ျမန္မာကို စြပ္စြဲထားတဲ့အမႈ အိုင္စီေဂ်မွာ ဂမ္ဘီယာ ဘာေတြ ေလၽွာက္လဲသြားလဲ

B B C

ဘီဘီစီ ၿမန္မာပိုင္း

10 ဒီဇဘၤာလ 2019

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕

ျမန္မာက လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈဆိုင္ရာ ဂ်ီနိုဆိုက္ ကြန္ဗန္းရွင္းကို ခ်ိဳးေဖာက္တယ္ဆိုၿပီး ဂမ္ဘီယာ နိုင္ငံက စြပ္စြဲထားၿပီး ၾကားျဖတ္အစီအမံ အမိန႔္ေတြ ခ်မွတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုထားတာကို နယ္သာလန္ နိုင္ငံ သည္ ဟိဂ္ၿမိဳ႕ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံး အိုင္စီေဂ်မွာဒီဇင္ဘာ ၁၀ ရက္က ၾကားနာခဲ့ပါတယ္ ။

ဒီေန႔ တရား႐ုံးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကို ဦးေဆာင္ၿပီး တက္ေရာက္ လာ ခဲ့ၿပီး ေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံဘက္ က ငွားရမ္းထားတဲ့ေရွ႕ေန ဝီလီယံ ရွားဘတ္စ္လည္း တက္ေရာက္တာ ေတြ႕ရ ပါတယ္။

လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ အႏၲရာယ္က ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ဆက္ရွိေနလို႔ ဆိုၿပီး provisional measures လို႔ေခၚတဲ့ ၾကားျဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ ျမန္မာဘက္က လုပ္ေဆာင္ေအာင္ အိုင္စီေဂ်က အမိန႔္ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔ ဒီေန႔ ဂမ္ဘီယာဘက္က ေလၽွာက္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဂမ္ဘီယာဘက္ကေတာ့ ဂမ္ဘီယာ တရားေရးဝန္ႀကီး နဲ႔ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ အဘူဘာကာ တမ္ဘာဒူးက ဦးေဆာင္ ၿပီးေတာ့ ဂမ္ဘီယာ ငွားထားတဲ့ အေမရိကန္ေရွ႕ေနအဖြဲ႕က ေလၽွာက္လဲပါတယ္။

လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ အႏၲရာယ္ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ ဆက္ရွိေနလို႔ဆိုၿပီး provisional measures လို႔ေခၚတဲ့ ၾကား ၿဖတ္စီမံေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ ထုတ္ေပးနိုင္ေအာင္ သက္ေသ အေထာက္အထားေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြ ဘယ္လိုရွိတယ္ဆိုတာကို အေမရိကန္ေရွ႕ေနအဖြဲ႕က ေရွ႕ေန ေပါလ္ ရိုက္ဂနာအပါ အဝင္ေရွ႕ေန ၈ေယာက္ လာက္ က ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕ ရဲ့ အစီရင္ခံစာေတြကို ကိုးကားၿပီး၃ နာရီနီးပါး ေလၽွာက္လဲ သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

• အိုင္စီေဂ်မွာ ဂမ္ဘီယာကို ျမန္မာက ျပန္လည္ခုခံေခ်ပနိုင္ဖြယ္အခ်က္တခ်ိဳ႕
•  
• အိုင္စီေဂ်မွာ ျမန္မာကို တရားစြဲရတဲ့အေၾကာင္း ဂမ္ဘီယာဝန္ႀကီးနဲ႔ ဘီဘီစီ အင္တာဗ်ဴး

ဂမ္ဘီယာ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ အဘူဘာကာ တမ္ဘာဒူး

ဂမ္ဘီယာ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ အဘူဘာကာ တမ္ဘာဒူးက ဘာေၾကာင့္တရားစြဲတယ္ဆိုတာကို အဓိက စေျပာပါတယ္။

ဂမ္ဘီယာဟာ ကုလသမဂၢရဲ့ ဂ်ီနိုဆိုက္ ကြန္ဗင္းရွင္းမွာ လက္မွတ္ထိုးထားတယ္၊ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးကိစၥမွာ ျမန္မာဘက္က ဂ်ီနိုဆိုက္ ကြန္ဗင္းရွင္းကို လိုက္နာဖို႔ တာဝန္ ပ်က္ကြက္တယ္ဆိုၿပီး တရားစြဲတာပါ။

ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ဂမ္ဘီယာ ေျပာဆိုတာကို ေတာက္ေလၽွာက္ျငင္းတာေၾကာင့္ အခုလို အိုင္စီေဂ်မွာ လာၿပီး ေလၽွာက္လဲရတာလို႔လည္း အဘူဘာကာ တမ္ဘာဒူးက တရား႐ုံးမွာ ေျပာသြားပါတယ္ ။

