လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )
ေနရိန္ေက်ာ္
2019-11-02
2019-11-02
နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၂၀၁၉၊
ႏိုဝင္ဘာ ၂ ရက္ေန႔ က်င္းပတဲ့ ၃၅ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးညီလာခံမွာ
ေတြ႔ရစဥ္
Photo: Myanmar State Counsellor Office
၃၅ ႀကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံထိပ္သီးညီလာခံကို ထိုင္းနိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ မေန႔က နိုဝင္ဘာလ ၂ ရက္ စေနေန႔မွာ စတင္က်င္းပေနပါတယ္။
ညီလာခံကို အာဆီယံအသင္းဝင္ ၁၀ ႏိုင္ငံက ေခါင္းေဆာင္ေတြတက္ေရာက္ၾကၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံကနိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္ေရာက္ပါတယ္။
ညီလာခံမွာ ေဒသတြင္းလံုျခံဳေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ေလထုညစ္ညမ္းမႈတားဆီးကာကြယ္ ေရး ေတြ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။
အာဆီယံဆယ္နိုင္ငံမွာ လူဦးေရ သန္းေျခာက္ရာ့ငါးဆယ္နီးပါး ေနထိုင္ၾကၿပီး၊ ေနာက္ငါးႏွစ္မွာ GDP စုစု ေပါင္းထုတ္ကုန္တန္ဖိုး အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၄ ဒႆမ ၇ ထရီလီယံဖိုးေရာက္ေအာင္ ရည္မွန္းထား တဲ့အ တြက္ ကမာၻမွာ စတုတ ၳစီးပြားေရးအင္အားႀကီးေဒသ ျဖစ္ေနပါတယ္။
အဲဒီထိပ္သီးအစည္းအေဝးမွာ နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က - “ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ စိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ေနရေပမယ့္လည္း သတိရွိရွိနဲ႔ အေကာင္းျမင္ဝါဒကို ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အ ေဆြေတာ္တို႔သိတဲ့အတိုင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ရႈပ္ေထြးတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို တစ္ၿပိဳင္နက္ထဲ ၾကံဳေတြ႕ ေနပါ တယ္။ ဒီကူးေျပာင္းမႈေတြဟာ စတုတၳေျမာက္ စက္မႈအသြင္ကူးေျပာင္းမႈေတြနဲ႔ အလားတူ ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ ငံေရး၊ လူမႈ-စီးပြားေရးက႑ေတြအေပၚ သက္ေရာက္ေနပါတယ္” လို႔ ထည့္သြင္းေျပာဆိုသြားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ “နည္းပညာရဲ႕ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြက လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးက႑ကိုလည္း မ်က္ႏွာသာ မ ေပးခဲ့ပါဘူး” လို႔ေျပာဆိုလုိက္သလို၊ “ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလာေရာက္မယ့္ အရည္အေသြးရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ကို ပိုၿပီးဝန္ေဆာင္မႈေပးႏိုင္ဖို႔ မိမိတို႔ရဲ႕ မူဝါဒပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခခံ အဆာက္အဦေတြကို ျမႇင့္တင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိပါတယ္” လို႔ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြထဲမွာ အသက္အရြယ္နဲ႔ ဝါအရအႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ မေလးရွားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မဟာသီ ယာက - အာဆီယံဟာ အေတာ့္ကို ႀကီးမားတဲ့ေစ်းကြက္ႀကီးျဖစ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တရုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ျဖစ္ ေနတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲထဲကို ဝင္မပါခ်င္ဘူး၊ အေမရိကန္ သမၼတ ထရမ့္ရဲ႕ အမ်ိဳးသား ကိုယ္က်ိဳးၾကည့္ ဝါဒ ကို ရင္ဆိုင္ႏိုင္ဖို႔ အာဆီယံအသင္းတစ္ခုလံုးက တစ္သံတည္းထြက္ သင့္တယ္၊ ဒီအေျခအေနမွာအသင္း ဝင္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံက သူ႔တေယာက္တည္း ေလွ်ာက္မယ္ဆိုရင္ အနိုင္က်င့္ခံရလိမ့္မယ္လို႔ ေဆာ္ၾသေျပာဆို လိုက္ပါတယ္။
