ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန
24 ဇူလိုင္၊ 2019
အင္ၾကင္းႏုုိင္
“အေရးႀကီးဆံုး မွတ္သားရမယ့္အခ်က္က အေမရိကန္-ျမန္မာဆက္ဆံေရးမွာ အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္ဟာ သမိုင္းေၾကာင္းအရ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ခဲ့တာပါ။ ျမန္မာအေပၚ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္ က အထူးစိတ္၀င္စားမႈေပးတာ၊ ေနာက္ ပါတီႏွစ္ရပ္လံုး ကလည္း စိတ္၀င္စားမႈရွိတာ၊ အထူးသျဖင့္ ဆပ္
ေကာ္ မတီအဖဲြ႕၀င္ေတြဘက္က စိတ္၀င္စားမႈေတြ၊ ေနာက္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရး ေကာ္ မတီ တခုလံုးက စိတ္၀င္စားမႈေတြ ဒါေတြအားလံုးဟာ သက္ေသေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ အခုလာမယ့္ ၾကားနာပဲြ မွာ လည္း ျမန္မာကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႕ ေမးခြန္းအမ်ားအျပားထုတ္ခံရလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါ တယ္။ က်ေနာ္ကုိယ္တိုင္လည္း ထြက္ဆိုတဲ့အခါမွာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္းကို အေတာ္ေလး ထည့္ သြင္းေျပာဆိုဖို႔ရွိပါတယ္။ အျခားသူေတြလည္း ေျပာၾကမွာပါ။”
အင္ၾကင္းႏိုင္။ ။ လႊတ္ေတာ္ကို ဘယ္လို အႀကံျပဳခ်က္ေတြ တင္ျပဖို႔ရွိလဲ။
Francisco Bencosme ။ ။ စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔မႈ ခ်မွတ္ေရးနဲ႕ လက္နက္ေရာင္းခ်မႈ ပိတ္ပင္ေရး အာရံု စိုက္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ က်ေနာ္ အႀကံျပဳတင္ျပဖို႔ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္စစ္တပ္အေနနဲ႕ ျမန္မာတပ္မေတာ္ကို လက္ နက္ပစၥည္းေထာက္ပံတာ မ်ဳိးေတာ့ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႕ ျမန္မာစစ္တပ္ကို လက္နက္ ေရာင္းခ်မႈေတြ မလုပ္ေအာင္ တားျမစ္ဖို႔ ကုလသမဂၢကေန တဆင့္ ေဆာင္ရြက္တာမ်ဳိး ေထာက္ျပဖို႔ရွိပါ တယ္။ ႏိုင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈနဲ႕ ပတ္သက္လို႔ တာ၀န္ခံမႈ၊ တာ၀န္ယူမႈ အပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေျပာဆိုဖို႔ အေရးႀကီးတယ္လို႔လည္း က်ေနာ္တို႔ ခံယူထားပါတယ္။ ရာဇ၀တ္မႈေတြအေရးယူ အျပစ္ေပးေရးအတြက္ ႏိုင္ငံတကာပါ၀င္တဲ့ ခံုရံုးအဖဲြ႕လိုမ်ဳိးကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ လုပ္ေဆာင္သင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါ တယ္။
အင္ၾကင္းႏိုင္။ ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ သတင္းပတ္ေတြကပဲ ျမန္မာစစ္တပ္အေပၚ ဒဏ္ခတ္မယ့္ ဥပေဒၾကမ္းကို ေအာက္ လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားေရးေကာ္မတီက တင္သြင္းထားသလို၊ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေရး ဥပေဒၾကမ္းကို အထက္နဲ႕ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္လံုးမွာ တင္သြင္းထားၿပီးၿပီဆိုေတာ့ အခုလာမယ့္ သီ တင္းပတ္ေတြအတြင္း အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္ဘက္ ျမန္မာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လို အေရးယူမႈေတြ ရွိလာ လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားလဲရွင့္။
