပီး ဂမ္ဘီယာဘက္က တရားစဲြတာကို ျမန္မာဘက္က တရားၿပိဳင္အျဖစ္ သတ္မွတ္တုံ႔ျပန္ဖို႔ မလိုဘူး စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
Michael Becker ။ ။ ေကာင္းပါၿပီ။ ဒီေနရာမွ က်ေနာ္ မျဖစ္မေနေျပာခ်င္တာက ျမန္မာအစိုးရဘက္က ဒီခု ခံေခ်ပခ်က္အတြက္ အခ်ိန္ေတြအမ်ားႀကီးသံုးခဲ့တာကို တကယ္ပဲအံၾသမိပါတယ္။ ဒီအခ်က္က အေတာ္
ေလး ကို လဲြေခ်ာ္ေနတာပါ။ ဒီကိစၥက အေလးအနက္ထားၿပီး ကန္႔ကြက္ရမယ့္အခ်က္ မဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ ၿမင္ပါတယ္။ OIC အစၥလာမ္မစ္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ အဖဲြ႔ကို ကိုယ္ စား ၿပဳၿပီး ဂမ္ ဘီယာႏုိင္ငံက ICJ တရားရံုးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ တရား စဲြဲ ခဲ့တဲ့ အခ်က္က မွန္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သိရသေလာက္ဆိုရင္ OIC အစည္းအေ၀းမွာ ဂမ္ဘီယာ ကဘက္ က သူတို႔ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ဒီကိစၥကို ေဆာင္ရြက္ဖို႔ စိတ္၀င္စားေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကို ဘာမွ အျငင္းပြားစရာမရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ OICနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အခ်က္ကိုကိုင္ၿပီး ဂမ္ဘီယာက OIC ရဲ႕ အဂၤါ အစိတ္အပိုင္းတခု ဒါမွမဟုတ္ တဆင့္ခံအျဖစ္ တရားစဲြတာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔ ခုခံေခ်ပတာဟာ ေပါ့ ပ်က္ လြန္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံအတြက္ အျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအဖဲြ႔ အစည္း ေတြ ဆီကေန စိတ္ဓါတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ေငြေၾကးဆိုင္ရာနဲ႔ ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာ အကူအညီေတြ လက္ခံတာ ျပ ႆနာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအခ်က္ဟာ ICJ တရားရံုးရဲ႕ စီရင္ခ်က္ ဒါမွမဟုတ္ တရားရံုး ျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔ ဘာမွ မပတ္သက္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဂမ္ဘီယာက OIC နဲ႔ ပတ္သက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္က ျပႆနာမဟုတ္ဘူး လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ ျမန္မာဘက္က ဥပေဒပညာရွင္အေနနဲ႔ ဒီေခ်ပခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းနဲ႔အညီ ေထာက္ျပႏိုင္ခဲ့ျခင္းမရွိပါဘူး။
အဓိကေသာ့ခ်က္က ဒီအမႈရဲ႕ ေနာက္ကြယ္က အေၾကာင္းအရာေတြက ဘာေတြလဲ၊ တရားစြဲ ႏိုင္ငံဘက္က အေၾကာင္းအရင္းေတြက ဘာေတြလဲ ဆိုတာေတြကို ၾကည့္ဖို႔ ICJ တရားရံုးရဲ႕ အလုပ္မဟုတ္ပါဘူး။ ICJ တ ရားရံုးမွာ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ေရေၾကာင္းဆိုင္ရာနဲ႔ အျခားနယ္နိမိတ္ဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမႈေတြကို ကိုင္တြယ္ ၾကားနာေနတဲ့ အမႈေတြ အေျမာက္အမ်ားရွိေနတာပါ။ တခ်ဳိ႕အမႈေတြမွာဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခား ေရနံကုမၸဏီေတြက ေနာက္ကြယ္ကေန ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္မ်ဳိးေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားစဲြ တဲ့ ႏိုင္ငံဘက္က ICJ တရားရံုးမွာ ဘာေၾကာင့္ အမႈဖြင့္ေလွ်ာက္ထားသလဲ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းက တ ရား ရံုးရဲ႕ အလုပ္မဟုတ္ပါဘူး။ အျခားအေၾကာင္းအရာေတြရွိပါတယ္။ ဂမ္ဘီယာက ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံျဖစ္ရဲ႕လား။ အလြန္ရွင္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံတခုပါ။ ေနာက္ပိုၿပီး