ျမန္မာနိုင္ငံထဲမွာ လူအမ်ားအျပားေသဆုံးၿပီး တိုင္းျပည္က လူေတြ ထြက္ေျပးခဲ့ရသလို လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္ မႈေတြ ရပ္တန႔္ဖို႔ကို လည္းဂမ္ဘီယာက ေတာင္းဆိုပါတယ္။

သူဟာ အိုအိုင္စီကိုယ္စားလွယ္အေနနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဘက္က ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြကိုေရာက္ ခဲ့ၿပီးေတာ့ သူတို႔ေတြ အခြင့္အေရးအတြက္ အခုလို တရားစြဲရတာပါလို႔လည္း သူက ေျပာခဲ့ပါတယ္။

သည္ဟိဂ္ၿမိဳ႕ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံး အိုင္စီေဂ်

ျမန္မာ ဂ်ီနိုဆိုက္ ကြန္ဗန္းရွင္းကို ခ်ိဳးေဖာက္တယ္ဆိုၿပီး အခ်က္ ၇ခ်က္ကိုေျပာဂမ္ဘီယာဘက္က   ေရွ႕ေန ေနာက္တစ္ဦးကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို ကယ္တင္ဖို႔ အခြင့္အေရးရွိတဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာတပ္မေတာ္ ဘက္က ဒါေတြကို က်ဳးလြန္ ခဲ့ၿပီးေတာ့ ျမန္မာအစိုးရက တားဆီးဖို႔ပ်က္ကြက္ခဲ့တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ကုလ သမဂၢ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕ ရဲ့ အစီရင္ခံစာေတြ ကို အဓိက ကိုးကားၿပီးေျပာပါတယ္။

ကုလသမဂၢရဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔ အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ရန္ဟီးလီေျပာခဲ့သလို ျမန္မာ တပ္ မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လွိုင္ကို နိုင္ငံတကာစစ္ခုံ႐ုံးမွာ တရားစြဲသင့္ တယ္ဆို တာကို လည္း ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။

ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အေပၚမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္တယ္လို႔ ညြန္ျပတဲ့ အခ်က္ ၇ ခ်က္ ကို ဂမ္ဘီ ယာဘက္က တင္ျပခဲ့ပါတယ္။

၁။ တပ္မေတာ္ရဲ့ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြမွာ ရက္စက္ ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ။

၂။ တပ္မေတာ္ရဲ့ စနစ္တက် ေခ်မႈန္းဖ်က္ဆီးေရး ေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈ။

၃။ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရးေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးနဲ႔ မိန္းကေလးေတြ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္း ဖက္မႈ ေတြကို က်ဴးလြန္ခဲ့မႈ။

၄။ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရး အတြင္းနဲ႔ ေနာက္ပိုင္း ျဖစ္စဥ္ေတြမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အေပၚ ျမန္မာ တာ ဝန္ရွိသူေတြက လူမ်ိဳးေရး ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈ၊ ေစာ္ကားမႈ။

၅။ နိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ မူဝါဒေတြမွာ နိုင္ငံသားျဖစ္မႈ ဥပေဒနဲ႔ နိုင္ငံသား စိစစ္ေရး ကတ္ျပား ထုတ္ေပးမႈ လုပ္ ငန္းစဥ္ေတြမွာ ခြဲျခား ဆက္ဆံတဲ့ မူဝါဒနဲ႔ အစီအမံေတြရွိမႈ၊ ရခိုင္ ျပည္နယ္ အတြင္းက ရွိႏွင့္ၿပီး လူမ်ိဳးစု၊ လူမႈ အသိုင္းအဝန္းနဲ႔ လူဦးေရ တည္ရွိ ပုံစံ ပ်က္ျပားေအာင္ ေဆာင္ရြက္မႈ။

၆။ အမ်ားျပည္သူၾကား ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမုန္းတရား ျဖန႔္ခ်ိေနတာကို အစိုးရက အေရးယူ ေဆာင္ ရြက္မႈ မရွိခဲ့မႈ။

၇။ နိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး နဲ႔ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ ဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြ ခ်ိဳးေဖာက္ေနမႈကို အစိုးရ အေနနဲ႔ စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔နဲ႔ တရားစြဲဆိုဖို႔ ပ်က္ကြက္ခဲ့မႈ။

တို႔ကို အဓိကေထာက္ျပသြားခဲ့ပါတယ္။

အဆုံးအျဖတ္မဲေပးနိုင္တဲ့ အိုင္စီေဂ် ဥကၠ႒ (အလယ္)

