ရခိုင္စစ္ပြဲမ်ား ေဒသခံေတြအေပၚ ႐ိုက္ခတ္မႈ

                                                                          ဝါးေတာင္ စစ္ေရွာင္ဒုကၡသည္စခန္းျမင္ကြင္း။ (ဗီြအိုေအ)

ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္းမွာ စစ္တပ္နဲ႔ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ AA တို႔အၾကား ဒီလအေစာပိုင္းက တည္း က ျပန္ၿပီးစလာတဲ့ စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ အထိခိုက္ဆံုးက ေဒသခံေတြျဖစ္ပါတယ္။ တိုက္ပြဲက က်ည္ ေတြေၾကာင့္ ေဒသခံေတြ ေန႔ညမဆိုင္း ေဘးလြတ္ရာကို ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရၿပီး သူတို႔ေနအိမ္ကို ဘယ္ေတာ့ ျပန္ႏိုင္မလဲ ဆိုတာလည္း မသိႏိုင္ေသးပါဘူး။ ရြာသားေတြ ကိုယ္ေတြ႔ေျပာျပထားတာေတြကို မေအးသႏာၱ ေက်ာ္ တင္ျပထားပါတယ္။


လူမ်ဴိေရးပဋိပကၡေတြ ဆိုးဆိုးရြားရြားျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ႐ိုဟင္ဂ်ာမူဆလင္ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာ ထြက္ေျပးသြားခဲ့တဲ့ ရခိုင္ ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ဒီဇန္နဝါရီလ အစပိုင္းကတည္းက ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ရခုိင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ AA တို႔ အၾကား တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနလို႔ အဲဒီေဒသမွာ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာထြက္ေျပးရသူ ၆၀၀၀ ေလာက္ ရွိသြား ပါၿပီ။ ဇန္နဝါရီ လ ၄ ရက္၊ လြတ္လပ္ေရးေန႔တုန္းက ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မွာရွိတဲ့ ရဲကင္းစခန္း ၄ ခုကုိ AA လက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႔က စီးနင္းတုိက္ခုိက္ခဲ့ရာက ရဲတပ္ဖဲြ႔ဝင္ ၁၃ ဦး ေသဆုံး သြားရၿပီး ေနာက္ပိုင္း ၂ ဘက္ ၾကား တိုက္ပြဲေတြ ပိုတိုး ျဖစ္လာေနတာပါ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းအတြင္း မွာေတာင္ ခ်င္းျပည္နယ္ပလက္ဝၿမဳိ႕မွာ တိုက္ပြဲျဖစ္ၿပီး ေက်းရြာ ေတြနား လက္နက္ႀကီး က်ည္ေတြက်ခဲ့တာေၾကာင့္ ရြာသားေတြထြက္ေျပးခဲ့ရေသး တာပါ။

ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မွာ သရက္ျပင္ေက်းရြာအုပ္စုက ၿမဳိတိုင္းရင္းသားေက်းရြာ တရြာျဖစ္ တဲ့ အလယ္
ေခ်ာင္း ေက်းရြာမွာ ၁၃ ရက္ေန႔ကတည္းက တိုက္ပြဲေတြ စတင္ျဖစ္ပြားၿပီး ရြာသူရြာသား ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ထြက္ေျပး ေနရပါတယ္။ အဲဒီက ရြာသားတဦးျဖစ္တဲ့ ကိုေဇာ္ဝင္းက AFP သတင္းဌာနကို အခုလိုေျပာပါတယ္။ “ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ က်ေနာ္ကေတာ့ အိပ္ရာကေတာင္ မထႏိုင္ေသးဘူးေပါ့။ ၈ နာရီထိုး…. အေစာႀကီးပဲ ရွိပါေသးတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔က ဒီေသနတ္သံၾကားတာနဲ႔ ခ်က္ျခင္းထေျပးတာေပါ့။ ကိုယ္ဝတ္ ထားတဲ့ အဝတ္အစားေတြနဲ႔ပဲ ထြက္ေျပးရတယ္။ ကိုယ္အၿမဲတန္းကိုင္ထားတဲ့ ဖုံးေတာင္မွ မယူလာႏိုင္ဘူး။”

မႏွစ္က ႏွစ္ကုန္ပိုင္းကတည္းက ျဖစ္ပြားတဲ့ ဒီစစ္ေရးပဋိပကၡေၾကာင့္ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ လတ္တေလာအကူအညီေတြပိုလိုအပ္ေနခ်ိန္မွာပဲ ရခိုင္ျပည္ နယ္တြင္း ကယ္ဆယ္ကူညီေရး လုပ္ေဆာင္
ေနမႈေတြကို လံုၿခဳံေရးစိုးရိမ္မႈနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရက တားျမစ္လိုက္တာပါ။ ICRC ႏိုင္ငံတကာ ၾကက္ ေၿခနီ အဖြဲ႔နဲ႔ ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႔ WFP တို႔ကိုေတာ့ ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးထားၿပီး တျခားကူ ညီ ေထာက္ပံ့မႈ ေတြကို တားဆီးထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုတားျမစ္မႈဟာ ေဒသခံ ၅ ေသာင္းေလာက္မက အေပၚ ႐ို္က္ခတ္မႈ ရွိတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး႐ံုး UNOCHA က ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြအေနနဲ႔လည္း သူတို႔ရဲ႕ မေရရာတဲ့အနာဂတ္အတြက္ စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။ အလယ္ေခ်ာင္း ေက်းရြာသူ မူလတန္းျပဆရာမေလး မႏိုးဇင္ထြန္းကေတာ့ သူ႔ရဲ႕ရြာကို ဘယ္ေတာ့မွ ျပန္ႏိုင္မလဲမသိေသးဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။