အာဆီယံအသင္းရဲ႕ စီးပြားေရးအၾကံေပးေကာင္စီ ဥကၠ႒ Arin Jira က - ကမာၻ႔စီးပြားေရးကို အၾကပ္အတည္း ၿဖစ္ေစမယ့္ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲကိုဆန္႔က်င္ၿပီး၊ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္မႈၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ စုေပါင္းတိုက္တြန္း ေတာင္း ဆိုၾက ဖို႔ ေျပာပါတယ္။
အာဆီယံ ဆယ္နိုင္ငံနဲ႔ တျခား ေျခာက္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ တရုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ၾသစေၾတးလ်၊ အိႏိၵယနဲ႔ နယူးဇီးလန္တို႔ဟာ RCEP ဆိုတဲ့ ေဒသတြင္းစီးပြားေရးမဟာမိတ္အျဖစ္ ရပ္တည္ဖို႔ ညွိနိႈင္းေဆာင္ရြက္ေန တာ ခုႏွစ္ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ အဆံုးသတ္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြရဖို႔ကိုလည္း နုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႔ျဖစ္ေပၚလာဖို႔ တရုတ္အစိုးရက ေနာက္ကေန အဓိကေက်ာေထာက္ ေနာက္ ခံျပဳေနပါတယ္။
တကယ္လို႔ RCEP ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးပိတ္ သေဘာတူညီခ်က္ရၿပီဆိုရင္ ၁၆ နိုင္ငံေပါင္းလူဦးေရ သန္းသံုးေထာင့္ ေလးရာရွိတဲ့အတြက္ ကမာၻ႔လူဦးေရရဲ႕ တစ္ဝက္နီးပါးျဖစ္သလို၊ GDP တန္ဖိုးက အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂၂ ထရီလီယံခြဲဖိုး ရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီပမာဏဟာ တစ္ကမာၻလံုး ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ GDP တန္ဖိုးရဲ႕ သံုးပံုတစ္ ပံုရွိပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အဲဒီလုိ ၁၆ နိုင္ငံေပါင္းမယ့္ RCEP စီးပြားေရးမဟာမိတ္အဖြဲ႔ ေပၚလာဖို႔ ဒီႏွစ္မွာ မေသခ်ာ ေသးဘူးလို႔ လည္း သိရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ အိႏိၵယရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈအသစ္ေၾကာင့္ပါ။ အိႏိၵယ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နရင္ ၿဒာမိုဒီက - RCEP အဖြဲ႔ျဖစ္ေပၚလာဖို႔ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြမွာ သူ႔အေနနဲ႔ သေဘာတူပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ RCEP သေဘာတူညီခ်က္အရ တရုတ္ရဲ႕ ေစ်းေပါတဲ့ကုန္ ပစၥည္းေတြက သူတို႔ေစ်းကြက္ထဲမွာ လႊမ္းမိုး ေနရာယူသြားမွာကို စိုးရိမ္ေနတဲ့အတြက္ သူတို႔အတြက္ အက်ိဳးရွိမယ့္ကိစၥပါ ထည့္သြင္းဖို႔ေတာင္းဆို ေန တာျဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာမယ့္ ေဒသတြင္းအေျခအေနမွာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရေသးတဲ့ ျမန္မာ နိုင္ငံအေနနဲ႔ေတာ့ စစ္စရိတ္ေထာင္းတဲ့အျပင္ နည္းပညာအားနည္းမႈ၊ မတည္ၿငိမ္မႈ၊ အကန္႔ အသတ္ႀကီးမႈ ေတြေၾကာင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈတိုးျမွင့္ဖို႔ ခက္ခဲေနဦးမွာျဖစ္ၿပီး၊ ေဒသတြင္းမွာထြက္ေပၚ လာမယ့္ အခြင့္အ လမ္းေတြကို အမိအရ ဆုပ္ကိုင္နိုင္မွာလားဆိုတာကေတာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာရွိ ထားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေပၚမွာ မူတည္ေနတဲ့အေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/program_2/asian-business-and-investment-summit-11022019231531.html