UEHRDအေနနဲ႔ လည္းတာဝန္ရွိတယ္ လို႔လည္းေျပာ

ျမန္မာအစိုးရဟာ ဒါေတြကို တားဆီးဖို႔ ပ်က္ကြက္တယ္ဆိုၿပီး ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕ရဲ့ အစီရင္ခံစာေတြကို အဓိက ကိုးကားၿပီး ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။

ဒါအျပင္ အစိုးရရဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေပးေရး၊ ျပန္လည္ ေနရာခ် ထားေရး၊ ဖြံ့ၿဖိဳးေရး ေကာ္မတီ(UEHRD)အေနနဲ႔ လည္းတာဝန္ရွိတယ္ လို႔လည္းေျပာသြားပါတယ္။

ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာဝင္းျမတ္ေအး ပါဝင္တဲ့ UEHRD ဟာ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ ေတြမွာ အ ေထာက္အထားေတြကို ဖ်က္ဆီးခဲ့တဲ့ အထဲမွာပါတယ္လို႔လည္း ဂမ္ဘီယာ ဘက္က ေလၽွာက္လဲသြား ခဲ့ပါ တယ္။

ဒါ့အျပင္ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈေတြအတြက္ ေနာင္တမရ သလို ရိုဟင္ဂ်ာေတြကို အသိမွတ္ ၿပဳဖို႔ ပ်က္ကြက္တာ ေၾကာင့္ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈေတြ ဆက္လက္ က်ဳးလြန္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိတယ္လို႔ လည္း လ်ာက္ လဲ သြားခဲ့ပါတယ္။

အေထာက္အထား
 
ဂမ္ဘီယာဘက္က တင္ျပတဲ့ အေထာက္အထားေတြကေတာ့ ကုလသမဂၢ အခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕ရဲ့ အစီရင္ခံစာေတြပါတဲ့ အေထာက္အထားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ေမာင္းေတာ မင္းႀကီးရြာ မွာ တပ္မေတာ္က လူေပါင္း ၇၀၀ ေက်ာ္ ေလာက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ အလက္ကို ေျပာသလို၊ ၿဂိဳဟ္တုပုံေတြအရ အေဆာက္အအုံေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ဖ်က္ဆီးခံ ခဲ့ရတာနဲ႔ ေဘးက ဗုဒၶဘာသာ ဝင္ေတြရဲ့ အိမ္ေတြ အေကာင္းအတိုင္းရွိေနတာကိုလည္း ဂမ္ဘီယာဘက္က တင္ျပ ခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း က်ပ္ျပင္ ေက်းရြာမွာ စစ္သားေတြ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီးေတာ့ ရြာသား ၃၀၀ ေက်ာ္ ကို သတ္တာ၊ အိမ္ေတြကို မီးရွို႔တာ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို အဓမၼျပဳက်င့္တာေတြကို လည္း မ်က္ျမင္ေတြ႕ရွိ သူေတြကို ေမးျမန္းထားခ်က္ေတြ နဲ႔ ဂမ္ဘီယာဘက္က တင္ျပပါတယ္။ ဒါလည္း ကုလသမဂၢ အခ်က္အ လက္ ရွာေဖြေရးအဖြဲ႕ ရဲ့ အစီရင္ခံစာေတြပါတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရဘက္ ကေတာ့ ဒီအခ်က္ကို ရြာသားေတြ ဟာ ကိုယ္ဘာသာကို မီးရွို႔တာလို႔ ျပန္ရွင္းထား တယ္ လို႔ လည္း ဂမ္ဘီယာ ဘက္ ကေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။

ဂမ္ဘီယာ ဘက္ကေထာက္ခံသူေတြ

အေထာက္အပံ့ေတြကို ျငင္းတာ ေနထိုင္ခြင့္ကန႔္ သတ္တာကို လည္းေျပာ
 
ျမန္မာနိုင္ငံ အတြင္း ဒုကၡသည္ စခန္းေတြ မွာ ၂၀၁၂ ေလာက္က စၿပီး ဒုကၡသည္ ၆ သိန္းေလာက္ေနထိုင္ ေနရ ၿပီးေတာ့ စစ္ေတြေအာင္မဂၤလာလို ေနရာမ်ိဳးမွာ ရဲေတြက လုံျခဳံေရးယူထားၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္ပါမွ ပဲ သြား ခြင့္ရွိတာ ကိုလည္း ေျပာသြားပါတယ္။

ဘာေၾကာင့္ အခုလို အၾကာႀကီး တားထားရတာကို အေၾကာင္းမျပနိုင္တာကိုလည္း ေထာက္ျပသြားပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ရိုဟင္ဂ်ာ စခန္းေတြမွာ အေထာက္အပံ့ေတြ ကို တားခံရတာ၊ ရိုဟင္ဂ်ာနယ္ေတြကို ရွင္းလင္းေရး လုပ္ၿပီး အစိုးရက ေျမေတြသိမ္းသြားတာေတြကိုလည္း ေထာက္ျပသြားပါတယ္။