အေရးႀကီးတာက ဂမ္ဘီယာနဲ႔ ျမန္မာၾကားမွာ အျငင္းပြားမႈရွိ ပါတယ္။ ဂမ္ဘီယာအေနနဲ႔ ျမန္မာကို ICJ မွာ အမႈဖြင့္တိုင္ၾကားတာမ်ဳိးမလုပ္ခင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား အျငင္း ပြားမႈ ရွိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြ ရွိခဲ့တာပါ။ ဒီအခ်က္ကိုလည္း ျမန္မာဘက္က ၾကားနာပဲြမွာ ႀကိဳးစားၿပီး တံု႔ျပန္ေခ် ပ ခဲ့ပါတယ္။ ICJ တရားရံုးမတိုင္ခင္ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ တားဆီး၊ အျပစ္ေပးေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ နဲ႔ပတ္ သက္လို႔ ဂမ္ဘီယာနဲ႔ ျမန္မာၾကားမွာ အျငင္းပြားမႈ မရွိခဲ့ဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ ဒီခုခံေခ်ပခ်က္ဟာလည္းေအာင္ ၿမင္ထိေရာက္မႈ မရွိဘူးဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္။
အင္ၾကင္းႏိုင္။ ။ ၾကားနာပဲြမွာ အဓိက အျပန္အလွန္ေခ်ပ ေလွ်ာက္လဲွခဲ့တဲ့ တခ်က္က ျမန္မာႏို္င္ငံဆိုင္ရာ ကု လ သမဂၢအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးမစ္ရွင္း FFM ရဲ႕အစီရင္ခံစာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ICJ တရားရံုးကို အမႈ ဖြင့္တိုင္ၾကားခဲ့တဲ့ ဂမ္ဘီယာက ဒီအစီရင္ခံစာေတြပါအခ်က္ေတြကို အဓိက ထားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပ မယ့္ ျမန္မာဘက္က ဥပေဒအက်ဴိးေဆာင္ ပါေမာကၡ William Schabas က FFM အစီရင္ခံစာေတြနဲ႔ပတ္ သက္လို႔ ဘယ္ေလာက္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရမႈ ရွိမလဲဆိုတာကို ေမးခြန္းထုတ္သြားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာကို သူကေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ FFM အစီရင္ခံစာေတြရဲ႕ အားသာခ်က္၊ အားနည္ခ်က္ေတြ က အမႈအေပၚမွာ ဘယ္လို အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိမလဲဆိုတာ Mr. Becker ဘယ္လိုျမင္လဲရွင့္။
Michael Becker ။ ။ ဒီအခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ရႈပ္ေထြးတဲ့ ကိစၥေတြအမ်ားႀကီးရွိေနပါတယ္။ ကုလသ မဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး မစ္ရွင္း FFM ရဲ႕အစီရင္ခံစာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခု က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာ ေနခ်ိန္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား ဆိုတဲ့ ေလွ်ာက္လဲွခ်က္အမႈအတြက္ ICJ တရား ရံုးဘက္မွာ ေရြးခ်ယ္စရာမ်ားမ်ားစားစားမလိုပါဘူး။ ICJ တရားရံုးေရွ႕ေမွာက္ ေရာက္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ ဥပမာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက ဖဲြ႔ထားတဲ့ FFM မစ္ရွင္းရဲ႕ အစီရင္ခံစာေတြနဲ႔ အျခား ကုလသမဂၢ လက္ေအာက္ခံ အဖဲြ႔အစည္းေတြရဲ႕ အစီရင္ခံစာေတြ အေပၚမွာပဲ အားထားမွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုတရားရံုးက ၾကားနာတဲ့ ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္မ်ား ကိစၥအတြက္ တင္ျပဖို႔လိုတဲ့ အေထာက္အထားအခ်က္ အလက္ ေတြဟာ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ စာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳိးေဖာက္တယ္ဆိုတဲ့ စဲြခ်က္ ေနာက္ဆံုးအဆင့္နဲ႕ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ လံုေလာက္မႈရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပါေမာကၡ Schabas အဓိက တင္ျပတဲ့အခ်က္က က်ေနာ္ နားလည္ရ သေလာက္ဆိုရင္ FFM မစ္ရွင္းက ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာ အကဲျဖတ္ခ်က္ေတြကို သူ႔ဘက္က သေဘာမတူ ဘူးဆိုတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ မစ္ရွင္းက သံုးသပ္ခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈကို ရည္ရြယ္က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာအခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ဟုတ္မဟုတ္ဆိုတာကို ဥပေဒနည္းလမ္းေတြနဲ႔ အတိအက် သက္ ေသျပဖို႔ ႀကိဳးစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကို ပါေမာကၡ Schabs က ဒီကေန႔မွာ အဓိက ခုခံေခ်ပခဲ့တာျဖစ္ တယ္လို႔ က်ေနာ္ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီမွာ အေျဖရွိေနတာက အစီရင္ခံစာပါအခ်က္ အလက္ေတြ ဟာ ဥပေဒနည္းလမ္းေတြနဲ႔ အတိအက်ျဖစ္ရမယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ICJ တရားရံုးက ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ လံုး၀ မလိုအပ္ဘူးဆိုတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ျမင္တာက FFM မစ္ရွင္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပထားတဲ့ ဥပ
အဓိကေသာ့ခ်က္က ဒီအမႈရဲ႕ ေနာက္ကြယ္က အေၾကာင္းအရာေတြက ဘာေတြလဲ၊ တရားစြဲ ႏိုင္ငံဘက္က အေၾကာင္းအရင္းေတြက ဘာေတြလဲ ဆိုတာေတြကို ၾကည့္ဖို႔ ICJ တရားရံုးရဲ႕ အလုပ္မဟုတ္ပါဘူး။ ICJ တ ရားရံုးမွာ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ေရေၾကာင္းဆိုင္ရာနဲ႔ အျခားနယ္နိမိတ္ဆိုင္ရာ အျငင္းပြားမႈေတြကို ကိုင္တြယ္ ၾကားနာေနတဲ့ အမႈေတြ အေျမာက္အမ်ားရွိေနတာပါ။ တခ်ဳိ႕အမႈေတြမွာဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခား ေရနံကုမၸဏီေတြက ေနာက္ကြယ္ကေန ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္မ်ဳိးေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားစဲြ တဲ့ ႏိုင္ငံဘက္က ICJ တရားရံုးမွာ ဘာေၾကာင့္ အမႈဖြင့္ေလွ်ာက္ထားသလဲ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းက တ ရား ရံုးရဲ႕ အလုပ္မဟုတ္ပါဘူး။ အျခားအေၾကာင္းအရာေတြရွိပါတယ္။ ဂမ္ဘီယာက ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံျဖစ္ရဲ႕လား။ အလြန္ရွင္းပါတယ္။ ႏိုင္ငံတခုပါ။ ေနာက္ပိုၿပီး အေရးႀကီးတာက ဂမ္ဘီယာနဲ႔ ျမန္မာၾကားမွာ အျငင္းပြားမႈရွိ ပါတယ္။ ဂမ္ဘီယာအေနနဲ႔ ျမန္မာကို ICJ မွာ အမႈဖြင့္တိုင္ၾကားတာမ်ဳိးမလုပ္ခင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား အျငင္း ပြားမႈ ရွိခဲ့တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြ ရွိခဲ့တာပါ။ ဒီအခ်က္ကိုလည္း ျမန္မာဘက္က ၾကားနာပဲြမွာ ႀကိဳးစားၿပီး တံု႔ျပန္ေခ် ပ ခဲ့ပါတယ္။ ICJ တရားရံုးမတိုင္ခင္ လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ တားဆီး၊ အျပစ္ေပးေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ နဲ႔ပတ္ သက္လို႔ ဂမ္ဘီယာနဲ႔ ျမန္မာၾကားမွာ အျငင္းပြားမႈ မရွိခဲ့ဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ ဒီခုခံေခ်ပခ်က္ဟာလည္းေအာင္ ၿမင္ထိေရာက္မႈ မရွိဘူးဆိုတာ ေသခ်ာပါတယ္။
အင္ၾကင္းႏိုင္။ ။ ၾကားနာပဲြမွာ အဓိက အျပန္အလွန္ေခ်ပ ေလွ်ာက္လဲွခဲ့တဲ့ တခ်က္က ျမန္မာႏို္င္ငံဆိုင္ရာ ကု လ သမဂၢအခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးမစ္ရွင္း FFM ရဲ႕အစီရင္ခံစာေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ICJ တရားရံုးကို အမႈ ဖြင့္တိုင္ၾကားခဲ့တဲ့ ဂမ္ဘီယာက ဒီအစီရင္ခံစာေတြပါအခ်က္ေတြကို အဓိက ထားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပ မယ့္ ျမန္မာဘက္က ဥပေဒအက်ဴိးေဆာင္ ပါေမာကၡ William Schabas က FFM အစီရင္ခံစာေတြနဲ႔ပတ္ သက္လို႔ ဘယ္ေလာက္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရမႈ ရွိမလဲဆိုတာကို ေမးခြန္းထုတ္သြားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာကို သူကေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။ FFM အစီရင္ခံစာေတြရဲ႕ အားသာခ်က္၊ အားနည္ခ်က္ေတြ က အမႈအေပၚမွာ ဘယ္လို အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိမလဲဆိုတာ Mr. Becker ဘယ္လိုျမင္လဲရွင့္။