ညီလာခံကို အာဆီယံအသင္းဝင္ ၁၀ ႏိုင္ငံက ေခါင္းေဆာင္ေတြတက္ေရာက္ၾကၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံကနိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တက္ေရာက္ပါတယ္။
ညီလာခံမွာ ေဒသတြင္းလံုျခံဳေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ေလထုညစ္ညမ္းမႈတားဆီးကာကြယ္ ေရး ေတြ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။
အာဆီယံဆယ္နိုင္ငံမွာ လူဦးေရ သန္းေျခာက္ရာ့ငါးဆယ္နီးပါး ေနထိုင္ၾကၿပီး၊ ေနာက္ငါးႏွစ္မွာ GDP စုစု ေပါင္းထုတ္ကုန္တန္ဖိုး အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၄ ဒႆမ ၇ ထရီလီယံဖိုးေရာက္ေအာင္ ရည္မွန္းထား တဲ့အ တြက္ ကမာၻမွာ စတုတ ၳစီးပြားေရးအင္အားႀကီးေဒသ ျဖစ္ေနပါတယ္။
အဲဒီထိပ္သီးအစည္းအေဝးမွာ နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က - “ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ စိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ေနရေပမယ့္လည္း သတိရွိရွိနဲ႔ အေကာင္းျမင္ဝါဒကို ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အ ေဆြေတာ္တို႔သိတဲ့အတိုင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ရႈပ္ေထြးတဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို တစ္ၿပိဳင္နက္ထဲ ၾကံဳေတြ႕ ေနပါ တယ္။ ဒီကူးေျပာင္းမႈေတြဟာ စတုတၳေျမာက္ စက္မႈအသြင္ကူးေျပာင္းမႈေတြနဲ႔ အလားတူ ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ ငံေရး၊ လူမႈ-စီးပြားေရးက႑ေတြအေပၚ သက္ေရာက္ေနပါတယ္” လို႔ ထည့္သြင္းေျပာဆိုသြားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ “နည္းပညာရဲ႕ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြက လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးက႑ကိုလည္း မ်က္ႏွာသာ မ ေပးခဲ့ပါဘူး” လို႔ေျပာဆိုလုိက္သလို၊ “ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလာေရာက္မယ့္ အရည္အေသြးရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ကို ပိုၿပီးဝန္ေဆာင္မႈေပးႏိုင္ဖို႔ မိမိတို႔ရဲ႕ မူဝါဒပိုင္းဆိုင္ရာ၊ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခခံ အဆာက္အဦေတြကို ျမႇင့္တင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳးပမ္းလ်က္ရွိပါတယ္” လို႔ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
အာဆီယံေခါင္းေဆာင္ေတြထဲမွာ အသက္အရြယ္နဲ႔ ဝါအရအႀကီးဆံုးျဖစ္တဲ့ မေလးရွားဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မဟာသီ ယာက - အာဆီယံဟာ အေတာ့္ကို ႀကီးမားတဲ့ေစ်းကြက္ႀကီးျဖစ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တရုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ျဖစ္ ေနတဲ့ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲထဲကို ဝင္မပါခ်င္ဘူး၊ အေမရိကန္ သမၼတ ထရမ့္ရဲ႕ အမ်ိဳးသား ကိုယ္က်ိဳးၾကည့္ ဝါဒ ကို ရင္ဆိုင္ႏိုင္ဖို႔ အာဆီယံအသင္းတစ္ခုလံုးက တစ္သံတည္းထြက္ သင့္တယ္၊ ဒီအေျခအေနမွာအသင္း ဝင္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံက သူ႔တေယာက္တည္း ေလွ်ာက္မယ္ဆိုရင္ အနိုင္က်င့္ခံရလိမ့္မယ္လို႔ ေဆာ္ၾသေျပာဆို လိုက္ပါတယ္။
