20 ႏိုဝင္ဘာ၊ 2019
ပါကစၥတန္ႏွင့္ အိႏိၵယၾကား ICJ တြင္ တရားရင္ဆိုင္သည့္ ျမင္ကြင္းတခု။ (ဇူလိုင္ ၁၇၊ ၂၀၁၉) (ဓာတ္ပံု - ICJ)
ႏုိင္ငံတကာမွာ ဘယ္လို တရားစြဲဆိုမႈကေနမဆို ထြက္လာမယ့္ ဥပေဒေၾကာင္းအရ စစ္ေဆး ေတြ႔ရွိခ်က္ တ ခုဟာ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းေပးမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သိရွိနားလည္ထားဖို႔ သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတ ကာဥပေဒေရးရာကၽြမ္းက်င္သူ ဥပေဒ ပါေမာကၡတဦးက ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
ဂမ္ဘီယာႏုိင္ငံက ျမန္မာႏုိင္ငံကို ႏုိင္ငံတကာတရား႐ံုး ICJ မွာ တရားစြဲထားတာကို ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔ မွာ စတင္ၾကားနာဖို႔ရွိေနခ်ိန္မွာပဲ ပါေမာကၡ Mark Drumbl က အခုလိုေျပာတာပါ။ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္း ထား တဲ့ မအင္ၾကင္းႏုိင္က ေျပာျပပါမယ္။
နယ္သာလန္ႏိုင္ငံ the Hague အေျခစိုက္ ICJ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုးမွာ ဒီဇင္ဘာလ (၁၀)ရက္ေန႔ကေန (၁၂) ရက္ေန႔ ထိ အမ်ားျပည္သူေရွ႕ ၾကားနာစစ္ေဆးရာမွာ- ဂမ္ဘီယာက အေရးေပၚ ေတာင္းဆိုထားတဲ့ ရိုဟင္ ဂ်ာေတြအေပၚ ေနာက္ထပ္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္မႈေတြ မျဖစ္ေပၚေစေရး ရပ္တန္႔ေအာင္ ICJ တရားရံုးအေနနဲ႕ ယာ ယီ အမိန္႔ထုတ္ျပန္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရကို တားျမစ္ဖို႔ ဆိုတဲ့ အခ်က္ဟာ အဓိကျဖစ္တယ္လို႔ တနလၤာေန႔က ထုတ္ ပန္တဲ့ ICJ တရားရံုးရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
အခုလို ICJ အေနနဲ႔ ျမန္မာအစိုးရအေပၚ တားျမစ္တဲ့ ယာယီအမိန္႔ ထုတ္ျပန္ဖို႔ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိေပမယ့္ ႏိုင္ငံတ ကာတရားရံုးေတြရဲ႕ အမိန္႔ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ဳိးဆိုတာ အၾကပ္အတည္း ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းေပးဖို႔ မဟုတ္ ဘူး ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႔က အလြန္ အေရးႀကီးေၾကာင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဗာဂ်ီးနီး ယားျပည္နယ္က Washington and Lee တကၠသိုလ္ ဥပေဒ ပါေမာကၡ Drumbl က ဗီြအိုေအကို အခုလိုေျပာ ပါတယ္။
“ICJ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုးအေနနဲ႔ ယာယီတားျမစ္မိန္႔ ထုတ္ျပန္ဖို႔ စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိသလို ဒီလို တားျမစ္မယ့္ ကိစၥေတြဟာ အခ်ိန္ အကန္႔အသတ္နဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ ႀကီးမားတဲ့အမႈေတြ တင္သြင္းေလ်ာက္ထားခ်ိန္ အခုလို ျမန္မာကို ဂမ္ဘီယာက တရားစဲြတဲ့ ကိစၥမွာ ICJ တရားရံုးအေနနဲ႔ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္ က်ဴးလြန္မႈ ျဖစ္ခဲ့သ လား မျဖစ္ခဲ့ဘူးလားဆိုတာ ဆံုးျဖတ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ICJ ရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ကုစားမႈအမ်ား အျပားထဲက အလြန္ေသးငယ္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ပဲရွိေနတာပါ။ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ေျမာက္တယ္ ဆိုတာ တရားရံုးအေနနဲ႔ ေၾကညာႏိုင္ပါတယ္။ သီအိုရီ အရဆိုရင္ အျပစ္က်ဴးလြန္တဲ့ ႏိုင္ငံအေပၚ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ၊ ဘ႑ာေငြေၾကးဆိုင္ရာ ထိခို္က္မႈေတြ ရင္ဆိုင္ ႀကံဳေတြရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခု ဒီဇင္ဘာ လ မွာ ျပဳလုပ္မယ့္ ပဏာမၾကားနာစစ္ေဆးမႈမွာေတာ့ ဒီလို အေျခအေနမ်ဳိး ေရာက္လာအံုးမွာ မဟုတ္ေသး ပါဘူး။ ကာကြယ္တားဆီးဖို႔ဆိုတဲ့ အပိုင္းကိုပဲ တရားရံုးက စီရင္ဆံုးျဖတ္အံုးမယ္လို႔ပဲ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ေမးခြန္းေမးတဲ့အထဲမွာ ပါသလိုမ်ဳိး ျမန္မာႏိုင္ငံက ရိုဟင္ဂ်ာေတြအတြက္ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီးႀကီးမားမား ထားလို႔မရဘူးဆိုတာ အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒ ဘက္က လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ ၿဖတ္မႈ ေျမာက္တယ္ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းနဲ႔ သတ္မွတ္ေၾကညာေပးဖို႔ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပ မယ့္ ႏိုင္ငံတကာ တရားစီရင္ေရးရဲ႕ ဥပေဒေၾကာင္းအရ စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခ်က္မ်ဳိးဟာ ျပႆနာ အၾကပ္အ တည္း ကို ေျဖရွင္းေပးမွာမဟုတ္ဘူးဆိုတာ နားလည္ထားဖို႔ သိပ္အေရးႀကီးပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိး ေဖာက္မႈကို ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ရတဲ့ နာက်င္မႈအားလံုးကိုေတာ့ ေျဖရွင္းေက်ာ္လႊားေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။”
အင္ၾကင္းႏိုင္ ။ ။ ဒါဆိုရင္ ICJ တရားရံုးက ဂမ္ဘီယာက ျမန္မာကို စဲြထားတဲ့ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ တား ဆီး၊ အျပစ္ေပးေရး စာခ်ဳပ္ ခ်ဳိးေဖာက္မႈဆိုတဲ့ အမႈကို ဘယ္လိုမ်ဳိး ဆက္လက္ကိုင္တြယ္ စီရင္ဖို႔ရွိမလဲ။
ပါေမာကၡ Drumbl ။ ။ ဒီေနရာမွာ ေနာက္ထပ္ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ ဒီအမႈမွာ ICJ တရားရံုး အေနနဲ႔ လက္ေတြ႕တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ ရွိမရွိဆိုတဲ့အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္မ်ားစြာက ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေရး ၾကီးတဲ့ အမႈကို တရားရံုးက စီရင္ခဲ့တာေတာ့ရွိခဲ့ပါတယ္။ ICJ ႏို္င္ငံတကာတရားရံုးမွာ ေဘာ့စနီးယားက ဆာ ဗီးရားႏိုင္ငံကို စဲြတဲ့အမႈမွာ ဆာဗီးရားကို ICJ အေနနဲ႕ တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိမရွိ အျငင္းပြားခဲ့ဘူးပါတယ္။ ဆာ ဗီးရား အစိုးရအေနနဲ႔ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တယ္လို႔ ေဘာ့စနီးယာက ICJ တရားရံုးမွာ အမႈစဲြ တင္ခဲ့ခ်ိန္က သူ႔မွာ တရားစီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္လို႔ ICJ က ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာပါ။ ဒီစီရင္ခ်က္က လက္ရွိအမႈ မတိုင္ ခင္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ႀကီးမားလွတဲ့ တရားရံုးအစဥ္အလာ တခုျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။ ဒါကိုၾကည့္မယ္ဆိုရင္ လူမ်ဳိး တုန္းသတ္ျဖတ္မႈ တားဆီးေရးစာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳိးေဖာက္မႈဆိုတဲ့ စဲြခ်က္အေပၚမွာ တရားစီရင္ဆံုး ၿဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိ တယ္လို႔ ICJ တရားရံုးအေနနဲ႔ သူကိုယ္တိုင္ သတ္မွတ္ထားမယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။
ICJ တရားရံုးမွာ ဒီဇင္ဘာလ (၁၀) ရက္ကေန (၁၂)ရက္ေန႔ ထိ ပဏာမၾကားနာစစ္ေဆးပဲြအတြက္ ဘယ္လ္ဂ်ီ ယန္ႏိုင္ငံက ျမန္မာသံရံုးကေန ေနျပည္ေတာ္မွာရွိတဲ့ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ညွဳိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေန ေၾကာင္း ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေဟာက္ဒိုဆြမ္းက ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ Brussels မွာရွိတဲ့ ျမန္မာသံရံုးကေနတဆင့္ေပါ့ ။ သူတို႔ အဲဒီဘက္ကေနၿပီးေတာ့ ဆက္ၿပီးေတာ့ လုပ္မယ္ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ဒီဘက္ကေတာ့ ဘာမွ အေသးစိတ္ေတာ့ သိမွာမဟုတ္ဘူးေလ။ ဟိုဘက္ကပဲ ဌာနခ်ဳပ္နဲ႔ Brussels ကေနတဆင့္လုပ္ဖို႔ရွိပါတယ္။”
ရိုဟင္ဂ်ာဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကို အသိအမွတ္မျပဳတဲ့ ျမန္မာအစိုးရဘက္က လိုက္ပါေဆာင္ရြက္မယ့္ ႏိုင္ငံ တကာေရွ႕ေနအဖဲြ႔အစည္းကို အတိအက်မသိရေသးေပမယ့္ အဖဲြ႔၀င္ ၅၇ ႏိုင္ငံပါ၀င္တဲ့ OIC အစၥလာမ္မစ္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖဲြ႔ကို ကိုယ္စားျပဳၿပီး အမႈစဲြတင္ထားတဲ့ ဂမ္ဘီယာႏိုင္ငံအတြက္ အေမရိကန္ ဥပေဒအၾကံေပးအဖြဲ႔ Foley Hoag နဲ႔ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက ေရွ႕ေနတခ်ဳိ႕ လိုက္ပါေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment