ဗြီအိုုေအ (ျမန္မာဌာန)
ကုိရန္ႏုိင္၊14 မတ္၊ 2019
၂၀၁၇ ခုႏွစ္အတြင္းက ရခိုင္ေျမာက္ပို္င္းမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သီးျခား လြတ္လပ္တဲ့စံုစမ္းမႈေတြအရ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖဲြ႔ေတြက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး လူမ်ိဳးစုလိုက္ရွင္း လင္းဖယ္ရွားမႈေတြ လုပ္ခဲ့တဲ့ အေထာက္အထားေတြ ထပ္ ရရိွထားတယ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ ဒီႏွစ္ ႏွစ္ပတ္လည္လူ႕အခြင့္အေရးအစီရင္ခံစာမွာေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစီရင္ခံစာဟာ ျမန္မာအရပ္ သားအစိုးရနဲ႔ က်ဴးလြန္သူလံုၿခံဳေရးအာဏာပိုင္ေတြကို သီးျခားခဲြထုတ္ ထားတဲ့သေဘာေတြ႔ရၿပီး၊ Genocide ဆိုတဲ့ မ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈစကားလံုးကိုေတာင္ သတိထား ေရွာင္သံုးထားတာေတြ႔ရတယ္လို႔ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္ အေရး ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားသူတဦးက ႐ႈျမင္ပါတယ္။ Equality Myanmar ညီမွွ်ျခင္းျမန္မာရဲ႕ အမႈေဆာင္ညြန္ ၾကားေရးမႈး ဦးေအာင္မ်ိဳးမင္းကို ဗီြအိုေအ အဖဲြ႔သား ကိုရန္ႏုိင္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီအစီရင္ခံစာထဲမွာ အဓိကေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္က ရိုဟင္ဂ်ာ ေတြအေပၚမွာ လူမ်ိဳးစုလိုက္ ရွင္းလင္း ဖယ္ ရွားတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တဲ့ သက္ေသအေထာက္အထားေတြ ေတြ႔ရတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဘာမ်ားေျပာလိုပါသလဲ သူတို႔သက္ေသအေထာက္အထားေတြေရာ ဘယ္ေလာက္အထိ ခိုင္မာတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးမွာရွိတယ္လို႔ ျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ ဒီလိုမ်ိဳးလာေရာက္စံုစမ္းတဲ့ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔ေတြ တျခားစံုစမ္းစစ္ေဆးမႈအဖြဲ႔ေတြကို ျပည္တြင္းမွာ ခြင့္ျပဳျခင္းမရွိတဲ့အတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ သတင္းေတြ ခိုင္မာမႈရွိသလဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ ေလ့လာ လို႔မရပါဘူး။ သူတို႔ကေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ကို ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္သြားတဲ့ လူေတြရဲ႕ အျဖစ္အ ပ်က္ကို ကိုးကားၿပီးေတာ့ ေျပာျပထားတယ္။ ရခိုင္ေဒသမွာ ခုနလိုမ်ိဳးလူမ်ိဳးႏြယ္တခုအေပၚမွာ ၊ ဒါမွမဟုတ္ လူအုပ္စုတစုအေပၚမွာ ပစ္မွတ္ထား ျပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ ကေတာ့ တကယ့္ကို က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ျဖစ္လာတယ္။ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုသူေတြကလည္း ဒီ အျဖစ္အပ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ တကယ္တမ္းျဖစ္ပါတယ္ဆိုတဲ့ ခိုင္လံုတဲ့အေထာက္အထား ရွိတယ္ ဆိုတာ သြားတဲ့အဖြဲ႔တိုင္းကလည္းေျပာေနပါတယ္။
ေမး။ ။ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲ႔ြေတြ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔ေတြ ေျပာေနတာက ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈဆိုတဲ့ အဆင့္ကို သတ္မွတ္ေဖာ္ ၿပသြားျခင္းေတာ့မရွိဘူး ၊ လူမ်ိဳးစုလိုက္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားတယ္ဆိုတာပဲေျပာသြားတယ္ဆိုေတာ့ ဒီအေပၚ မွာေရာ ဘယ္လိုျမင္မိပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ Genocide ဆိုတဲ့ လူမ်ိဳးတံုး သတ္ျဖတ္မႈဆိုတဲ့စကားကို ဒီအစီရင္ခံစာမွာ ေသေသခ်ာခ်ာ ဂရုစိုက္ၿပီး ေတာ့ မသံုးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဆိုလိုတဲ့အခ်က္က ဘာလဲဆိုရင္ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရကို စစ္ရာဇ ၀တ္ေကာင္အျဖစ္ အတိအက်ႀကီး ဆိုးဆိုး၀ါးစြပ္စြဲတဲ့ အဆင့္အထိကို သူတို႔မသြားေသးဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥရယ္၊ ေနာက္တခါ လူဦးေရ အေျမာက္အမ်ားအေပၚမွာ လူသားခ်င္း စာနာမႈ မရွိပဲနဲ႔ က်ဴးလြန္တယ္ဆိုတဲ့ အမႈေလာက္ရယ္မ်ိဳးပဲ သူတို႔ သတ္မွတ္ထားတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအေနနဲ႔ လက္တြဲပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အမွန္တရားကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ၿပီးရင္ ဒီလိုမ်ိဳး ဆိုး၀ါးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥေတြကို အမွန္တကယ္ စိတ္ရင္းေစတနာအမွန္နဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးၿပီး တရားဥပေဒေဆာင္က်ဥ္းႏိုင္ဖို႔ အတြက္ သူတို႔အေနနဲ႔ ဆက္လက္ၿပီး ေစာင့္စားေနတယ္။ ဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ဖို႔အတြက္ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ၿပီးေတာ့ အမွန္တရားကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ေနေသးတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္မ်ိဳး က်ေနာ္တို႔ သက္ေရာက္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီအစီရင္ခံစာေၾကာင့္ေရာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးကိုေရာ ထိခိုက္ႏိုင္ပါသလား။ အေမရိကန္ရဲ႕ ႏိုင္ ငံျခားေရး မႈ၀ါဒကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အျမဲတမ္း လူ႔အခြင့္အေရးကို အေျခခံၿပီးေတာ့ ေရးသားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအစီရင္ခံစာက ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ သံတမန္ေရး ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေလ့လာစရာ စံခ်ိန္တခုျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အခုလိုမ်ိဳး လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြျဖစ္တယ္။ ျပည္သူ လူထုရဲ႕အေျခခံ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ေတြ သတင္းမီဒီယာေတြ ရရွိခြင့္ဆိုတဲ့ အေျခခံ အခြင့္ အေရးေတာင္မွ ထိခိုက္မႈေတြ ပိုမိုမ်ားျပားလာတယ္ဆိုတဲ့အခ်က္က အေမရိကန္နဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ဖို႔ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားအကူအညီအေထာက္ပံ႔ရယ္ ေနာက္တခါ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ဖို႔ အတြက္က မ်က္ခံုးတြန္႔စရာ ၊ သိပ္ၿပီးေတာ့ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရြင္ရြင္နဲ႔ လာေရာက္ၿပီးေတာ့ ကမ္းလွမ္းမယ့္ အေျခ အေနမ်ိဳးေတာ့ ရွိလာမွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
ေျဖ။ ။ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ၊ ဒီလို လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့ ျမန္မာအစိုးရဘက္က တံု႔ျပန္ေဆာင္ရြက္တဲ့အေျခအေနေတြကိုလည္း အားရေက်နပ္မႈမရွိဘူး ဆို ၿပီးေတာ့ ေျပာထားပါတယ္။ ဒီအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ေရာ ဘာေတြ လုပ္ဖို႔ လိုမယ္လို႔ ျမင္မိပါသလဲ။ ဒီလိုမ်ိဳးလူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေတြ ခ်ိဳးေဖာက္ေနတာ စစ္တပ္မွာ ပါ၀င္သူေတြ စစ္ တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက က်ဴးလြန္တယ္ဆိုတာ ေျပာၿပီးေတာ့ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတာ့ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းရာမွာ အားနည္းတယ္လို႔ ေထာက္ျပထားတာ သူတို႔ တမင္သပ္သပ္ ခြဲထားတဲ့ သေဘာမ်ိဳးေလး ေတြ႔ ပါတယ္။ ဒီအစိုးရအေနနဲ႔ ဒီလိုကိစၥေတြမွာ ေျပာသမွ် လက္ခံတာေတာ့ မဟုတ္ေပ မယ့္ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ တတ္ႏိုင္သေရြ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ တကယ့္ကို လူ႔အခြင့္အေရး အမွန္တကယ္ ေလးစားၿပီး လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ၿပီး ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္သူေတြကို ထိေရာက္ စြာအေရးယူတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ လုပ္ျပဖို႔ လိုအပ္ပါၿပီ။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ယံုၾကည္မႈ ၊ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ျပန္လည္ေလးစားမႈကို တည္ေဆာက္ဖို႔အတြက္ အရမ္းအေရးႀကီးေနပါၿပီ။
Equality Myanmar ညီမွွ်ျခင္းျမန္မာရဲ႕ အမႈေဆာင္ညြန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေအာင္မ်ိဳးမင္းကို ဗီြအိုေအ အဖဲြ႔သား ကိုရန္ႏုိင္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတာပါ။
လင့္၊ https://burmese.voanews.com/a/us-hr-report-/4828986.html
No comments:
Post a Comment