Michael Becker ။ ။ ဒီအခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ရႈပ္ေထြးတဲ့ ကိစၥေတြအမ်ားႀကီးရွိေနပါတယ္။ ကုလသ မဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး မစ္ရွင္း FFM ရဲ႕အစီရင္ခံစာေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခု က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာ ေနခ်ိန္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား ဆိုတဲ့ ေလွ်ာက္လဲွခ်က္အမႈအတြက္ ICJ တရား ရံုးဘက္မွာ ေရြးခ်ယ္စရာမ်ားမ်ားစားစားမလိုပါဘူး။ ICJ တရားရံုးေရွ႕ေမွာက္ ေရာက္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ ဥပမာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီက ဖဲြ႔ထားတဲ့ FFM မစ္ရွင္းရဲ႕ အစီရင္ခံစာေတြနဲ႔ အျခား ကုလသမဂၢ လက္ေအာက္ခံ အဖဲြ႔အစည္းေတြရဲ႕ အစီရင္ခံစာေတြ အေပၚမွာပဲ အားထားမွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုတရားရံုးက ၾကားနာတဲ့ ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္မ်ား ကိစၥအတြက္ တင္ျပဖို႔လိုတဲ့ အေထာက္အထားအခ်က္ အလက္ ေတြဟာ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ စာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳိးေဖာက္တယ္ဆိုတဲ့ စဲြခ်က္ ေနာက္ဆံုးအဆင့္နဲ႕ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္ လံုေလာက္မႈရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပါေမာကၡ Schabas အဓိက တင္ျပတဲ့အခ်က္က က်ေနာ္ နားလည္ရ သေလာက္ဆိုရင္ FFM မစ္ရွင္းက ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာ အကဲျဖတ္ခ်က္ေတြကို သူ႔ဘက္က သေဘာမတူ ဘူးဆိုတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ မစ္ရွင္းက သံုးသပ္ခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိးတုံး သတ္ျဖတ္မႈကို ရည္ရြယ္က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာအခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ ဟုတ္မဟုတ္ဆိုတာကို ဥပေဒနည္းလမ္းေတြနဲ႔ အတိအက် သက္ ေသျပဖို႔ ႀကိဳးစားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကို ပါေမာကၡ Schabs က ဒီကေန႔မွာ အဓိက ခုခံေခ်ပခဲ့တာျဖစ္ တယ္လို႔ က်ေနာ္ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီမွာ အေျဖရွိေနတာက အစီရင္ခံစာပါအခ်က္ အလက္ေတြ ဟာ ဥပေဒနည္းလမ္းေတြနဲ႔ အတိအက်ျဖစ္ရမယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ICJ တရားရံုးက ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ လံုး၀ မလိုအပ္ဘူးဆိုတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္ျမင္တာက FFM မစ္ရွင္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖၚျပထားတဲ့ ဥပ
ေဒ ပိုင္းဆိုင္ရာ တင္ျပခ်က္ေတြကို အာရံုမစိုက္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အေထာက္အထားေတြ အမ်ားႀကီး စုေဆာင္း ခဲ့တဲ့ FFM အစီရင္ခံစာဟာ အလြန္အသံုး၀င္ႏိုင္ပါတယ္။ အဓိကအခ်က္က ICJ တရားရံုးအေနနဲ႔ အစီရင္ခံ စာပါအခ်က္ေတြကို သူ႔ဘာသူ ဥပေဒပိုင္းဆိုင္ရာ ေမးခြန္းထုတ္ၿပီး ၾကည့္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအမႈကို ဆက္ၿပီး အဆိုးအေကာင္းခဲြျခားၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အခက္အခဲတခ်ဳိ႕ရွိေနတာက ဂမ္ဘီယာဘက္က အဓိက လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ျပဳထားတဲ့ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးမစ္ရွင္း ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအေပၚမွာ တ ရား ရံုးဘက္က ဘယ္အခ်ိန္ထိ ဒါမွမဟုတ္ ဘယ္ေလာက္ အတိုင္းအတာထိ အားကိုးအားျပဳခ်င္ သလဲ ဆို တာျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္ျမင္သက္ေသေတြ၊ ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ႀကံဳခံစားခံရသူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္း ထားခ်က္ ေတြေပၚမွာ မူတည္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္အေျမာက္အမ်ားကို ၾကည့္ရမယ့္ တရားရံုးအတြက္ တကယ္ တမ္း စိန္ေခၚမႈအခက္အခဲ တခ်ဳိ႕ရွိေနပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ICJ တရားရံုးအတြက္ ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္ဘက္လံုးအတြက္ အက်ဳိးျပဳႏိုင္ဖို႔ က်ေနာ္အႀကံျပဳခ်င္ တာက FFM မစ္ရွင္းအစီရင္ခံစာေတြေပၚမွာ အဓိကအေျချပဳထားတဲ့ ဒီလိုအမႈမ်ဳိးမွာ ဒီအစီရင္ခံစာေတြကို ျပဳစုတဲ့ အထဲပါ၀င္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္းစီကို တရားရံုးေရွ႕ေမွာက္ေခၚယူၿပီး သူတို႔ အစီရင္ခံစာျပဳစုတဲ့ နည္းနာကို စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။ FFM မစ္ရွင္းအေနနဲ႔ ျမန္မာနိုင္ငံထဲ သြားၿပီး စံုစမ္းခြင့္မရႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ မစ္ရွင္း ဥကၠဌပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အစီရင္ခံစာကို ၀ိုင္းၿပီး ျပဳစုခဲ့တဲ့ အျခားသူေတြကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ တရားရံုးေခၚၿပီး တရားသူႀကီး ေတြေရာ၊ ႏွစ္ဘက္လံုးရဲ႕ ေရွ႕ေနေတြကပါ ေမးျမန္းျခင္းအားျဖင့္ ေရွ႕ဆက္အမႈအတြက္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစ မယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။
လက္ရွိ အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံ Durblin က Trinity ေကာလိပ္ ဥပေဒဘာသာရပ္ဌာန လက္ေထာက္ပါေမာကၡျဖစ္ တဲ့ Mr. Becker ကို မအင္ၾကင္းႏိုင္က Skype ကေန သီးသန္႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတာပါ။
ဒါေၾကာင့္ ICJ တရားရံုးအတြက္ ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္ဘက္လံုးအတြက္ အက်ဳိးျပဳႏိုင္ဖို႔ က်ေနာ္အႀကံျပဳခ်င္ တာက FFM မစ္ရွင္းအစီရင္ခံစာေတြေပၚမွာ အဓိကအေျချပဳထားတဲ့ ဒီလိုအမႈမ်ဳိးမွာ ဒီအစီရင္ခံစာေတြကို ျပဳစုတဲ့ အထဲပါ၀င္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္းစီကို တရားရံုးေရွ႕ေမွာက္ေခၚယူၿပီး သူတို႔ အစီရင္ခံစာျပဳစုတဲ့ နည္းနာကို စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။ FFM မစ္ရွင္းအေနနဲ႔ ျမန္မာနိုင္ငံထဲ သြားၿပီး စံုစမ္းခြင့္မရႏိုင္ခဲ့တဲ့အတြက္ မစ္ရွင္း ဥကၠဌပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အစီရင္ခံစာကို ၀ိုင္းၿပီး ျပဳစုခဲ့တဲ့ အျခားသူေတြကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ တရားရံုးေခၚၿပီး တရားသူႀကီး ေတြေရာ၊ ႏွစ္ဘက္လံုးရဲ႕ ေရွ႕ေနေတြကပါ ေမးျမန္းျခင္းအားျဖင့္ ေရွ႕ဆက္အမႈအတြက္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစ မယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။
လက္ရွိ အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံ Durblin က Trinity ေကာလိပ္ ဥပေဒဘာသာရပ္ဌာန လက္ေထာက္ပါေမာကၡျဖစ္ တဲ့ Mr. Becker ကို မအင္ၾကင္းႏိုင္က Skype ကေန သီးသန္႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတာပါ။
No comments:
Post a Comment