အာဆီယံအသင္းရဲ႕ စီးပြားေရးအၾကံေပးေကာင္စီ ဥကၠ႒ Arin Jira က - ကမာၻ႔စီးပြားေရးကို အၾကပ္အတည္း ၿဖစ္ေစမယ့္ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ပြဲကိုဆန္႔က်င္ၿပီး၊ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္မႈၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ စုေပါင္းတိုက္တြန္း ေတာင္း ဆိုၾက ဖို႔ ေျပာပါတယ္။
အာဆီယံ ဆယ္နိုင္ငံနဲ႔ တျခား ေျခာက္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ တရုတ္၊ ဂ်ပန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ၾသစေၾတးလ်၊ အိႏိၵယနဲ႔ နယူးဇီးလန္တို႔ဟာ RCEP ဆိုတဲ့ ေဒသတြင္းစီးပြားေရးမဟာမိတ္အျဖစ္ ရပ္တည္ဖို႔ ညွိနိႈင္းေဆာင္ရြက္ေန တာ ခုႏွစ္ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ အဆံုးသတ္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြရဖို႔ကိုလည္း နုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႔ျဖစ္ေပၚလာဖို႔ တရုတ္အစိုးရက ေနာက္ကေန အဓိကေက်ာေထာက္ ေနာက္ ခံျပဳေနပါတယ္။
တကယ္လို႔ RCEP ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးပိတ္ သေဘာတူညီခ်က္ရၿပီဆိုရင္ ၁၆ နိုင္ငံေပါင္းလူဦးေရ သန္းသံုးေထာင့္ ေလးရာရွိတဲ့အတြက္ ကမာၻ႔လူဦးေရရဲ႕ တစ္ဝက္နီးပါးျဖစ္သလို၊ GDP တန္ဖိုးက အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂၂ ထရီလီယံခြဲဖိုး ရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီပမာဏဟာ တစ္ကမာၻလံုး ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ GDP တန္ဖိုးရဲ႕ သံုးပံုတစ္ ပံုရွိပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အဲဒီလုိ ၁၆ နိုင္ငံေပါင္းမယ့္ RCEP စီးပြားေရးမဟာမိတ္အဖြဲ႔ ေပၚလာဖို႔ ဒီႏွစ္မွာ မေသခ်ာ ေသးဘူးလို႔ လည္း သိရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ အိႏိၵယရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈအသစ္ေၾကာင့္ပါ။ အိႏိၵယ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နရင္ ၿဒာမိုဒီက - RCEP အဖြဲ႔ျဖစ္ေပၚလာဖို႔ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြမွာ သူ႔အေနနဲ႔ သေဘာတူပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ RCEP သေဘာတူညီခ်က္အရ တရုတ္ရဲ႕ ေစ်းေပါတဲ့ကုန္ ပစၥည္းေတြက သူတို႔ေစ်းကြက္ထဲမွာ လႊမ္းမိုး ေနရာယူသြားမွာကို စိုးရိမ္ေနတဲ့အတြက္ သူတို႔အတြက္ အက်ိဳးရွိမယ့္ကိစၥပါ ထည့္သြင္းဖို႔ေတာင္းဆို ေန တာျဖစ္ပါတယ္။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာမယ့္ ေဒသတြင္းအေျခအေနမွာ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရေသးတဲ့ ျမန္မာ နိုင္ငံအေနနဲ႔ေတာ့ စစ္စရိတ္ေထာင္းတဲ့အျပင္ နည္းပညာအားနည္းမႈ၊ မတည္ၿငိမ္မႈ၊ အကန္႔ အသတ္ႀကီးမႈ ေတြေၾကာင့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈတိုးျမွင့္ဖို႔ ခက္ခဲေနဦးမွာျဖစ္ၿပီး၊ ေဒသတြင္းမွာထြက္ေပၚ လာမယ့္ အခြင့္အ လမ္းေတြကို အမိအရ ဆုပ္ကိုင္နိုင္မွာလားဆိုတာကေတာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာရွိ ထားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အေပၚမွာ မူတည္ေနတဲ့အေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ပါတယ္။
လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/program_2/asian-business-and-investment-summit-11022019231531.html
No comments:
Post a Comment