ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရာက္ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္မလာ တဲ့ အေၾကာင္းရင္း

RFA
လြတ္လပ္တဲ့ အာရွအသံ
2019-08-30

ဒုကၡသည္ေတြျပန္လာမယ့္ ေတာင္ၿပိဳလက္ဝဲၿမိဳ႕နယ္က ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွ ႏွစ္ႏိုင္ငံနယ္စပ္တံတားကို ေတြ႔ရစဥ္
Photo: Min Thein Aung/RFA

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကိုေရာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြက မိမိသေဘာဆႏၵအရသာ ျပန္မလာၾကတာျဖစ္ၿပီး ၀န္ ႀကီး ေဒါက္တာ၀င္းျမတ္ေအးေျပာသလို စခန္းတာ၀န္ရွိသူေတြက မျပန္ဖို႔တားဆီးတာေတြနဲ႔ ARSA လို အ ၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း တားဆီးပိတ္ပင္ လႊမ္းမိုးတာေတြရွိတယ္ဆိုတာ မမွန္ကန္ဘူးလို႔ ဒုကၡ သည္ေတြက ေျပာပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကိုေရာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြထဲမွာ ျပန္လာခ်င္သူေတြရွိေပမယ့္ စခန္းတာ၀န္ရွိသူေတြ က မျပန္ဖို႔ တားဆီးတာေတြရွိသလို ARSA လို အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း တားဆီးပိတ္ပင္ လႊမ္းမိုးတာေတြရွိတယ္လို႔ လူမႈ၀န္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးနဲ႔ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာ ၀င္းျမတ္ေအးက မေန႔က အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကို တက္ေရာက္လာစဥ္ သ တင္း ထာက္ေတြ ေမးျမန္းမႈကို ေျပာခဲ့တာပါ။

"ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူ လက္မွတ္ထိုးၿပီးသားေတြ၊ အဲဒီသေဘာတူလက္မွတ္ ထိုးထားတဲ့အတုိင္းလည္း ေဆာင္ရြက္ေနတယ္၊ သို႔ေသာ္ ျပန္မပို႔ႏုိင္ခဲ့ဘူး သူတို႔ဘက္က၊ ဘာေၾကာင့္သူတို႔ဘက္က ျပန္မပို႔ႏိုင္တာ လည္း ဆိုတာ အေျဖကလည္းရွိတယ္၊ ျပန္လာရမယ့္သူေတြက သူတို႔ျပန္လာရမယ္ဆိုတာ မသိဘူး၊ ဆုိ လို တာက မိမိရဲ႕ဆႏၵပါရမယ္၊ ဆႏၵမရွိရင္ ျပန္မလာနဲ႔၊ ဆႏၵရွိရင္ ျပန္လာ၊ ဆႏၵရွိတဲ့သူကို တစ္ဖက္က လႊတ္ေပး ရမယ္၊ ဆႏၵမရွိတဲ့သူကို လႊတ္ေပးစရာမလိုဘူး၊ အဲ့သေဘာမ်ိဳးရွိတယ္ သေဘာတူညီခ်က္ ထဲ မွာ၊ ဆႏၵရွိျခင္း မရွိျခင္းကို အရင္ေကာက္ယူရမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က၊ အဲဒီဟာအတြက္ကို လိုအပ္ ခ်က္ ရွိခဲ့ တယ္၊ စာရင္းေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီကိုပို႔တယ္၊ ပို႔တဲ့စာရင္းကို ကၽြန္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ စိစစ္ၿပီးေတာ့ အခါက်ေတာ့ ဒီလိုလူေတြ ကေတာ့ လက္ခံႏိုင္ပါတယ္ဆိုၿပီး၊ သို႔ေသာ္လည္း အဲဒီလူေတြထဲမွာ ျပန္လာ ခ်င္တဲ့သူရွိမယ္၊ ျပန္မလာခ်င္ တဲ့သူရွိမယ္၊ ျပန္လာခ်င္တဲ့သူေတြကေတာ့ ျပန္လာခ်င္တာအမ်ားႀကီးပဲ၊ သို႔ေသာ္ ျပန္လာခ်င္တဲ့သူေတြ ကိုလည္း လႊမ္းမိုးမႈေတြလည္း ဟိုဘက္မွာရွိေနတယ္၊ Camp မွာရွိတဲ့ Leaders ေတြ ဒါေတြကေနၿပီးေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြကေနၿပီးေတာ့ မျပန္ရဘူးဆိုၿပီး လုပ္ ထား တာရွိသလို ARSA လို အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္းကလည္း သူတို႔ကို မျပန္ရဘူး၊ တားဆီးပိတ္ ပင္မႈေတြ ရွိတယ္၊ ဒါေတြကို သူတုိ႔က ေၾကာက္ လန္႔ေနတယ္"

ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရ ႏွစ္ႏိုင္ငံသေဘာတူညီမႈအရ ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္ေန႔မွာ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လည္လက္ခံေရးအတြက္ စခန္း ႏွစ္ခုနဲ႔ ၾကားစခန္း တစ္ခုကို ျမန္မာအစိုးရက စီစဥ္ထားၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံ တာ ၀န္ရွိသူေတြ တေနကုန္ေစာင့္ဆိုင္းခဲ့ေပမယ့္ ျပန္လာတဲ့သူတစ္ေယာက္မွ မရွိခဲ့ပါဘူး။

ဒုကၡသည္ေတြ မိမိသေဘာဆႏၵနဲ႔ ျပန္လာေရးအစီအစဥ္ပ်က္ခဲ့တာဟာ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ လံုျခံဳေရးအတြက္ ျမန္ မာအစိုးရက တာဝန္မယူနိုင္တာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး အဗၺဒူမိုမန္က ရိုဟင္ဂ်ာေတြ ဒုတိယအႀကိမ္ ေနရပ္ျပန္ေရးအစီအစဥ္ မေအာင္ျမင္ခဲ့တာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မေန႔ညေနက ဒါကာၿမိဳ႕မွာ သံတမန္ေတြကို ဖိတ္ၾကားၿပီး ရွင္းလင္းတဲ့ပြဲမွာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ကမာၻတဝွမ္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြအေနနဲ႔ ျမန္မာကို ဖိအားပိုေပးၾကဖို႔နဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာျပႆနာကို ျမန္မာ အစိုးရ ကပဲ ဖန္တီးခဲ့တဲ့အတြက္ ျမန္မာကပဲ ကိုယ့္အစြမ္းအစနဲ႔ကိုယ္ အဆံုးသတ္ရမယ္လို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏိုင္ငံျခား ေရးဝန္ႀကီးက ဆိုပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရဲ႕ အဓိက အတိုက္အခံ ပါတီျဖစ္တဲ့ BNP ပါတီ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ မိုင္ဇာ ဖာေရာကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္က ထြက္ေျပးလာခဲ့ၾကတဲ့ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးျပႆနာ အဆံုးမ သတ္ႏိုင္ ဘဲ ျဖစ္ေနရတာဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရရဲ႕ သံတမန္ဆိုင္ရာ ရႈံးနိမ့္မႈျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာဆင္ထားတဲ့ ေထာင္ ေခ်ာက္ထဲ က်ေရာက္သြားခဲ့ရတာျဖစ္တယ္လို႔ ေ၀ဖန္ထားပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနထိုင္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကေတာ့ သူတုိ႔ကို ဘယ္အဖြဲ႔အစည္း ကမွ တားဆီးတာ ၿခိမ္းေျခာက္တာေတြမရွိဘဲ ကိုယ့္သေဘာဆႏၵအရသာ မျပန္ၾကတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ကုတုပါ ေလာင္ ဒုကၡသည္စခန္းမွာေနထိုင္တဲ့ ကိုေအာင္ၿမိဳင္က RFA ကိုေျပာပါတယ္။

