နယူးေရာက္ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးေဆြးေႏြးပဲြ ၿပီးဆံုး

From the international conference on Rohingya and Myanmar security taking place in New York City, February 8, 2019 (Photo- Maung Zarni's Facebook)

နယူးေရာက္ နာမည္ႀကီး ကိုလံဘီယာ တကၠသိုလ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ အေရး ႏိုင္ငံတကာ ေဆြးေႏြး ပဲြကေန ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူမ်ဳိးစုအလိုက္ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈ က်ဴးလြန္ခဲ့ရာမွာ တာ၀န္ရွိတဲ့ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ စစ္တပ္ကို ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႕ ၀ိုင္း၀န္းသပိတ္ေမွာက္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။



ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၈-၉ ရက္ႏွစ္ရက္ၾကာက်င္းပခဲ့တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးေဆြးေႏြးပဲြက ႏိုင္ငံတကာမွာ ဘယ္လို ထိေရာက္မႈေတြရွိေနလဲ၊ ေရွ႕ဆက္ ဘာေတြလုပ္ေဆာင္သြားမလဲဆိုတာ မအင္ၾကင္းႏိုင္က ဆက္လက္ တင္ျပမွာပါ။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေရာက္ၿမိဳ႕ ကိုလံဘီယာတကၠသိုလ္ကေန ကမကထ ျပဳလုပ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာ အေရး ႏိုင္ငံတကာေဆြးေႏြးပဲြကို ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရး အဖဲြ႔၀င္ ကုလသမဂၢစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးမွဴး Radhika Coomaraswamy ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကား ခဲ့သလို၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရး စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးမွဴး ယန္ဟီလီကလည္း ဗီြဒီယို မိန္႔ခြန္းေပးပို႕ခဲ့ပါတယ္။

Newyork Columbia rohingya conference

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ဒါေတြကို တားဆီးကာကြယ္ႏိုင္ျခင္းမရွိတဲ့အေပၚမွာ ႏိုင္ငံတကာက ဘယ္လိုဖိအားေပးႏိုင္လဲဆိုတဲ့ မူ၀ါဒေရးရာကိစၥ  ရပ္ေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ေဆြးေႏြး အေျဖရွာႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း ကိုလံဘီယာတကၠသိုလ္နဲ႔ ပူးတဲြ စီစဥ္တဲ့ Free Rohingya Coalition အဖဲြ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးတာ၀န္ခံ၊ ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ ျမန္မာရိုဟင္ဂ်ာ အဖဲြ႔ ဥကၠဌ ဦးထြန္းခင္က ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

"က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ျမင္တာကေတာ့ အမ်ားႀကီးထိေရာက္မႈရွိတယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဘာျဖစလို႔လဲဆိုေတာ့ ႏိုင္ ငံတကာကေန ဘယ္လိုမ်ိဳးေပးႏိုင္မလဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ အမ်ားႀကီးေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ICC ကိစၥ ၿပီးေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြက ဘယ္လိုမွ ျပန္လို႔မရဘူးဆိုတဲ့အေျခအေနတခု ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာ။ ျမန္မာျပည္မွာ ရွိေနတဲ့ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ရခိုင္ ရွမ္း၊ ၿပီးေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာလည္း အခု ရခိုင္တိုင္းရင္း သား ေတြ ေတာ္ေတာ္ေလး သူတို႔က Aid block ေတြလုပ္ထားတယ္ လူသားခ်င္းစာနာမႈေထာက္ပံ႔ေပးမႈေတြကို မေပးဘူး လူမ်ိဳးေရး မုန္းတီးမႈေတြ၊ ရိုဟင္ဂ်ာေတြကိုဆိုရင္ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ၊တျခား တိုင္းရင္း သား နယ္ေျမေတြမွာျဖစ္ေနတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြအကုန္လံုးအတြက္ က်ေနာ္တို႔ေတြ က်ယ္ က် ယ္ျပန္႔ျပန္႔ေဆြးေႏြးရတဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီး အက်ိဳးထိေရာက္မႈရွိတယ္လို႔ က်ေနာ္အေနနဲ႔ ျမင္ပါတယ္ခင္ဗ်။"