တပ္မေတာ္က ရိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ့ အစားအေသာက္နဲ႔ တိရစၧာန္ေတြကို အခေၾကးေငြ မေပးဘဲ အလကားရယူ တာ ကိုလည္း ဂမ္ဘီယာဘက္က ေျပာသြားပါတယ္။

ေနာက္ဆုံးတစ္ခ်က္ကေတာ့ အစိုးရက ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ အန္ ဗီစီကတ္ - နိုင္ငံသား ျဖစ္မႈ စိစစ္ေရး ကတ္ ကိုလည္း ကန္႔သတ္ျခင္းခံရတဲ့ အထဲမွာ ပါတယ္လို႔လည္း ဂမ္ဘီယာဘက္က ေရွ႕ေနေတြက ေျပာ သြားပါတယ္။

နယ္သာလန္ နိုင္ငံ သည္ဟိဂ္ၿမိဳ႕ကို ေရာက္လာတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္

အစိုးရဟာ ျမန္မာစစ္တပ္ကို မဆန႔္က်င္နိုင္ေၾကာင္း အေထာက္ထားေတြျပ

အစိုးရဟာ ျမန္မာစစ္တပ္ကို မဆန႔္က်င္နိုင္ေၾကာင္း အေထာက္ထားေတြ ျပတဲ့ေနရာမွာ အျပစ္ရွိသူေတြ အျပစ္ေပးခံရမႈကေန ကင္းလြတ္ေနတာေတြကိုလည္း ေျပာသြားပါတယ္။

ျမန္မာတပ္မေတာ္ဟာ နိုင္ငံရဲ့ နိုင္ငံေရး စီးပြားေရးမွာ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားၿပီး အစိုးရက ဆန႔္က်င္ဖို႔ ဆႏၵမရွိတာ ဒါမွမဟုတ္ လုပ္နိုင္စြမ္းမရွိတာကို လည္း ေထာက္ျပသြားပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ တပ္မေတာ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ႀကီးသုံးေယာက္နဲ႔ အတူ ရပ္ေနတဲ့ ပိုစတာပုံႀကီးကိုလည္း အစိုးရဟာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အတူတူပါဝင္ေနတယ္၊ အစိုးရအေနနဲ႔ စစ္ေခါင္း ေဆာင္ေတြကို တာဝန္ခံဖို႔ မရွိဘူးဆိုတာကို ျပတယ္လို႔ စြပ္စြဲသြားပါတယ္။

ဒါအျပင္ တပ္က ရိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အမ်ိဳးသမီးေတြကို အဓမၼျပဳက်င့္တာေတြကို နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ႐ုံး ေဖ့ဘုတ္ စာမ်က္ႏွာက FakeRapeဆိုၿပီး ထုတ္ျပန္တာကိုလည္း ဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုၿပီး ဂမ္ဘီယာဘက္က သြားပါတယ္။

ဂမ္ဘီယာ ဘက္က သက္ေသတင္သြားတဲ့ ကရင္ျပည္နယ္က ပိုစတာ

ျမန္မာအစိုးရဟာ လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္တာကို ရာဇဝတ္မႈအျဖစ္ အျပစ္ေပးဖို႔ ပ်က္ကြက္တယ္ ၊ရခိုင္ ၿပည္နယ္မွာ ရွိေနတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဟာ အေျခခံက်တဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ခ်ိဳးေဖာက္ခံရမႈ ၾကဳံေနရၿပီး ေနာက္ ထပ္ လူမ်ိဳးတုံး သတ္ျဖတ္မႈ ၾကဳံရမယ့္ အႏၲရာယ္ေၾကာင့္ ၾကားျဖတ္စီရင္ခြင့္ ကို ေတာင္းရတာျဖစ္တယ္လို႔ လည္း ဂမ္ဘီယာဘက္က ေျပာပါတယ္ ။

ျမန္မာနိုင္ငံကို စြဲခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခုခံေခ်ပမယ့္ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အဖြဲ႕ ဟာလည္း ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔က အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရား႐ုံးကို ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီး နားေထာင္ခဲ့ပါ တယ္။

ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕က ဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ဒီဇင္ဘာလ ၁၁ ရက္ေန႔ တရား႐ုံးမွာ ျပန္လည္ တုံ႔ျပန္ ခုခံေခ်ပေလ်ာက္လဲမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လင့္၊https://www.bbc.com/burmese/burma-50732440