"ဒီမွာၿခိမ္းေျခာက္တာတို႔ ဟန္႔တာတို႔ ဒီဘက္မွာ မရွိပါဘူး၊ လံုး၀ မရွိပါဘူး၊ ဟုတ္ကဲ့ပါ ဒုကၡသည္ေတြ ဘက္ က မျပန္ခ်င္တာပါ၊ ႏုိင္ငံသားကိစၥေရာ ၿပီးေတာ့ လံုျခံဳေရးေရာ တရားမွ်တမႈကိစၥေရာ စသည္ေပါ့၊ ၿပီးေတာ့ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြ ရွိေသးတယ္ေလ၊ ေမြးရာပါ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ရမယ္၊ ဒီကိစၥမျဖစ္မခ်င္း မျပန္ ခ်င္တာပါ၊ ဒါေပမဲ့ ျပန္ေတာ့ျပန္ခ်င္တယ္ေလ၊ အခုျပန္ခ်င္တယ္၊ အဲ့ကိစၥေတြကို ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ အရင္ဆံုးေဆာင္ ရြက္ေပးရမွာပါ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပန္ခ်င္ရင္ရတယ္ေလ၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔က လံုျခံဳ ေရး နဲ႔ ႏိုင္ငံသား အာမခံခ်က္မရွိရင္ ဘယ္လိုလုပ္ျပန္မွာတုန္း၊ အဲ့လိုဆိုၿပီးေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြဘက္ ဆံုး ၿဖတ္ၿပီး မျပန္တာပဲရွိပါတယ္"

ဘာလူဟာလီ ဒုကၡသည္စခန္းမွာေနထိုင္တဲ့ မိုဟာမက္ဂ်ဴဟာရ္ကလည္း ႏိုင္ငံသားေပးမႈဆိုင္ရာ ကိစၥေတြ မွာ ဘာမွေျပာင္းလဲလာတာမရွိတဲ့အျပင္ ရခုိင္ျပည္နယ္က တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ လံုျခံဳေရးအတြက္လည္း စိုး ရိမ္လို႔ မျပန္ၾကတာျဖစ္တယ္လို႔ RFA ကို ေျပာပါတယ္။

"ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာရွိတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာစခန္းေတြ ဘယ္စခန္းမွေတာ့ တားဆီးတာေတာ့ လံုး၀မရွိ ပါဘူး၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရိုဟင္ဂ်ာေတြဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘာမွေျပာင္းလဲေပးတာ မေတြ႔ရဘူးမို႔ ကၽြန္ ေတာ္ တို႔ မျပန္တာပါ၊ အဲဒီမွာေတာ့ အခု AA နဲ႔ အစိုးရနဲ႔ တုိက္ပြဲက ပိုသာမ်ားလာတာပဲရွိပါတယ္၊ နည္း လာ တာ ေတာ့ မရွိဘူး၊ ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံသားျဖစ္မႈဆုိင္ရာက ဘာမွအေ ေၿပာင္းအလဲ ျဖစ္လာတာမရွိဘူး၊ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မသြားတာပါ၊ လံုျခံဳေရးကိစၥလည္း တစ္ ခ်က္ စိုးရိမ္ စရာရွိ ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မသြားတာပါ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရကေ န လာ ၿပီးေတာ့ တစ္အိမ္တက္ တစ္အိမ္ဆင္း ေျပာခဲ့တာက မိမိသေဘာဆႏၵနဲ႔ သြားမယ္ဆုိရတယ္၊ လြယ္ လြယ္ ကူကူနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပို႔ေပး ပါမယ္၊ မသြားဘူးဆိုလို႔ရွိရင္လည္းပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စာရင္းကို မေ ကာက္ ဘူး၊ စိုးရိမ္စရမရွိဘူး ဒါပဲ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ကို လာေျပာတာရွိပါတယ္"

ဒုကၡသည္ေတြေနရပ္ျပန္ဖို႔ အတားအဆီးျဖစ္ေနတာဟာ စခန္းတာ၀န္ရွိသူေတြ တားဆီးတာနဲ႔ ARSA လို အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြက တားဆီးပိတ္ပင္တယ္ဆုိတာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း ေျပာလို႔မရသလို ဟုတ္ တယ္လို႔လည္းေျပာဖို႔က လက္ေတြ႔ဆန္းစစ္ၿပီး အေျဖရွာဖို႔လိုတယ္လို႔ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ဦးေအးလြင္က ေျပာပါတယ္။

