အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇဝတ္ခုံ႐ုံး ICC ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ထိ ေရာက္မွာလား

လြတ္လပ္တဲ့အာရွအသံ ( RFA )
ဦးတင္ေအာင္ခိုင္
2019-11-14

နိုင္ငံတကာ ရာဇဝတ္မႈခုံ႐ုံး ICC ေရွ႕ေန Fatou Bensouda ကို ၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ကျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ တခုတြင္ ေတြ႕ရစဥ္။
Photo: AFP

 

၂ဝ၁၇ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လက ျမန္မာလုံျခဳေရးတပ္ေတြရဲ့ တိုက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင့္ လူ ၇ သိန္းေက်ာ္ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္နိုင္ငံဘက္ကို ထြက္ေျပးရတဲ့ကိစၥကို စုံစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇဝတ္ခုံ႐ုံး ICC က ၾကာ သပေတးေန႔က ခြင့္ျပဳလိုက္ပါတယ္။

ျမန္မာလုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ေတြ အၾကမ္းဖက္က်ဴးလြန္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန႔္ျပန႔္က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ယုံၾကည္ ေလာက္တဲ့ အေထာက္အထားေတြရွိတယ္လို႔ ICC က ေျပာပါတယ္။ ဒီအမႈအတြက္ ICC က အႀကိဳဖြဲ႕စည္း
တဲ့ တရား႐ုံးမွာ တရားသူႀကီးသုံးဦးကို တာဝန္ေပးထားတာျဖစ္ပါတယ္။



အခု ICC က ခြင့္ျပဳလိုက္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြလုပ္ခြင့္အတြက္ ICC ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဖာတူးဘင္ဆိုဒါက ၿပီးခဲ့ တဲ့ ဇူလိုင္လ ၄ ရက္ေန႔က ေလၽွာက္ထားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ခုလို ICC က ပါဝင္လာတာဟာ ျမန္မာနိုင္ငံက အဖြဲ႕ဝင္နိုင္ငံ မဟုတ္ေပမယ့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံက အဖြဲ႕ဝင္နိုင္ငံ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္လို႔ ဆိုပါတယ္။ နိုင္ငံတ ကာ စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ေတြ အေနနဲ႔ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ေနရာေတြအပါအဝင္ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွနိုင္ငံမွာပါ စစ္ ေဆး မႈေတြ လုပ္မွာပါ။

ICC ရဲ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ကေတာ့ ... "ေနာက္ဆုံးမွာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအတြက္ တရားရင္ဆိုင္ဖို႔ အခြင့္အေရး ရၿပီ" လို႔ ေျပာပါတယ္။

ICC ရဲ့ဒီေဆာင္ရြက္ခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာရွလူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႕က ေရွ႕ေနဦးမင္းလြင္ဦးကေတာ့ ..... "စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ေတြ ျမန္မာျပည္တြင္း ဝင္ေရာက္ခြင့္ဟာ ျမန္မာအစိုးရအေပၚမွာ မူတည္ေနတယ္" လို႔ ေျပာပါတယ္။

“ ျမန္မာနိုင္ငံက ICC အဖြဲ႕ဝင္နိုင္ငံလည္းမဟုတ္ဘူး။ ICC ရဲ့ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကိုလည္း လက္ခံမွာမဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရက ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မွသာ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္းဝင္ခြင့္ရမွာ။ ေနာက္တခုက ျမန္မာ အစိုး ရ က လက္ခံသေဘာတူတယ္ထား အဲဒီေဒသက မၿငိမ္းခ်မ္းဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဝင္လို႔မရနိုင္ဘူး”

တကယ္တမ္း အေျခအေနမွာ ICC ဟာ တရား႐ုံးတခုသာျဖစ္ၿပီး ရဲတပ္ဖြဲ႕ဆိုတာ မရွိတာေၾကာင့္ ျပစ္မႈက်ဴး လြန္သူကို ဖမ္းဝရမ္းထုတ္ၿပီး ဖမ္းလို႔မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္နိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ပဲ ေဆာင္ ရြက္လို႔ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနေတြေၾကာင့္ ICC က ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူဖမ္း ဆီး တာထက္ ျမန္မာနိုင္ငံကို ပိတ္ဆို႔မႈေတြလုပ္ဖို႔ တိုက္တြန္းတာမ်ိဳးေတြ လုပ္နိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ဦးမင္းလြင္ဦး က ေၿပာပါတယ္။

“စစ္တပ္က အရာရွိေတြ တဦးခ်င္းအေပၚမွာ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ပိုၿပီးတိုးလာနိုင္တယ္။ ICC အဖြဲ႕ဝင္နိုင္ငံေတြကို ဖိအားေပးၿပီး ေတာင္းဆိုဖို႔ ICC ဆက္ၿပီး လုပ္လာနိုင္တယ္”

ျမန္မာနိုင္ငံအေပၚ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ရာဇဝတ္ခုံ႐ုံး ICC က စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြလုပ္ဖို႔ အမိန႔္ခ်လိုက္သလို ျမန္မာနိုင္ငံကို ဂမ္ဘီယာနိုင္ငံကလည္း OIC နိုင္ငံေတြကိုယ္စား ကုလသမဂၢ နိုင္ငံတကာတရား႐ုံးမွာ တရား စြဲထားပါတယ္။

အခုလိုေဆာင္ရြက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ သံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ ဒိုစြမ္း ကေတာ့.... " ဘယ္သူတဦးတေယာက္မွ အက်ိဳးရွိဖို႔ မျမင္ဘူး" လို႔ RFA ကို ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ 

လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/program_2/icc-myanmar-army-rohingya-11142019171103.html