အခုလို နွစ္ရက္ၾကာေဆြးေႏြးပဲြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ရလာဒ္အျဖစ္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြမွာ ျမန္မာ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ပစ္မွတ္ထား ပိတ္ဆို႕အေရးယူေရး၊ စီးပြားေရးအရ ဒဏ္ခတ္ေရး ႏိုင္ငံတ ကာအသိုင္းအ၀ိုင္းအေနနဲ႕ ၀ိုင္း၀န္းေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ အဓိကအခ်က္တခ်က္အျဖစ္ တက္ေရာက္ လာသူ
ေတြ က တညီတညြတ္တည္း ခ်မွတ္ခဲ့ၾကတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒီလို ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈမ်ဳိးဟာ ျမန္မာစစ္တပ္အေပၚ တကယ္ပဲ ထိေရာက္မႈရွိႏိုင္ပါ့မလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းအေပၚ ဦးထြန္ခင္ရဲ႕ တုန္႔ျပန္ခ်က္ကေတာ့-

"ျမန္မာျပည္က အခုႏိုင္ငံတကာရဲ႕ Investment မရွိပဲနဲ႔ ဘယ္လိုမွ ထိုးေဖာက္လို႔ မရဘူး။ Investment ေတြလုပ္ေနတာကို က်ေနာ္တို႔ သိရမွာက အကုန္လံုး စစ္တပ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ခရိုနီေတြပဲ ဒီဟာကို ထိန္း ခ်ဳပ္ၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြက ဘာတခုမွ မတိုးတက္ဘူး။ အဲလိုမ်ိဳး လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ေနတဲ့ ၂၁ ရာစုမွာ အဲလို အစိုးရနဲ႔ investment လုပ္ဖို႔ ဆိုတာ ဒါေတြကို ျပန္လည္စဥ္းစားသင့္တယ္ ဒါေတြကို ျပန္ ၿပီးေတာ့ review လုပ္ပါဆိုၿပီးေတာ့ သူတို႔ကို တိုက္တြန္းခဲ့တယ္။"

ေနာက္အေရးႀကီးတဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္တခုကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ လူမ်ဳိးစုအ လိုက္ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈ၊ လူမ်ဳိးတုန္းသတ္ျဖတ္မႈဆိုတဲ့ က်ဴးလြန္မႈေတြေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ ငံဘက္ထြက္ေျပးခဲ့ၾကတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ဘ၀ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ဆိုင္ရာ ကူညီပံ့ ပိုးႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြကို ေဆြးေႏြးၿပီး အေျဖရွာခဲ့ေၾကာင္းလည္း ဦးထြန္းခင္က ဆိုပါတယ္။

"ရိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္လည္ဲၿပီး သူတို႔ သူတို႔ဘ၀ေတြကို ျမင့္တင္ေပးဖို႔ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ေနေရးထိုင္ေရး အဓိက ဒါေတြကို ျမွင့္တင္ေပးဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံတကာကို က်ေနာ္တို႔ တစိုက္မတ္မတ္ ေလာ္ ဘီ လုပ္မယ္၊ လုပ္ၿပီးေတာ့ အဓိက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ရဲ႕ Key Role ေပ့ါေနာ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ သူတို႔ University ေတြမွာ ေက်ာင္းတက္လို႔ရေအာင္ ၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာ ေဆးရံုေတြ တျခားေက်ာင္းေတြေဆာက္ ၿပီးေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ေရရွည္အတြက္ Empowerment ေပ့ါေနာ္ ရိုဟင္ဂ်ာေတြ အတြက္ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေပးဖို႔ သူတို႔ဘ၀ ႏိုင္ငံတကာကေန ေထာက္ပံ႔မႈေတြေပး ဖို႔ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ အဲဒါကို အႀကီးအက်ယ္ေဆြးေနြးပါတယ္။ အဲဒါကိုလည္း အႀကီးအက်ယလုပ္ဖို႔ အမ်ားႀကီး ဆႏၵရွိပါတယ္။"

နာမည္ႀကီး ကိုလံဘီယာတကၠသိုလ္မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအေရး ႏိုင္ငံတကာေဆြးေႏြးပဲြကို ကုလသမဂၢ တာ၀န္ရွိသူေတြ၊ နာမည္ႀကီး ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒပညာရွင္ေတြ၊ သမိုင္းပညာရွင္ေတြ၊ ရိုဟင္ဂ်ာနဲ႔ တိုင္းရင္း သားအေရးလႈပ္ရွားေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ သုေတသန စာတမ္းျပဳစုသူ၊ ဧည့္သည္ေတာ္ စုစုေပါင္း ၂၅၀ နီးပါး တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ရိုဟင္ဂ်ာအေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးတင္ျပဖို႔ အင္ဒီးယားနားျပည္နယ္နဲ႔ နယူး ေရာက္က လာေရာက္ၾကသူ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အစည္းအေ၀းတာ၀န္ရွိသူေတြက သူတို႔ကို တက္ေရာက္ခြင့္ မေပးခဲ့ဘူးလို႔ ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

https://burmese.voanews.com/a/rohingya-conference-calls-for-boycott-on-myanmar/4780792.html