Francisco Bencosme ။ ။ သိထားတဲ့အတိုင္းပဲ မၾကာေသးခင္ကပဲ ေအာက္လႊတ္ေတာ္မွာ အမ်ဳိးသားကာ ကြယ္ေရး ခြင့္ျပဳမိန္႔ ဥပေဒထဲမွာ ထည့္သြင္းထားတဲ့ ျမန္မာစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြကို အေရးယူမယ့္အခ်က္၊ ပဋိပ ကၡျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈအကူအညီေပးဖို႔ ခြင့္ျပဳထားတဲ့အခ်က္၊ AI အပါအ၀င္ အျခား အဖဲြ႕အစည္းအမ်ားအျပားက စံုစမ္းျပဳစုထားတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျမန္မာစစ္တပ္က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇ၀တ္ မႈ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဥပေဒေၾကာင္းနဲ႕အညီ သတ္မွတ္ေခၚေ၀ၚဖို႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႕ လိုအပ္ ေနတဲ့အခ်က္ စတာေတြပါ၀င္တဲ့ Burma Act ကို အတည္ျပဳလိုက္တာကို က်ေနာ္တို႔ ေထာက္ခံပါတယ္။ အခုဒါကို အထက္လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႕ ဆံုးျဖတ္အတည္ျပဳရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကာကြယ္ေရးဥပေဒမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ Burma Act နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ညွဳိႏႈိင္းဖို႔ အထက္လႊတ္ေတာ္က စဥ္းစားေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အထက္နဲ႕ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္လံုးအေနနဲ႕ ဒီဥပေဒကို သေဘာတူျပဌာန္းဖို႔ က်ေနာ္တို႔ တိုက္တြန္း ေနပါတယ္။
အင္ၾကင္းႏိုင္။ ။ တဖက္မွာလည္း အေမရိကန္သမၼတ Trump အစိုးရကေန ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ၂၀၁၇ခုႏွစ္မွာျဖစ္ခဲတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြအေပၚ ျမန္မာစစ္တပ္ကေန လူမ်ဳိးစုအလိုက္ရွင္းလင္း ဖယ္ ရွားမႈဆိုတဲ့ က်ဴးလြန္မႈမွာ အဓိကတာ၀န္ရွိသူေတြလို ေခါင္းစဥ္တပ္ၿပီး ျမန္မာထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ေလး ဦးကို အေရးယူမႈဟာ ထိေရာက္မႈ ရွိမရွိ ဘယ္လို ျမင္လဲ။
Francisco Bencosme ။ ။ ႀကီးမားျပင္းထန္လွတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို က်ဴးလြန္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ လို႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္နဲ႕ အျခား စစ္တပ္ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ သံုးဦးကို တိုက္ရိုက္နာမည္ တပ္ၿပီး Trump အစိုးရက ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ ပိတ္ပင္တဲ့ အေရးယူမႈဟာ အလြန္ကို အေရးပါ ထိေရာက္ပါ တယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ လံုေလာက္မႈမရွိေသးဘူးလို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ပါတယ္။ သူတို႔အားလံုးကို ဗီဇာ ပိတ္ ပင္ ထားၿပီးသာပါ။ ၂၀၀၈ခုႏွစ္က ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္က ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ ခ် မွတ္ခဲ့တဲ့ JADE Act က သက္ေရာက္မႈေတြရွိေနတုန္းပါ။ အဲေတာ့ အခု အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ အေရး ယူမႈ က သူတို႔ရဲ႕ မူ၀ါဒကို ေျပာင္းလဲမႈကိုျပသတာျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၁၇ခုနွစ္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရက္စက္ျပင္းထန္လွတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ စဲြခ်က္အားလံုးအတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြမွာပဲ တာ၀န္ရွိ တယ္ ဆိုတာကို ပံုခ်လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ သိပ္ကို ထိေရာက္အေရးပါတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ကို လက္ေတြ႕ က်က် အေရးယူႏိုင္ေရး၊ တရားမွ်တမႈရရွိေရးအတြက္ က်ေနာ္တို႔ တစိုက္မတ္မတ္ ေတာင္းဆိုေနတာက ဘက္ေပါင္းစံုပါ၀င္တဲ့ စီးပြားေရးအရပိတ္ဆို႔အေရးယူေရးနဲ႕၊ ICC ႏိုင္ငံတကာ ရာဇ ၀တ္ခံုရံုးကို လဲႊဲေျပာင္းေရး ပဲျဖစ္ပါတယ္။
အင္ၾကင္းႏိုင္။ ။ အခုဆိုရင္ ျမန္မာတပ္မေတာ္ဘက္က တံု႔ျပန္ခ်က္ေတြမွာဆိုရင္ ဒီလို ႏိုင္ငံတကာ စြပ္စဲြ ခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေနတာ၊ သူတို႔ကို ေဒသခံေတြကိုယ္တိုင္ တိုင္ၾကား နိုင္တာ၊ က်ဴးလြန္မႈေတြ ေတြ႕ရင္လည္း အေရးယူမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာဆိုတာေတြရွိပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ေရာ AI ဘယ္လို ျမင္ပါလဲရွင့္။
Francisco Bencosme ။ ။ အခုေမးသြားတဲ့ ေမးခြန္းအရဆိုရင္လည္း ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအား ထိေရာက္ မႈရွိ တယ္ဆိုတာ ျပေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လံုေလာက္မႈ မရွိေသးပါဘူး။ အဓိက အခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္ အေနနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြလုပ္တယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျမင္ရတာကေတာ့ လြန္ခဲ့ တဲ့ ၂ ႏွစ္ကတည္းက စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကို ကိုယ္တိုင္မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲေတာ့ ႏိုင္ငံတ ကာစံႏႈန္းျဖစ္တဲ့ လြတ္လပ္ၿပီး၊ ဘက္မလိုက္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႕ ကိုက္ညီမႈမရွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အင္းဒင္ရြာမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာလံုၿခံဳေရးတပ္ေတြရဲ႕လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဴိးေဖာက္မႈ ေတြကို စံု စမ္း ေရးသားေဖၚထုတ္ခဲ့တဲ့ ရိုက္တာ သတင္းေထာက္ ကို၀လံုးနဲ႔ ကိုေက်ာ္စိုးဦးတို႔ကို ဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ခဲ့တဲ့ ျဖစ္ရပ္က သက္ေသျပေနပါတယ္။ ဒါကိုၾကည့္ရင္ မျဖစ္မရွိလိုအပ္တဲ့ တရားမွ်တေရးအတြက္ က်ဴးလြန္ သူ ေတြကို အျပစ္ေပးအေရးယူႏိုင္မႈ ျမန္မာစစ္တပ္က မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ သက္ေသလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါအျပင္ ျမန္မာအစိုးရက ဖဲြထားတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသံတမန္ႏွစ္ဦးပါတဲ့ ကိုယ္ပိုင္စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖဲြ႕နဲ႕ ပတ္သက္လို႔ လည္း က်ေနာ္တို႔ဘက္က စိုးရိမ္မႈေတြရွိေနပါတယ္။
ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္ေန႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားေရးေကာ္မတီမွာ ျပဳလုပ္မယ့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွေဒသ တြင္း လူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေနအေၾကာင္း ၾကားနာပဲြမွာ Francisco Bencosme နဲ႕အတူ ထြက္ဆိုမယ့္ သူေတြကေတာ့ ဗီယက္နမ္မွာ ထိန္းသိမ္းခံထားရတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသား Mr. Michael Nguyen ရဲ႕ဇနီး Ms. Helen Nguyen နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ဒုကၡသည္အဖဲြ႔က မဟာဗ်ဴဟာဆိုင္ရာ ဒုဥကၠဌ ေဒါက္တာ Cindy Huang တို႕ျဖစ္ပါတယ္။ လင့္၊https://burmese.voanews.com/a/amnesty-internation-upcoming-congress-hearing-/5012997.html?fbclid=IwAR36j3VVRGBaj-E7tdol6uJTkp1mrUhPXhxM1oLgRRB1LneqG4GwKf5jhhM
No comments:
Post a Comment