"ဒီအခ်က္အလက္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က တစ္ခုမွမဟုတ္ဘူးလို႔လည္း ေျပာလို႔မရဘူး၊ ဟုတ္တယ္လုိ႔ လည္း ေျပာ ဖို႔က တကယ္လက္ေတြ႔ဆန္းစစ္ႏိုင္ဖို႔ Verification ေခၚတာေပါ့ေနာ္၊ ကဲဒီအခ်က္အလက္ ေတြ ဟာ ဟုတ္ မဟုတ္ဆိုတာေပါ့၊ ဟုတ္ရင္လည္း ဟုတ္တဲ့အတုိင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေျဖရွာရမယ္၊ မဟုတ္ဘူး ဆိုရင္လည္း ဘာအေၾကာင္းရွိလဲ ဒါေတြကို ဆန္းစစ္ရမွာေပါ့၊ သတင္းေတြကေတာ့ အမ်ိဳး မ်ိဳးထြက္ ေနတာ ေတာ့ အမွန္ပါပဲ၊ သို႔ေသာ္လည္းပဲ အဖ်တ္အေမွာက္ေတြက ႏွစ္ဖက္စလံုးမွာ ရွိတယ္ ဆိုတာေတာ့ ေတာ္ ေတာ္ေလးကို ယံုမွားသံသယမလိုပဲနဲ႔ ရွိေနပါတယ္၊ သို႔ေသာ္ဒီအေၾကာင္း အခ်က္ တစ္ခုတည္းေၾကာင့္ပဲလား ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း သူတို႔ရဲ႕အိမ္ကို သူတို႔ျပန္တဲ့အခါမွာ သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံသား အဆင့္ အဆင့္ေတြေလွ်ာ့ ခ် ၿခင္းခံရမ်ာကို ေၾကာက္လုိ႔ေရာ ပါသလား၊ ဒါေတြကိုေရာ သတင္းေတြက ထြက္ေနတာေတြ ဟုတ္မ ဟုတ္ ဆုိတာေလးကို ဆန္းစစ္ဖို႔ေတာ့လိုပါလိ့မ္မယ္"

ဒါ့အျပင္ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကိစၥမွာ အေထာက္အထားရွိပါလ်က္နဲ႔ NVC လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံ သား စိစစ္မႈသက္ေသခံကတ္ျပား ယူရမယ့္ကိစၥ၊ NVC ယူၿပီးေတာ့လည္း (ႏိုင္)မရဘဲ (ျပဳ) ပဲ ရမယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြရွိလို႔ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံသားဥပေဒတိုင္း အခြင့္အေရးေတြကို တိတိက်က်ေပးမယ္ဆုိတာ ေသ ခ်ာ ရွင္းျပႏုိင္ရင္ေတာ့ ယံုၾကည္ခ်က္ရလာမွာျဖစ္တယ္လုိ႔ ဦးေအးလြင္က ဆိုပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ကေန အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင့္ တစ္ဖက္ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံကို ထြက္ေျပးတိမ္း ေရွာင္ေနရသူ ၇ သိန္းခြဲရွိတယ္လို႔ ကုလသမဂၢကေျပာထားပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရာက္ မြတ္စလင္ဒုကၡသည္ေတြ ပထမအႀကိမ္ ေနရပ္ျပန္ေရး မေအာင္ျမင္ခဲ့သလို၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီမႈစာခ်ဳပ္ထပ္မံခ်ဳပ္ဆိုၿပီး ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္ေန႔က ဒုတိယအႀကိမ္ျပန္လည္ လက္ခံဖို႔ေစာင့္ ဆိုင္းခဲ့ေပမယ့္လည္း ဒီေန႔အထိ တစ္ေယာက္မွ ျပန္လာတာ မရွိေသးပါဘူး။

(RFA သတင္းေထာက္ ကိုသန္႔ဇင္ဦး ေပးပို႔သည္)

လင့္၊https://www.rfa.org/burmese/news/no-rohingya-refugees-return-to-myanmar-08302019053445.html