“ရြာကိုျပန္ဖို႔ကေတာ့ လံုးဝ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးလို႔ ရြာသစ္ခ်ေပးဖို႔လို႔ေျပာတယ္။ စိတ္ထဲ မွာေတာ့ အၿမဲတန္း ေၾကာက္စိတ္ပဲရွိတယ္။ ရြာကိုျပန္ခ်င္တာပဲ။”

အခုလို အစိုးရတပ္နဲ႔ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔အၾကား စစ္ေရးပဋိပကၡျဖစ္ပြါးေနခ်ိန္မွာပဲ ရခိုင္ေဒသခံေတြ AA နဲ႔ဆက္သြယ္လို႔ဆိုၿပီး စစ္ေဆးေမးျမန္းခံရတာ၊ ဖမ္းဆီးတရား စြဲဆိုခံရတာေတြလည္း ရွိေနတာပါ။ ေဒသခံေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး AA အဖြဲ႔အေနနဲ႔ ေက်းရြာေတြ အတြင္း စိမ့္ဝင္လႈပ္ရွားမႈေတြလုပ္လို႔မရေအာင္ နယ္ေျမလံုၿခဳံေရးကို ၾကပ္မတ္ ေဆာင္ရြတ္ေနတယ္လို႔ သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။AA အဖြဲ႔အတြက္ ဆက္ေၾကး ေကာက္ခံ ေပးတာ၊ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ဝင္ေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈကို ေစာင့္ၾကည့္သတင္း ေပးပို႔တာ ေတြေတြ႔ရင္ တရားဥပေဒအရ အေရးယူႏုိင္ေရးအတြက္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းႏွင့္ အညီ ဆက္ၿပီး စိစစ္ ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ ဇန္နဝါရီလ (၁၆) ရက္ေန႔ကပဲ စစ္တပ္က ေၾကညာသြားပါတယ္။ဒီလို ဖမ္းဆီးမႈ ေတြနဲ႔ သံသယဝင္ခံရတဲ့ အေျခအေနေတြအျပင္ လံုံၿခဳံေရးအတြက္ တာဝန္မေက်ပြန္မွာစုိးရိမ္လို႔ ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးတခ်ဳိ႕ ရာထူးက ႏုတ္ထြက္ခ်င္တယ္လို႔ ေျပာေနၾကတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။

ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ ANP ရဲ႕ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ေဒၚေအးႏုစိန္ကေတာ့ ဒီစစ္ေရးပဋိပကၡဟာ ေဒသခံေတြအ တြက္ ယံုၾကည္မႈအပိုင္းကိုပါ ပ်က္ျပားေစတယ္လို႔ အခုလို ေျပာပါတယ္။

“အခုလို ရဲကင္းေတြကိုဝင္တုိက္ေနတဲ့ AA ဟာ အၾကမ္းဖက္သမားျဖစ္တယ္။ ရခုိင္ေတြ ကိုပါ အၾကမ္းဖက္ သမား ျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့- က်မတုိ႔ကလည္း လက္သည္း ဆိတ္ရင္ လက္ထိပ္နာတဲ့အဆင့္ကို အသည္းမွာ နာသြားတယ္။”

အခုလက္ရွိအေနအထားမွာေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္းအထိ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနခဲ့ၿပီး တုိက္ပြဲေတြအျပင္ ဖိႏွိပ္ ညႇဥ္းပန္းမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေန တာေၾကာင့္ ေဒသခံေတြအၾကား စုိးရိမ္မႈေတြ ပိုၿပီး တိုးလာေနတဲ့အျပင္ ဒီအကူအညီ အပ္ေနတဲ့ ေဒသေတြအတြက္က စာနာမႈအကူအညီေတြ ပုိ႔ေပးႏုိင္ေရး ကန္႔သတ္ထား တာေတြကုိ ေျဖေလ်ာ့ မေပးဘူးဆုိရင္ေတာ့ စစ္ေဘးသင့္ျပည္သူေတြ အထိနာမွာ ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္း လူသားခ်င္စာနာမႈဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္ေနၾကသူေတြ စစ္ေရးအကဲခတ္ေတြက ေျပာပါတယ္ရွင္။

https://burmese.voanews.com/a/impacts-of-bettles-in-rakhine-to-local-people-/4759964.html